Najbardziej znany z trzech dialogów tworzących pierwszą część Ragionamenti, czyli „Rozważań”, Pietra Aretino. Podstarzała kurtyzana Nanna prosi przyjaciółkę Antonię o radę, jaką drogę życiową wybrać dla swej dorastającej córki. Sama zdobyła bogate doświadczenie: była mniszką, mężatką, a wreszcie kurtyzaną. Namówiona przez Antonię, w trzech kolejnych dniach opowiada przyjaciółce niektóre ze swoich przygód, przedstawia korzyści, niebezpieczeństwa i przyjemności, jakie przynosi każdy z trzech

Pietro Aretino w utworze O łajdactwach męskich kreśli barwny portret renesansowej kurtyzany, ukazując zarazem dole i niedole losu kobiet lekkich obyczajów w szesnastowiecznym Rzymie. Osią tekstu jest dialog pomiędzy matką i córką, dotyczący edukacji seksualnej oraz ogólnie pojętego przygotowania do życia w niezbyt przyjaznym dla samotnych młodych kobiet społeczeństwie. Nanna (matka-kurtyzana), sprowokowana opowieścią córki o jej śnie, stopniowo wprowadza Pippę w tajniki zawodu i przestrzega

Lietuviai amžių glūdumuose jest to pewnego rodzaju traktat o głębokiej przeszłości narodu litewskiego, o czym tez mówi sam tytuł utworu. Autor przedstawia powstający naród litewski, powstający w sąsiedztwie narodu włoskiego, greckiego i in. Wspominane sąsiedztwo nie jawi się tu bez powodu. Podkreślając szczególną wagę języka w historii każdego narodu, autor rozwija myśl współzależności różnych z pozoru narodów. Współzależność owa i bliskość kulturowa znajduje swój wyraz właśnie w języku,

Kova ties Žalgiriais, czyli Bitwa pod Grunwaldem, jest to próba przedstawienie istotnego, wręcz przełomowego, momentu w historii narodu polskiego, jak też litewskiego. Mowa o tak ważnym obu narodom momencie jako środek wyrazu obierając dramat historyczny okazuje się być niełatwym, a jednak bogatym w emocjonanlnie wyzwaniem. Znajda tu miejsce klęska, zwycięstwo, wierność, zdrada – coś, bez czego walka o godność własną i ojczyzny nie jest możliwa.

Keidošių Onutė jest to opowieść, niczym obrazek przedstawiająca realia wsi końca XIX wieku. Obierając za główną bohaterkę Onutė z rodziny Kiejdoszów, autor się zastanawia nad tym, co ma zostać osobistym priorytetem każdego, należącego do budzącego się do wolności narodu. Onutė pochodzi z ubogiej rodziny, kształci się w mieście, a jednak zostaje wierna ideom narodowym, ideom wolności i godności narodu. Wraca do domu, tu zostaje, chociaż z pewnych powodów jej oczęta są pełne smutku. Z jakich?