Bransoletka - Cyprian Kamil Norwid (książki co czytać txt) 📖

I kiedy tak szedłem, to przez schody szerokie tam i owdzie, to znowu przez sień marmurem w czarne i białe słaną kwadraty, pusto było dokoła i coraz mniej muzykę słyszeć mogłem, a raz po raz niecierpliwego konia stąpanie i poklask podkowy o bruk słyszeć się dawały od dziedzińca.

Gwiazd ostatnich spojrzenia blade zagasały, ale widoczne były jeszcze, gdzie nie przykrył je obłok, długi, szary, bardzo na niebiosach obwiśnięty, jak dzikiego gołębia bywają skrzydła.

Służący jeden przeszedł wolno koło mnie, niosąc świecznik z zagaszonymi świecami, a niektóre złamane były.

Przekleństwo jedne zniecierpliwionego woźnicy doleciało mię – szedłem w ulicę.

I idąc, kiedy spojrzeć chciałem na zegarek mój, która godzina?– zatrzymałem się, a oto u obuwia mego spostrzegłem leżącą bransoletkę, która złotym kołem świeciła się, jak owe koła złote nad skroniami świętych w sztuce bywają używane – więc, podnosząc przedmiot, pomyślałem: „któraż święta zgubiła chwałę swoją? – ”

Po czym, zobaczywszy, iż była prawie piąta godzina z rana, uważać począłem przedmiot znaleziony.

Dwa złote rogi–obfitości, bodźcami swymi na zawiasę związane, czyniły dwa półkola bransoletki, a paszcze rogów onych, jako paszcze potworów, dzierżyły diamentowymi zębami tarcze dwie.

I tarcze te zamykały się, i był na jednej Edgar, a na drugiej napis Eulalia.

Więc nie miałem uczucia ciekawości, czyją znalazłem zgubę, i szedłem ulicą pustą, a stawało się widno.

Dwukołowy wóz jeden ogrodnika na targ jadącego przeszedł do pół ulicy i obrócił się w stronę przeciwną.

Z gasnącą latarką i długim hakiem w ręku szedł kilkoletni śmieciarz, a opodal stał kosz jego niepełny – hak był sporszy od wieku i sił chłopca, a chłopiec blade miał oblicze, jako kamienie bruku wapienne, po których szedłem.

Ulicę tę całą przemierzyłem krokami mymi i zamknięte widząc gospody wszystkie, pomyślałem: „Oto przejdę na lewo około ogrodu zamożnego jednego obywatela, którego znałem i lubiłem, bo był poetą. Będzie mi przyjemnie opodal siedziby miłego człowieka przechadzać się, aż godzina śniadania w mieście się zbliży.”

I tak uczyniłem – ale szedłem bez nakreślonego ściśle planu – owszem, drogą obłędną i zaułkami mało uczęszczanymi.

A tam, gdzie murów starych resztki z nie podokończanych uroszczeń współczesnej architektury wyglądają – a tam, gdzie uliczka wąska ma być na szerszą przemieniona, usłyszałem dzwonek raz po razu odzywający się i zobaczyłem dwie służebne z koszami w ręku podążające w stronę, skąd dzwonek brzmiał. I zobaczyłem po chwili purpurowy niegdyś baldachim w kształcie kardynalskiego parasola, resztką złocenia świecący – pod nim szedł w komży białej proboszcz i niósł Eucharystię do chorego – parę osób uklękło i ja uklękłem – szliśmy w stronę Bożą.

A pod onym niegdyś purpurowym baldachimem najświętsza z dotykalnych i niedotykalnych na świecie rzeczy i istot, kruszyna obecności Bożej, szła w gwieździe srebrnej, płótnem obwiniętej czystym, jakoby tam był pochód króla wygnanego i ostatniego jakiego z panujących – albowiem purpury resztka i złoceń resztka, i poczet idących lichy był.

I tak idąc niewiele drogi, weszliśmy do bardzo niskiej sieni, gdzie niewiasta z gminu, silna, acz wieku podeszłego, wyszedłszy na spotkanie, klękła – potem obnażoną po łokieć ręką otarła łzy i wychyliła się z nami do izdebki mającej podziemia podobieństwo, ale utrzymanej czysto. A było to, jak poznałem zaraz, mieszkanie śmieciarza miejskiego i ojca onego pacholęcia, które spotkałem był niewiele czasu przedtem z za wielkim hakiem i koszem na lata jego.

Tedy, uwielbiwszy Boga i domówiwszy litanii, miejsce miał obrzęd Sakramentu ostatniego olejem świętym namaszczenia, po czym zbliżyłem się do łoża chorego, który zwątpił dla Boga, bo jakoby myślał, iż wstanie z łoża swego, i widziałem, że mówić chciał, ale sił nie mając, uśmiechnął się i zasnął.

Żona onego wyszła za mną, a kiedy około jałmużny coś nadpowiedziałem, mówiła mi, że rzemiosło zaprawdę niskie jest, wszelako przy zdrowiu i pracy wcale im starczy. I było mi przykro, iż, jakkolwiek zręcznie do onej jałmużny brałem się, uprzedzono mię – i pomyślałem.

A dobywszy z kieszeni bransoletkę w nocy znalezioną, rzekłem: „Oto mąż wasz znalazłby był dziś rano tę rzecz złotą, gdyby był zdrów, więc dowiedzcie się w mieście, czyja by była? I oddajcie.”

Po czym wyszedłem.

Ale o czym myślałem! Bóg to wie! A kroki niosły mię po bruku ozłacanym gdzieniegdzie wynurzającymi się z chmur promieniami słońca rannego. Z wolna, z wolna, znalazłem się potem i w miejscu, skąd zboczyłem był za księdzem, wszakże poszedłem dalej.

Ogród był po mojej prawej ręce, a chodnik kamieniem równym słany szedł przy kratach tego ogrodu i kończył się u niewielkiej furty; tam gdy dochodziłem, znajomy mój miły zawołał mnie po imieniu, i obróciłem się zadowolony!

On zaś w rannym ubraniu swoim stał u furty, jak gdyby przechadzał się w ogrodzie i powracał śniadać do domu; miał w ręku kartki zapisane notatkami, bo był poetą.

Tedy poszedłem śniadać z nim, błogosławiąc kraj, gdzie o tej roku porze tak jeszcze pięknie bywa, i tłumaczyłem się, iż w ubraniu balowym o tak rannej dobie widzi mię, dodając, iż nie mniej rano czuwać zaczyna.

Ale on pokazał mi karteczki i o Jutrzence piękne wyrazy dodał – a potem kilka smutnych słów uronił, iż sen nie służy mu – a potem rzekł: „Poetą nie jesteś, więc nie wiesz tego”, a ja piłem herbatę, mówiąc: „Jestże się poetą, czyli raczej tylko bywa się? –”

On zaś począł mi dziwnie piękne wiersze czytać, których słuchałem upojony, tym więcej iż były o miłości kobiety płochej; a skoro zachwycenie prawdziwe w oczach mych spostrzegł, zgniót one karteczki i już coś miał dopowiedzieć – gdy w liberii sutej jeden z służących jego wszedł.

Ale skoro wyszedł na powrót sługa ów, poeta skinął ku karteczkom w fotel rzuconym i chrapliwie zawołał: „Eulalia!”

I po chwili nauczony byłem, że Edgar herbu Strzała podarunki szlubne posłał już, że okowy złote miały być wzięte.

To wszelako słysząc, powiedziałem – nie taiłem, owszem wskazałem – który śmieciarz dziś zgubioną okowę taką znalazł, a przyjaciel mój porwał się z miejsca swego, bardzo stając się podobnym do Hamleta, i zawołał: „Złotem go osypię!” – a ja wyszedłem.