Darmowe ebooki » Tragedia » Oblubienica z Messyny - Fryderyk Schiller (gdzie za darmo czytać książki txt) 📖

Czytasz książkę online - «Oblubienica z Messyny - Fryderyk Schiller (gdzie za darmo czytać książki txt) 📖».   Wszystkie książki tego autora 👉 Fryderyk Schiller



1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11
Idź do strony:
Fryderyk Schiller Oblubienica z Messyny

 

tłum. Michał Budzyński

Ta lektura, podobnie jak tysiące innych, jest dostępna on-line na stronie wolnelektury.pl.

Utwór opracowany został w ramach projektu Wolne Lektury przez fundację Nowoczesna Polska.

ISBN 978-83-288-3851-2

Oblubienica z Messyny Strona tytułowa Spis treści Początek utworu Przypisy Wesprzyj Wolne Lektury Strona redakcyjna
Oblubienica z Messyny Tragedia z chórami
OSOBY: Donna Izabella, księżna Messyny. Don Manuel, jej syn. Don Cezar, jej syn. Beatrixa. Diego. Posłańce. Chór złożony z przybocznej świty dwóch braci. Najstarsi Messyny. Osoby nieme.
Scena przedstawia salę z kolumnami. Po obu stronach drzwi — a wielkie środkowe podwoje prowadzą do kaplicy
Donna Izabella w grubej żałobie. Najstarsi Messyny otaczają ją. IZABELLA
Mężowie starzy mądrością i laty 
Nie z własnej woli, lecz dla spraw ojczyzny 
Opuszczam niewiast milczące komnaty 
I twarz odsłaniam przed wzrokiem męczyzny. 
Bo wdowie smutnej po małżonka stracie 
Co był jej życia i światłem, i chwałą, 
Posępne lice w pogrzebowej szacie 
I w cichych marach ukrywać przystało. 
Ale tej chwili stanowczej głos tajny 
Niepowstrzymanie, potężnie mnie woła 
Od niewiast domu samotnego koła, 
Na świat wzrokowi memu niezwyczajny. 
Księżyc dwa razy zmienił się od chwili 
Jakeśmy męża popioły książęce 
Do ostatniego spoczynku złożyli. 
On rządy miasta trzymał w silnej ręce, 
W jego obronie stawiał mężne czoło 
Przeciwko światu grożącemu wkoło. 
Król wasz i władca leży w przodków grobie, 
Ale duch jego żyje okazały 
W dwóch synach pełnych bohaterskiej chwały, 
Waszego miasta dumie i ozdobie. 
Wyście widzieli, jak dzieci wzrastały, 
Lecz razem z nimi, z tajemniczej woli, 
Niezrozumienie wzrastało powoli, 
Węzłów braterskich rozrywając zgodę, 
Trując igraszek dziecinnych swobodę, 
Aż się w nienawiść zamieniło z wiekiem. 
Obydwóch pierś ta wykarmiła mlekiem, 
Tkliwość matczyna jednakową była, 
Jednako matkę obydwa kochali 
I gdy we wszystkim walka ich dzieliła, 
W tym jednym czuciu razem się spotkali. 
Wprawdzie gdy ojciec dzierżył kraju rządy,/ 
Jego straszliwe, ale słuszne sądy 
Trzymały w karbach surowych zarówno 
Obydwóch braci porywczość gwałtowną. 
On jarzmem silnym w milczenie pokorne 
Naginał synów umysły niesforne. 
Zbrojni nie mogli zbliżać się ku sobie 
Ani pod jednym noc przepędzać dachem. 
Tak surowością mądrą w każdej próbie 
Straszliwy wybuch opóźnił w nich strachem. 
Ale nienawiść, tak dawno poczęta 
W dzikim ich łonie, została nietknięta. 
Potężny siłą nie uczyni kroku 
Żeby odwrócić cichy bieg strumienia, 
Kiedy on mocą swojego ramienia 
Może zatrzymać groźny pęd potoku. 
Co miało wypaść, wypadło niebawem: 
Gdy głowa ojca w grobie się układła 
I dłoń potężna bezsilnie opadła, 
Dawny gniew braci ożył w boju krwawym, 
Tak jak zarzewie chwilę przytłumione 
Wybucha w ogniu wiatrem rozniecone. 
Powtarzam, czego nikt z was nie ukrywa; 
Niezgoda braci Messynę rozdziela, 
Najświętsze związki natury rozrywa, 
Do krwawej walki mieszkańców ośmiela. 
Miecz na miecz pada, miasto placem bojów, 
Krew zlała nawet ściany tych pokojów. 
Wy prawa kraju zgwałcone widzicie, 
Mnie męki serca zatruwają życie. 
Wy tylko ludu czujecie niedolę, 
A nie zważacie na matczyne bole — 
Oto jest mowa, z jaką przychodzicie: 
„Widzisz, że długo twoich synów zwada 
Walkę domową śle do naszych progów. 
Kraj zagrożony od złego sąsiada 
Jednością tylko może wyprzeć wrogów. 
Ty jesteś matką, więc tobie przystoi 
Wynaleźć sposób przywrócenia zgody. 
Po co nas, cichych mieszkańców zagrody, 
Długa nienawiść panów niepokoi? 
Czyliż my zgubne mamy znosić szkody, 
Że twoje dzieci nie ustają w sporze? — 
My sami bez nich radę sobie damy; 
Innemu panu otworzymy bramy, 
Który nas zbawić i zechce, i może”.  
Takąście mową, ludzie skamieniali, 
Troskliwi tylko o wasz byt i całość 
Trudy krajowe na to serce zdali — 
Jak gdyby długie cierpienia i żałość, 
Jak gdyby matki tęskne niepokoje 
Nie dosyć łono obciążały moje! — 
W zamiarach moich bez wielkiej nadziei 
Rzucam się z matki piersią zakrwawioną 
W walkę pomiędzy synami wznieconą 
Zgody wołając — błagam po kolei 
Niepowstrzymana bez trudu i strachu 
Aż uprosiłam matczynym wołaniem: 
Że tu, w Messynie, ojcowskim ich gmachu 
Witać się będą przyjaznym spotkaniem. 
Tego nie było od śmierci książęcia. 
Dzisiaj co chwila czekam, by mi posły 
O wjeździe synów obydwóch doniosły; 
Bądźcie gotowi do panów przyjęcia 
Ze czcią należną dla synów książęcia. 
Miejcie powinność tylko na pamięci, 
Waszymi sprawy my będziem zajęci. 
Zgubne krajowi i wam, Messeńczykom, 
Niszczące walki moich synów były — 
Dziś zgodni znajdą w sobie dosyć siły 
Przeciw całego świata najezdnikom 
W obronie kraju waszego uderzyć 
I słuszność sobie z was samych wymierzyć. 
 
Starce odchodzą w milczeniu z ręką na piersiach. Izabella daje znak staremu słudze.
Izabella, Diego. IZABELLA
Diego! 
  DIEGO
Co księżna rozkaże? 
  IZABELLA
Mój sługo, 
Przybliż się do mnie, sługo mój poczciwy, 
Ty ból mój, cierpienia podzielałeś długo, 
Podzielże dzisiaj i szczęście szczęśliwy. — 
Jam twojej wiernej piersi powierzyła 
Bolesną, słodką tajemnicę świętą; 
Dzisiaj szczęśliwa chwila się zbliżyła, 
Że z niej zasłona może być odjętą. 
Długom ja silne natury wzruszenie 
We wnętrzu łona mojego tłumiła, 
Bo mi groziło straszne przeznaczenie. 
Dziś wolnym głosem odezwać się mogę 
I uspokoić serce bolejące; 
Pokoje długo pustkowiem stojące 
Obejmą dzisiaj wszystko, co mi drogie. 
Obróć więc prędzej krok twój ciężki laty 
Do ścian klasztoru znajomego tobie, 
Gdzie przechowany był skarb mój bogaty. 
Tyś go sam ukrył ku szczęśliwej dobie, 
Smutną przysługę oddając stroskanej. 
Pospiesz więc teraz i powróć bez zwłoki 
Zakład od serca tak długo czekany. 
 
Słychać głos trąby.
Spiesz; niechaj radość odmłodni twe kroki — 
Słyszę już brzmienie wojennego rogu, 
Co mi oznajmia powrót moich dzieci. 
 
Diego odchodzi. Słychać z przeciwnej strony coraz głośniejszą muzykę.
Messyna w ruchu — słuchaj, od bram progu 
Zmieszanych głosów dziki szmer tu leci. 
To oni — piersi macierzyńskiej bicia 
W krew swą przyjmują bliskość ich przybycia. 
To oni sami! Dzieci moje, dzieci! 
 
Wychodzi spiesznie. CHÓR
Składa się z dwóch półchórów, które w tej samej chwili wchodzą z dwóch przeciwnych stron, okrążają scenę, a potem szykują się w szereg po tych stronach, skąd weszli. Jeden półchór złożony jest ze starszych, drugi z młodszych — obaj znakami i odzieniem się różnią. Skoro dwa chóry ustanowią się na przeciwko siebie. — Muzyka ustaje a naczelnicy chórów mówią. (Chór ten podług nadesłanej uwagi autora do dyrekcji teatralnej złożony jest z Kajetana, Manfreda, Tristana i ośmiu rycerzy Don Manuela. Drugi z Bohemunda, Rogera, Hippolita i dziewięciu rycerzy Don Cezara. — W nawiasach oznaczone, kiedy każda z tych osób ma mówić). 1. CHÓR (KAJETAN)
Bądź nam pozdrowiona 
Budowo gościnna, 
Naszych możnych panów 
Kolebko rodzinna 
Na licznych kolumnach wspaniale wzniesiona! 
W pochwie schowany 
Niech się oręż skrywa; 
Przed bramą spętany 
Niechaj odpoczywa 
Wężowłosego boju skrwawiony mord srogi; 
Bo sal tych gościnnych 
Święte dla nas progi 
Strzeże przysięga, syn Eryniona, 
Bóg najstraszniejszy piekielnego łona. 
  2. CHÓR (BOHEMUND)
Gniewne się w piersiach serce moje wzdyma, 
Pięście bez walki nie mogą się ostać; 
Bo łeb Meduzy widzę przed oczyma, 
Mojego wroga nienawistną postać. 
Zaledwie w żyłach krew się wrząca trzyma; 
Mamże przyjaznym uczcić jego słowem, 
Czy pójść za moim popędem bojowym? 
Ale mnie tylko bojaźliwym czyni 
Tych gmachów świętych potężna władczyni, 
Straszna Eumenida1, pokoju bogini. 
  1. CHÓR KAJETAN
Mędrszy stan duszy przystoi wiekowi; 
Najrozumniejszy najpierwej pozdrowi. 
 
Do drugiego Chóru.
Wam więc pozdrowienie 
Co dzielicie razem 
Braterskim obrazem 
Jednakie wzruszenie. 
Wam, co tego gmachu 
Bogom opiekuńczym 
Kłaniacie się w strachu. 
Gdy się przyjaźnie witają książęta, 
Niech i nam słowa zamienić pokoju 
Pozwoli zgoda dla obu stron święta, 
Słowa przyjazne słodkie są po znoju; 
Lecz gdy na wolnym spotkamy się razem 
Niech krwawa zawiść odnowi się w boju, 
Naszą odwagę probujmy żelazem. 
  CAŁY CHÓR
Lecz gdy na wolnym spotkamy się razem 
Niech krwawa zawiść odnowi się w boju, 
Naszą odwagę probujmy żelazem. 
  1. CHÓR (BERENGAR)
Nie tobie gniew mój, tyś nie moim wrogiem; 
Jedno nam miasto jest rodzinnym progiem, 
Oni skądinąd wiodą imię swoje. 
Lecz gdy ród książąt na siebie nastawa, 
Słudzy iść muszą na mordercze boje — 
Tak chce porządek, tak chcą ludów prawa. 
  2. CHÓR (BOHEMUND)
Niechaj brat bratu przyczynę wywodzi, 
Czemu na siebie wiodą szyki zbrojne 
Do krwawej walki — mnie to nie obchodzi; 
Ale my za nich prowadzimy wojnę — 
Bo ten nie mężny, ten się hańbą kala 
Kto pana swego znieważać pozwala. 
  CAŁY CHÓR
Ale my za nich prowadzimy wojnę — 
Bo ten nie mężny, ten się hańbą kala 
Kto pana swego znieważać pozwala. 
  JEDEN Z CHÓRU (BERENGAR)
Słuchajcie, jakie miałem myśli nowe, 
Kiedym przeciągał, w wolnej od prac chwili, 
Między szumiące ulice zbożowe. 
Gdy bez ustanku grał w nas boju gniew, 
My między sobą nigdy nie radzili; 
Bo nas głuszyła wrząca w żyłach krew. 
Czyż to nie nasze te zboża zasiane? 
Te wiązy winnym liściem oplatane 
Nie sąż naszego słońca dzieci drogie? 
Czemuż radosne spokoju użycie 
Nie ma nam uprząść dnie ciche i błogie, 
Wolne od trosków2 śmiejące się życie? 
Czemuż szalonych dzieli walka krwawa 
Za plemię obce, nieznanego rodu? 
Oni nie mają do tej ziemi prawa; 
Gdzieś od czerwonych obłoków zachodu 
Morska ich do nas przypłynęła nawa3 
Przodkowie nasi, bo temu czas długi, 
Wzięli przybyszów w gościnne schronienia; 
A dziś my z wolnych najemnicze sługi, 
Poddani nędzni obcego plemienia! 
  DRUGI (MANFRED)
Prawda — mieszkamy na szczęśliwej ziemi 
Gdzie słońce, nieba przebiegając kraje, 
Złoci jej niwy promieńmi4 jasnemi 
I nam bogactwa do użycia daje. 
Ale wał żaden brzegów nie zamyka — 
A wzdęte morza sęsiedniego fale 
Dają nas często na łup rozbójnika, 
Co wyspę naszą pustoszy zuchwale. 
Domowa kosa co roku uderza 
O zgubny oręż obcego żołnierza. 
My niewolniczą nosimy obrożę, 
A kraj swych synów zasłonić nie może. 
Nie stąd, gdzie złota Ceres5 się uśmiecha 
I Pan6 dostrzega bujną w kwiaty ziemię, 
Lecz skąd żelazo warstwy gór napycha, 
Wychodzi groźne panujących plemię. 
  1. CHÓR (KAJETAN)
Nierówno skarby rozdzielone w dani 
Pomiędzy ludzi gromadą przechodną; 
Ale natura, sprawiedliwa pani, 
Nam dała w dziale pełność zawsze płodną, 
Im moc potężną i wolę wszechrodną. 
Zbrojni w potęgę straszną majestatu 
Namiętnej duszy nasycają szały 
I grzmotem władzy zagrażają światu. 
Ale z wierzchołka olbrzymiego chwały 
W przepaść głęboką upada zuchwały — 
Dlatego lepiej, że na tym padole 
Mogę się ukryć w moją cichą dolę. 
Te groźne, burzą zrodzone potoki 
Wylęgłe z gradu ziarek niezliczonych, 
Z czarnych obłoków w deszcze rozpuszczonych 
Posępnym szumem grzmią z góry wysokiej. 
Woda ich w groźne wały7 się nadyma, 
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11
Idź do strony:

Darmowe książki «Oblubienica z Messyny - Fryderyk Schiller (gdzie za darmo czytać książki txt) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie

Uwagi (0)

Nie ma jeszcze komentarzy. Możesz być pierwszy!
Dodaj komentarz