Panienka z okienka - Deotyma (darmowa biblioteka internetowa TXT) 📖
Krótki opis książki:
Jest pierwsza połowa siedemnastego wieku, do Gdańska przybywaporucznik marynarki królewskiej, Kazimierz Korycki. W okniejednej z kamienic dostrzega śliczną dziewczynę.
Dowiaduje się,że dom należy do mistrza Schulza, bogatego rzemieślnika handlującego wyrobami z bursztynu, co daje pretekst do wstąpieniado środka pod pozorem zakupów i dowiedzenia się czegoś więcejo tajemniczej pannie.
Romans przygodowy z klasycznymi elementami powieści gatunkupłaszcza i szpady: rodzinna zagadka, miłość, zazdrość, intryga,ucieczka i pościg, szczęśliwe zbiegi okoliczności i nieoczekiwanezwroty akcji. Fabuła rozgrywa się na plastycznie odmalowanymhistorycznym i obyczajowym tle epoki, z bogatymi w szczegółyopisami strojów, budynków, wnętrz i przedmiotów.
Przeczytaj książkę
Podziel się książką:
Czytasz książkę online - «Panienka z okienka - Deotyma (darmowa biblioteka internetowa TXT) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 Deotyma
przez nią zamieniony w jelenia i zginął rozszarpany przez własne psy. [przypis edytorski]
733. Sąd Ostateczny — największe dzieło gdańskiego malarza Antona Möllera (ok. 1563–1611), liczące ok. 50m2, wykonane w 1603 dla Dworu Artusa. [przypis edytorski]
734. filisterstwo — sposób myślenia cechujący filistrów; filister (pogardl.) : mieszczuch o ograniczonych horyzontach, prozaiczny materialista pozbawiony wyższych aspiracji. [przypis edytorski]
735. stalle — ozdobne ławy kościelne z wysokimi oparciami, ustawiane wzdłuż ścian blisko głównego ołtarza, przeznaczone dla dostojników, zwł. duchownych, a. dla zakonników. [przypis edytorski]
736. galeas — duży okręt wiosłowo-żaglowy używany od końca XVI do poł. XVIII w. [przypis edytorski]
737. nadpowietrzny (daw.) — dziś: napowietrzny, unoszący się wysoko ponad ziemię. [przypis edytorski]
738. pająk — rodzaj ozdobnego, rozgałęzionego świecznika. [przypis edytorski]
739. prognostykować (daw.) — przepowiadać. [przypis edytorski]
740. destynacja (daw., z łac.) — przeznaczenie. [przypis edytorski]
741. klejnotni (daw.) — herbowi, należący do szlachty. [przypis edytorski]
742. sepet (daw.) — skrzynka z szufladkami na kosztowności lub dokumenty. [przypis edytorski]
743. brokadia (daw.) — dziś: brokat: gruba tkanina jedwabna z wypukłym wzorem przetykana złotą nicią, używana jako materiał na bogate stroje, obecnie na szaty liturgiczne, obicia itp. [przypis edytorski]
744. żupan (z czes.) — starop. ubiór noszony przez szlachtę, o kroju długiej sukni zapinanej na guziki, ze stójką i wąskimi rękawami. [przypis edytorski]
745. czucha a. czuha (daw.) — szuba, długa suknia podszyta futrem. [przypis edytorski]
746. ferezja — męskie okrycie wierzchnie pochodzenia wschodniego, szeroki płaszcz o szerokich rękawach, ze stójką, ozdobnie szamerowany; ferezja przyjęła się jako strój szlachty w Polsce w XVII w. [przypis edytorski]
747. szpona, spona (daw.) — spinka, klamra, zapięcie. [przypis edytorski]
748. kastylski — dziś: kastylijski, przym. od Kastylia, kraina hist. w środkowej Hiszpanii, przed zjednoczeniem z Aragonią w 1516, odrębne królestwo, największe na Płw. Iberyjskim. [przypis edytorski]
749. pourpoint (fr.), dublet a. wams — daw. rodzaj męskiej kamizelki; pourpoint nakładano na koszulę i przywiązywano do pludrów. [przypis edytorski]
750. wypuszczka — dziś: wypustka. [przypis edytorski]
751. toczek (z fr. toque) — niewielki kapelusz bez ronda. [przypis edytorski]
752. patrycjusz — tu: członek bogatej rodziny należącej do rządzącej miastem warstwy patrycjatu. [przypis edytorski]
753. Morsztyn (...) wnuk tego potentata morskiego, co niegdyś własnymi okrętami na własną rękę prowadził handel z Anglią i Hiszpanią — zapewne chodzi o potomka żyjącego w XV w. Jerzego Morsztyna, z bogatej mieszczańskiej rodziny krakowskiej, założyciela spółek handlujących suknem flandryjskim oraz członka rady starszych gildii kupieckiej. Także jego synowie, Stanisław i Jerzy do wyprawiali się do Flandrii i Anglii. [przypis edytorski]
754. Feb a. Febus (mit. gr.) — zlatynizowana forma słowa Fojbos (gr.: promienny), przydomka Apolla, boga światła i słońca, opiekuna sztuk, patrona poetów i pieśniarzy. [przypis edytorski]
755. sire de la Crosade — bliżej nieznany Francuz, który wg napisu nagrobnego w gdańskim kościele św. Brygidy dzielnie walczył z Moskalami i Szwedami i zmarł w r. 1662 mając 66 lat. [przypis edytorski]
756. Lotaryngia — kraina hist. w płn.-wsch. Francji. [przypis edytorski]
757. ambrozyjski — przym. od rzecz. ambrozja; ambrozja: pokarm bogów olimpijskich, zapewniający im nieśmiertelność i wieczną młodość. [przypis edytorski]
758. trefny (daw.) — gustowny, elegancki, wytworny. [przypis edytorski]
759. Golkonda — twierdza w płd.-śr. Indiach, w pobliżu Hajdarabadu, w XVI w. stolica państwa noszącego tę samą nazwę. W rejonie Golkondy znajdowały się słynne kopalnie diamentów, z których pochodzą najbardziej znane z tych kamieni, m.in. brylant Koh-i-noor. Golkonda stanowiła w XVI–XVII w. kwitnący ośrodek handlu diamentami i biżuterią, stąd zyskała sobie legendarną sławę królestwa niezmiernych bogactw i skarbów. [przypis edytorski]
760. in persona (łac.) — w osobie; we własnej osobie. [przypis edytorski]
761. serdeczny (daw.) — sercowy, miłosny. [przypis edytorski]
762. miesiąc (daw., poet.) — księżyc. [przypis edytorski]
763. buchciasty, buchasty (daw.) — bufiasty, szeroki. [przypis edytorski]
764. secretarius (łac.) — sekretarz. [przypis edytorski]
765. calamitas (łac.) — szkoda, nieszczęście; klęska. [przypis edytorski]
766. Jupiter a. Jowisz (mit. rzym.) — bóg nieba i burzy, władający piorunami, najważniejszy z rzymskich bogów, odpowiednik gr. Zeusa. [przypis edytorski]
767. precz (daw.) — zupełnie, całkowicie, doszczętnie. [przypis edytorski]
768. królestwiech (daw.) — dziś popr. Ms. lm: królestwach. [przypis edytorski]
769. respublika (daw., z łac. res publica: rzecz publiczna, powszechna) — republika. [przypis edytorski]
770. in gratiam (łac.) — dzięki (czemuś), z powodu, ze względu na. [przypis edytorski]
771. obediencja (daw., z łac.) — posłuszeństwo. [przypis edytorski]
772. dawne króle — dziś popr. o osobach: dawni królowie. [przypis edytorski]
773. exemplum (łac., r.n.) — przykład. [przypis edytorski]
774. półtorasta (daw.) — sto pięćdziesiąt (sta: daw. D. wyrazu sto). [przypis edytorski]
775. minores (łac.) — mniejsi. [przypis edytorski]
776. krnąbrnoście (daw.) — M. lm. od wyrazu krnąbrność. [przypis edytorski]
777. ingratitudinem (łac., B. lp) — niewdzięczność. [przypis edytorski]
778. nieprzezpieczny (daw.) — niebezpieczny. [przypis edytorski]
779. casus (łac.) — przypadek, traf; zdarzenie. [przypis edytorski]
780. heroje (daw.) — M. lm od wyrazu heroj: heros, bohater. [przypis edytorski]
781. prywata — prywatny interes, prywatne sprawy, korzyści. [przypis edytorski]
782. pospolita rzecz — tu: rzecz wspólna, publiczna, także jako wskazanie na rzeczpospolitą. [przypis edytorski]
783. persona (łac.) — osoba. [przypis edytorski]
784. Delft — miasto w zach. Holandii, od końca XVI w. jeden z głównych europejskich ośrodków produkcji fajansu, a później porcelany. [przypis edytorski]
785. trójgran (daw.) — trójścian; kształt wyodrębniony przez trzy płaszczyzny zbiegające się w jednym wierzchołku, mający trzy granie, czyli ostro zarysowane krawędzie. [przypis edytorski]
786. osuty (daw.) — osypany, spowity. [przypis edytorski]
787. pierścienisty (daw.) — tu: układający się w pierścienie. [przypis edytorski]
788. harlemski — z holenderskiego miasta Haarlem, ośrodka hodowli tulipanów. [przypis edytorski]
789. morderowy (daw., z fr.) — brunatnoczerwony. [przypis edytorski]
790. pąsowy (z fr. ponceau: intensywnie czerwony, w kolorze kwiatów maku polnego) — jasnoczerwony. [przypis edytorski]
791. alla polacca (wł.) — po polsku, na sposób polski. [przypis edytorski]
792. wielki, pieszy — dawne nazwy uroczystego polskiego tańca, wzmiankowanego od 2. poł. XVI i pocz. XVII w., obecnego poloneza. [przypis edytorski]
793. burgrabia (z niem.) — tu: przedstawiciel króla polskiego w Gdańsku, wybierany przez władcę z grona ośmiu kandydatów zaproponowanych przez radę miejską; reprezentował interesy króla i pełnił funkcje sądownicze. [przypis edytorski]
794. matrona — starsza, przeważnie zamężna kobieta, ciesząca się poważaniem. [przypis edytorski]
795. chromy — kulawy. [przypis edytorski]
796. krasa — uroda, piękno. [przypis edytorski]
797. pustacki (daw.) — wesoły, beztroski. [przypis edytorski]
798. Terpsychora (mit. gr.) — muza tańca. [przypis edytorski]
799. precz (daw.) — nadal, wciąż, nieustannie, ciągle. [przypis edytorski]
800. oberszter (hist. wojsk., z niem. oberster) — dowódca regimentu, oddziału wojskowego liczącego w czasach Władysława IV ok. 400–600 żołnierzy; pułkownik. [przypis edytorski]
801. wicerej, wicereg (daw.) — wicekról, zastępca lub namiestnik króla. [przypis edytorski]
802. Jazon (mit. gr.) — przywódca wyprawy Argonautów (od nazwy statku „Argo”) po złote runo do Kolchidy (płd.-wsch. wybrzeże Morza Czarnego). [przypis edytorski]
803. dziwowasz się — dziś: dziwujesz się. [przypis edytorski]
804. Jan Skolnus, Johannes Scolvus a. Scolnus — żeglarz, który ok. 1476, czyli przed Kolumbem, jako sternik w służbie duńskiego króla Christiana I miał dotrzeć do płn.-wsch. wybrzeży Ameryki. W XIX w. Joachim Lelewel uznał, że Johannes Scolnus był Polakiem, Janem z Kolna. [przypis edytorski]
805. tuba marina (łac.) — trąba morska. [przypis edytorski]
806. Sierpinek (Scharping), Mateusz (ok. 1530–1597) — gdański żeglarz, kapitan kaperski, od 1561 w służbie króla Zygmunta Augusta, mianowany dowódcą floty (praefectus navium nostrarum); w 1569 za swoje zasługi otrzymał szlachectwo. [przypis edytorski]
807. panowie gdańszczaki (...) naścinaliście głów niewinnych... — w czerwcu 1568, po przegranej bitwie z flotą szwedzką pod Rewlem, ocalałe okręty polskie schroniły się w Gdańsku. W mieście doszło do krwawych zajść, które skończyły się pojmaniem i skazaniem na śmierć 11 marynarzy oraz zmuszeniem floty do opuszczenia portu. Po sankcjach zastosowanych przez Zygmunta Augusta delegacja gdańszczan przeprosiła króla i zapłaciła wysokie odszkodowanie rodzinom straconych. [przypis edytorski]
808. Lanckoroński — tu: Jan Bąk-Lanckoroński (ok. 1570–1646), w 1628 rotmistrz chorągwi kozackiej, dowódca garnizonu w Pucku. [przypis edytorski]
809. Cycero a. Cyceron — Marcus Tullius Cicero (106–43 p.n.e.), najwybitniejszy mówca rzymski, filozof, polityk, pisarz. [przypis edytorski]
810. Cyppelmann — Arend Dickmann, właśc. Dijckman (1572–1627) — żeglarz, kupiec, admirał polskiej floty; ur. w Holandii, od 1608 mieszkający w Gdańsku, właściciel statku handlowego; od 1626 w służbie króla Zygmunta III Wazy brał udział w walkach ze Szwedami; dowodził polską flotą w zwycięskiej bitwie pod Oliwą (24 listopada 1627), zginął podczas bitwy na pokładzie zdobytego okrętu szwedzkiego. [przypis edytorski]
811. jedynaście — dziś popr.: jedenaście. [przypis edytorski]
812. ich dowódca Hoenszyld był zabit — dowódcą eskadry szwedzkiej blokującej port w Gdańsku i walczącej w bitwie pod Oliwą był wiceadmirał Nils Göransson Stiernsköld (1583–1627), który zmarł od odniesionych ran. [przypis edytorski]
813. chędogi (daw.) — schludny, porządny. [przypis edytorski]
814. bokówka — mały pokój, położony obok dużej, wspólnej izby. [przypis edytorski]
815. zaprawny — tu: zaprawiony (czymś). [przypis edytorski]
816. Wenera a. Wenus (mit. rzym.) — bogini miłości i piękna; odpowiednik Afrodyty z mit. gr. [przypis edytorski]
817. Kupidyn a. Amor (mit. rzym.) — syn Wenus i Marsa, bóg miłości, przedstawiany jako skrzydlaty chłopczyk z łukiem. [przypis edytorski]
818. Parys (mit. gr.) — zwany też Aleksandrem, syn króla Troi; Miał zażegnać spór pomiędzy boginiami o złote jabłko z napisem „dla najpiękniejszej”. Parys wybrał Afrodytę (tu w wersji rzymskiej: Wenus, Wenera), boginię miłości, która w nagrodę obiecała mu miłość pięknej Heleny, żony króla Sparty, co stało się przyczyną wojny trojańskiej i zagłady Troi. [przypis edytorski]
819. podtatusiały (pot.) — podstrzały. [przypis edytorski]
820. podrygliwy — o melodii: skłaniający do podrygów, podskakiwania. [przypis edytorski]
821. zabity (daw.) — zagorzały, zawzięty. [przypis edytorski]
822. facolet a. facelet (daw., z wł.) — chustka, szczególnie chustka do nosa. [przypis edytorski]
823. zapamiętywasz się (daw.) — zapamiętujesz się. [przypis edytorski]
824. tank — tu: taniec. [przypis edytorski]
825. zarekwirować (z łac. requiro: odczuwać brak czegoś, domagać się) — tu: upatrzyć. [przypis edytorski]
826. konsolować (z łac.) — pocieszać. [przypis edytorski]
827. pląsownik — tancerz. [przypis edytorski]
828. pergnąć (daw. pot.) — drapnąć, uciec, umknąć. [przypis edytorski]
829. ekskuzować (daw, z łac.) — wybaczać coś komuś, usprawiedliwiać, uniewinniać. [przypis edytorski]
830. drzwiów — dziś popr. D.: drzwi. [przypis edytorski]
831. szpona (daw., r.ż.) — dziś popr.: szpon (r.m.); daw. D. lm: szpon, dziś D. lm: szponów. [przypis edytorski]
832. dostać języka — dowiedzieć się; zdobyć informacje. [przypis edytorski]
833. sajan (z wł. saione, od łac. sagum) — renesansowy obcisły kaftan męski przypominający krojem rzym. strój wojskowy: sięgający do pół uda, zakończony krótką spódniczką z klinów; noszony do XVII w. przez dworzan i rycerstwo. [przypis edytorski]
834. czamlet (daw.) — dziś: kamlot, gatunek tkaniny wełnianej albo jedwabnej. [przypis edytorski]
835. popieliczy (daw.) — dziś: popielicowy, wykonany z futerek popielic, dużych, szarych gryzoni. [przypis edytorski]
836. obercuch (daw., z niem. Überzug) — okrycie, suknia zwierzchnia. [przypis edytorski]
837. śrebrzysty (daw.) —
Darmowe książki «Panienka z okienka - Deotyma (darmowa biblioteka internetowa TXT) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie
Dodaj komentarz
Uwagi (0)