Utwór Maupassanta należy do klasyki krótkich form fantastycznych, a przy tym stanowi niezwykłe studium ludzkiej psychiki, wynikające z zainteresowania autora hipnozą i osiągnięciami z dziedziny psychiatrii. Tytułowa Horla to istota pozaziemska, obcy, istota z zewnątrz. Zakłóca ona szczęście bohatera-narratora pamiętnika. Atmosfera noweli staje się coraz gęstsza, napięcie rośnie z każdym zapiskiem. Jak dla bohatera skończy się spotkanie z Innym? Pokaż więcej → Podstawę niniejszej edycji stanowi

Opowiadanie Poego jest zarazem znakomitym przykładem literatury grozy, jak wnikliwym studium psychologicznym szaleństwa narastającego na gruncie alkoholizmu. Walka głównego bohatera z diabelskim kotem-sobowtórem to w istocie walka z własnymi demonami, prowadząca do zaskakującego finału. Pokaż więcej → Opowiadanie The Black Cat po raz pierwszy zostało opublikowane w roku 1843 na łamach gazety „The Saturday Evening Post”. Zamieszczony na portalu polski przekład Bolesława Leśmiana został wydany w

Proza Kafki jest interpretowana na wiele sposobów – jako opowieści o totalitaryzmie, o samotności, o winie i karze, o niedojrzałości czy wreszcie jako traktaty teologiczne (Kafka interesował się judaizmem, Kabałą). Nowelę Przed Prawem można odczytać na przykład jako parabolę o życiu w niepewności i trwodze przed sądem/sędzią/Bogiem. Pokaż więcej → Powieść Proces, w skład której weszła przypowieść Przed Prawem (Vor dem Gesetz) pisał Kafka od 1914. Ukazała się po jego śmierci, w 1925 roku. Polski

Główny bohater, tajemniczy młody mężczyzna, zostaje wyrzucony przez morze na brzeg angielskiego miasteczka. Nie mówi po angielsku i z początku miejscowi traktują go jak szaleńca. Nazywa siebie „Janko Góral” i jest emigrantem z Europy Wschodniej; czytelnik polski dopowie sobie, że to „nasz” góral. Janko dostaje pracę i poślubia dobrą ubogą dziewczynę, Amy Foster. Bariera językowa i inne różnice okazują się trudne do pokonania. Amy Foster to jeden z utworów Conrada odzwierciedlających bolesne

Poemat Godzina myśli należy do utworów najsilniej zanurzonych w autobiografii poety. Dwójka głównych bohaterów, kolegów szkolnych, to Słowacki i Ludwik Spitznagel (1807-27). Łączyła ich niezwykła więź – rozumieli się bez słów. Spitznagel, poliglota, absolwent Instytutu Orientalnego w Petersburgu, w drodze na swoją pierwszą placówkę dyplomatyczną, popełnił samobójstwo, ale według legendy była to śmierć sfingowana. Pokaż więcej → Utwór powstał w latach 1832-33 w Genewie; pierwodruk w III tomie

W interpretacjach poematu Śpiący powtarzają się słowa: empatia i demokracja. Podmiot liryczny ma dar wczuwania się w myśli i emocje wszystkich osób napotkanych na drodze swej onirycznej wędrówki. Nie mają dla niego znaczenia pochodzenie społeczne, zawód miejsce zamieszkania, wiek czy płeć poetyckich „inkarnacji”, opisywanych charakterystyczną długą frazą. Pokaż więcej → Poemat Walta Whitmana Śpiący (The Sleepers) wszedł w skład słynnego tomu Źdźbła trawy (Leaves of Grass, 1855). Przedstawiamy

Biblia była dla Lonfellowa jednym z filarów kultury amerykańskiej. W trzyczęściowym misterium Chrystus chciał pokazać oba pierwiastki osoby Zbawiciela – ludzki i boski. Podczas Godów w Kanie Galilejskiej Jezus dokonuje swego pierwszego cudu i niejako udowadnia, że jest kimś niezwykłym, kimś na kogo od dawna czekała ludzkość. Longfellow rozwija ten wątek poprzez włączenie do poematu cytatów ze Starego Testamentu, z Pieśni nad pieśniami (dialog Oblubieńca i Oblubienicy). Pokaż więcej → Poemat

Nowela Bransoletka ma podtytuł: Legenda dziewiętnastego wieku. Norwid przeprowadza krytykę współczesnego mu społeczeństwa (na przykładzie wyższych sfer Florencji). Mieniący się chrześcijanami ludzie lekceważą sakramenty. Kunsztowna narracja, ton inteligentnej ironii i ponadczasowe przesłanie zachęcają do refleksji także dzisiejszych czytelników. Pokaż więcej → Utwór powstał w roku 1858 i jest dedykowany przyjacielowi Norwida, Antoniemu Zaleskiemu. Pierwodruk: w tomie Poezye, Lipsk 1863.