Darmowe ebooki » Powieść » Panienka z okienka - Deotyma (darmowa biblioteka internetowa TXT) 📖

Czytasz książkę online - «Panienka z okienka - Deotyma (darmowa biblioteka internetowa TXT) 📖».   Wszystkie książki tego autora 👉 Deotyma



1 ... 35 36 37 38 39 40 41 42 43 ... 51
Idź do strony:
[przypis edytorski]
244. wziąć na medytację — zastanowić się, przemyśleć. [przypis edytorski]
245. rezolwować (daw., z łac.) — decydować, rozstrzygać. [przypis edytorski]
246. Schlafzimmer (niem.) — pokój sypialny. [przypis edytorski]
247. smyrneński dywan — pochodzący ze Smyrny (ob. Izmir), tureckiego miasta portowego na wybrzeżu Azji Mniejszej, od końca XVI w. międzynarodowego ośrodka handlu, szczególnie bawełną. [przypis edytorski]
248. flamandzki — pochodzący z Flandrii, krainy hist. w ob. płn. Francji, Belgii i Holandii. [przypis edytorski]
249. delftyjskie fajansy— pochodzące z holenderskiego miasta Delft, od końca XVI w. jednego z głównych europejskich ośrodków produkcji fajansu, a później porcelany. [przypis edytorski]
250. fraszka (z wł.) — tu: drobiazg. [przypis edytorski]
251. pawilon (daw.) — osłaniający łóżko baldachim w kształcie namiotu. [przypis edytorski]
252. Arras — miasto w płn. Francji, w XIV-XV w. ośrodek wyrobu słynnych artystycznych tkanin dekoracyjnych, naśladujących obrazy, tzw. arrasów. [przypis edytorski]
253. sumy neapolitańskie — zawrotna kwota ok. 430 tys. dukatów w złocie, którą w 1556 królowa Bona wywiozła z Polski, wyjeżdżając po śmierci męża do rodzinnego księstwa Bari we Włoszech, i pożyczyła królowi hiszpańskiemu i neapolitańskiemu Filipowi II Habsburgowi. Po śmierci Bony, mimo trwających 150 lat starań Zygmunta II Augusta, a następnie skarbu Rzeczpospolitej, udało się odzyskać tylko drobną część pożyczonej sumy. [przypis edytorski]
254. Dorotea, właśc. Dorothea (gr., łac., niem.) — Dorota. [przypis edytorski]
255. dysydent — w daw. Polsce: chrześcijanin innego wyznania niż katolickie, szczególnie protestant. [przypis edytorski]
256. rememorować (z łac. re-: powtórnie, znowu, memoria: pamięć) — przypominać. [przypis edytorski]
257. praw (daw.) — prawdziwy, rzeczywisty; prawy, uczciwy. [przypis edytorski]
258. Lea i Rachela — żony biblijnego patriarchy Jakuba, córki Labana. Jakub przez siedem lat służył Labanowi, żeby ożenić się z ukochaną Rachelą, ale noc poślubną spędził z jej starszą siostrą Leą podstępnie podmienioną przez Labana. Jakub musiał odsłużyć kolejne siedem lat, po których otrzymał Rachelę jako drugą żonę. [przypis edytorski]
259. dziewka (daw., gw.) — dziewczyna, panna; także: córka. [przypis edytorski]
260. precz (daw., gw.) — ciągle. [przypis edytorski]
261. wyględ (daw.) — małe okienko. [przypis edytorski]
262. krupy — ziarna kaszy. [przypis edytorski]
263. aliści (daw.) — ale, lecz, jednakże. [przypis edytorski]
264. Frauzimmer (niem.) — pokój kobiecy. [przypis edytorski]
265. ekskuzować (daw, z łac.) — wybaczać coś komuś, usprawiedliwiać, uniewinniać. [przypis edytorski]
266. anim wiedział (daw.) — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika, znaczenie: ani wiedziałem; wcale nie wiedziałem. [przypis edytorski]
267. sanktuarium (z łac.) — święty przybytek; budowla lub pomieszczenie o szczególnym znaczeniu kultowym; przen.: miejsce dla kogoś szczególne, do którego dopuszcza się tylko wybranych. [przypis edytorski]
268. Jać-em jeszcze niedawno latał... — konstrukcja z partykułą wzmacniającą ci skróconą do -ć i połączoną z ruchomą końcówką czasownika -em: Ja ci jeszcze nie dawno latałem. [przypis edytorski]
269. asan a. acan (daw. pot.) — stp. forma grzecznościowa nieco poufała, jak waćpan. [przypis edytorski]
270. personifikować (z łac.) — uosabiać. [przypis edytorski]
271. jąć (daw., gw.) — zacząć. [przypis edytorski]
272. Herr Jesu! (niem.) — Panie Jezu. [przypis edytorski]
273. zarzucony — tu: zagubiony, rzucony nie wiadomo gdzie. [przypis edytorski]
274. wacpan, wacpanna (daw.) — waćpan, waćpanna. [przypis edytorski]
275. rewerencja (daw., z łac.) — poważanie, szacunek, uszanowanie. [przypis edytorski]
276. mimo (daw.) — obok. [przypis edytorski]
277. kieby (daw., gw.) — jakby, niby, jak. [przypis edytorski]
278. obleczenie (daw., gw.) — odzienie, ubranie. [przypis edytorski]
279. on, onego (daw.) — ten, tego a. on, jego; tu D. lp r.ż. onej: tej. [przypis edytorski]
280. on, onego (daw.) — ten, tego a. on, jego; tu B. lp r.n. ono: to. [przypis edytorski]
281. jakoż (daw.) — spójnik jako z partykułą wzmacniającą -że, skróconą do -ż: jakże. [przypis edytorski]
282. widno (daw.) — widać, widocznie. [przypis edytorski]
283. gody (daw.) — wesele; święto. [przypis edytorski]
284. Mädchen (niem.) — dziewczyna. [przypis edytorski]
285. królowę (daw.) — dziś popr. forma B. lp: królową. [przypis edytorski]
286. wszelako (daw.) — jednak. [przypis edytorski]
287. szlub (daw.) — dziś: ślub. [przypis edytorski]
288. beischlag (archit., niem.) — przedproże, ogrodzony balustradą taras poprzedzający wejście do budynku od strony ulicy. [przypis edytorski]
289. marcypan — dziś popr.: marcepan, słodka masa z migdałów i cukru; przysmak, symbol luksusu. [przypis edytorski]
290. feniks — legendarny ptak odradzający się co kilkaset lat z popiołów; wg Pliniusza na świecie miał istnieć tylko jeden Feniks; tu przen.: coś nadzwyczajnego i trudnego do znalezienia. [przypis edytorski]
291. wychówek (daw.) — wychów; wychowanie. [przypis edytorski]
292. sumpt (daw., z łac.) — koszt, wydatek. [przypis edytorski]
293. in articulo (łac.) — w ważnej chwili, w obliczu czegoś. [przypis edytorski]
294. jasyr — niewola tatarska. [przypis edytorski]
295. najść (daw., gw.) — znaleźć. [przypis edytorski]
296. wiktoria (łac. victoria) — zwycięstwo. [przypis edytorski]
297. Koniecpolski, Stanisław (1591–1646) — hetman wielki koronny w latach 1632–1646, kasztelan krakowski, uznawany za jednego z najwybitniejszych polskich wodzów. [przypis edytorski]
298. bitwa pod Martynowem (20 czerwca 1624) — w której wojska polskie pod dowództwem hetmana Stanisława Koniecpolskiego rozbiły armię tatarską, wracającą z wyprawy łupieskiej, która dotarła aż pod Przemyśl i Sandomierz. Orda tatarska poniosła wielkie straty i na długie lata została rozbita. [przypis edytorski]
299. Herr Gott! (niem.) — Panie Boże. [przypis edytorski]
300. casus (łac.) — przypadek, traf; zdarzenie. [przypis edytorski]
301. nieglaźno (daw.) — nieukładnie, niezręcznie. [przypis edytorski]
302. poszprechować (z niem. sprechen: mówić, rozmawiać) — porozmawiać. [przypis edytorski]
303. chociaby (daw.) — dziś: chociażby. [przypis edytorski]
304. sarkać — wyrażać głośno niezadowolenie z czegoś, narzekać. [przypis edytorski]
305. galant (daw.) — mężczyzna odznaczający się wyszukaną uprzejmością. [przypis edytorski]
306. dyskurs (z łac.) — rozmowa, dyskusja, przemowa. [przypis edytorski]
307. fortunnie (daw.) — pomyślnie, szczęśliwie. [przypis edytorski]
308. pomyślić — dziś popr.: pomyśleć. [przypis edytorski]
309. freibitter (daw., z niem. Freibeuter) — kaper, kapitan prywatnego okrętu, który działając na podstawie pisemnego upoważnienia władcy (lub miasta portowego) ściga, łupi i zatapia statki nieprzyjacielskie. Kaper działał na własny koszt i ryzyko, miał jednak prawo do posługiwania się barierą mocodawcy oraz do zachowania większości zysków. [przypis edytorski]
310. freigatka — fregata, szybki statek trójmasztowy. [przypis edytorski]
311. Na siedemnasty — skrócone od: idzie mi na siedemnasty rok; rozpoczęłam siedemnaście lat. [przypis edytorski]
312. kole (daw., gw.) — koło, około, wokół, obok. [przypis edytorski]
313. najść się (daw.) — znaleźć się; tu: 3. os.lp cz. przysz.: najdzie się. [przypis edytorski]
314. łacniej (daw., gw.) — łatwiej. [przypis edytorski]
315. przynaszać (daw.) — przynosić. [przypis edytorski]
316. rzezany (daw.) — wycinany, rzeźbiony. [przypis edytorski]
317. manier (daw., z fr. manière) — sposób. [przypis edytorski]
318. trza (gw.) — trzeba. [przypis edytorski]
319. Lepol, właśc. Leopolis — łac. nazwa miasta Lwowa. [przypis edytorski]
320. Lewant — ogólne określenie krain na wsch. wybrzeżu Morza Śródziemnego, gł. Syrii i Palestyny, czasem obejmujące także Azję Mniejszą i Egipt. [przypis edytorski]
321. wyprawiać (daw.) — wyprawiać, wysyłać. [przypis edytorski]
322. agenty (daw.) — dziś popr. forma B. lm: agentów. [przypis edytorski]
323. juści (daw., gw.) — pewnie, oczywiście. [przypis edytorski]
324. keine (niem.) — żadne. [przypis edytorski]
325. schöne (niem.) — ładne, piękne, urocze. [przypis edytorski]
326. konsolacja (z łac.) — pocieszenie, pociecha. [przypis edytorski]
327. standbuchy (daw. niem. Standbuch, z Stand: stan, Buch: księga) — rejestry stanu posiadania, księgi inwentarzowe. [przypis edytorski]
328. rathauzowy — ratuszowy; z niem. Rathaus: budynek rady, ratusz. [przypis edytorski]
329. secretarius (łac.) — sekretarz. [przypis edytorski]
330. Deserta Arabia (łac.) — Pustynia Arabska. [przypis edytorski]
331. kinderek (z niem. Kind: dziecko, Kinder: dzieci) — dzieciątko. [przypis edytorski]
332. Vater (niem.) — ojciec. [przypis edytorski]
333. gomon (daw.) — hałas; zwada, kłótnia. [przypis edytorski]
334. dwie sióstr za mężami (daw.) — dwie siostry zamężne. [przypis edytorski]
335. frasunek (daw.) — smutek, zmartwienie. [przypis edytorski]
336. konfortować (daw., z łac.) — pokrzepiać, pocieszać. [przypis edytorski]
337. Schultz, Michael — gdański wytwórca zegarów z XVII w., postać historyczna. [przypis edytorski]
338. Rudolf II Habsburg (1552–1612) — król Węgier (1572–1608) i Czech (1575–1611), cesarz rzymski narodu niemieckiego (od 1576). [przypis edytorski]
339. horologium, lm: horologia (łac.) — zegar. [przypis edytorski]
340. mię (daw.) — mnie. [przypis edytorski]
341. tandem (łac.) — a więc, nareszcie, na koniec. [przypis edytorski]
342. geld (niem.) — pieniądze. [przypis edytorski]
343. impreza (daw.) — przedsięwzięcie, zamiar. [przypis edytorski]
344. okulat (z łac. oculatus: mający oczy, patrzący) — tu: naoczny świadek. [przypis edytorski]
345. samych dzieciów — dziś popr. forma B. lm: same dzieci. [przypis edytorski]
346. niełacno (daw., gw.) — niełatwo. [przypis edytorski]
347. biedactwo (daw.) — biedota, ludzie biedni. [przypis edytorski]
348. zawziątek (daw.) — zawziętość. [przypis edytorski]
349. zaprzaniec — ten, kto się czegoś zaparł, odszczepieniec, odstępca. [przypis edytorski]
350. infamia (daw., z łac.) — niesława, hańba. [przypis edytorski]
351. sta — daw. lm liczebnika sto. [przypis edytorski]
352. mila — daw. jednostka miary odległości; mila niemiecka w XVI–XVII w. wynosiła ok. 7–7,4 km. [przypis edytorski]
353. generalissimus (wojsk., łac: najpowszechniejszy, najogólniejszy) — wódz naczelny, głównodowodzący całego wojska. [przypis edytorski]
354. trzaska — mały kawałek drewna, używany zazwyczaj na podpałkę; drzazga. [przypis edytorski]
355. jubilacja (daw., z łac.) — wielka radość. [przypis edytorski]
356. familia (z łac.) — rodzina. [przypis edytorski]
357. dezolacja (daw., z łac. desolatio: spustoszenie) — zniszczenie; rozpacz. [przypis edytorski]
358. afekt (z łac. affectus) — emocja, daw.: skłonność, sympatia, miłość. [przypis edytorski]
359. vogelek (z niem. Vogel) — ptaszek. [przypis edytorski]
360. przywiezła — dziś popr.: przywiozła. [przypis edytorski]
361. bogać tam (daw.) — gdzie tam. [przypis edytorski]
362. zelant (daw., z łac.: zelans, zelantis) — gorliwy, starający się wyznawca; por. zelota. [przypis edytorski]
363. arianie — odłam chrześcijaństwa kierujący się nauką Ariusza (IV w. n.e.), duchownego z Aleksandrii, który na podstawie Biblii uznawał Jezusa Chrystusa za nierównorzędnego Bogu Ojcu, gdyż jako zrodzony przez wiecznego Boga, musiał mieć początek, zatem był niższy w hierarchii bytów. Do VII w. utrzymywały się wpływy arianizmu wśród ludów germańskich, następnie w dobie reformacji do teologii ariańskiej nawiązywały różne grupy, których idee określano jako antytrynitaryzm (nieuznający dogmatu o Trójcy Świętej jako niezgodnego z Biblią) a. unitarianizm (z łac. unitas: jedność; głoszący, że Bóg jest jeden, w jednej osobie). Arianami na terenie Rzeczpospolitej nazywano członków powstałego w XVI w. kościoła braci polskich (inne nazwy: chrystianie a. socynianie od nazwiska jednego z ważnych przedstawicieli ruchu, Fausta Socyna); występowali oni m.in. przeciw czczemu rytualizmowi, fałszowi i pogaństwu praktyk religijnych katolicyzmu, prezentowali racjonalne podejście
1 ... 35 36 37 38 39 40 41 42 43 ... 51
Idź do strony:

Darmowe książki «Panienka z okienka - Deotyma (darmowa biblioteka internetowa TXT) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie

Uwagi (0)

Nie ma jeszcze komentarzy. Możesz być pierwszy!
Dodaj komentarz