Panienka z okienka - Deotyma (darmowa biblioteka internetowa TXT) 📖
Krótki opis książki:
Jest pierwsza połowa siedemnastego wieku, do Gdańska przybywaporucznik marynarki królewskiej, Kazimierz Korycki. W okniejednej z kamienic dostrzega śliczną dziewczynę.
Dowiaduje się,że dom należy do mistrza Schulza, bogatego rzemieślnika handlującego wyrobami z bursztynu, co daje pretekst do wstąpieniado środka pod pozorem zakupów i dowiedzenia się czegoś więcejo tajemniczej pannie.
Romans przygodowy z klasycznymi elementami powieści gatunkupłaszcza i szpady: rodzinna zagadka, miłość, zazdrość, intryga,ucieczka i pościg, szczęśliwe zbiegi okoliczności i nieoczekiwanezwroty akcji. Fabuła rozgrywa się na plastycznie odmalowanymhistorycznym i obyczajowym tle epoki, z bogatymi w szczegółyopisami strojów, budynków, wnętrz i przedmiotów.
Przeczytaj książkę
Podziel się książką:
Czytasz książkę online - «Panienka z okienka - Deotyma (darmowa biblioteka internetowa TXT) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 Deotyma
imion, a jednak tak wymowny, przypadł wszystkim do serca. Zwłaszcza też pan Kazimierz aż głaskał się po piersiach na myśl, że jego Hedwiga została w kamieniu unieśmiertelniona i że pamięć o niej przetrwa między ludźmi jakby jakowe poema1836.
I rzeczywiście, przez długie czasy, ile razy jaki podróżnik zwiedzał Gdańsk i jego ciekawości1837, zawsze pokazywano mu ową główkę wyrzeźbioną w kamiennym pierścieniu, przy czym opowiadano dziwy o pięknej, niegdyś więzionej tu dziewicy i o jej nadpowietrznym porwaniu przez morskiego rycerza.
A że mieszkańcy Gdańska słyną z poszanowania dla zabytków przeszłości, więc kto wie, może i ta pamiątka jeszcze się u nich przechowała? Może do dziś dnia panienka z okienka tam wygląda i tęsknie czeka, i wypatruje, czy raz jeszcze nie pojawi się przed nią marynarz od puckiej floty.
Pisałam w Warszawie 1891 r.
Przypisy:
1. ozwać się (daw.) — odezwać się. [przypis edytorski]
2. ciżba — wielka liczba stłoczonych ludzi; tłum. [przypis edytorski]
3. on, onego (daw.) — ten, tego a. on, jego; tu C. lm onych: tych. [przypis edytorski]
4. słuszny (daw.) — o człowieku: słusznego wzrostu i postury; wysoki, postawny. [przypis edytorski]
5. fletnia — instrument muzyczny złożony z drewnianych piszczałek. [przypis edytorski]
6. suto — obficie. [przypis edytorski]
7. w podłuż (daw.) — wzdłuż. [przypis edytorski]
8. wypuszczka — dziś: wypustka. [przypis edytorski]
9. kreza a. kryza — kolisty marszczony kołnierz, noszony w XVI–XVII w. [przypis edytorski]
10. zadzierzgnięty — zawiązany, mocno ściśnięty w węzeł lub pętlę. [przypis edytorski]
11. mirt — krzew śródziemnomorski o wonnych liściach; symbol miłości i męstwa. [przypis edytorski]
12. floresy (z łac. flores: kwiaty) — ozdoby, ornamenty przedstawiające gałązki, łodygi i kwiaty. [przypis edytorski]
13. pasamon (daw.) — ozdobna taśma, używana do obszywania sukien, liberii i in. strojów. [przypis edytorski]
14. kamelorowy (daw.) — zrobiony z kameloru; kamelor (z niem. Kamelhaar: wełna wielbłądzia): grube nici wełniane. [przypis edytorski]
15. rozporek — tu ogólnie: rozcięcie zrobione w ubraniu. [przypis edytorski]
16. gładki (daw.) — urodziwy, piękny. [przypis edytorski]
17. mydłkowata — tu: mało wyrazista. [przypis edytorski]
18. niemożebne (daw.) — niemożliwe. [przypis edytorski]
19. koncha — muszla. [przypis edytorski]
20. bramka (daw.) — kobieca ozdoba na czoło i głowę; zdr. od bram, por. obramowanie. [przypis edytorski]
21. czółko (daw.) — opaska używana jako ozdoba głowy kobiecej. [przypis edytorski]
22. białogłowa (daw.) — kobieta. [przypis edytorski]
23. muślin — rodzaj lekkiej, półprzezroczystej tkaniny. [przypis edytorski]
24. chwaścik — popr.: chwościk, frędzelek; od daw. chwost: ogon. [przypis edytorski]
25. czekanik — mały czekan, daw. broń w postaci wąskiego toporka osadzonego na długiej rękojeści. [przypis edytorski]
26. przedni (daw.) — znakomity. [przypis edytorski]
27. tkanka (daw.) — tkanina. [przypis edytorski]
28. prawa przeciwzbytkowe — strój był oznaką statusu społecznego, dlatego obowiązywały rozporządzenia zakazujące mieszczanom noszenia zbyt bogatych strojów i ozdób, które nobilitowałyby właścicieli i upodabniałyby do szlachty. Przepisy regulowały rodzaje dozwolonych materiałów, krój i barwę odzienia oraz wartość ozdób. [przypis edytorski]
29. purytański — właściwy purytanom (z łac. puritas: czystość), wyznawcom ruchu religijnego dążącego w XVI-XVII w. do zwiększenia czystości doktrynalnej kościoła anglikańskiego oraz propagującego surowe zasady moralne i obyczaje. [przypis edytorski]
30. roztwierać (daw.) — otwierać. [przypis edytorski]
31. co żywo (daw.) — jak najszybciej. [przypis edytorski]
32. koronny (przestarz.) — noszący koronę, ukoronowany. [przypis edytorski]
33. półkornecie (daw.) — mniej bogaty, nieco niższy rodzaj kornetu, kobiecego nakrycia głowy w postaci wysokiego czepca. [przypis edytorski]
34. biret — kwadratowa lub okrągła czapka bez daszka będąca dziś częścią oficjalnego stroju senatu akademickiego, profesury, przedstawicieli sądownictwa, duchownych. [przypis edytorski]
35. armmantel (niem.) — płaszcz z długimi rękawami. [przypis edytorski]
36. kabat (daw.) — krótki kaftan. [przypis edytorski]
37. Ester a. Estera — bohaterka biblijnej Księgi Estery, dziewczyna żydowska, która została żoną króla perskiego Achaszwerosza, wybraną spośród wielu piękności kraju. [przypis edytorski]
38. bez pardonu — bez wybaczenia, bez litości; tu: bez zważania na cokolwiek. [przypis edytorski]
39. on, onego (daw.) — ten, tego a. on, jego;; tu N. lp r.ż.: oną: tą. [przypis edytorski]
40. człeku (daw.) — dziś popr. forma C. lp: człekowi (człowiekowi). [przypis edytorski]
41. per modum Gedanensem (łac.) — na sposób gdański. [przypis edytorski]
42. tedy (daw.) — więc, zatem. [przypis edytorski]
43. obleczony — ubrany. [przypis edytorski]
44. jeno (daw., gw.) — tylko. [przypis edytorski]
45. inakszy (daw.) — inny, odmienny. [przypis edytorski]
46. okrutnie (daw.) — bardzo, niezmiernie. [przypis edytorski]
47. wedle (daw.) — według. [przypis edytorski]
48. jako (daw., gw.) — jak. [przypis edytorski]
49. łątka (daw.) — lalka; kukiełka. [przypis edytorski]
50. turkus — kamień szlachetny o barwie niebieskiej z odcieniem zielonego. [przypis edytorski]
51. zawdy (daw.) — zawsze. [przypis edytorski]
52. podskakiwa, podśpiewywa — dziś: podskakuje, podśpiewuje. [przypis edytorski]
53. jachać (daw.) — jechać; objachać: objechać. [przypis edytorski]
54. jeszczem nie nalazł — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika, znaczenie: jeszcze nie znalazłem. [przypis edytorski]
55. naleźć (daw.) — znaleźć. [przypis edytorski]
56. wszak (daw.) — przecież. [przypis edytorski]
57. imci, właśc. imć — skrót od wyrażenia grzecznościowego jego miłość, stawianego przeważnie przed nazwiskiem. [przypis edytorski]
58. nawałność (daw.) — nawałnica, gwałtowna burza z silnym wiatrem. [przypis edytorski]
59. bandolet (wojsk., z fr.) — szeroki pas wojskowy noszony na ukos przez ramię. [przypis edytorski]
60. kordelas — długi nóż myśliwski, służący do oprawiania upolowanej zwierzyny; niegdyś również element uzbrojenia. [przypis edytorski]
61. rasa (daw.) a. haras — daw. lekka tkanina wełniana; od fr. miasta Arras. [przypis edytorski]
62. piąterko — dziś popr.: pięterko. [przypis edytorski]
63. półkopieniak (daw.) — krótsza odmiana kopieniaka, sięgająca nieco poniżej pasa; kopieniak: daw. okrycie wierzchnie bez rękawów. [przypis edytorski]
64. burka — dawne wierzchnie okrycie z grubej tkaniny, rodzaj obszernej peleryny z kapturem, zwykle używanej podczas podróży. [przypis edytorski]
65. nica (lp) a. nice (lm) (daw.) — lewa, odwrotna strona czegoś, szczególnie tkaniny a. ubrania; podszewka. [przypis edytorski]
66. nie była podgoloną — dziś raczej: nie była podgolona. [przypis edytorski]
67. à la Titus (fr.) — na wzór Tytusa. [przypis edytorski]
68. zankiel a. zamkiel (daw. niem. Senkel) — klamra, sprzączka. [przypis edytorski]
69. kraśnieć — czerwienieć; daw. także: przyciągać wzrok barwą, pięknością (daw. krasny: czerwony, jaskrawy; ładny, piękny). [przypis edytorski]
70. zapłonić się (daw.) — zaczerwienić się, oblać się rumieńcem. [przypis edytorski]
71. aparycja (z łac. aparitio: ukazanie się, zjawienie się) — tu: ktoś wyjątkowy, kto się ukazał; zjawisko. [przypis edytorski]
72. wiolencja (z łac. violentia) — przemoc; gwałtowność, porywczość. [przypis edytorski]
73. pacjencja (z łac. patientia) — cierpliwość. [przypis edytorski]
74. wtóry (daw.) — drugi. [przypis edytorski]
75. powiedać (daw.) — powiadać. [przypis edytorski]
76. templum (łac.) — świątynia. [przypis edytorski]
77. struktura — tu dosł. z łac. structura: budynek, budowla. [przypis edytorski]
78. najprzód (daw.) — najpierw. [przypis edytorski]
79. kowacz — rzemieślnik zajmujący się wykuwaniem przedmiotów z metalu. [przypis edytorski]
80. antaba (z niem. Handhabe: rękojeść) — dzierżak; metalowy uchwyt na kufrze, drzwiach, bramie, złożony z dwóch części, jednej stanowiącej umocowanie i drugiej (często ruchomej) służącej do chwytania; antaby na drzwiach stanowiły zarazem kołatkę. [przypis edytorski]
81. piątro — dziś popr.: piętro. [przypis edytorski]
82. Carolus Magnus (łac.), Karol Wielki (ok. 742/747–814) — król Franków, sławny dzięki sukcesom militarnym i dyplomatycznym. Władca mocarstwa rozciągającego się na ziemiach dzisiejszych Niemiec, Francji, Austrii, zachodniej Hiszpanii i północnych Włoch. W r. 800 otrzymał od papieża tytuł cesarza rzymskiego. [przypis edytorski]
83. Grakchus (łac. Gracchus) — imię znanej rodziny rzymskiej, w której najsłynniejsi byli bracia Tyberiusz Semproniusz Grakchus (ok. 162–133 p.n.e.) i Gajusz Semproniusz Grakchus (ok. 152–121 p.n.e.), trybuni ludowi, którzy przeprowadzili reformy prawa rolnego na rzecz ubogich obywateli. Prześladowani przez przeciwników polit., obaj zginęli tragicznie podczas zamieszek. [przypis edytorski]
84. Machabeus — tu zapewne Juda Machabeusz, jeden z pięciu synów żydowskiego kapłana, który wraz z nimi w 167 p.n.e. zainicjował powstanie przeciw władzy Seleucydów i stanął na jego czele, po śmierci Judy przywództwo powstania objęli jego bracia; po zwycięstwie niezależnym państwem żydowskim rządziła ich dynastia, zw. dynastią Machabeuszy (do 37 p.n.e.). [przypis edytorski]
85. Gracje (mit. rzym.) — boginie radości, wdzięku i piękna; ich gr. odpowiednik to Charyty. [przypis edytorski]
86. gocki — tu: gotycki, charakterystyczny dla archit. stylu gotyckiego. [przypis edytorski]
87. klucz sklepieniowy (archit.) — zwornik, element wiążący sklepienie. [przypis edytorski]
88. łuszczkowany (daw.) — pokryty łuskami, łuskowy; od daw. łuszczka: zdr. od łuska. [przypis edytorski]
89. okienko pozostało pustym (...) a pan Kazimierz (...) markotnym — dziś: okienko pozostało puste, a pan Kazimierz markotny. [przypis edytorski]
90. przypatrowała — dziś: przypatrywała. [przypis edytorski]
91. fimfa a. finfa (daw.) — złośliwy żart. [przypis edytorski]
92. ferał (daw.) — coś feralnego, niepomyślnego: tu: niefortunny przypadek, pech. [przypis edytorski]
93. dzisia (daw.) — dziś: dzisiaj. [przypis edytorski]
94. zdybać (daw.) — spotkać. [przypis edytorski]
95. dalibóg (daw.) — doprawdy, słowo daję; wykrzyknienie podkreślające prawdziwość wypowiedzi. [przypis edytorski]
96. asumpt (przest.) — powód; zachęta. [przypis edytorski]
97. abo (daw.) — albo; tu: czy. [przypis edytorski]
98. Menelaus (łac.) a. Menelaos (gr.) — król Sparty; jego żona Helena została uprowadzona przez Parysa, co doprowadziło do wojny trojańskiej. [przypis edytorski]
99. rozbierać (daw.) — rozważać, analizować. [przypis edytorski]
100. berdysz — szeroki, ciężki topór na bardzo długim drzewcu. [przypis edytorski]
101. sam (daw.) — tutaj, tędy; używane orzeczeniowo: sam a. sam tu: chodź, podejdź. [przypis edytorski]
102. drab (daw.) — żołnierz piechoty, zbrojny pachołek, sługa. [przypis edytorski]
103. łeficerz — oficer. [przypis edytorski]
104. jako (daw., gw.) — że. [przypis edytorski]
105. kiej (gw.) — kiedy, skoro. [przypis edytorski]
106. takowy (daw.) — taki. [przypis edytorski]
107. jenszy (gw.) — inny. [przypis edytorski]
108. on, onego (daw.) — ten, tego a. on, jego; tu D. lp r.n. onego: tego. [przypis edytorski]
109. król Dawid, kiedy budował swoją świętą wieżę, to urobił ją z kości — w biblijnej Pieśni nad pieśniami występuje wzmianka o warownej wieży zbudowanej przez żydowskiego króla Dawida (Pnp 4, 4), którą utożsamia się z występującą w innym porównaniu wieżą z kości słoniowej (Pnp 7, 5). [przypis edytorski]
110. tyla — dziś: tyle. [przypis edytorski]
111. wedle (daw.) — obok, przy. [przypis edytorski]
112. za cóż tedy (daw.) — zatem z jakiego powodu. [przypis edytorski]
113. żywie (daw.) — żyje. [przypis edytorski]
114. całki (reg.) — cały. [przypis edytorski]
115. pono (daw., gw.) — ponoć, podobno. [przypis edytorski]
Darmowe książki «Panienka z okienka - Deotyma (darmowa biblioteka internetowa TXT) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie
Dodaj komentarz
Uwagi (0)