Zbankrutowany ziemianin najmuje się jako odźwierny w luksusowym hotelu. Urzędnicza rodzina oszczędza każdy grosz na edukację syna. „Widma” Orzeszkowa redagowała trzykrotnie, skracając i zmieniając formę powieści. Opowieść o podróży w górę i w dół drabiny społecznej, osadzona w rzeczywistości niewielkiego miasteczka, jest jednym z programowych utworów epoki pozytywizmu promującym pracę u podstaw i edukację narodową. Eliza Orzeszkowa jest jedną z najważniejszych pisarek polskich epoki

Typowa dla pisarzy pozytywistycznych próba przeniesienia się w przeszłość historyczną, której kostium pozwala na przedstawienie prawd dość oczywistych dla czytelnika. Tą prawdą w noweli Orzeszkowej jest motyw marności i kruchości życia ludzkiego oraz refleksja nad przemijającym czasem, pokoleniami, dynastiami i narodami. Czytelnik przeniesiony zostaje do starożytnego Rzymu, by poznać wielkiego Flaminusa, który odkrywa na swojej posiadłości grobowiec. Nie mogąc jednak poznać prawdy o zmarłym,

Jeden z trzech dramatów antycznych Elizy Orzeszkowej (1841–1910), którego akcja toczy się w Rzymie w czasach panowania Dioklecjana. Kornelia, dziewica Westy, ratuje młodą westalkę i jej ukochanego. Na ołtarzu bogini gaśnie ogień, a Kornelia bierze całą winę na siebie, tym samym pokazując, że miłość jest warta każdego poświęcenia. W siedem lat po publikacji utworu (w roku 1891), sztuka została wystawiona w teatrze w Krakowie. Nie cieszyła się popularnością wśród widzów i nie odniosła sukcesu,

Naturalistyczna bajka Orzeszkowej o kwiecie, który kwitnie nocą i jego wybrance — MalwieOenoterus biennis — Wiesiołek, zwany również Świecą nocną, otwiera swoje kwiaty dopiero wieczorem i kwitnie nocą. Nadchodzi dzień jego zaślubin z arystokratyczną Malwą. Rośliny i zwierzęta przygotowują się do tego ważnego dnia i planują ceremonię na skraju lasu, jednak niektóre z nich buntują się i nie chcą wziąć udziału w uroczystości. Czy ślub dojdzie do skutku? A może ktoś lub coś zechce sprzeciwić się

Tytułowa bohaterka to sabarytka, która po śmierci dziecka i odejściu męża postanawia z dystansem, rozumowo i chłodno przyjmować świat. Przez wiele lat udaje się bohaterce nie pamiętać o zmarłej córce. Rodzaj maski, którą nakłada, to przede wszystkim warstwy skrupulatności, zagłębiania się w sztukę, tłumienia tęsknoty, otaczania się przedmiotami pięknymi acz zbytecznymi, dbania o urodę ciała, pogarda dla słabości innych, kpina i ironia. Z pustki własnego życia zdaje sobie sprawę dopiero wtedy,

Utwór, w którym Eliza Orzeszkowa podejmuje jeden z wiodących w jej twórczości motywów: ukazuje tragiczny los człowieka uzależnionego od majętnego ziemianina. Piotr Żmuda, poczciwy, prostolinijny pracownik stacji kolejowej, jest bezgranicznie oddany swojej rodzinie — żonie i córce. Kiedy w jego życie wkracza syn właściciela ziemskiego, jego losy zaczynają dramatycznie zmierzać ku osobistej tragedii. Stopniowo pozbawiony wierności żony, niewielkich zasobów materialnych i pracy, kończy jako jeden

Wydana w 1886 roku realistyczna nowela Orzeszkowej wpisuje się w znany czytelnikom klimat pozytywistycznych utworów z tezą, które być może nie porażają refleksyjno-filozoficznym, ale stanowią pewną wykładnię poglądów autorki. Krótka akcja osnuta jest wokół miłości syna stolarza Hebla, Romana, do pięknej Lilii Odrowążównej, szlachcianki. Różnice klasowe i stereotypy społeczne nie pozwalają opiekunce Lilii, pani Eufemii, zaakceptować tego związku. Nawet świetne wykształcenie młodego mężczyzny i

Historia o tym,jak łatwo zapomnieć o tym, kim jest się naprawdę oraz o niezwykłej mocy przedmiotów. W tym utworze Eliza Orzeszkowa przedstawia historię Bronisławy, Polki, ziemianki, która nazywana była przez ojca Siteczkiem. Pseudonim wziął się stąd, że Bronia szybko zapominała o tym, co jej mówiono, czego jej uczono oraz była niestała w poglądach i uczuciach. Jako dziecko mocno związana z ojcem, z którym dzieliła pasjędo portretów malarskich, zwłaszcza do wizerunku Stefana Czarneckiego.