Party, kolacja i grill - 1. Stół dobrych manier - Peggy Post (jak czytać książki txt) 📖
- Autor: Peggy Post
Czytasz książkę online - «Party, kolacja i grill - 1. Stół dobrych manier - Peggy Post (jak czytać książki txt) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 Peggy Post
cz. 1
„Etykieta to fundament, na którym buduje się strukturę społeczną. Wszelkie kontakty ludzkie stają się gładkie dzięki etykiecie albo niezręczne z powodu jej braku”.
EMILY POST, 1928
ķńW wywiadzie dla „The American Weekly” w 1949 roku pewien reporter zapytał moją prabacię, Emily Post, co myśli o opinii wyrażonej przez nią prawie trzydzieści lat wcześniej w przełomowym bestsellerze Etiquette: The Blue Book of Social Usage. Dotyczyła ona podróżowania młodej kobiety bez przyzwoitki. Emily Post napisała wówczas: „Młoda kobieta bez ochrony przyzwoitki znajduje się w sytuacji bezbronnego podróżnego, samego pośród wilków”.
Co nowa, nowoczesna Emily Post sądziła o własnej radzie po ponad trzydziestu latach? Odpowiedziała: „To niedorzeczne! Ja coś takiego napisałam?! Świat był wtedy inny, prawda?”
Dzisiaj łatwo zrozumieć, o co jej chodziło: nasz świat również bardzo różni się od tego, jaki był choćby kilka lat temu, a współczesne życie bywa bardzo skomplikowane. Mam świadomość tego zamętu, gdyż wiele osób zwraca się do mnie z pytaniami o to, jak manewrować w nowych sytuacjach społecznych i uprzejmie obcować ze sobą w codziennym życiu.
Tę poręczną książeczkę wypełniają praktyczne wskazówki zaspokajające ciekawość osób, które nie wiedzą: jak z wdziękiem być gospodarzem przyjęcia, nie ulegając nadmiernemu stresowi, jak być zrelaksowanym, uprzejmym gościem czy jak z łatwością spożywać trudne potrawy. A ty... czy martwisz się, jak wznieść toast? Masz nakryć do stołu w sposób oficjalny? Nie wiesz, jak jeść homara? Zastanawiasz się, jak prawidłowo zamówić wino, jak korzystać z miseczki z wodą albo co zrobić zjedzeniem, które upadło, rozsypało się albo rozlało? Zastanawiasz się, jak obracać się w towarzystwie ludzi, których w ogóle nie znasz? Chcesz wydać wspaniałe przyjęcie albo być dobrym gościem? Martwisz się, żeby nie popełnić faux pas podczas posiłku w restauracji? W tym przewodniku znajdziesz wszystkie moje ulubione rady na temat czerpania przyjemności z przyjęć i radzenia sobie z posiłkiem. Zagwarantują ci one pewność siebie, kiedy staniesz wobec licznych sytuacji jako gospodarz albo gość, niezależnie od tego, czy będzie chodzić o niezobowiązujące spotkanie, czy przyjęcie z dostawą jedzenia.
Odpowiedzi na liczne pytania, które sobie zadajemy, tkwią w stosowaniu ukrytych zasad etykiety: szacunku, względu na innych i uczciwości. Oto one, w skrócie:
Szacunek. Szanowanie innych oznacza uznawanie ich wartości jako istot ludzkich, bez względu na ich pochodzenie, rasę czy wyznanie. Osoba szanująca drugiego człowieka nigdy nie potraktowałaby sprzedawcy, kelnera czy pomocy biurowej jako kogoś gorszego. Szacunek przejawia się w codziennym odnoszeniu się do ludzi – w powstrzymywaniu się od deprecjonowania wartości innych z powodu ich poglądów i opinii, odmowie śmiania się z rasistowskich czy seksistowskich dowcipów, odkładaniu na bok uprzedzeń i zachowywaniu bezstronności. Szacunek dla samego siebie okazuje się równie ważny, jak szacunek wobec innych. Człowiek pewny siebie we właściwy sposób inspiruje innych, nie jest chełpliwy ani natarczywy. Ceni siebie bez względu na swoje fizyczne atrybuty czy indywidualne talenty, rozumiejąc, że naprawdę liczy się honor i charakter.
Wzgląd na innych. Mieszczą się w nim troskliwość i życzliwość. Wzgląd na innych wyraża się też w złotej zasadzie: „Jak chcecie, żeby ludzie wam czynili, podobnie wy im czyńcie” (Ewangelia wg św. Łukasza 6,31). Troskliwość oznacza myślenie o tym, co możesz zrobić, żeby ludzie czuli się swobodnie, natomiast życzliwość dotyczy bardziej czynów. Razem skłaniają nas do pomocy przyjacielowi albo nieznajomemu w potrzebie, złożenia dowodu uznania czy wyrażenia pochwały.
Uczciwość. Uczciwość ma więcej wspólnego z etyką niż z etykietą, obie jednak są ze sobą wzajemnie powiązane. Co może być bardziej niezgodne z dobrymi manierami niż oszukiwanie? Uczciwość zapewnia, że działamy szczerze i stanowi jednocześnie podstawę taktu: mówienia i postępowania w sposób, który nikogo nie urazi. Osoba taktowna potrafi powiedzieć szczerze o sytuacji, nie wywołując wielkiego zakłopotania i nie zadając bólu. Innymi słowy, takt wymaga zarówno empatii, jak i życzliwej szczerości. Zdanie: „Bardziej smakują mi faszerowane pieczarki” jest szczere, podczas gdy: „Ten sos ma okropny smak” może być tak samo prawdziwe, ale równoznaczne z obrazą.
Te trzy podstawowe zasady okazują się uniwersalne i ponadczasowe. Nie zmieniły się od czasu, kiedy Emily Post oparła się na nich w swojej pierwszej książce z 1922 roku. Stanowią podstawę naszych działań dzisiaj. Natomiast dobre maniery zmieniają się wraz z upływem czasu i zwyczajami właściwymi dla konkretnego miejsca. Zamiast myśleć o nich jak o sztywnych, nieelastycznych regułach, warto traktować je jako wskazówki pomagające żyć zgodnie z zasadami. Sprawdza się to zarówno w świecie rozrywki, jak i w innych dziedzinach naszego życia.
Jako doświadczony gość i gospodyni wszelkiego rodzaju przyjęć, Emily Post nigdy nie mrugnęła okiem, gdy widelec znalazł się nie na swoim miejscu albo kieliszek miał złą wielkość. Przeszkadzało jej natomiast, gdy ktoś wytykał wady drugiej osoby, zwłaszcza w obecności innych. Jak mówiła, liczy się to, by okazywać szacunek i życzliwość; na tym właśnie polegają dobre maniery – nic dodać, nic ująć. Całkowicie się z tym zgadzam. Przecież najważniejszym celem gospodarza czy gospodyni jest sprawiać, aby goście czuli się swobodnie i odnosili wrażenie, że są mile widziani, a nie trzymać ich jako zakładników sztywnej etykiety. Gospodarze są po to, żeby wygładzić wszelkie nierówności i wykreować atmosferę gościnności i wspaniałomyślności. A na czym polega rola gościa, który liczy się z innymi? Chodzi o to, by być pełnym entuzjazmu, chętnym uczestnikiem przyjęcia. Wystarczy dodać do tego postawę doceniania, a pojawią się zaproszenia na kolejne wizyty.
Najlepsi gospodarze wyczarowują magię z niczego, tworząc specjalny klimat, o którym goście nie przestają mówić, natomiast najlepsi goście z radością biorą udział w uroczystościach. Czy ktoś mógłby zapomnieć cudowne spotkanie, na którym po raz pierwszy próbował świeżych ostryg i sączył wyjątkowe wino, ciesząc się serdecznymi rozmowami z dawnymi i nowymi przyjaciółmi? Kto nie wspominałby pełnych podniecenia przygotowań do eleganckiego przyjęcia, gdy oczekiwał na noc pełną możliwości? Towarzyskie spotkania przepełnione są wieloma takimi miłymi wspomnieniami.
Cudowne chwile z przyjaciółmi i ukochanymi przypominają nam wszystkim o tym, że stanowimy część większej całości. Niezależnie od tego, czy przebywasz z rodziną, przyjaciółmi, kolegami z pracy czy nowymi znajomymi, po prostu odpręż się i traktuj innych z uprzejmością i szacunkiem. Otoczcie siebie nawzajem ciepłem i dobrym humorem. Nagrodą bywa często niezapomniane, wspaniałe spotkanie, które pozostanie na zawsze w sercach wszystkich uczestników.
Peggy Post
Luty 2005
Dobre maniery przy stole
Niektórzy tak sprawnie posługują się sztućcami, że mogliby poprowadzić kurs dobrych manier przy stole. O wiele liczniejsi są ci, którzy czują się w takich sytuacjach dość swobodnie, ale sądzą, iż przydałoby im się odświeżenie bardziej wyszukanych zasad savoir-vivre’u. Są również osoby skrępowane do tego stopnia, że drżą na myśl o tym, co może zostać uznane za błąd w dobrej restauracji czy na przyjęciu. Czy przesadzają? To zależy. Nie nastąpi koniec świata, jeśli nie będziesz wiedzieć, którego użyć widelca albo w jaki sposób jeść karczocha. Czasami jednak dobre maniery przy stole mogą stać się ogromnie ważne, na przykład gdy potencjalny pracodawca zabiera cię na lunch i może chcieć ocenić twoją ogólną ogładę. (Niejeden kandydat stracił szansę zatrudnienia tylko dlatego, że przeżuwał jedzenie z otwartymi ustami albo trzymał widelec jak szuflę).
Właśnie dlatego warto ćwiczyć dobre maniery na co dzień, przy stole rodzinnym albo nawet jedząc samemu. Przy rutynowym stosowaniu maniery stają się drugą naturą, zmniejszając prawdopodobieństwo pomyłek, bez względu na to, czy jesz obiad w domu, czy w restauracji. To, że nie trzeba martwić się o to, jak się je, przynosi mnóstwo korzyści – jedną z nich okazuje się możliwość przeniesienia uwagi na ludzi, z którymi wspólnie spożywa się posiłek.
Tradycyjne nakrycie do stołu nie sprawia problemów – zwłaszcza to nieformalne, gdy potrzeba tylko kilku przyborów. Podstawowa reguła jest następująca: sztućce układane są w kolejności ich używania, to znaczy od zewnątrz do środka. Reguła druga, od której zdarzają się wyjątki, brzmi: widelce znajdują się z lewej strony talerza, a noże i łyżki z prawej.
Nieoficjalne nakrycie stołu
Kiedy podaje się nieoficjalny obiad z trzech dań, w skład typowego nakrycia wchodzą następujące sztućce i naczynia:
Talerz obiadowy. Jest to najważniejszy element i zwykle stawiany jest na stole jako pierwszy.
Dwa widelce. Widelce kładzie się z lewej strony talerza. Widelca obiadowego (większego) używa się do dania głównego, a mniejszego do sałatki albo przystawki. Podczas posiłku nieoficjalnego sałatkę podaje się na początku, mały widelec kładzie się więc na zewnątrz, całkiem z lewej strony.
Serwetka. Serwetka zostaje złożona i włożona do kółka na serwetkę albo położona na środku talerza obiadowego. (Złożona serwetka bywa też niekiedy umieszczana pod widelcami, choć zmusza to biesiadników do zadania sobie trudu podniesienia widelców przed jej rozłożeniem).
Nóż. Nóż obiadowy kładzie się po prawej stronie talerza, ostrzem do środka. (Jeśli danie główne to mięso, zamiast noża obiadowego może się pojawić nóż do steku). Nóż obiadowy może być także użyty do pierwszego dania.
Łyżki. Łyżki znajdują się po prawej stronie talerza. Łyżka do zupy (używana jako pierwsza) leży najdalej z prawej strony, a łyżeczka (czasami także łyżeczka deserowa) między łyżką a nożem.
Szkło. Szklanki i kieliszki wszelkiego rodzaju – do wina, wody, soku czy mrożonej herbaty – stawia się u góry, z prawej strony talerza obiadowego.
Pozostałe naczynia i sztućce pojawiają się w zależności od tego, co jest serwowane:
Talerzyk sałatkowy. Stawia się go z lewej strony widelców. Jeśli sałatka ma być spożywana razem z posiłkiem, a nie przed albo po nim, można pominąć ten talerzyk i podać sałatkę bezpośrednio na talerzu obiadowym. Jeżeli jednak danie główne zawiera sos lub inne składniki ciekłe, oddzielny talerzyk na sałatkę zapewni większą schludność.
Talerzyk na chleb z nożykiem do masła. W razie potrzeby stawia się go powyżej widelców, a nożyk do masła – na jego skraju.
Deserowa łyżeczka i widelczyk. Mogą być umieszczone poziomo nad talerzem obiadowym (łyżeczka u góry, trzonkiem w prawo, a widelczyk poniżej, trzonkiem w lewo) albo obok niego. Jeśli znajdują się obok talerza, widelczyk kładzie się blisko, po jego lewej stronie; łyżeczka trafia na prawą stronę talerza, po lewej stronie łyżki do zupy.
Nieoficjalne nakrycie stołu
Filiżanka do kawy i spodeczek. Jeżeli w trakcie posiłku ma być podawana kawa, filiżanka i spodeczek stoją tuż powyżej nakrycia, nieco z prawej strony noża i łyżek. Jeśli jest ona serwowana po posiłku, filiżanki i spodki przynosi się później i stawia w tym samym miejscu.
Oficjalne nakrycie stołu
Ważną regułą oficjalnego nakrycia stołu jest symetryczne rozmieszczenie wszystkiego: środkowy element dokładnie w centrum, nakrycia w równych odległościach, sztućce zrównoważone. Można też przystroić stół kompozycjami kwiatowymi i dekoracjami. Oficjalne nakrycie stołu zazwyczaj składa się z następujących elementów:
Talerz pomocniczy. Ten duży talerz służy jako element spodni dla talerza na pierwsze danie, które będzie przyniesione do stołu. Po jego skończeniu talerz pomocniczy zostaje na stole aż do podania talerza z daniem głównym, który go zastąpi.
Talerzyk na masło. Mały talerzyk na masło stawia się powyżej widelców, po lewej stronie nakrycia.
Oficjalne nakrycie stołu
Widelec sałatkowy. Mały widelec sałatkowy kładzie się po lewej stronie, najbliżej talerza, chyba że sałatka ma być podana jako pierwsza.
Widelec obiadowy. Ten największy z widelców umieszcza się po lewej stronie widelca sałatkowego i używa do jedzenia dania głównego oraz dodatków.
Widelec do ryby. Jeśli serwuje się danie rybne, ten mały widelec kładzie się całkiem z lewej strony, gdyż należy go użyć jako pierwszego.
Nóż obiadowy. Umieszcza się go z prawej strony talerza obiadowego.
Nóż do ryby. Ma on specjalny kształt i trafia na prawą stronę noża obiadowego.
Nożyk do masła. Ten mały nożyk do smarowania umieszcza się ukośnie, u góry talerzyka na masło.
Nóż sałatkowy. Nóż ten, jeśli wchodzi w skład nakrycia, znajduje się pomiędzy talerzem obiadowym a nożem obiadowym. (Uwaga: na rysunku nie ma noża sałatkowego).
Łyżka do zupy albo do owoców. Jeżeli zupa albo owoce są podawane jako pierwsze danie, łyżka do nich znajduje się po prawej stronie noży.
Widelec do ostryg. Jeśli mają być podane skorupiaki, widelec do ostryg kładzie się z prawej strony łyżek; to jedyny widelec, który trafia na prawą stronę talerza.
Szkło. Naczynia są cztery i stawia się je tak, by mniejsze były z przodu. Pucharek na wodę stawia się wprost nad nożami; nieco z prawej umieszcza się kieliszek do szampana, przed nimi natomiast stoi kieliszek do czerwonego albo białego wina oraz do sherry.
Ostrza noży są zawsze skierowane ku talerzowi.
Na stole nie kładzie się więcej niż trzy sztuki dowolnych sztućców (wyjątek zachodzi przy używaniu widelca do ostryg, podawane są wówczas cztery widelce). Jeśli przed deserem serwuje się więcej niż trzy dania, to sztućce do czwartego zostają przyniesione wraz z potrawą; również widelec i nóż do sałatki może być przyniesiony razem z sałatką.
Łyżeczki i widelczyki deserowe są przynoszone na talerzyku deserowym, tuż przed podaniem deseru.
Decydowanie, którego noża, widelca czy łyżki użyć, staje się łatwiejsze dzięki regule „od zewnątrz do środka” – oznacza to używanie sztućców począwszy od zewnętrznych i kierowanie się ku środkowi. Jeśli się pogubiłeś (wydaje ci się, że sztuciec nie leży na swoim miejscu, co może świadczyć o tym, że sałatka zostanie podana później), po prostu poczekaj, by przekonać się, co jest serwowane, zanim wybierzesz sztuciec. Możesz też patrzeć na innych przy stole i robić to, co oni.
Jak trzymać sztućce?
Zdumiewające jest, jak wiele osób trzyma sztućce pięścią, tym bardziej, że prawidłowa wersja jest wygodniejsza. Widelec albo łyżkę opiera się na palcu środkowym, a palec wskazujący i kciuk trzymają trzonek.
Prawidłowe trzymanie noża i widelca podczas krojenia jedzenia
Warto wiedzieć, że można wybrać jeden z dwóch różnych stylów trzymania sztućców: styl amerykański (zęby widelca skierowane zwykle ku górze) i kontynentalny, inaczej europejski (zęby widelca skierowane w dół).
Czy jeden ze stylów należy uznać za bardziej prawidłowy niż drugi? Ani trochę. Właściwie, nie ma powodu, by nie używać obu podczas posiłku: możesz chcieć jeść mięso w stylu kontynentalnym, a pozostałe potrawy w amerykańskim. Stosuj ten, który jest wygodniejszy.
Metoda krojenia jedzenia jest taka sama dla obu technik. Trzymaj nóż w prawej ręce (albo odwrotnie, jeśli jesteś leworęczny), z palcem wskazującym przyciśniętym w miejscu tuż poniżej połączenia trzonka z ostrzem. Widelec trzymaj w lewej ręce zębami w dół, przebijając pożywienie, by je unieruchomić, przyciskając podstawę trzonka palcem wskazującym. Kiedy kroisz jedzenie,
Uwagi (0)