Panienka z okienka - Deotyma (darmowa biblioteka internetowa TXT) 📖

gdzieś w dalekość, on sobie najspokojniej wszedł na ganek, zajął swoje Kornelius Ruhe i czekając, aż Mina go zawoła, smutnie zapatrzył się w niebo.

Po chwili przetarł oczy... Jakaś kresa1192 czarna przesłaniała mu sam środek tarczy księżycowej. Przetarcie oczu nie pomogło. Spojrzał bacznie, zdziwił się niezmiernie: kresa ta ciągnęła się od tarasu aż do samego dachu. Z początku nieruchoma, nagle zadrgała i zaczęła iść w górę. Wtedy zrozumiał, że to nie jest żadne przywidzenie, dał dwa susy, chwycił linę oburącz, przytrzymał ją, podniósł głowę — a gdy nad smokiem zobaczył migocącą rękę, zaczął krzyczeć z całych potężnych piersi:

— Złodziej! Mina, jesteś tam? Kuba, do mnie! Łapaj złodzieja! Stróże! Hej! A ty, łotrze, zejdź no mi tu zaraz!

I pod wpływem tej przyrodzonej skłonności, co we wszelkim uniesieniu każe nam wracać do rodzinnej mowy, zaczął po holendersku kląć na czym świat stoi.

Ale i Maćka wzięły złości.

— Nie dam ja się tobie, Miemce1193 jakiś! — powtarzał i linę precz1194 do siebie ciągnął.

Wkrótce też nie z nim jednym już miał do czynienia. Najpierwsza Mina, przerażona krzykiem Korneliusa, ukazała się we drzwiach ze świecą w ręku.

Zaraz potem przypadł i Kuba Grubasek. Musiał on być gdzieś niedaleko, pewnie spał już sobie na wygodnej ławie jakiegoś tarasu. Zaskoczony w tym niezupełnie sumiennym spełnianiu swoich obowiązków, tym żywszą teraz chciał okazać gorliwość; nie tylko więc pochwycił linę, ale zaczął się po niej wspinać, co przy jego pękatej tuszy zdawało się niełatwym. Ale Grubasek, choć grubasek, miał dużo kociego przyrodzenia1195 i mimo wstrząśnień liny wspinał się coraz wyżej, wołając swoim śpiewackim, przeciąganym głosem:

— Poczekaj, złodzieju, dam ja tobie! Poczekaj!

Nadbiegł i drugi stróż nocny, kościsty a wysoki Łukasz, trębacz, o wiśniowym ubiorze i uroczystej postawie. Ten nie piął się na linę, ale podniesionym berdyszem groził owej ręce wystającej z dachu i starał się utrzymać porządek między publicznością, której coraz więcej przybywało. W sąsiednich domach okna się otwierały z brzękiem, widać w nich było głowy niewiast obrurkowane w białe nocne czepki, wodzące przestraszonymi oczami. Na ganki wysypywała się służba wpół odziana, za nią panowie gospodarze wychodzili w szlafmycach1196 z kijem w ręku, pytając niecierpliwie:

— Co to takiego? Co się stało?

Jedni odpowiadali:

— Gore1197!

I głos ten leciał z ust do ust, szerząc niezmierną trwogę. Drudzy uspokajali:

— Ale gdzież tam! To nic, jeno ktoś zabit1198!

Inni znów przeczyli:

— Nie zabit, jeno zrabowan1199. Cały Dom Bursztynowy obrabowan.

Wśród tej bieganiny i krzyków ukazał się majster Johann. Wyszedł więcej zdziwiony niżeli strwożony, a rozejrzawszy się w sprawie, zaczął wołać na drapiącego się wciąż pod górę Kubę:

— Zleźże mi zara! Tamtędy go nigdy nie dostaniesz. Niech mi kto na dach pójdzie, to lepiej. Hej, chłopcy, skoczcie co tchu!

— Ja go tam wytropię! — krzyknął Kornelius i wpadł do sieni, a za nim chłopcy czeladni puścili się hurmem1200, radzi, że taka zabawa im się trafia.

Grubasek nie dał się przekonać, ale wciąż wisiał u liny, a widzowie, zgromadzeni na przeciwległych gankach, zachęcali go wykrzykami:

— O jest!... Widać mu głowę! O... teraz ręką macha! Śmiało, Kuba, łapaj!

Majster, zapatrzony także w górę, powtarzał ciągle:

— Ale czego ten człek tam chciał?

— Ano czegóż? — odpowiadano wkoło. — Wie, że skarby są u waszeci, chciał wleźć. Nie mógł drzwiami, to jakowym1201 oknem.

— Aleć łacniej mu było z beischlagu po drabce niż tamtędy na złamanie karku.

Nagle uderzył się w czoło.

— Herr Gott!1202 — wykrzyknął. — Czy to nie po nią? E! Niepodobna rzecz... a wszelako1203...

Tu wyrwał świecę z rąk Miny, rzucił się do sieni i zaczął pędzić po schodach z takim gwałtem, że na ulicy słyszano, jak stopnie pod nim dudniały1204.

Tymczasem Fruzia, wysłana przez wystraszoną panią Florę, czyniła nadludzkie wysiłki, ażeby odwołać Maćka. Najprzód wysunęła się do pasa ponad klapę, ale gdy stamtąd było jej za daleko, wyskoczyła na dach wdowiego domu, wbiegła na drabinkę i wytknąwszy głowę, szeptała:

— Pst! Pst! Maciek. A ty, głuptasie, słyszże!

Maciek, oparty o komin, z całych sił przytrzymywał linę, która pod ciężarem Grubaska wysuwała mu się nieustannie, a tak był zacietrzewiony tą robotą, że nie zaraz usłyszał wezwanie. Na koniec odwrócił głowę.

— Czego?

— Ano, chodźże!

— Nie mogę. Pan kazał wyhisować śnor.

— Ależ, ty ośle jakiś, po cóż to pan kazał? Po to, aby nikt liny nie obaczył. A jak raz obaczyli, to już przepadło.

Maciek otworzył wyłupiaste oczy.

— Adyć to prowda.

— Puśćże ją do licha i uciekaj.

— A jakoż ja pona dogunię, kiej1205 ulica pełniusieńka narodu?

— A już nie o gonienie tera rzecz, jeno trza im się wypsnąć1206. Już ja cię tak dobrze schowam tu w mojej komórce, że i sam kat cię nie wynajdzie. Puść i zmykaj, bo jak cię złapią, a wezmą na pytki1207, to ci będzie ciepło.

Maciek zrozumiał na koniec rozpaczliwość swego położenia. Choć żal mu było ustępować z pola walki, roztworzył ręce i wnet na ulicy rozległy się ogromne śmiechy. Lina, niespodzianie puszczona, obsunęła się, warcząc, i Kuba chlupnął o taras całym ciężarem swojej pulchnej osoby.

Przygoda ta jednak nie ochłodziła jego żarliwości. Owszem1208, zawołał:

— A widzita! Już łotr się mnie boi, kiej puścił. Ale ja go nie puszczę! Gdzie mój bieret? Hej, dawajta mój bieret!

Podano mu szafirowy beret, który zgubił w upadku. Nadział go z fantazją na ucho i znów zaczął piąć się pod górę, wygłaszając przechwałki:

— Oho! Nim tamci na dach wylezą, ja go tędy przycapnę. Abo to ja raz już wyłapywał złodzieje?

Ale Maćka już nie było na dachu. Fruzia co żywo go zepchnęła, drabinkę mu rzuciła, sama też wnet znikła i klapę zatarasowała za sobą na wewnętrzne haki; w domu bowiem tak porządnickiej, a razem i tak lękliwej osoby, jaką była samotna wdowa, wszelkie wejścia i otwory miały szczelne zamknięcie.

Już też i był czas na ucieczkę.

Właśnie Kornelius i chłopcy czeladni wynurzyli się z innej klapy, wyciętej w dachu Bursztynowego Domu.

Ukazanie się ich na wysokościach zostało przywitane z ulicy wielkim okrzykiem tryumfu.

Kuba tylko jeden zmartwił się ich wtargnięciem na plac boju, gdzie koniecznie chciał dotrzeć pierwszy. Wobec gracji zdumionych jego widokiem zawisł na wpół drogi w powietrzu, namyślając się, czy dalej ma pokazywać, jak jest nieustraszenie wierny swojemu powołaniu, czy też może już drugim ustąpić wieńca zwycięskiego.

W tej niepewności krzyczał:

— A cóż?! Macie go tam?

Kornelius i chłopcy biegali po tętniącym dachu jakby oparzeni. Zaglądali w kominy: nie ma nic. Rzucili okiem na sąsiednie dachy (oba dużo niższe), a nie widząc tam ani drabin, ani żadnych śladów ucieczki, zachodzili w głowę, gdzie się podział ów niepochwytny złoczyńca. Kornelius przesunął szyję między zakrętami dwóch esów i pytał:

— Czy zlazł po linie? Bo tutaj go nie ma.

Pomiędzy publicznością powstał śmiech szalony. Coraz więcej świec latało w oknach, coraz więcej ludzi tłoczyło się na gankach, podziwiając przemyślność złodzieja.

Ale nagle w tę wesołość uderzył istny piorun.

Majster wyleciał z domu jakby wariat. Trzymał się za głowę krzyczał:

— Hedwiga! Hedwiga! Wziął mi Hedwigę! To on! On!... Ja wiem kto!

Mina, cała drżąca, przystąpiła:

— Herr Meister1209, nie może to być. Jam sama drzwi zamknęła.

— Głupiaś, babo! Nie drzwiami ona wyszła, jeno tamtędy.

Tu pokazał małe, okrągłe okienko.

Na te słowa wszyscy zadarli głowę. Powstał jeden okrzyk podziwu.

— O o o!... Tamtędy? Jakoż to może być? Taką małą dziurką? A toż chyba czary?

Co prawda, widziany z dołu i przy niepewnym księżycowym świetle, kamienny pierścień wydawał się jeszcze nierównie1210 mniejszym1211, niżeli był w istocie.

W tej chwili przyciszonego zdumienia rozwarły się drzwi sąsiednie; wybiegła z nich pani Flora cała w bieliźnie, z rozpuszczonymi włosami, jak osoba ze snu wyrwana. Toczyła błędnym wzrokiem i pytała:

— Co to? Napaść? Ogień? Co?

Majster Johann przechylił się z jednego tarasu na drugi.

— Nieszczęście — rzekł. — Hedwigę mi porwał. Nie ma jej!

— Co gadasz waszeć? Wszakżeś sam ją zamknął? Którędy?

— Którędy! Którędy! — powtarzał z gniewnym uniesieniem. — Wszyscy to samo! Którędy? Ano tamtędy!

Pani Flora podniosła niewinne oczy.

— Wolne żarty, panie rajco. A toć kobieta nie węgorz. Jakżeby tam przeszła?

Sto głosów ją poparło.

— My też to wszyscy gadamy.

— Gadajcie sobie, a ja co wiem, to wiem. Po co by ta lina wisiała? Hę?

W tej chwili Kornelius wypadł z domu, wołając:

— Na dachu go nie ma. To jakiś mądry złodziej...

Pan Schultz położył mu rękę na ramieniu.

— Słuchaj, to nie prosty złodziej. On wykradł — Hedwigę.

Kornelius chwycił się za włosy.

— Aha!... — wymówił przez zaciśnięte zęby. — To on! A gadałem! Jezuity porwały ją do klasztora.

— Bydlę z ciebie, Kornelius. Wiem ja, do jakiego to klasztora, wiem! Do Władysławowa.

Pani Flora struchlała. Dla odwrócenia uwagi pana majstra zaczęła krzyczeć i mdleć.

Ale majster ani zważał na nią. Chodził po ganku jak dziki zwierz po klatce, machając rękoma i bijąc się w czoło.

A ludzie pytali:

— Kto taki porwał? Czy ten młody, co to tu zawdy siedział na beischlagu? Ten od Wodnej Armaty?

— Co? Ten cudny z wąsikami? — szeptały kobiety.

— A to chwat! — półgłosem chwalili mężczyźni. — Ba, nie dziwota! Wolała młodego zucha niż tego starego pierkosa1212.

I nagle prąd współczucia dla młodej pary przeszedł po całym tłumie.

Majster Johann uczuł to nieprzychylne dla siebie poruszenie. Wyciągnął pięść i zawołał:

— Herr Gott! Trzebaż coś robić! Niechże mi kto pomoże, bo tu nie kto pokrzywdzon, jeno ja!

Kuba się przybliżył.

— Panie radny, ja puńdę, zadzwonię na kościele.

— A co mi po dzwonach? Dzwoń umarłemu. Dla mnie czego trzeba, to konia!

Tu zbliżył się Kornelius.

— Panie Meister, u nas w Amsterdamie...

— A bierz cię licho z twoim Amsterdamem! Co mi tu Amsterdam pomoże?

— A pomoże. Pan Meister powieda: „Trza coś robić”. U nas w Amsterdamie, kiedy łotr porwie niewiastę, to go ludzie topią w kanale jak szczenię.

— A dobrze, i ja go utopię w Motławie, w morzu, we krwi, w czym chcesz, jeno mi go daj! Ha, jak go dostać? Żebym konia tylko miał, tobym go dogonił, choć on już daleko, za miastem! Dalibóg, dogonię!

Tu pani Flora nagle wyszła z omdlenia i ozwała się:

— Pleciesz waszeć trzy po trzy. Jakoż on ma być za miastem, kiedy bramy już dawno zaparte, a on tylko co umknął! Szukaj waszeć, szukaj, ale w mieście.

— Prawdać to, wdowa dobrze gada — ozwały się różne głosy.

I Kornelius, w myśli zestawiwszy wspomnienia swojej nocnej przechadzki, poparł jej zdanie.

— Tak — mówił — kiedy ów łotr uciekał, to właśnie grali na wieży. Przede graniem liny tu nie było.

Pani Flora uradowała się niezmiernie tym poparciem, przychodzącym ze strony, skąd najmniej mogła się spodziewać pomocy, i już sądziła, że jest bliską tryumfu.

Na nieszczęście, w tejże samej chwili Fruzia do niej przypadła i szepnęła jej w ucho głosem trzęsącym się od strachu:

— Pani... pani... niech pani wraca doma...

— Co znowu?

— Jakiś drab1213 miejski wpadł do nas i powieda, że złodziej pewnie w naszym domu się chowa.

— Co za drab? Wszak widzisz, Kuba i Łukasz tu stoją.

— A, ba! Żeby to który z naszych, tobym sobie dała z nimi radę, ale to jakiś starszy, nieznajomy... Chce nam cały dom przetrząsać, niby wedle naszej przezpieczności1214.

— O, to źle... — syknęła pani Flora i zwróciła się ku swoim drzwiom co żywo, nie bez żalu jednak, że nie mogła do końca doprowadzić swojej rozprawy z panem Schultzem.

Ten wcale nie dał się stropić. Owszem1215, fukał coraz gwałtowniej:

— Gadajcie wy, co chcecie, a ja powtarzam: nie taki on głupi, aby miał nocować w mieście. Że bramy zamknęli, to nie racja1216. Niby to nie można wejść w konszachty z bramiarzami? Niby to przekupnych ludzi mało? Ha no, co robić? Trza iść do którego burgemeistra, prosić o konie i żołnierzy. Ale budzić, prosić, to rzecz długa, żebym jeno miał konia! Dobrzy ludzie! Nie da mi tu kto konia? Wszak je macie w podwórkach. Ja zapłacę, i grubo. Zmiłujcie się! Ja człek nieszczęśliwy!

Nikt się nie odezwał.

Gdyby w skargach i prośbach majstra była brzmiała boleść ojcowska, ta boleść, co rozdziera wnętrzności — głos jego byłby niezawodnie porwał wszystkie serca. Ale tam brzmiała tylko zajadłość okradzionego sknery i wściekłość pogardzonego zalotnika, dwie złości, na których upokorzenie ludzie radzi patrzą. Toteż nikt nie odpowiedział. Niektórzy nawet uśmiechali się złośliwie.

Jednakże jakiś geniusz1217 wrogi młodej parze musiał usłyszeć błagania pana Schultza, bo ten jeszcze nie zdążył ich powtórzyć, a już w pobliżu zadzwoniły podkowy i nad głowami tłumu pokazało się kilku jeźdźców.

Byli to ci sami myśliwcy1218, dla