Jerozolima wyzwolona - Torquato Tasso (czytac ksiazki przez internet .txt) đź“–
KrĂłtki opis ksiÄ…ĹĽki:
Jerozolima wyzwolona (wł. Gerusalemme liberata) to epos rycerski autorstwa Torquata Tassa, podejmujący temat pierwszej wyprawy krzyżowej (świętej wojny) ogłoszonej przez papieża Urbana II na synodzie w Clermont 27 listopada 1095. Epos opisuje końcowy etap wojny oraz zdobycie Jerozolimy przez krzyżowców w 1099 r.
Centralną postacią utworu jest wódz rycerzy chrześcijańskich Gotfred (także: Goffred, wł. Gottifredo), ale istotną rolę odgrywają również inni bohaterowie (np. Rynald, wł. Rinaldo) i ich perypetie. Istotną dla autora kategorią estetyczną była wzniosłość, dochodząca do głosu zarówno w wyborze samego tematu, jak również charakterystyce bohaterów, wskazywaniu na zasady etosu rycerskiego (w tym np. nieatakowanie nieuzbrojonych przeciwników, służenie wsparciem damom itp.) oraz bezinteresowność ich intencji. Wielokrotnie, w rozmaity sposób podkreślane jest to, że krzyżowcy podejmują działania wojenne ze względu na interes jedynej prawdziwej religii (muzułmanie ukazywani są jako inspirowani przez szatana wyznawcy religii fałszywej) oraz chwałę Boga na ziemi.
Epos, będący dziełem życia Tassa (pracę nad nim rozpoczął jako nastolatek) został wydany w roku 1581. Przekładu na język polski dokonał bratanek poety z Czarnolasu, Piotr Kochanowski, już w 1618 r.; samo tłumaczenie stanowi więc ważny zabytek staropolszczyzny. Utwór Tassa cieszył się największym powodzeniem w okresie romantyzmu, do którego poetyki należała między innymi melancholijna tęsknota za rzekomo harmonijnym (tj. nietarganym rewolucyjnymi wstrząsami politycznymi) światem średniowiecza.
Przeczytaj ksiÄ…ĹĽkÄ™
Podziel siÄ™ ksiÄ…ĹĽkÄ…:
- Autor: Torquato Tasso
- Epoka: Renesans
- Rodzaj: Liryka
Czytasz książkę online - «Jerozolima wyzwolona - Torquato Tasso (czytac ksiazki przez internet .txt) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 Torquato Tasso
href="part24.xhtml#anchor-5250">5250. paznogcia (starop. forma) — dziś popr.: paznokcia. [przypis edytorski]
5251. w on czas (starop.) — w ten czas; wtenczas, wówczas, wtedy. [przypis edytorski]
5252. siła (starop.) — wiele, mnóstwo. [przypis edytorski]
5253. krwie (starop. forma) — dziś popr. D.lp r.ż.: krwi. [przypis edytorski]
5254. wyleżeć się z ran (starop. forma) — wyleczyć się. [przypis redakcyjny]
5255. cięszki (starop. forma ort.) — dziś popr.: ciężki. [przypis edytorski]
5256. winno beło (starop. forma) — winne było; tj. ponosiło winę. [przypis edytorski]
5257. tarczy (starop. forma) — D.lm: tarcz; stem tarczy: stoma tarczami. [przypis edytorski]
5258. wieczerze (starop. forma) — wieczerzy. [przypis edytorski]
5259. krwie (starop. forma) — dziś popr. D.lp r.ż.: krwi. [przypis edytorski]
5260. ztamtąd (starop. forma ort.) — dziś popr. (po ubezdźwięcznieniu): stamtąd. [przypis edytorski]
5261. udawać się (starop. forma) — zmierzać, wyruszać (w jakimś kierunku). [przypis edytorski]
5262. zostawa (starop. forma) — 3.os.lp cz. teraźn.; dziś popr.: zostaje. [przypis edytorski]
5263. wszedszy (starop. forma) — dziś popr.: wszedłszy. [przypis edytorski]
5264. dostawa (starop.) — dostaje; zwycięstwa dostawa: uzyskuje zwycięstwo. [przypis edytorski]
5265. ali (starop.) — ale (tylko w rymie). [przypis edytorski]
5266. miasto (starop.) — zamiast. [przypis edytorski]
5267. krwie (starop. forma) — dziś popr. D.lp r.ż.: krwi. [przypis edytorski]
5268. zbyt (starop.) — bardzo, niezwykle. [przypis edytorski]
5269. miąższy (starop.) — gruby. [przypis edytorski]
5270. siedmi (starop. forma) — dziś popr. D.lp: (z) siedmiu (skór). [przypis edytorski]
5271. obie stronie (starop.) — forma daw. liczby podwójnej; dziś B.lm: (na) obie strony. [przypis edytorski]
5272. Akwitanowie — mieszkańcy płd. Francji między rzeką Garonną a Pirenejami. [przypis redakcyjny]
5273. co raz (starop. forma) — co chwilę; raz po raz. [przypis edytorski]
5274. razy (starop.) — ciosy, uderzenia. [przypis edytorski]
5275. cięszki (starop. forma ort.) — dziś popr.: ciężki. [przypis edytorski]
5276. ziemie (starop. forma) — dziś popr. D.lp r.ż.: ziemi. [przypis edytorski]
5277. ochocy (starop.) — tu: ochoczy. [przypis edytorski]
5278. jedno (starop.) — tylko; co jedno: ile tylko. [przypis edytorski]
5279. biegając (starop. forma) — dziś popr. imiesłów przym. czynny: (ujrzy konia samopas) biegającego. [przypis edytorski]
5280. prętki (starop. forma ort.) — dziś: prędki; szybki. [przypis edytorski]
5281. przez (starop.) — około. [przypis redakcyjny]
5282. słowieński (starop. forma) — słowiański. [przypis redakcyjny]
5283. dowcip (starop.) — inteligencja; intelekt; umysł. [przypis edytorski]
5284. waszę (starop. forma) — waszą. [przypis edytorski]
5285. koń obróciła (starop.) — dziś z B.: konia obróciła; skierowała konia. [przypis edytorski]
5286. natarwszy (starop. forma) — natarłszy. [przypis edytorski]
5287. dosiągszy (starop. forma) — dziś popr. forma imiesłowu przysł. uprzedniego: dosięgnąwszy. [przypis edytorski]
5288. blachem (starop.) — dziś r.ż. w formie N.lp: (pod) blachą; tu: pod zbroją. [przypis edytorski]
5289. pani duszka (starop.) — [tu] wyr. pogardliwy: miłośnica. [przypis redakcyjny]
5290. niewie (starop. forma ort.) — dziś popr.: nie wie. [przypis edytorski]
5291. nędzny (starop.) — tu: biedny, nieszczęsny. [przypis edytorski]
5292. pochylony (starop.) — tu: osłabiony, nadwątlony. [przypis edytorski]
5293. najprętszej (starop. forma ort.) — najprędszej. [przypis edytorski]
5294. pożyć (starop.) — pokonać, zwyciężyć. [przypis edytorski]
5295. cięgły (starop.) — gibki. [przypis redakcyjny]
5296. potycze (starop.) — rodzaj sideł. Znaczenie to jednak w tem miejscu wcale nie stosowne. Bodaj czy nie należy czytać po tycze, a właściwie po tyce; w takim razie miejsce to byłoby jasne: Wiąz podcięty „do ziemie kochany krzak (winną macicę) na dół ciągnie za sobą po tyce” tj. po swoim pniu. [przypis redakcyjny]
5297. zbywszy (starop.) — tu: straciwszy. [przypis edytorski]
5298. miasto (starop.) — zamiast. [przypis edytorski]
5299. słowy (starop. forma) — dziś popr. N.lm: słowami. [przypis edytorski]
5300. odprawowali (starop.) — odprawiali. [przypis edytorski]
5301. wszystkiem (starop.) — dziś: (po) całym. [przypis edytorski]
5302. najpręcej (starop. forma ort.) — dziś popr.: najprędzej. [przypis edytorski]
5303. ozywać się rycerzem (starop.) — głosić, że jest się rycerzem. [przypis edytorski]
5304. podle (starop.) — obok. [przypis edytorski]
5305. hełmuć nie przeciął (starop. forma) — konstrukcja z partykułą wzmacniającą -ci, skróconą co -ć; znaczenie: hełmu jednak nie przeciął. [przypis edytorski]
5306. obie stronie (starop. forma) — daw. forma liczby podwójnej; dziś: obie strony. [przypis edytorski]
5307. co więtsza (starop.) — co więcej; w dodatku. [przypis edytorski]
5308. nie wie, co czynić dalej ma wątpliwy (starop.) — pełen wątpliwości, nie wie, co ma czynić dalej. [przypis edytorski]
5309. nie zwykła (starop. forma ort.) — dziś popr.: niezwykła. [przypis edytorski]
5310. co się ma choro (starop. konstrukcja) — czuje się chory, jest chory; źle się miewa. [przypis edytorski]
5311. niedospały (starop. forma) — w znaczeniu biernym: [niedospane, nieprzespane w całości; red. WL], por. obeszły, odkryły, ukazały, opiły, nachyły. [przypis redakcyjny]
5312. pierwszej siły teraz nie zna (starop.) — już nie czuje poprzedniej siły. [przypis edytorski]
5313. więtszy daleko (starop.) — o wiele większy. [przypis edytorski]
5314. prętkość (starop. forma ort.) — dziś popr.: prędkość; szybkość. [przypis edytorski]
5315. podeń (starop. forma) — skrót od: pod niego. [przypis edytorski]
5316. kęs (starop.) — trochę. [przypis edytorski]
5317. jedno (starop.) — tylko. [przypis edytorski]
5318. bezpieczny (starop.) — pewny. [przypis redakcyjny]
5319. hetmany (starop. forma) — dziś N.lm: (z) hetmanami. [przypis edytorski]
5320. stanowi mu bieg (starop.) — zatrzymuje go w biegu. [przypis edytorski]
5321. którego obrałem nosić znak pana moiego (starop. konstrukcja zdaniowa) — którego wybrałem, żeby nosił znak [tj. chorągiew] mojego pana. [przypis edytorski]
5322. nie na toć to dana (starop.) — nie po to ci [została] dana (chorągiew). [przypis edytorski]
5323. odemnie (starop. forma ort.) — dziś popr.: ode mnie; tu: przeze mnie. [przypis edytorski]
5324. widzisz bijąc się samego hetmana (starop. forma) — widzisz bijącego się samego hetmana. [przypis edytorski]
5325. weźmi (starop. forma) — dziś forma 2.os.lp trybu rozkazującego: weź. [przypis edytorski]
5326. uść (starop. forma) — dziś: ujść; uść zdrowo: wyjść cało. [przypis edytorski]
5327. przez drogę ćci dość żywota potrzeba (starop.) — przez drogę czci dojść żywota potrzeba; trzeba zapewnić sobie życie (przeżycie) idąc drogą czci. [przypis edytorski]
5328. nadzieie (starop. forma) — dziś D.lp r.ż.: nadziei. [przypis edytorski]
5329. inszem (starop. forma) — innym. [przypis edytorski]
5330. Niderlandowie — mieszkańcy Flandrii. [przypis redakcyjny]
5331. Normandowie — mieszkańcy Normandii. [przypis redakcyjny]
5332. naniebespieczniejszy (starop.) — dziś popr.: najbezpieczniejszy. [przypis edytorski]
5333. plugawe krwią (starop.) — poplamione krwią. [przypis redakcyjny]
5334. pry (starop. forma) — skrót od: prawi; mówi. [przypis edytorski]
5335. Makon (starop.) — prorok Mahomet. [przypis redakcyjny]
5336. okrom wątpliwości (starop.) — bez wątpliwości, bez wątpienia. [przypis edytorski]
5337. osła (starop.) — osełka; tj. specjalny kamień służący do ostrzenia noży, broni, kos i in. narzędzi. [przypis redakcyjny]
5338. woza (starop. forma) — (z) wozu. [przypis edytorski]
5339. dopadszy (starop.) — dziś popr.: dopadłszy. [przypis edytorski]
5340. miasto (starop.) — zamiast. [przypis edytorski]
5341. podle (starop.) — obok. [przypis edytorski]
5342. zbyć skąd lub komuś (starop.) — odejść, ujść (por. przybyć: przyjść). [przypis redakcyjny]
5343. Brontes — jeden z Cyklopów, kujących dla Zeusa (Jowisza) gromy. [przypis redakcyjny]
5344. prętko (starop. forma ort.) — dziś: prędko. [przypis edytorski]
5345. cięszki (starop. forma ort.) — dziś popr.: ciężki. [przypis edytorski]
5346. dwie ranie (starop. forma) — daw. liczba podwójna, dziś popr.: dwie rany. [przypis edytorski]
5347. nieprzełomiony (starop.) — nieprzełamany, niepodzielony; tu: niezłomne, niepożyte siły. [przypis edytorski]
5348. w długą (starop.) — daleko; w długą biegła uciekając: biegiem uciekała daleko. [przypis redakcyjny]
5349. śmiały na co (starop.) — mający odwagę zaatakować co (bronie śmiałe na piersi niewieście). [przypis edytorski]
5350. tubyście (...) zwycięstwa dostały (starop.) — konstrukcja z przestawną końcówką czasownika; inaczej: tu dostałybyście zwycięstwo; tu odniosłybyście zwycięstwo. [przypis edytorski]
5351. łatwie (starop. forma) — dziś: łatwo. [przypis edytorski]
5352. umknąć (starop.) — odebrać, cofnąć; nie umknę ich wam nie zabiorę ich wam. [przypis edytorski]
5353. okrom, że (starop.) — poza tym że. [przypis edytorski]
5354. odchłanie (starop. forma) — dziś popr. D.lp r.ż.: odchłani. [przypis edytorski]
5355. nocy (starop. forma) — dziś popr. M.lm: noce. [przypis edytorski]
5356. wściągnąć czego (starop.) — powściągnąć co. [przypis edytorski]
5357. z prętka (starop. forma ort.) — prędko; szybko. [przypis edytorski]
5358. obejźrzeć (starop. forma) — obejrzeć. [przypis edytorski]
5359. ziemie (starop. forma) — dziś popr. D.lp r.ż.: ziemi. [przypis edytorski]
5360. niewdzięki (starop.) — niełaska, wstręt. [przypis redakcyjny]
5361. bohatyr (starop. forma) — bohater. [przypis edytorski]
5362. przezdzięki (starop.) — niechętnie, wbrew woli, opornie, gwałtem, z trudnością. [przypis redakcyjny]
5363. ponno a. pono (starop.) — prawdopodobnie; zapewne. [przypis edytorski]
5364. lub (...), lub (starop. konstrukcja) — czy, czy; lub się wracasz, lub odchodzisz: czy wracasz, czy odchodzisz. [przypis edytorski]
5365. czegoć nie dostaje (starop. konstrukcja zdaniowa) — skrócone od: czego ci brakuje. [przypis edytorski]
5366. rozwodzić co (starop.) — odradzać co. [przypis edytorski]
5367. mężobójca (starop.) — zabójca, morderca. [przypis edytorski]
5368. przywodzić kogo na co (starop.) — doprowadzać kogo do czego. [przypis edytorski]
5369. lekkość (starop.) — lekceważenie, poniżenie, złe obchodzenie. [przypis redakcyjny]
5370. którać więcej nie pomoże (starop. konstrukcja) — która ci więcej nie pomoże. [przypis edytorski]
5371. dziło (starop.) — (tylko w rymie) dzieło. [przypis redakcyjny]
5372. lekkość (starop.) — lekceważenie, poniżenie, złe obchodzenie. [przypis redakcyjny]
5373. odemnie (starop. forma ort.) — dziś popr.: ode mnie; z mojej strony. [przypis edytorski]
5374. przezdzięki (starop.) — niechętnie, wbrew woli, opornie, gwałtem, z trudnością. [przypis redakcyjny]
5375. pokuszę się (starop.) — spróbuję. [przypis edytorski]
5376. tuszę (starop.) — mam nadzieję, spodziewam się. [przypis edytorski]
5377. złożyć (starop.) — ustąpić, spuścić. [przypis redakcyjny]
5378. pry (starop. forma) — skrót od: prawi; mówi. [przypis edytorski]
5379. cudzymem nigdy nie kupczył żywotem (starop. forma) — konstrukcja z przestawną końcówką czasownika; inaczej: nigdy nie kupczyłem cudzym żywotem. [przypis edytorski]
5380. przekupywać (starop.) — tu: kupczyć (por. przekupień: kupiec). [przypis redakcyjny]
5381. przystaw (starop.) — człowiek przystawiony do kogo dla dozoru, straży lub usługi. [przypis redakcyjny]
5382. pompy (starop.) — zbytki; przedmioty zbytku, wystawności. [przypis edytorski]
5383. ćcić (starop. forma) — dziś popr.: czcić. [przypis edytorski]
5384. Zbawicielów (starop. forma) —
Darmowe książki «Jerozolima wyzwolona - Torquato Tasso (czytac ksiazki przez internet .txt) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie
Dodaj komentarz
Uwagi (0)