Panienka z okienka - Deotyma (darmowa biblioteka internetowa TXT) 📖

Pan Freimuth, słodko uśmiechnięty, szedł ku niemu z otwartymi objęciami, jedną ręką dłoń jego ścisnął, a drugą klepał go po ramieniu i mówił:

— Kochany rajcusiu! Stary amikusie1719! Przynoszę ci złote nowiny! Ale to szczerozłote!

— Co takiego? — pytał jeszcze nierozchmurzony majster.

Pan burmistrz, pokazując młodzieńca o błękitnych oczach, rzekł z niejaką dumą:

— A najprzód, oto jest imci pan starościc Władysław Nałęcz, rotmistrz chorągwi pancernej, brat panny Hedwigi.

— Co? Znowu brat? — zapytał pan Schultz z przekąsem.

— A tak, znowu brat. Ale na ten raz veritabilis1720, najweritabilszy. Dziś rano pan starościc razem z tymi oto swoimi świadkami stawił się u nas w Urzędzie i wylegitymował dokumentnie proweniencję1721 panny Hedwigi.

— Aha! I gdzież ten dokument? — zapytał drwiąco majster.

— Oto jest — odparł pan Władysław, pokazując szkaplerz i wyjmując z niego zżółkłą kartkę. — To babki naszej pisanie, propria manu1722. I szkaplirz pani matka poznała, i szatki niebieskie ze złotymi forbotkami sama ona dla dziecięcia szyła. Tandem jest plenitudo1723 argumentów.

Pan majster nagle spoważniał. Przeczytał kartkę raz i drugi, zamyślił się i mówił:

— A! To ciekawe. I bez tyle czasu my mieli ten papier i nic nie wiedzieli! Ale co bym ja chciał wiedzieć, to kiedy to Hedwiga ten szkaplirz otworzyła?

— To nie ona otworzyła, jeno wy, panie rajco, wy sami otworzyli.

— Ekskuzuj1724 wasza miłość, ale ja się pytam na serio.

— A i ja gadam na serio. Było to w pewnej cyrkumstancji1725, której tu wolę nie cytować1726.

— Tak, tak — poparł ze śmiechem burmistrz. — Pomnij, panie Johann, kiedyś to oną panienkę gonił i komuś ją z rąk wydzierał, toś aż na niej porozrywał krezę, no, a razem z krezą i szkaplirz się rozerwał i tak jej sprowadziłeś to wielkie szczęście. Widno, że czy chcesz, czy nie chcesz, zawdy jesteś jej benefactorem.

— Tak jest — ozwał się uroczyście pan Władysław. — Z tej też racji nie usłyszysz waszeć ode mnie innych słów, oprócz gratulacji. Byłoby może niejedno do rekryminowania1727, byłoby... no... Bóg widzi, jakobym ja tu mógł niejeden kamień rzucić na waściną głowę, boć teraz już jam z prawa jest protektor1728 mojej rodzonej, ale na tę pamiątkę, że waszeć ją salwował od pogan i w domu swoim żywił, wolę rekryminacje zagrzebać w silentium1729 i jeno flores gratitudinis1730 złożyć waszeci, tak od siebie, jak i od całej naszej familii, przednio1731 zaś od naszej pani matki. Po czym śmiem się dopraszać tej łaski, abym na koniec mógł przywitać moją pannę siostrę.

— Wszystko to dobrze — odparł ciągle zamyślony majster — jeno bym ja rad wiedział, jakowym to sposobem Hedwich zwąchała się z tą swoją nową familią? Gdzie znalazła takowego mądrego ambasadora1732, co wszystko to zweryfikował? Boć ona i na krok nie wyszła z domu, a przecie duchy niebieskie jej nie usługowały?

— A właśnie że duch jej usłużył — ozwał się jeden z młodzieńców. — Duch umarłego. On człek, coś go waszeć zabił, ten z boskiego wyroku stał się jej mścicielem.

Tu młodzieńcy rozsunęli się z brzękiem szabel i sam imci pan Kazimierz Korycki stanął przed panem rajcą.

Spojrzeli sobie oko w oko.

Nastała chwila ciężkiego milczenia.

Wszyscy przypatrywali się majstrowi z ciekawością, ale twarz pana Schultza nie okazała owego przestrachu ani przygnębienia, jakich się po nim spodziewano. Po chwili tylko szyderczo się uśmiechnął i rzekł:

— Aha! To on tak był zabit? No, teraz rozumiem...

Tu burmistrz położył mu obie ręce na ramionach i mówił z rodzajem rozczulenia:

— A co? To druga złota nowina, jaką ci przynoszę. Cieszże się, majsterku. Już krew zabitego nie będzie cię po rękach piekła. Już sumnienie po nocach nie będzie cię dezolowało1733.

— Ależ — odparł majster, wydzierając się dość szorstko z uścisku — mnie sumnienie w żaden manier1734 nie dezolowało. Za co? Jam tego kawalera nigdy nie zabijał, jenom odbierał, co kradzione, aże się doigrał guza, to ja temu nie krzyw1735, sam go szukał. Ale waszeć, panie burgemeister, po coś mię to tak szpetnie oszukiwał, straszył kaźnią i pomstą, acz wiedziałeś, że to udanie?

— Ja? Wiedziałem? Jak mi Bóg miły, nie wiedziałem. I nikt nie wiedział. Księża go tam w Oliwie schowali, a oliwą precz smarowali, aż się wylizał. Ale to była siurpryza. Jam się dopiero dzisia przed godziną dowiedział i nie mogę nachwalić się Pana Boga, boć za taki mordunek, toby my wszyscy mogli dostać pokutę.

Na to pan majster odrzekł z jakimś dziwnym uśmiechem:

— Ano to i ja powiem: chwalić Boga, że kawaler się wylizał, i tym ci bardziej, że teraz już on mi nie zawadza.

Słowa te zadziwiły obecnych. Wszyscy po sobie spojrzeli pytająco. Pan Kazimierz zaś, hamując wzruszenie, co mu na twarz wybuchało krwawymi rumieńcami, odrzekł z widocznym wysileniem:

— Słusznej inwidii1736 mógłbym ja popuścić cugle i byłoby to może dla mnie miłym, ale wolę brać model1737 z pana starościca i zmilczeć moje rekryminacje, przynajmniej do czasu, aż obaczę, co waszeć zamyślasz dalej czynić.

Stojąca ciągle we drzwiach Mina złożyła ręce i szepnęła:

— On gada! W biały dzień!

Gdy pan majster nic nie odpowiedział Kazimierzowi, rotmistrz zapytał z niejaką już niecierpliwością:

— Śmiem upraszać po raz wtóry: pokaż mi waszeć moją pannę siostrę i pozwól, abym co żywo zawiózł ją do naszej pani matki, która tam usycha z tęskności1738.

Pan Schultz i teraz jeszcze nic nie odpowiedział. Stał nieruchomy ze zmarszczonymi brwiami, czasem usta nieco roztworzył, po czym znów je zaciskał coraz twardziej. Czy odbywała się w nim jaka walka? Czy tylko na złość tak przetrzymywał ciekawość słuchaczy? Trudno to było zgadnąć. Na koniec podniósł oczy, spojrzał po wszystkich drwiąco i mówił, cedząc słowa:

— A i owszem. Panna starościanka pojedzie do mutterki1739, jeno wprzódy upraszam waszmościów, abyście jutro wszyscy raczyli asystować na moim weselu.

Po tych słowach zrobił się w komnacie szmer złowróżebny. Pan Władysław chwycił za rękojeść szabli, przystąpił gwałtownie do rajcy i zapytał głosem, w którym drgało źle przytłumione oburzenie:

— Więc to prawda? Waszeć się żenisz? I z kim, jeśli wolno wiedzieć?

Pan majster wcale się nie zmieszał.

— Z kim? Zara się to pokaże. Ja moją przyszłą żonkę sam waszmościom zaprezentuję. Czy tu jest Mina? Co ty tam tak stoisz jak ten słup do podpierania drzwiów? Chodź no tu.

Mina, cała drżąca, weszła do komnaty i palcem wskazując na pana Kazimierza, zapytała półgłosem:

— Herr Meister, co to jest?

— Jak to: co? Czyż nie widzisz? To imci pan Korycki, stara znajomość.

— On? Wszak ci on był zabit? Czy to upiór?

Na te słowa, mimo poważnego nastroju, powstały w komnacie wielkie śmiechy. Sam pan majster uśmiechnął się i odrzekł:

— Nie upiór, jeno niedobitek. No, nie rozdziawiaj próżno gęby, jeno ruszaj duchem na drugi trep i proś, aby przyszły tu obiedwie: i Frau, i frajlein.

Mina znów osłupiała z podziwienia.

— Proszę majstra, tedy frajleinie już wolno wyjść z izby?

— Co tu gadać? Powiedz jej, że ja każę, aby tu przyszła. I Frau także.

Mina rozradowana pobiegła na górę.

Ale pomiędzy młodymi ludźmi coraz niespokojniejsze krążyły pytania:

— Co to będzie?

— Ej! Źle się skończy.

Po chwili jeden z nich, czupurny pan Dederko, przystąpił do majstra i zagaił:

— Panie... tego... Pomnij waszeć, że my wszyscy, jak nas tu widzisz, zjechali nie tylko dla dawania naszego testimonium1740 panu starościcowi, ale i dla bronienia panny starościanki od wszelakiej krzywdy.

— Jakaż jej krzywda?

— Ha! Pono waszeć ją dusisz w karceresie?

— Pokażę ja waszmościom komnatę, gdzie ja pono duszę tę frajlein, i sami powiecie, czy wszelaka królowa nie chciałaby do śmierci siedzieć w takowym karceresie. To najpiękniejsza komnata z całej mojej kamienicy.

Wypowiedziawszy to z górnym1741 uśmiechem, odwrócił się do stołu, z którego zaczął zbierać sztućcowe figurki.

Me jego spokój nie udzielał się zgromadzonym. W komnacie coraz mocniej wrzało.

— Ponoć to nie zawdy tak było...

— Siedziała ci ona i w ciupie1742 pod dachem...

— O chlebie i wodzie...

Już się zaczynało trzaskanie szablami, już zaniepokojony burmistrz łamał sobie głowę nad nowym sposobem zażegnania burzy, gdy nagle sposób sam się znalazł.

W komnacie przycichło jakby makiem zasiał.

Wszystkie oczy zwróciły się ku drzwiom.

Na progu stały dwie kobiety, prześliczne jakby dwa kwiaty.

— Która to? Która? — pytano półgłosem.

— Czy ta różowa?

— Ale gdzież tam! To tamta ze złotą główką.

— A juści, bo też i do pana rotmistrza kubek w kubek podobna.

— A! Trza przyznać, jako stary umie dobierać gładkie buzie.

I Hedwiga musiała już wiedzieć przez Minę1743 o przybyciu pana Kazimierza, bo żaden krzyk podziwu nie wydarł się z jej piersi. Tylko była niezmiernie blada i w pochodzie słaniała się na ramieniu pani Flory, która, przeciwnie, kwitła tryskającymi rumieńcami.

Kto wie nawet, czy jaka tajemna poczta nie powiadomiła już tych pań od rana o mających się zjawić gościach, obydwie bowiem były co się zowie świątecznie ubrane: jedna różowo, druga, jak zawsze, niebiesko; przy szyi obie miały przejrzyste krezy, we włosach bramki1744 ze wstążek przepięte kwiatami; u jednej pęk róż gorących, u drugiej białe stokrotki,

Pan Schultz, nie patrząc wcale na Hedwigę, wziął panią Florę pod rękę i wyprowadził ją na środek pokoju, po czym uroczyście przemówił:

— Oto zacna dama, która przez mizerykordię1745 nade mną sakryfikowała1746 się na złe języki. Figurujcie1747 sobie waszmoście, sprowadziła się do mego domu, niby dla strzeżenia frajleiny, a w rzeczy1748 dla konsolowania mnie biednego, com już nie miał przy sobie żadnej życzliwej duszy. Owóż jam wonczas dopiero wyrozumiał1749, gdzie jest dla mnie prawdziwa szczęśliwość. Powiedam waszmościom, nie można przeżyć kilku niedziel obok tak szacownej białogłowy bez umiłowania jej przyjaźnią dozgonną i żeby teraz ofiarowano mi wszelkie niewiasty świata na wybranie1750, żebyś nawet, panie rotmistrzu, częstował mnie panną starościanką, ja bym powiedział: rekuzuję1751 wszystkie, jeno proszę o śliczną rączkę przezacnej pani Flory Korwiczkowej.

Pani Flora za całą odpowiedź uśmiechnęła się czarownie i swoją pierścienistą1752 rączkę podała panu rajcy, który ją ucałował płomieniście, a potem potoczył po zgromadzeniu tryumfującym wzrokiem.

Tryumf jego był istotnie wspaniały. Sam zrekuzował Hedwigę, a ta rekuza tak dobrze wszystkim wypadała na rękę, że obecni, zamiast okazania obrazy, rzucili się, owszem1753, ku niemu z głośnymi powinszowaniami.

Nikt się też nigdy nie dowiedział, czy pan Schultz istotnie już od kilku niedziel myślał o zaślubieniu pani Flory, czy dziś dopiero ukuł ten zamiar naprędce dla wydobycia się z ciężkiego położenia. Jedna może pani Flora wiedziała, co ma sądzić o tej sprawie, ale nikomu się ze swych myśli nie zwierzyła, bo przekonania mądrej wdowy, jak przystało bogini kwiatów, spoczywały zawsze sub rosa1754.

Teraz otoczona przez młodzieńców, zachwyconych jej powabnością, rozdawała wszystkim urocze uśmiechy, a pan Schultz tymczasem przyprowadzał pana Władysława przed Hedwigę i mówił:

— Patrz, Hedwich, oto twój brat, nie żaden kłamany1755, ale na ten raz pono prawdziwy. Uściskajcie się jak należy. Ale ty, jako widzę, zerkasz jeszcze gdzie indziej. No cóż? Nie dziwowasz się1756, że tamten żyw? Oho! Dobrześ ty o tym wiedziała! No, ale o tym niech już będzie keine gadanie. A teraz — dodał, znowu głos podnosząc uroczyście — pozwólcie, mościwi panowie, abym po raz ostatni użył moich praw ojcowskich i wyznaczył męża dla frajleiny. Nie wiem, czy waszmość, panie starościcu, przystaniesz na mój dekret, ale ja swoje powiem, a wy potem róbcie sobie, co chcecie.

Tu w oczach pana majstra przeleciała błyskawica gniewu, a na ustach przesunęło się rozgoryczenie. Ale szybko zapanował nad sobą i znów przybrawszy wyraz drwiący, mówił głosem niby wesołym, a naprawdę szyderczym:

— Owóż poznawszy przy sercu pani Flory, jaką szczęśliwość daje fortunny afekt, nie chcę ja już i cudzym afektom kontrować1757. Niechże tedy imci pan Korycki bierze sobie tę pannę, kiedy dla niej mało karku nie nadkręcił1758 i mało żywota nie postradał.

Tu spojrzał na Hedwigę, a gdy ta stała zmieszana, ze spuszczonymi oczami, w których łzy się kręciły, ujął jej ramię — zawołał:

— Na! Idźże sobie do twego gagatka!

I pchnął ją niby żartem, ale tak mocno, że zatoczyła się i upadła na pierś pana Kazimierza. Ten otworzył objęcia, przytulił ją do łona i wyszepnął:

— Ach, moje ty szczęście!...

Wyrok pana Schultza został objawiony trochę po grubiańsku, ale tak był dla wszystkich pożądanym, że obecni znowu powstrzymali się od wszelkich oznak niecierpliwości. Pan Władysław nawet ukłonił się i mówił:

— Waszeć jeno potwierdzasz