Darmowe ebooki » Powieść » Panienka z okienka - Deotyma (darmowa biblioteka internetowa TXT) 📖

Czytasz książkę online - «Panienka z okienka - Deotyma (darmowa biblioteka internetowa TXT) 📖».   Wszystkie książki tego autora 👉 Deotyma



1 ... 31 32 33 34 35 36 37 38 39 ... 51
Idź do strony:
naszą własną decyzję. Pani matka bowiem i ja od pierwszego momentu obiecaliśmy pannę starościankę w małżeństwo imci panu Kazimierzowi Koryckiemu. Wżdy miło nam widzieć, że i dawny jej protektor tegoż jest samego co i my sentymentu1759.

Przebudzona słowami brata Hedwiga nagle przemogła wzruszenie. Ciągnąc za sobą Kazimierza, stanęła przed panem rajcą, pokłoniła mu się do kolan, wyrzekła ze łzami:

— Dziękuję dobrodziejowi... dziękuję...

Chciała więcej powiedzieć, ale łkanie tamowało jej mowę. Zwróciła na Kazimierza wzrok błagalny; ten zrozumiał, czego jej serce po nim żąda, i choć nie bez wysilenia, jednak pokłonił się i wyrzekł:

— Ja takoż dziękuję za waszeciny asentyment1760. Szkoda, że nie przyszedł trocha wcześniej.

— A właśnie że nie szkoda — odparł zawsze drwinkowatym1761 głosem pan majster. — Gdybyś waszmość był zaraz posiadał mój konsens1762, nie byłby się szkaplirz rozerwał i Hedwich nie byłaby starościanką.

— I toć prawda. Panna Hedwiga nie byłaby odszukała1763 swojej familii, a i ja nie byłbym odszukał mojej siostry. Bo trza wiedzieć waszeci, że w tej całej cudownej miszkulancji1764 odnalazła się i nasza Krysia.

Tu pan rotmistrz oraz jego towarzysze wmieszali swoje głosy do rozmowy i zaczęli na wyścigi opowiadać, jako to pan Kazimierz stanął w Dobrowoli właśnie podczas wesela pana starościca, przy czym się pokazało, że małżonka tegoż jest właśnie ową zatraconą1765 Krysią. Hedwiga, słuchając tych wiadomości, składała ręce w zachwycie, a pan rajca od wielkiego zdumienia zapomniał nawet o szyderstwie i z dobrodusznym uśmiechem powtarzał:

— Herr Gott! A to jakbyś słuchał niańczynego bajania. No... tylko w tym kraju podobne rzeczy mogą się porobić.

Gdy tak w najlepsze rozprawiano, wszedł do komnaty Kornelius nie domyślający się wcale, jak ważne wypadki w niej zachodzą. Zdziwił się tylko trochę, że pan Schultz ma na raz tylu i tak świetnych kundmanów1766. Przystąpił więc na palcach i szepnął:

— Herr Meister, ten Melchior, co to rozwieszał kobierce, nasmarował taki rachunek, że nie wiem, co robić.

Pan majster spojrzał na niego filuternie1767.

— A rób sobie, co chcesz. Nie myślę ja żałować geldu1768 w taki dzień fortunny, kiedy tu same wesela. Patrz: oto ja się żenię z tą zacną damą, a znowu z frajleiną żeni się ten oficyjer nieboszczyk.

Tu wskazał na młodą parę, która była wpółukryta poza cieniem olbrzymiej szafy, i zaczął po swojemu się uśmiechać.

Ale Kornelius nie śmiał się bynajmniej. Na widok pana Kazimierza skamieniał, a twarz jego wyrażała tak niezmierną złość i nienawiść, że i pana Schultza odeszła ochota do żartów.

Pan Kazimierz spojrzał pogardliwie.

— Czeladniczku mój — rzekł — pamiętaj, coć powiem: nie twoja rzecz wojenne rzemiosło, pilnuj twego fartucha i obcęgów, a nie wdawaj się z rycerskim człekiem, bo choćbyś go jak tradytor1769 z tyłu zaszedł, to jeszcze go, mizeraku, nie potrafisz zmóc.

Kornelius pod obelgą tych słów pozieleniał.

A tymczasem pomiędzy młodzieńcami szerzył się szmer groźny:

— A! To ten Judasz? Ten Ollender heretyk? Dawać go tu, niech go przepłazujem...

Tylko pan Władysław był odmiennego zdania.

— Mości panowie, dajcie pokój. Żeby tak na mieście, to i owszem — ale tu, w tym domu, wobec białej płci1770, nie pozwolę...

Kornelius, czując zbierającą się nad nim burzę, przystąpił do pana rajcy i wyjąkał:

— Herr Meister... u nas w Amsterdamie...

— Aha, już wiem, co chcesz powiedzieć. U was w Amsterdamie ludzie raz zabici już więcej nie wstają?

— Nie, Herr Meister, ja nie to chciałem powiedzieć, jeno to, że w Amsterdamie jest porządnemu człowiekowi lepiej niż w tym przeklętym Dantzigu. Głupstwo zrobiłem, żem opuścił moje dobre miasto! Herr Meister, dziękuję za służbę, dziś jeszcze wyjadę i już noga moja u was nie postanie.

Twarz pana Schultza wyraziła szczere zasmucenie i z ust jego już wydarły się żałosne słowa:

— O Korneliusie, nie róbże mi...

Ale w tej chwili spotkał spojrzenie pani Flory, a spojrzenie musiało być bardzo wymowne, bo nagle zamilkł i zakłopotany opuścił oczy, z czego można było wywnioskować, że trafiła kosa na kamień i że trzęsący dotąd wszystkim pan majster odtąd już będzie tylko czeladnikiem u pani majstrowej.

Kornelius, przez nikogo nieprzytrzymywany, rzucił na Hedwigę jadowite spojrzenie, zwiesił głowę i z wolna opuścił komnatę.

Po jego wyjściu wszyscy lżej odetchnęli, jakby po zniknieniu czarnej chmury, a gdy jeszcze na rozkaz pani Flory (która właściwie już od kilku tygodni rządziła Bursztynowym Domem) podano przednie wina i zakąski, serca nieco się rozjaśniły i z przyjemnością, nawet prawie z zapałem, wypito zdrowie jutrzejszych nowożeńców.

Nazajutrz istotnie od rana pan Schultz poślubił panią Florę, która otrzymała mnóstwo pysznych1771 podarków tak od męża, jak i od znajomych, a zwłaszcza od swoich dwóch najlepszych przyjaciół: pana Kazimierza i pana Władysława. Dla tych dwóch ostatnich był to najlepszy sposób niejakiego wywdzięczenia się panu konsulowi, który z nieprzepartą wyniosłością nie chciał wchodzić w żadne rachunki z panem starościcem ani sobie dał mówić o kosztach łożonych na odchowanie Hedwigi.

— Nie, nie, keine1772 gadanie — odpowiadał. — Niechże ja już na zawdy ostanę „dobrodziejem”.

Sam więc nic nie przyjął, ale upominków dla żony nie mógł w żaden sposób odmówić, bo pani Flora przyjęła je skwapliwie, tym skwapliwiej, że teraz, wchodząc przez męża do patrycjatu miejskiego, mogła już na koniec nosić i drogie tkaniny, i rzeczywiste klejnoty.

W południe odbył się u pana Schultza obiad, na którym Mina wystąpiła z arcydziełami kuchmistrzostwa. Jednak pomimo darów i przysmaków między zgromadzonymi ciągle jeszcze panowała niejaka sztywność. Było do niej kilka powodów, najprzód obecność pastora, zajmującego poczesne miejsce u stołu, mroziła świeżo przybyłych gości, którzy jeszcze nie przywykli do gdańskiej mieszaniny wyznań; a przy tym w każdej rozmowie potrącano co chwila o tysiąc szczegółów z przeszłości, przy których ci i owi wzajem się boczyli. Chłodne więc, iście purytańskie, było to wesele.

Dopiero wieczór ostatnie lody stopniały w Artushofie, gdzie na wniosek burmistrza Freimutha Gilda1773 Świętego Krzysztofa wyprawiła ucztę dla państwa rajcostwa.

Co prawda, z początku pan burmistrz był nieco markotny, że pani Flora oddała innemu tę szacowną rączkę, o którą on, niestety, jako człowiek żonaty, nie mógł się dobijać. Ale mądra pani Schultzowa kilku słowy czy kilku spojrzeniami umiała go tak udobruchać i rozruszać, że teraz przewodził wieczerzy promienny jakby sam król Artus, a za jego przykładem rozruszali się i wszyscy inni.

Ba! Nie tylko panowie, ale nawet i słudzy.

Maciek tak był uszczęśliwiony pomyślnym zwrotem w losach swego pana, że kogo spotkał, to i ściskał. Nawet gdy spotkał Kubę Grubaska, to i jemu rzucił się na szyję, wycałował go w oba policzki, a chcąc się przed nim pochwalić sutością1774 swego mieszka (który u pani starościny hojnie zaopatrzono), zaprosił go ni mniej, ni więcej tylko „Pod Łososia” (sławny ów zakład istniał już od lat kilkudziesięciu). Tam, przy kubeczkach „Złotej wody”, jak zaczęli wspominać ową noc okienkową, to się aż popłakali z rozczulenia i ta lina, co niegdyś była przedmiotem ich walki, obecnie zadzierzgnęła między nimi węzeł nierozerwalnej przyjaźni.

Wprawdzie i teraz tylko co1775 nie przyszło znów do kłótni, obaj bowiem, wśród poufnych zwierzeń, wyznali sobie, że palą koperczaki1776 do bystrookiej Fruzi. Ale pogodził ich trzeci towarzysz, pewien ślusarz, wielki bywalec, który im opowiedział pod sekretem, że nie mają się o co czubić, bo Fruzia już jest po zrękowinach1777 z dominikańskim organistą, który będzie mężem przewybornym jako człek i dostatni, i uczony; do południa on wygrywa różne cudne agnusy1778 i kalikantom1779 wymyśla, po południu chłopięta spędza i uczy śpiewania mizererów1780, a żona tymczasem doma rządzi sobie, jak się jej żywnie spodoba. Na taką wiadomość pogodzeni współzawodnicy znowu się chwycili w objęcia i, trącając kubek o kubek, śpiewali piosenkę znaną, którą sobie wszakże przerobili na swoje kopyto:

Pije Maciek do Jakuba, 
Spili się jak łyki. 
Wiwat Mazur i Kaszuba! 
A furda1781 z podwiki1782. 
 
XII. I trzecie wesele

W kilka tygodni później znów buńczuczna brama Dobrowoli powiewała trofeami ze sztandarów; znowu schody gankowe były wyłożone purpurą i znów przed ten ganek zajeżdżał orszak weselny, ale tym razem jeszcze sutszy1783 i liczniejszy, i radośniejszy niż pierwszy.

Zjechało się nie tylko już sąsiedztwo, ale prawie pół Wielkopolski. Toteż i pański dom, i wszelkie zabudowania dworskie nie wystarczały na pomieszczenie gości; musiano powyporządzać1784 spichlerze i stodoły, gdzie ci, którzy później stanęli na miejscu, a zwłaszcza wszelka młodzież, mieścili się, jak mogli, co nietrudno przychodziło ludziom przywykłym do trudów obozowych.

A jeśli orszak był liczny, jeszcze liczniejszych miał widzów. Nie tylko z dóbr starościny, ale ze dwudziestu wsi dokoła zleciało się chłopstwo i niezmierna mnogość różnorodnej gawiedzi.

Bo też dziwy opowiadano sobie o tej całej „cudownej historii”, a zwłaszcza o dzisiejszej pannie młodej, której nie nazywano inaczej, tylko „królewną zza morza”.

Jakim sposobem Hedwiga, będąc odnalezioną córką pani starościny, była zarazem i królewną, tego ludzie na pewno nie wiedzieli, ale różnie to sobie tłumaczyli. W jednych wsiach wieczorami prządki rozpowiadały, że ją Tatarzy sprzedali królowi szwedzkiemu, a ten ją chciał za córkę przybrać i tron swój zapisać, byle jeno chciała się zlutrzyć. W innych wsiach mówiono, że freibitterowie duńscy porwali starościankę na jakowąś wyspę i tam okrzyknęli ją swoją królową, aż rycerz z puckiej floty zjawił się i odbił ją tym zbójom.

A wszystkie owe legendy powstały z powodu jednej i tejże samej wieści, mianowicie, że starościanka przywiozła pełny ubiór królewski.

Wieść była prawdziwa. Jeszcze w Gdańsku pan Władysław, uwiadomiony1785 przez pana Kazimierza o życzeniu siostry, zakupił dla niej na wyjezdnym cały strój ślubny zrobiony wedle starodawnej gdańskiej mody i wiadomość o tym stroju rozbiegła się przez dziewki dworskie między wiejską ludnością.

Pan Kazimierz, słysząc owe baśni, zaprzeczał im tylko półgębkiem albo zgoła zachowywał fortelne1786 milczenie, a w głębi duszy się cieszył. I jak nie miał doznawać uciechy, kiedy on zawsze kochał się w „poemach”, a te legendy czyniły go bohaterem najśliczniejszej poemy i cudownym nimbusem1787 otaczały jego umiłowaną.

Toteż wiara w one wieści rosła coraz bardziej, a już co dzisiaj, to z wiary stała się przekonaniem, kiedy oblubienica wystąpiła w ubiorze niezaprzeczenie królewskim. Ściany wiejskiego kościółka mało nie pękły od natłoku, a teraz, gdy nowożeńcy już wracali, obie strony gościńca i podwórcowe1788 ogrodzenia były oblężone przez tłumy, które ciskając czapkami w górę, krzyczały z uniesieniem:

— Niech żyje królewna szwedzka!

— Niech żyje królowa duńska!

— Niech żyje nasza królowa!

Hedwiga była tak zmieszana swoim szczęściem, że nie zwracała uwagi na wyrazy, ale czuła w tych wykrzykach uwielbienie i ze spuszczonymi oczami przytulała się lękliwie do Kazimierzowego ramienia.

A cudna była w tym swoim szkarłatnym płaszczu i gronostajowych wyłogach spiętych perłową klamrą na piękniejszej od pereł szyi; w tych włosach jako bursztyn jasnych, rozsypanych po barkach i ramionach; w tej złotej, przezroczystej koronie i z tymi turkusami w oczach, i z tym dziewiczym rumieńcem wschodzącej Aurory1789.

Cudna była istotnie jakby królewna z bajki albo — co jeszcze lepiej — jakby jakieś leciuchne przypomnienie wielkiej królowej Jadwigi, wprawdzie w postaci ni takiej wielkiej, ni tak świętej, ale szczęśliwszej, bo wspartej na ramieniu tego, którego ukochała.

Pan Kazimierz był dziś przybrany już nie w łosie skóry ani nawet w „hatłasy”, ale w same takie rzeczy, o jakich dawniej tylko marzył, a na które teraz — poślubiając bogatą starościankę — mógł sobie śmiało pozwolić. Więc miał krótki pstry żupan z lewantyńskiego koftyru1790 (materii tak drogiej, że niegdyś królom w hołdzie ją składano), świecący rzędem rubinowych guzów, a po wierzchu granatową, aksamitną, marmurkami podbitą ferezję1791, która pod szyją zahaczała się na brylantowe szpony. U szkarłatnego kołpaka zatknął pióra orle, brunatno-pozłociste, wijące się w bujną forgę1792, i dla pamiątki przyszpilił je owym zanklem1793 żeglarskim, na którym wyemaliowane świeciło godło królewskiej bandery.

Więcej wszakże od piór i klejnotów zwracała uwagę inna jeszcze ozdoba kołpaka, wprawdzie skromna, lecz zastanawiająca oczy, bo nieznana tutejszym ludziom. Były nią dwa małe zieloniuchne wianeczki zaplecione w siebie jak ogniwa i wpięte poniżej forgi tuż nad lewą skronią.

Między patrzącymi niektórzy mówili:

— To na turniejach u króla szwedzkiego zdobył one wieńce.

A drudzy przeczyli:

— Nie. To jest owo ziele, co to „szczęście niesie”. Ono rośnie gdzieś za morzami. Tam go sobie narwał i też wszystko mu się udało. Oj, żeby to tak jeden listek dostać z onych wionków!

Inne głosy po drodze go witały słowami:

— Niech żyje morski rycerz!

— Niech żyje ten, co zbawił królewnę!

Ale gdy orszak wtargnął na dziedziniec, wszystkie te okrzyki ustały, a na ich miejsce wybuchnął inny, jednogłośny:

— Niech żyje pani starościna! Święta nasza pani!

Pani starościna znów siedziała na ganku zawsze nieruchoma, zawsze ze swoim białym futrem u kolan, ale z odmłodniałą i wypiękniałą twarzą, po której toczyły się ciche łzy szczęścia, podczas gdy drżące od wzruszenia jej ręce brały złocistą tacę z bochenkiem i solą.

A brały ją dziś już nie od rękodajnego, ale od imci pana miecznika Koryckiego, który, pomimo swojej groźnej, wiarusowatej twarzy,

1 ... 31 32 33 34 35 36 37 38 39 ... 51
Idź do strony:

Darmowe książki «Panienka z okienka - Deotyma (darmowa biblioteka internetowa TXT) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie

Uwagi (0)

Nie ma jeszcze komentarzy. Możesz być pierwszy!
Dodaj komentarz