Panienka z okienka - Deotyma (darmowa biblioteka internetowa TXT) 📖
Jest pierwsza połowa siedemnastego wieku, do Gdańska przybywaporucznik marynarki królewskiej, Kazimierz Korycki. W okniejednej z kamienic dostrzega śliczną dziewczynę.
Dowiaduje się,że dom należy do mistrza Schulza, bogatego rzemieślnika handlującego wyrobami z bursztynu, co daje pretekst do wstąpieniado środka pod pozorem zakupów i dowiedzenia się czegoś więcejo tajemniczej pannie.
Romans przygodowy z klasycznymi elementami powieści gatunkupłaszcza i szpady: rodzinna zagadka, miłość, zazdrość, intryga,ucieczka i pościg, szczęśliwe zbiegi okoliczności i nieoczekiwanezwroty akcji. Fabuła rozgrywa się na plastycznie odmalowanymhistorycznym i obyczajowym tle epoki, z bogatymi w szczegółyopisami strojów, budynków, wnętrz i przedmiotów.
Czytasz książkę online - «Panienka z okienka - Deotyma (darmowa biblioteka internetowa TXT) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 Deotyma
— Anioł z wacpani. Teraz tedy nic nie ostaje mi, jeno ucałować rączki naszej dobrodziki1113 z dziękowaniem setnym za jej łaskę i uciekać precz, bo mam jeszcze kupę roboty na głowie. Muszę po raz wtóry prosić oćca Celestyna, aby rankiem znów ze stułą czekał.
— Oj, to, to. Ksiądz przede wszystkim, kawalerze.
— Muszę sobie sprowadzić kilku zacnych kompanów, aby przy szlubie stanęli mi na świadki, muszę sobie sprokurować1114 instrumenta1115 do onej ekspedycji, przy tym koniki dla nas gdzieś tu w somsiedztwie1116 ulokować. Pozwolisz tedy wacpani, to ja się tu pod noc zakradnę. Przyjdzie też ze mną i mój pachołek Maciek.
— Maciek? Ach, byle nie Maciek! Znam ja go. Nieraz tu chadzał do mojej Fruzi, kiedy my tam siedzieli na beischlagu. Ten głuptasek wszystko waszmości popsowa.
— Co ma popsować? Muszę mieć przy sobie człowieka, żeby uprzątnął ślady ekspedycji. Na to nie trzeba Salomona. Jeno rzecz wyhisować1117 i dyrdem1118 za nami bieżeć. A wolę jego jak jenszego, bo to człek do mnie przywiązały i, co pryncypalne, Mazur. Trzeba wacpani wiedzieć, że nasza gałąź Koryckich wywodzi się z Mazurów. Dopiero nasz pradziad przesiedlił się pode Przemyśl1119 dla dwóch tłustych wsiów1120, co mu je tam nasza prababka wniosła. Tandem tedy my niby już przeflancowani1121. Wszelako natura zawdy ciągnie wilka do lasa1122 i ja zawdy lgnę do wszystkiego, co trąci Mazurem. Ale ja tu gadu-gadu, a czas ucieka i moja nieboga1123 czeka. Jeszcze raz nóżki całuję.
To powiedziawszy, już podążał ku wyjściu.
Nagle uderzył się w czoło.
— Aj! Znów difficultas1124! I to de grubis1125! Bramy miejskie całą noc zaparte1126! Jakoż my przejedziem? Tamtej nocy tom ja sobie skaptował1127 profosa1128 od straży przy Wysokiej Bramie, Pietra Koreywę. To mój dobry znajomek... ten miał nas cichaczem przepuścić. Ale dzisia jakże to będzie?
— Więc ten Koreywa nie każdej nocy wartuje?
— A nie. On tak na przekładkę. Raz dzień, raz noc. Dziś tam jest, ale jeno do jedynastej przedpółnocnej, a po hejnale obluzuje1129 go jenszy. Bóg wie, co za jeden.
— A to wiesz waszmość? Musisz się uładzić1130 przed hejnałem, dopóka ten tam jeszcze stoi.
— Rad by ja to uczynił, ale sobie rememoruj wacpani, że aż do dziesiątej, do stróżowego śpiewania, ulica jest pełna ludzi, na beischlagach gry i chorały. Nim się to wszystko uspokoi, to jeszcze upłynie sporo wody. Tak tedy ledwie niecała godzinka wolna się ostanie. To strasznie kuso1131 czasu. A wszelako co robić? Masz wacpani rację, trza się w tej godzince uładzić. Racz tedy wacpani dać pannie Hedwidze takowy ordynans, aby zaraz po „gaszeniu ognia” była w gotowości. Ja tandem lecę w świat.. Jeszcze raz całuję rączęta naszej złotej swatki.
— Z Panem Bogiem waszmość idź i bądź dobrej myśli, bom ja na to węzełek zawiązała, że się pobierzecie. A co Flora Korwiczkowa raz na facolecie swoim zadzierzgnie1132 i w sercu swym zadecyduje, to i będzie. Rzecz pewna jak amen w pacirzu1133.
I wstawali gospodarze z ław gankowych, goście żegnali się i rozchodzili, służba sprzątała szklenice i latarki, a pan Kazimierz patrzył na to wszystko z niemałej wysokości, bo aż z dachu Bursztynowego Domu.
Siedział on tam na samym szpicu jak na koniu, z głową wetkniętą między związane główki dwóch szczytowych esów1134. Przy nim czołgał się po dachu Maciek, rzekomy hajduk, ciągnący za sobą linę w duży kłąb zwiniętą. Fałszywe ścianki, z których składał się wierzchołek znajomej nam liry, zasłaniały ich przed wszelkim okiem, tylko twarz pana Kazimierza mogła być z dołu dojrzana, ale i ta w swojej nieruchomości wyglądała na kamienny maskaron1135 umieszczony tuż nad złotą głową smoka. Pan Kazimierz patrzył z góry i niecierpliwił się powolnością, z jaką ruch uliczny ustawał. Już na zegarach miejskich biło wpół do jedenastej, a jeszcze zgrzyty kluczów i łoskoty sztab zasuwanych odzywały się z wnętrza domów, jeszcze cienie przechodniów przepływały po ścianach niby ogromne mary1136.
Niełatwo też było dokładnie się rozpatrzeć lub wsłuchać, bo ta noc ani blaskiem, ani ciszą nie dorównywała poprzedniej. Wyraźnie zanosiło się na zmianę pogody. Księżyc wprawdzie świecił, ale wąsko podarte chmury co chwila go przesłaniały i od czasu do czasu zrywał się wiatr szumliwy.
Na koniec nastała chwila zupełnej ciszy.
— Dzięki Bogu! Przecie się już pospali. Maciek, dawaj linkę.
Hajduk podpełznął w górę, po czym zaczął rozwijać kłębek.
Nagle pan Kazimierz wzdrygnął się i szepnął:
— Co to jest? Czy tam co stoi? A stoi. Człek jakiś. Akurat naprzeciwko mnie! Rusza się... Ano, przecie odchodzi. Gdzie tam! Znowu wraca! A to miły kawaler, chodzi sobie tam i sam1137 pod gankiem. Boże mój! A toż to ten łotr Ollender! Ten zawsze musi mi w drogę włazić... Czy go tu stary na szyldwachcie1138 postawił, czy co?
W tym ostatnim domniemaniu pan Kazimierz się mylił. Był to istotnie Kornelius, ale jeżeli przyszedł, to bynajmniej nie z rozkazu pana majstra. Owszem, pałał on do niego ciężką złością i za razy odebrane rano, i także, a nawet przede wszystkim za uwięzienie Hedwigi. Ach, co złości było w jego sercu! O panu Kazimierzu i myśleć już nie mógł, pienił się na samo jego wspomnienie. A i do niej miał także sporo żalu, chociaż, prawdę mówiąc, jeszcze więcej tego żalu było nad nią niż do niej. Miotany wstydem za swój przeszłonocny1139 uczynek, rozpaczą nad losem uwięzionej, po całym dniu przemordowanym nad przymusową pracą czuł, że dłużej w domu nie wytrzyma, i prosił Minę, aby mu jeszcze pozwoliła pozostać na ganku. Wiedział, że Mina musi zawsze długo w noc szorować i pucować, zanim zdoła po wieczerzy doprowadzić znów kuchnię do jej złotego blasku, prosił więc:
— Ja tu jeszcze troszkę posiedzę na chłodzie, bo głowa mię tak łupie, że w izbie gotowa pęknąć. Jak skończysz twój glancunek1140, to mi drzwi odemkniesz i wrócę.
Posiedział tedy jakiś czas na ławie, ale i tego było mu za mało; jak wszyscy zakochani, chciał patrzeć w okno swojej lubej. Ach, smutne okna! Więzienne! O, gdyby mógł tam się dostać! Uwolnić ją! Powiedzieć jej: „Uciekajmy!” Kto wie? Za taką przysługę może by uzyskał choć uśmiech wdzięczności? A może i nie?... Może by wolała cierpieć wieżę niżeli z nim uciekać? O, gdyby nie tamten! Diabli przynieśli tego nawiganta1141, co jak wąż morski wkręcił się do domu i wszystko wszystkim zaburzył! Monstrum1142 jakieś wodne! Zbrodzień1143, co śmiał do ust jej sięgać, kiedy on, Kornelius, nie śmiał nigdy nawet brzegu jej sukienki się dotknąć!
Tak utyskując, to stawał naprzeciw Bursztynowego Domu, to przechodził tam i na powrót przez ulicę, a wciąż klął pana Kazimierza, który wzajem klął go na dachu.
— Maciek, jesteś tam?
— Słucham wasę1144 miłość.
— To nieszczęście, żem ja nie wziął rusznicy1145; zara bym ją w tego szpiega wyrychtował1146.
— Ej, wasa miłość, chyba nie.
— Jak to: nie? Czemu nie?
— Bo jakby pukneno1147, toby się caluśka ulica zerwała na równe nogi.
— To prawda. Czasem i głupiemu przytrafi się racja. Ale co tu robić? Przecie nie mogę czekać do rana? Ja już i momentu nie mogę czekać, bo jak straże zmienią, to i po wszystkim. Żebym ja miał choć kamień, tobym cisnął i łeb mu roztrzaskał. A, już wiem! Kawał muru oberwę, to nie gorsze od kamienia.
I już zaczął próbować, czy esowaty murek nie da się nadłupać, gdy na szczęście niebezpiecznej tej roboty oszczędziło mu nowe nadejście nocnego stróża, który powracał dla sprawdzenia, czy wszystko jest pogaszone i zamknięte.
Na odgłos jego grzechotki Kornelius szepnął:
— Oho, Grubasek idzie, będzie mię gnał doma1148, trzeba zmykać.
I skręcił w jedną z bocznych ulic.
Kuba Grubasek zbliżył się ciężkim krokiem, Zagrzechotał raz i drugi, popatrzył w ciemne okna i przeszedł.
— Maciek, dawaj linkę, już można.
— A jak tamten wróci, to co?
— To będzie miał swoją śmierć na własnym sumnieniu, bo ja wiem, że nie wyjdzie żyw, kto zobaczy, co ja teraz robię. Ale ty patrzaj za nim i gadaj mi, czy wraca.
Maciek wytknął głowę i zaczął się śmiać.
— Nie wraca łojdak, idzie het w ulicę, widzę go po miesiącu1149, het, daleko! Idzie prec! Oho! Już mi zginon... Gdzie un? Psepad jak ten kamień w wodę.
Istotnie, Kornelius uczuł, że szybsza przechadzka na wietrze ochładza mu rozgorzałą głowę. Był pleczysty1150, miał kij sękaty w ręku, nie bał się przechodniów, którzy jego raczej mogli się ulęknąć, więc pomyślał:
„Przejdę sobie kołem aż do placu i drugą stroną wrócę doma”.
Bardzo to dobrze złożyło się dla pana Kazimierza, który co żywo rozpoczynał robotę. Z marynarską wprawą zadzierzgnął na linie szerokie, luźne oko i rzucił je w powietrze tak zręcznie, że wystająca szyja smocza została nań uchwycona jak na arkan1151. Pozostały od tej strony koniec liny przyczepił do komina sterczącego na dachu, zakręcił go tam kilkakrotnie i w uczony węzeł zaplątał. Potem zaczął linę rozwijać, rozwijać i powoli spuszczał ją na taras. Gdy wszystka1152 z rąk mu się wymknęła, rzekł półgłosem:
— No, już dobrze. A teraz, Maciek, słuchaj na oba uszy, bo to ważne, coć1153 powiem...
— Słucham, panie porucniku.
— Jak tylko będę na dole, zaraz mi tę linę wyhisuj na powrót. Nie masz co jej odwiązywać, zostaw na dachu, byleby z dołu nikt jej nie obaczył1154, bo to by zrobiło alarm i wtedy wszystko przepadło. Więc wyciągnij, zostaw tu, sam uciekaj bez1155 kamienicę pani Flory, dopadnij konia i doganiaj mię, a żywo — inaczej bramę ci przed nosem zamkną. Cóż, rozumiesz?
— Słucham wasę miłość, adyć1156 wyrozumiał ja.
— No więc dobrze. A teraz... W imię Ojca i Syna... w drogę!
To mówiąc, przeżegnał się i stanął na murku.
Maciek pochwycił go za nogi.
— Olaboga! Cekaj wasa miłość! Taka wielachna chmura załazi na miesiąc... Opsnie1157 wam się noga... Olaboga, moje panisko!
W przestraszonym głosie Maćka tętniło tyle przywiązania, że pan Kazimierz tylko się roześmiał.
— Głupiś, Maciek! Czy to ja nie stary chłopiec okrętowy? A czy to sam Pan Bóg nie mówi w Piśmie świętym: „I na smoku jeździć będziesz”1158. Owóż i ja pojadę. A że chmura załazi, to właśnie dobrze; jeśli jakie ślepia mię wypatrują, to nic nie podpatrzą. No, puszczaj, bo cię zepchnę z dachu precz.
Maciek puścił i ani się spostrzegł, a już jego pan siedział na złotym smoku, potem podwinął się pod niego, chwycił linę i zawisł w powietrzu. Lina niezbyt gruba, ale bardzo mocna, skręciła się i wyciągnęła pod jego ciężarem, przez co węzeł na szyi smoczej zacisnął się jeszcze silniej.
Po chwili pan Kazimierz już był przy okrągłym okienku, gdzie szepnął:
— Jadwiśko! Jesteś tam?
— Jestem! Ach, jestem! Tak czekam!... Czy tamten poszedł?
— Poszedł! Nie bój się. Wszystko dobrze. A teraz wylatuj, moja ptaszyno, jeśli tylko potrafisz się wydostać.
— Potrafię, potrafię... Do ciebie to choćby i przez piekło!
Właśnie chmura zeszła z księżyca, który ogromnym blaskiem uderzył na ścianę. Pan Kazimierz, kołysząc się z liną, to był dalej, to bliżej kamiennego pierścienia. W jednym z owych przybliżeń dwie białe, obnażone rączki wytrysły z okienka, objęły go za szyję, potem wyjrzała główka ujęta w małą krezę, potem pierś toczona.
Kazimierz odjął od liny jedną rękę i wpół ujął wychyloną postać.
Wierny sługa zasłonił sobie oczy — nie chciał widzieć, co się dalej stanie.
Jednakże nic złego się nie stało.
Hedwiga była tak szczupła, wiotka i sprężysta, że cała postać jej wyfrunęła z pierścienia jakby rybka prześlizgująca się przez kluczkę1159 sieciową.
Sam też jej ciemiężca przyłożył się niechcący do ułatwienia tej ucieczki. Chcąc srodze umartwić uwięzioną, majster kazał jej zabrać owe piękne, ale sztywne suknie, w jakich powróciła z Artusowej zabawy, a natomiast przez płaczącą Minę posłał jej najskromniejszą z jej wszystkich sukienek: był to mętlik, rodzaj rannego podwłośnika1160, z białej bawełnicy1161, niebieskim sznurem w pasie przewiązany. Panienka nosiła go tylko po domu, przy gospodarskich zajęciach, i ani się domyślała, że jej w nim stokroć ładniej niż we wszelkich wykrygowanych
Uwagi (0)