Party, kolacja i grill - 1. Stół dobrych manier - Peggy Post (jak czytać książki txt) 📖
- Autor: Peggy Post
Czytasz książkę online - «Party, kolacja i grill - 1. Stół dobrych manier - Peggy Post (jak czytać książki txt) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 Peggy Post
Większość z nas styka się od czasu do czasu z potrawami nieznanymi lub trudnymi do jedzenia albo obawia się, że sposób, w jaki coś jemy w domu, jest nie do przyjęcia w towarzystwie. Zachowanie w takim przypadku zależy od sytuacji. Przy przyjaciołach można bez skrępowania powiedzieć: „Nigdy nie jadłem ślimaków. Pokażcie mi, jak to się robi”. Gdy jesteś na oficjalnej uroczystości albo znajdujesz się wśród nieznajomych, po prostu poczekaj, aż zobaczysz, jak jedzą pozostali. Przejrzenie poniższych wskazówek pomoże zapobiec takim sytuacjom.
Jabłka i gruszki
Jabłko czy gruszkę podane w trakcie posiłku je się rękami, po uprzednim przekrojeniu na cztery części (często podaje się w tym celu odpowiedni nóż). Z każdej ćwiartki wykrój gniazdo nasienne, a potem obierz ją, jeśli chcesz.
Morele, czereśnie, wiśnie i śliwki
Morele, czereśnie, wiśnie i śliwki jedz rękami. Aby pozbyć się pestki, zakryj usta dłonią i wypchnij pestkę językiem w kierunku palców. Potem odłóż ją na talerz.
Karczochy
Liście karczochów jada się zawsze palcami. Oderwij liść w kierunku zewnętrznym, zanurz jego mięsistą podstawę w roztopionym maśle albo sosie, a potem wsuń między przednie zęby i wessij. Rób tak liść po liściu, a zużyte odkładaj na brzeg talerza (albo na talerz podany w tym celu), aż dotrzesz do ostowej łodygi karczocha lub gdy liście staną się za małe lub bez miąższu. Odetnij nożem pozostałe liście i niejadalną część łodygi, odsłaniając dno warzywa. Potnij je na kawałki wielkości jednego kęsa i jedz widelcem, zanurzając każdą porcję w maśle albo sosie.
Potrawy azjatyckie
Najczęściej spotykane kuchnie azjatyckie to chińska, japońska i południowo-wschodnia (w tym tajlandzka, wietnamska, koreańska, malezyjska i indonezyjska). Choć nie ma potrzeby przestrzegania tradycji żywieniowych każdego kraju, nie zaszkodzi wiedzieć coś na ich temat. Przykładowo, podczas posiłku chińskiego czy japońskiego można trzymać miseczkę z ryżem blisko ust; zwyczaj koreański nakazuje zostawić ją na stole. Osobna rzecz to pałeczki, których używanie sprawia według wielu osób, że potrawy chińskie i japońskie lepiej smakują.
Miłe jest też przestrzeganie azjatyckiego zwyczaju podawania herbaty najpierw innym gościom, a dopiero potem napełniania swojej filiżanki. (Tradycyjnie, mleko lub cukier dodaje się tylko do japońskiej herbaty zielonej, ale można też doprawić dowolną herbatę azjatycką według własnego upodobania).
Posiłek w restauracji chińskiej bywa zwykle grupowy, z użyciem wspólnych naczyń. Wszyscy uczestnicy powinni mieć możliwość zamówienia, a potem brania przypadających dla nich porcji z półmisków, nawet z najbardziej lubianych przez siebie potraw. Pod koniec posiłku nie bierz ostatniego kęsa jedzenia z półmiska, zanim nie zaproponujesz go innym.
Sushi i sashimi. W Japonii zestaw potraw z surowej ryby, nazywany sushi, jada się pałeczkami albo rękami. W obu przypadkach istnieje prawidłowy sposób moczenia kawałka sushi w sosie sojowym. Aby sklejony ryż się nie rozsypał, porcję moczy się tylko od strony ryby; następnie kawałek wkłada się do ust i zjada. Jeśli zupełnie odcinasz się od tradycji i używasz widelca, kawałki za duże na jeden kęs krój nożem i widelcem.
Typowy posiłek japoński zaczyna się od sashimi – surowej, pociętej na cienkie plasterki ryby, podawanej bez ryżu. Przed jej spożyciem biesiadnicy mieszają z sosem sojowym sporo zielonej musztardy chrzanowej, nazywanej wasabi. Następnie rybę moczy się w tym sosie za pomocą pałeczek albo widelca.
Używanie pałeczek
Pałeczek używa się do jedzenia potraw chińskich, japońskich, koreańskich oraz kilku azjatyckich.
Najpierw trzeba wiedzieć, którego końca pałeczek używać. Jedzenie nabiera się wąskim końcem, natomiast koniec szerszy służy do wybierania pożywienia ze wspólnego półmiska. Po choćby jednokrotnym użyciu wąskich końców pałeczek nie wolno nimi dotykać żadnej miski ani półmiska używanego przez innych.
Kilka dodatkowych pałeczkowych za i przeciw...
Zdecyduj, który kawałek jedzenia ci odpowiada, zanim położysz pałeczki na półmisku z przystawkami. Popychanie jedzenia i zastanawianie się, co wybrać, jest niedopuszczalne, a gdy pałeczki dotkną kawałka jedzenia, musisz go wziąć.
Jeśli kawałki jedzenia lub kluseczki są za duże, przegryzaj je na połowę, trzymając mocno pałeczkami.
Gdy jesz ryż, trzymaj swoją miseczkę tuż pod brodą (chyba że jesz obiad w Korei, gdzie wszystkie naczynia pozostawia się na stole).
Używane pałeczki odkładaj na talerz albo specjalną podstawkę, nie bezpośrednio na stół.
Nie polewaj żadnej potrawy sosem. Używaj pałeczek, by zanurzyć w nim kawałek jedzenia (zwykle we własnej małej miseczce), przed włożeniem go do ust.
Nie stukaj pałeczkami w naczynie, w celu zwrócenia uwagi kelnera.
Nie chwytaj pałeczkami naczynia, żeby przysunąć je bliżej siebie.
Nie stawiaj pałeczek pionowo w ryżu; połóż je na miseczce z ryżem albo przenieś jedzenie na pałeczki drugiej osoby. (Te gesty stosuje się tylko na pogrzebach japońskich).
Używanie pałeczek
Dolną pałeczkę połóż na palcu serdecznym, opierając ją w literze V utworzonej przez kciuk i palec wskazujący. Górną pałeczkę trzymaj jak ołówek, między palcami środkowym i wskazującym, przytrzymując ją kciukiem. Upewnij się, że końce pałeczek położone są równo. Kiedy podnosisz jedzenie, dolna pałeczka pozostaje nieruchoma, natomiast górna obraca się wraz z kciukiem jako osią.
Szparagi
Gdy łodygi szparagów są jędrne i bez sosu, należy podnosić je ręką, pojedynczo. (Szparagi zalicza się tradycyjnie do jedzenia spożywanego rękoma, a Anglicy i wiele innych narodowości nadal traktują je jako takie). Dobrze się jednak zastanów, zanim sięgniesz ręką po jędrne szparagi bez sosu, jeśli pozostali biesiadnicy używają noża i widelca albo jesteś gościem na oficjalnym posiłku. W razie wątpliwości używaj sztućców.
Awokado
Plasterki awokado tnie się, a następnie je widelcem. Jeśli owoc podano w połówkach, przytrzymuj go za pestkę i wybieraj każdy kęs łyżką. Jeżeli w połówce awokado znajduje się sałatka z tuńczyka albo inny farsz, można ją trzymać za pestkę podczas spożywania zawartości – tym razem widelcem.
Bekon
Jeśli smażony bekon podaje się jako suchy, chrupki i w całości, jedz go rękami. Jeśli natomiast jest on serwowany w grubych plastrach (np. bekon kanadyjski) albo na miękko, spożywaj go nożem i widelcem, jak każde inne mięso.
Pieczone ziemniaki (białe i słodkie)
Białe oraz słodkie pieczone ziemniaki można jeść na kilka sposobów. Najbardziej popularny polega na rozcięciu ziemniaka nożem wzdłuż od góry, naciśnięciu na oba jego końce w celu otworzenia warzywa i rozgnieceniu miąższu widelcem. Inna możliwość to przekrojenie ziemniaka i położenie połówek obok siebie, skórką w dół.
Dodaj masło, sól i pieprz (oraz dodatki, na przykład kwaśną śmietanę, ser czy kawałki bekonu, według upodobania), a następnie przy użyciu sztućca lekko wciśnij je w miąższ, zanim nabierzesz go na widelec.
Kolejną metodą jest przekrojenie ziemniaka wzdłuż na pół i wybranie widelcem miąższu z obu połówek na talerz. Skórkę zgarnij schludnie na brzeg talerza. Miąższ zmieszaj z masłem i innymi przyprawami, używając widelca.
Jeśli chcesz zjeść ziemniaka ze skórką, przekrój go na połówki, a potem nożem i widelcem krój wraz ze skórką na kęsy, po jednym albo dwa.
Banany
Na przyjęciu nieoficjalnym można obrać banana i jeść go ręką; skórkę odwijamy stopniowo, nie całą od razu. Na bardziej oficjalnym przyjęciu naśladuj pozostałych gości, jedząc owoc rękami albo widelcem. Kiedy jemy banana widelcem, obieramy go całkowicie (skórka trafia na brzeg talerza) i kroimy na kawałki, po kilka na raz. Specjalny gatunek bananów, podawany na gorąco, jada się widelcem.
Małe owoce
Małe owoce zazwyczaj są szypułkowane albo pozbawiane łodyżek przed posiłkiem; podaje się je ze śmietaną i cukrem, a zjada łyżeczką. Czasem pojawiają się w deserze albo jako deser, lub też jako część śniadania. Jeśli truskawki zostaną podane z szypułkami, można je za nie trzymać podczas jedzenia; szypułki i listki odkłada się wówczas na brzeg talerza.
Napoje
Podczas picia napojów przy stole i na przyjęciu obowiązuje osobny zestaw dobrych manier. Niektóre wskazania mają zastosowanie ogólne: (1) Powinno się pić tylko wtedy, gdy nie ma się nic w ustach; (2) Należy raczej sączyć napój, a nie pić go dużymi łykami; (3) Kobiety nie powinny mieć na ustach dużo szminki, ponieważ zostawia ona ślady na szkle.
Woda i lód. Unikaj picia wody dużymi łykami, bez względu na to, jak bardzo jesteś spragniony. Pijąc napój z kostkami lodu albo pokruszonym lodem, nie rozgryzaj kawałków lodu.
Piwo i napoje bezalkoholowe. Podczas posiłku piwo i napoje bezalkoholowe powinny być podawane w kubku albo szklance. Picie prosto z butelki jest dopuszczalne tylko na pikniku, grillu czy przy innej, bardzo swobodnej okazji. (Dobre piwo często podaje się w butelce z pustą szklanką, co pozwala pijącemu na kontrolowanie wlewanej ilości i piany na piwie).
Kawa i herbata. Na początek cztery szybkie zakazy: (1) Nie zostawiaj łyżeczki w filiżance ani kubku z kawą czy herbatą; połóż ją na spodeczku albo talerzyku; (2) Nie wyjmuj lodu ze swojej wody, żeby ostudzić inny gorący napój; (3) Nie mocz pączków, biszkoptów ani innych ciastek w kawie, chyba że znajdujesz się w bardzo swobodnym otoczeniu, gdzie zalicza się to do normy; (4) Nie wystawiaj małego palca, kiedy pijesz z filiżanki – to maniera, która wyszła z mody wraz z epoką wiktoriańską.
Kiedy podajesz herbatę, zwróć uwagę na to, że najlepiej smakuje herbata liściasta świeżo zaparzona w dzbanku; drugi dzbanek z gorącą wodą służy do rozcieńczania zbyt mocnej herbaty wprost w filiżance. Jeśli używasz herbaty ekspresowej w torebkach, wrzuć dwie-trzy do dzbanka z gorącą wodą i nalewaj herbatę po zaparzeniu. Gdy torebkę z herbatą wkładasz wprost do filiżanki czy kubka, wyjmując ją, pozwól, by lekko obciekła do filiżanki (nie wolno wyciskać torebki palcami ani sznureczkiem). Potem połóż torebkę na spodeczku albo talerzyku.
Co robić z pustymi paczuszkami po cukrze i pojemniczkami po śmietance? Zgnieć je i połóż na brzegu spodka lub talerzyka na masło.
Koktajle. Kiedy pijesz koktajl, jedynym niejadalnym elementem, który zostaje w szklance, jest słomka. Patyczki do mieszania i papierowe parasolki wędrują na stół albo talerzyk na chleb. Na przyjęciach trzymaj takie przybory w serwetce, dopóki nie znajdziesz kosza na śmieci.
Jeśli masz ochotę zjeść przybranie koktajlu, takie jak oliwki, wiśnie czy cebulki, zrób to. Przybranie na wierzchu koktajlu łatwo wyjąć w każdej chwili, jednak to umieszczone na dnie szklanki można wyłowić palcami dopiero po skończeniu napoju. (Dobrze się zastanów, zanim zjesz plasterek pomarańczy, gdyż wyjadając miąższ ze skórki, możesz się pobrudzić).
Wino. Zobacz rozdział 2., s. 72: „Zamawianie wina”; s. 100: „Wybór i podawanie wina”.
Bouillabaisse
Aby w pełni zasmakować tej rodem z Marsylii zupy z owoców morza – przygotowywanej z różnych mieszanek białych ryb, sercówek, omułków, krewetek, ślimaków i odnóży krabów – trzeba użyć nie tylko łyżki, ale też widelca do owoców morza, noża i czasem „dziadka” do skorupiaków. Na stole będzie postawiona duża miska na skorupy. Jeśli nie ma żadnego pojemnika, puste skorupki kładź na talerz pod miską na zupę.
Pieczywo
Zanim zabierzesz się do jedzenia pieczywa, palcami przełam je na średniej wielkości kawałki (większe niż na jeden kęs). Potem smaruj masłem po jednym kawałku, trzymając go na talerzyku, nie w dłoni. Gorące połówki bułeczek i tosty mogą zostać posmarowane od razu w całości, ponieważ lepiej smakują, gdy masło się rozpuści. (Zobacz też „Masło” poniżej).
Pieczywo smażone albo płaskie. Chleb indyjski: nan, papadam, poori oraz pita (z Bliskiego Wschodu) jest podawany na stół w całości, na talerzach albo w płaskich koszykach. Ułam albo oderwij spory kawałek chleba palcami i przenieś go na swój talerz, a następnie odrywaj mniejsze kawałki, aby je zjeść.
Okrągły bochenek na desce do krojenia. Jeśli restauracja serwuje cały bochenek chleba na desce do krojenia, krój go raczej na kromki, a nie kawałki, podanym obok nożem. Zacznij od jednego końca, odkrawając cienką „piętkę”, a potem krój w kierunku środka.
Burritos
Zobacz s. 56: „Kanapki i kanapki zawijane”.
Masło
Masło można podawać na stół na różne sposoby. Umieść kostkę w naczyniu na masło, razem ze specjalnym nożem do masła. Pokrój kostkę na plasterki i podaj je na małym talerzyku wraz z widelczykiem (lub na poszczególnych talerzykach z nożami do masła) albo nałóż łyżką ubite masło z pojemnika na mały talerzyk i podaj z nożem do masła. Gdy goście potrzebują przenieść masło na swoje talerze, a nie podano w tym celu wspólnego sztućca, używają własnych, czystych noży albo widelców. (Zobacz też s. 49: „Oliwa z oliwek”).
Kiedy w restauracji zaserwowano pojedyncze, zapakowane kosteczki albo małe, plastikowe pojemniczki z masłem, puste opakowania zostawia się na talerzyku na chleb (jeśli go nie ma, upycha się je pod talerzem obiadowym), nie na stole.
Melony
Nieobrane melony, przecięte na ćwiartki albo połówki, jedz łyżką. Jeśli owoc jest obrany i pokrojony w plasterki, jedz kawałki widelcem.
Kawior
Kawior tradycyjnie podaje się w kryształowej miseczce na potłuczonym lodzie. Przyniesioną w tym celu łyżką przenieś kawior na swój talerz. Własnym nożem lub łyżką umieść niewielką ilość kawioru na trójkątnych grzankach albo blinach. Jeśli podano posiekane jajko, mielone cebule albo śmietanę, oszczędnie nałóż przybranie łyżką na kawior.
Ser
Gdy ser jest serwowany jako przystawka, kroi się go nożem albo rozsmarowuje na krakersie. Do każdego gatunku sera trzeba podać oddzielny nóż, aby zapobiec mieszaniu się smaków.
Kiedy ser podaje się z owocami jako deser, jest on pokrojony i położony na talerzyku z owocami. Je się go, tak jak owoce, nożem i widelcem, nie palcami.
Gdy w restauracji zamawia się ser jako danie po obiedzie, pojawi się on na talerzach otoczony pieczywem, krakersami, kawałkami owocu albo ewentualnie jakiegoś małego ciasta owocowego. Sery podane na pieczywie albo krakersach je się palcami, ale nożem i widelcem spożywa się wszystko z talerza z serami i owocami czy ciastem owocowym (sery je się oddzielnie, żeby wydobyć cały smak). Zaczynaj od serów łagodniejszych, a kończ na najmocniejszych.
Wiśnie
Zobacz s. 29: „Morele, czereśnie, wiśnie i śliwki”.
Pomidorki cherry
Całe małe pomidorki cherry je się palcami, chyba że są podane w sałatce albo z inną potrawą. Należy jednak uważać, bo tryskają one sokiem! Najlepiej włożyć całego do ust. Jeśli jest za duży, by zjeść go na raz (a są takie odmiany), przekłuj skórkę zębem albo nożem, zanim przegryziesz go na pół. Pomidorki cherry, podane w całości w sałatce albo innej potrawie, je się nożem i widelcem, po ostrożnym pokrojeniu.
Sercówki
Zobacz s. 50: „Ostrygi i sercówki”.
Przyprawy
Z ulepszaczami smaku, które dodajemy do potraw – począwszy od soli
Uwagi (0)