Panienka z okienka - Deotyma (darmowa biblioteka internetowa TXT) 📖

których otwierano furtę Wysokiej Bramy. Nie wszyscy. Niektórzy podążyli w inną stronę miasta, furgon też już był odprawiony. Tu zbliżali się tylko dwaj panowie z senatu, burmistrz Freimuth i wójt Hans Hecker, którym droga do mieszkania przez tę właśnie ulicę wypadała. Za nimi jechało pięciu ludzi ze służby.

Widząc tak niespodziane zbiegowisko, pan Krzysztof Freimuth naciągnął brwi jowiszowe1219, zatroskany wielce obawą, czy nowa jaka walka stronnictw nie zaburzyła miasta. Podniósł się na strzemionach i krzyknął swoim burmistrzowskim głosem:

— Co to?! Z drogi, ludzie! A co to się stało? Gdzie tu stróże nocne?

Kuba i Łukasz przyskoczyli z obu stron do konia i stali zatrwożeni, kręcąc birety w ręku.

Zanim się zdobyli na opowieść wypadku, pan majster wydał krzyk radosny jak tonący, który spostrzega deskę, zbiegł z tarasu, rzucił się ku jeźdźcom i wołał:

— Panie burgemeister! Panie wójcie! Pan Bóg was przysyła! Sprawiedliwości! Łotr mi wykradł Hedwigę! Moje dziecko! Moją pupilkę! Mój skarb! Panie Krystof! Panie Hans! Bądźcie moimi zbawcami! Pomóżcie!

Tu jeden ze strzelców burmistrzowych podjechał i, śmiejąc się od ucha do ucha, zawołał:

— A to pewnie ten kawalir, co my się na niego natknęli samej w Hohe Tor?

— Jaki kawaler? — pytał burmistrz.

— To wasza miłość nie widział? A to było pocieszne. Jeno roztworzyli całkie1220 skrzydło we wrotach, wedle1221 przepuszczenia wozu, a tu z bramy leci coś na nas, kieby1222 furiat. Jak się otarł kole mnie na moście, tak aż mu burka w bok furknęła i ja wonczas obaczył, co na łęku ma dziewczyninę. Tedy ja mu się w oczy roześmiał, o tak! A on nic, jeno zęboma1223 na mnie zgrzytnął, płaszczysko nasunął i kieby diabeł jaki poleciał w pole het, a my się całą drogę naśmiali.

— Herr Gott! — krzyczał majster. — Oni się śmieją, a tu jest nieszczęście! Panie Krystofie! Sprawiedliwości! Miłosierdzia! Daj mi konia i ludzi! Każ otworzyć bramę! Ja jeszcze ich dogonię!

Burmistrz Freimuth, który miał szczerą życzliwość dla pana rajcy Schultza, zabolał serdecznie nad jego nieszczęściem.

Ach, czemuż tu w tej chwili nie było pani Flory? Jej głos, tak mile zawsze słuchany przez pana Krzysztofa, byłby może zdołał udaremnić jego potężną pomoc. Ale przekorne losy chciały inaczej. Przez nikogo niepowstrzymywany burmistrz odpowiedział bez namysłu:

— Zacny panie Johann! Nie tylko dam ci konia i ludzi, ale sam z tobą pojadę aż do bramy, aby wam ją bez mitręgi1224 otworzono. Pupilkę ci wykradli, powiedasz? A pfe! Nie pozwolę ja na taką nieuczciwość. Hej! Dawaj tu który konia!

Słudzy się poruszyli, ale w tęż1225 chwilę Hans Hecker, który swoją ryżą głowę krył dotąd za plecami burmistrza, zeskoczył z siodła i zapraszał:

— Służę moim konikiem, służę.

— A na czym waszmość wrócisz doma?

— Ja? Na piechotkę. Mój dom tuż... o dwa kroki.

Tak się tłumacząc, pan wójt, który nie lubił być zamieszanym w cudze biedy, zostawił konia i sługi na odczepkę, a sam sunął swoim łasiczym chodem i niepostrzeżenie przepadł w tłumie.

Przez ten czas majster już dosiadał jego siwosza i pędził jak szalony.

Burmistrz i służba za nim.

Jeden tylko wójtowski strzelec, widząc umknięcie swego pana, wahał się w niepewności, gdzie ma jechać: za nim, czy za tamtymi? Kornelius przyskoczył do niego z roziskrzonym wzrokiem.

— Frycku! — rzekł. — Daj mi twego konia... na godzinę! I jeszcze coś... tę rusznicę! Ja ci duszę dam za to!

— Duszę jak duszę — odparł tamten. — Ale za riksdala1226 to i oddam.

— Trzy dostaniesz jutro, jak oświtnie1227, jeno dawaj! Czy nabita?

— Nabita. Masz i siadaj.

Kornelius dosiadł konia, wziął rusznicę i pognał za biegnącymi. Dopędził ich pod sklepieniem Wysokiej Bramy w chwili, gdy burmistrz krzyczał:

— Hej! Bramę otwierać! To ja, burgemeister Freimuth!

Na tak wszechwładny rozkaz ruch wielki powstał między strażnikami. Jedni biegli po klucze, inni wzięli się do spuszczania mostu; łańcuchy zaczęły w górze warczeć.

Przez tę chwilę oczekiwania burmistrz zagadnął dyszącego z niecierpliwości majstra:

— Dotąd wszystko łatwo. Ale teraz którędy waszeć myślisz bieżeć1228? Dróg tu co niemiara.

— Ja? — wybąknął tamten. — A juścić1229 na Nowe Ogrody.

— Co? Tak bez namysłu? Na oślep? A jak oni inną drogą pojachali?

— Już ja, keine gadanie, wiem, że nie inną, jeno tą.

— A to czemu?

— A gdzie by on ją chował, jak nie za fosami Władysławowa? I niech no raz tam wjadzie, to już po niej. Ale ja go dogonię! Odbiorę! Zabiję!

— Więc to człek rycerski?

— A kto by jenszy? To ten hultaj od Wodnej Armaty, co mi się w dom wkręcił, niby jej brat. Słuszny1230 brat! Psubrat1231!

— Słuchaj waszeć — mówił burmistrz głosem nagle zmienionym — jeśli to sprawa z rycerstwem jego królewskiej mości, to inaksza facjata1232 rzeczy. Puścić was puszczę za bramę, bom dał parol1233, ale pod kondycją1234...

— Co znów za kondycje? — ofuknął się majster z wielką złością.

— Nie fukaj mi tu waszeć, bo ja burgemeister, ja responduję1235 przed królem za to, co wy wszyscy wyrabiacie. Odbierz swoją pupilkę, to ci wolno — jeno nie wdawaj mi się w żadne zabijatyki1236, słyszysz waszeć? W żadne! Już i tak dosyć na nas krakają1237, że w Gdańsku wieczne tumulty1238 i bójki. Waszeć zrobisz burdę1239, a potem całe miasto będzie za nią skwierczało.

— To waszmość myślisz, co ten furiat ją odda bez bitwy, z pocałowaniem ręki? Nie znasz go waszmość, to diabeł nie człek!

— A niech sobie będzie i diabeł, jak was sześciu czy siedmiu nasiądzie na jednego, to żeby i Samson1240 — nie wytrzyma.

Rajca nic nie odrzekł, tylko gryzł wargi, a konia coraz mocniej przypierał do furty.

Burmistrz, niespokojny, obejrzał się na swoich ludzi.

— Słuchajcie! — rzekł. — Tamtego żywcem brać. Taki mój ordynans1241, żywcem!

— A kiedy by się chciał bronić, to co? — spytał starszy łowczy.

— To mu się odcinać, ale jeno tyle, aby was na śmierć nie zarąbał. A cynglów1242 mi nie tykać. Boże broń! Związać i do miasta odstawić. Ale bez mordu, bo cała armia za nim stoi!

Potem cichszym głosem szepnął w ucho łowczemu:

— A gdyby chciał umykać, to niech sobie umyka zdrów. Byleście panienkę odbili, to i dosyć.

Po czym zakończył głośniej:

— Zrozumieli wy?

— Zrozumieli. Stanie się wedle1243 rozkazania — powtórzyli za łowczym wszyscy.

Wszyscy, oprócz jednego Korneliusa, który na samym końcu jechał cicho i pod szerokim giermakiem1244 ukrywał ruszniczkę.

Już też i most opadał, i furtę otwierano.

Majster pierwszy wyleciał. Za nim strzelcy kolejką1245. Holender zamykał pochód, i to w niejakiej odległości.

Belki pod nimi zahuczały.

Gdy znikli za wysokim wałem, burmistrz wydał ostatni rozkaz:

— Nie podnosić jeszcze mostu, hej! Czekać mi tu z kluczami, aż nazad1246 przejadą!

Po czym sam do miasta zawrócił, ale zatroskany, nierad, że się wdał w tę sprawę, jechał wolno, ze spuszczoną głową. Za to jego ludzie pędzili coraz szybciej, porwani zawrotnym biegiem pana Schultza, który leciał na wyścigi z wichrem szalejącym po roztworzystych1247 polach.

 

Ach, ten wicher! On to swoim szumem sprawił, że Kazimierz nie dosłyszał dosyć wcześnie tętentu nadbiegającej pogoni.

Bo przestrzeń między nim a pogonią już z każdą chwilą się zmniejszała.

Wszystko, co zaszło w mieście od znalezienia liny, trwało w rzeczywistości nierównie krócej niż w opowiadaniu. Wszystko to gruchnęło jakby rotowy ogień — toteż uciekający jeszcze i mili nie ubiegli, a już pogoń przebywała bramę.

Jednakże gdyby pan Kazimierz był ciągle pędził z tą samą lotnością, z jaką rozpoczął swoją podróż, byłby pewnie pozostał niedościgłym1248. Ale on po niejakim czasie pofolgował nieco koniowi, a raczej — wyznajmy — swemu sercu.

Ach, jakże nie spojrzeć czasem na te lica, które tulą się do jego łona?! Jakże nie zamienić choć kilku słów szczęścia? Jakże nie uszczknąć choć kropli nektaru1249 z tych ustek, co szepczą tak słodkie wyznania?

Te cienie chmur migotnych1250, te puste pola, te wichrzyste1251 szumy — wszystko ich otoczyło taką samotnością, że im się wydało, jakby na całym świecie już nie było nikogo prócz nich dwojga — jakby lecieli w nieskończoność, gdzie nic im się nie oprze i nic ich nie zatrzyma.

Nagle Hedwiga wychyliła się i zapytała:

— Co to jest?...

Jakiś łomot, niby spadająca lawina, runął po ich drodze. Groźne krzyki napełniły powietrze i pełno rąk otoczyło ich jakby sieć ruchoma.

Hedwiga krzyknęła głosem, w którym drgało najwyższe przerażenie. Poznała wychyloną ku sobie wściekłą twarz majstra i Johanna. Wyciągnął ręce otworzyste1252 jakby szczypce raka, chwytał ją wpół i chciał oderwać od Kazimierza. Ale ona jeszcze silniej przykrępowała się do towarzysza.

Ten objął ją lewą ręką, a prawą szukał broni. Do rapiera nie mógł dosięgnąć, bo mu go postać Hedwigi zasłaniała, więc tylko podwinął rękę i wyciągnął kordelas.

Błyszczący nóż świsnął w górze i już opadał na gruby kark majstra. Byłby mu rozpłatał miękką szyję, bo zamach był junacki1253, ale jeden ze strzelców burmistrzowych podstawił swój berdysz1254 i podbił Kazimierzowi rękę. Stal, zamiast uderzyć w szyję, obsunęła się po ramieniu majstra, którego gruby, wypchany rękaw rozdarł się i ciepłą krwią nasiąknął.

Kazimierz, gniewny, zwrócił się przeciw strzelcowi, co mu podbił rękę, świsnął znów kordelasem i ciął na odlew; strzelec stęknął i znikł mu z oczu. Młodzieniec obrócił się ku innym, którzy go ze wszech stron chwytali. Chciał dosięgnąć tego, co mu wstrzymywał konia, ale że ten był spieszony, więc jeździec mierzył ostrożnie, w obawie, aby głowy końskiej nie zranić i ucieczki sobie nie zamknąć.

W tej chwili rozległ się za nim wystrzał.

Pan Kazimierz wydał krzyk dziwny, roztworzył ręce, piana różowa na usta mu wybiegła, zamknął oczy i w tył się przegiął.

Byłby spadł z konia, gdyby nie Hedwiga, która przytrzymywała go w gwałtownym objęciu, sama przytrzymywana ciągle przez podchwytującego ją majstra.

Już mu się kilka razy wyśliznęła, już Kazimierz upadający z konia pociągnął ją za sobą, gdy pan Johann wbił swoją szponiastą rękę za jej krezę. Twardy kołnierz zaczął ją dusić jakby stryczek. Dla złapania powietrza, w tył przechyliła głowę, ale ręka wciąż dociągała kołnierz — w oczach jej się zrobiło czarno, ręce obezwładniały — wpół zadławiona i zupełnie już bezprzytomna padła na piersi majstra.

Ten porwał ją, posadził, a raczej położył przed sobą, głowę jej oparł na swoim rozkrwawionym ramieniu, konia zawrócił na powrót ku miastu, puścił się cwałem i znikł w ciemnej nocy.

 

Tymczasem pan Kazimierz runął z siodła.

Koń przestraszony wystrzałem, krzykami, zamieszaniem wyrwał się, poleciał wprost przed siebie gościńcem wiodącym ku Oliwie i przepadł w ciemniejących gąszczach.

Łowczy, który dotąd nie mieszał się czynnie do zajścia, lecz tylko jako wódz baczny kierował czynnościami drugich, teraz, dostrzegłszy leżącego, zsiadł co żywo, zbliżył się i pytał z wielkim zatrwożeniem:

— Aleć on nie zabit?

Kornelius przysiadł na piersiach Kazimierza, przyłożył do nich rękę, roześmiał się twardo i odpowiedział:

— Zabit. Już mu niczego nie trza, jeno piasku na oczy.

Łowczy chwycił się za głowę i zaczął krzyczeć:

— A łajdaki! A nie mogli wy to go wziąć żywcem? Po co ta pukanina? Który strzelił?

— Nie ja!

— I nie ja!

— I nie ja!

Uniewinniali się słudzy.

— Więc tedy kto?

— Ano ten, co siedzi na zabitym.

— Co waść za jeden? Czyś nie słyszał zakazu pana burgemeistra?

— Nie słyszał ja nic. A choćbym i słyszał, tom ja nie pachołek burgemeistra, jeno socjusz1255 pana Johanna Schultza. Jam na swoją rękę jachał i sam sobie rozkazował.

— Dobrze, dobrze. Ale jak będzie jawantura1256, to wszystko się na waści skrupi. A będzie jawantura, obaczycie! Cała armia wodna pójdzie w krzyk. Dostanęż1257 ja od pana burgemeistra nosa1258! No, a panowie łeficerze1259 jeszcze miasto nam wyplądrują!

— O Jezu! — mruczał Kornelius. — Co tu gomonu1260 o jednego chłystka. U nas w Amsterdamie, kiedy złodziej kradnie panny, to go burgemeistry same dają katu, a nie gardłują za nim. Panie strzelcze niestrzelający, wolałbyś ty mi powiedzieć danke1261, bo gdyby nie moja rusznica, toby ten nieboszczyk był tu was wszystkich wymordował. Jeno moment miał, a mało to nasiekł tym swoim nożykiem?

Łowczy obejrzał się po swoich ludziach i sprawdził z przyjemnością, że jednak żaden z nich nie poniósł ciężkiego szwanku. Nawet ów strzelec, tak ciężko cięty kordelasem, ocalał dzięki szwedzkiemu kapeluszowi, który po wierzchu był obciągnięty niewinną pilśnią1262, ale wewnątrz miał duszę z mocnej blachy. Ogłuszony gwałtownym uderzeniem, strzelec obsunął się był1263 z siodła, ale głowę uniósł całą i teraz dosiadał znowu konia.

Wszyscy ich dosiadali, zapytując: