Jerozolima wyzwolona - Torquato Tasso (czytac ksiazki przez internet .txt) 📖
Krótki opis książki:
Jerozolima wyzwolona (wł. Gerusalemme liberata) to epos rycerski autorstwa Torquata Tassa, podejmujący temat pierwszej wyprawy krzyżowej (świętej wojny) ogłoszonej przez papieża Urbana II na synodzie w Clermont 27 listopada 1095. Epos opisuje końcowy etap wojny oraz zdobycie Jerozolimy przez krzyżowców w 1099 r.
Centralną postacią utworu jest wódz rycerzy chrześcijańskich Gotfred (także: Goffred, wł. Gottifredo), ale istotną rolę odgrywają również inni bohaterowie (np. Rynald, wł. Rinaldo) i ich perypetie. Istotną dla autora kategorią estetyczną była wzniosłość, dochodząca do głosu zarówno w wyborze samego tematu, jak również charakterystyce bohaterów, wskazywaniu na zasady etosu rycerskiego (w tym np. nieatakowanie nieuzbrojonych przeciwników, służenie wsparciem damom itp.) oraz bezinteresowność ich intencji. Wielokrotnie, w rozmaity sposób podkreślane jest to, że krzyżowcy podejmują działania wojenne ze względu na interes jedynej prawdziwej religii (muzułmanie ukazywani są jako inspirowani przez szatana wyznawcy religii fałszywej) oraz chwałę Boga na ziemi.
Epos, będący dziełem życia Tassa (pracę nad nim rozpoczął jako nastolatek) został wydany w roku 1581. Przekładu na język polski dokonał bratanek poety z Czarnolasu, Piotr Kochanowski, już w 1618 r.; samo tłumaczenie stanowi więc ważny zabytek staropolszczyzny. Utwór Tassa cieszył się największym powodzeniem w okresie romantyzmu, do którego poetyki należała między innymi melancholijna tęsknota za rzekomo harmonijnym (tj. nietarganym rewolucyjnymi wstrząsami politycznymi) światem średniowiecza.
Przeczytaj książkę
Podziel się książką:
- Autor: Torquato Tasso
- Epoka: Renesans
- Rodzaj: Liryka
Czytasz książkę online - «Jerozolima wyzwolona - Torquato Tasso (czytac ksiazki przez internet .txt) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 Torquato Tasso
[przypis edytorski]
4133. więtszy (starop.) — większy. [przypis edytorski]
4134. gwałtem (starop.) — gwałtownie, siłą; nagle. [przypis edytorski]
4135. wściągnąć (starop.) — powściągnąć, powstrzymać. [przypis edytorski]
4136. jakiem kształtem (starop.) — jakimś sposobem. [przypis edytorski]
4137. wiedma (starop.) — wiedźma. [przypis edytorski]
4138. spatrzyć (starop.) — spróbować, zmierzyć się z kim; spatrzyć, jeśli: spróbować, czy. [przypis redakcyjny]
4139. on (starop. forma) — ten, ów. [przypis edytorski]
4140. beła (starop. forma) — dziś popr.: była. [przypis edytorski]
4141. widząc się wzgardzoną (starop. konstrukcja) — widząc (postrzegając), że jest wzgardzona (że nią wzgardzono). [przypis edytorski]
4142. w onem czesie (starop. forma) — w tym czasie, wówczas; wtedy. [przypis edytorski]
4143. miasto (starop.) — zamiast; w miejsce. [przypis edytorski]
4144. pry (starop. forma) — skrót od: prawi; tj. mówi. [przypis edytorski]
4145. niźli (starop.) — tu: zanim. [przypis edytorski]
4146. biesiedzie (starop. forma) — (przy) biesiadzie. [przypis edytorski]
4147. rozczynać (starop.) — rozpoczynać. [przypis edytorski]
4148. harmoniej (starop. forma) — dziś D.lp r.ż.: (do) harmonii. [przypis edytorski]
4149. beła (starop. forma) — dziś popr.: była. [przypis edytorski]
4150. utrapioną była (starop. forma) — daw. konstrukcja z N.; dziś z M.: utrapiona była. [przypis edytorski]
4151. snadniej (starop.) — łatwiej. [przypis edytorski]
4152. tuszyć sobie (starop.) — mieć nadzieję, spodziewać się. [przypis edytorski]
4153. przychęcony (starop.) — zwabiony, znęcony. [przypis redakcyjny]
4154. beło (starop. forma) — dziś popr.: było. [przypis edytorski]
4155. czegoć (...) przynosi (starop. konstrukcja) — skrót od: czego ci przynosi (pamięć urazę). [przypis edytorski]
4156. nieprzyjaciel kiedy miły siła (starop.) — (rym) zam. siłuje; nalega, napiera się. [przypis redakcyjny]
4157. brzydziszli się (starop. forma) — konstrukcja z partykułą -li; znaczenie: czy się brzydzisz. [przypis edytorski]
4158. i jam beła (starop. forma) — konstrukcja z przestawną końcówką czasownika; inaczej: i ja byłam. [przypis edytorski]
4159. nienawidziałam (starop. forma) — dziś: nienawidziłam. [przypis edytorski]
4160. poimać (starop. forma) — pojmać. [przypis edytorski]
4161. nie jednemu (starop. forma ort.) — dziś popr.: niejednemu. [przypis edytorski]
4162. odmowny komu (starop.) — tu: odmówiony komu. [przypis edytorski]
4163. trafić (starop.) — trefić; układać, czesać, fryzować. [przypis edytorski]
4164. skwitnąć (starop.) — [zwikłać, splątać się]; włosy (...) niechaj się skwitną: niech się zrosną, skudłają. [przypis redakcyjny]
4165. przystojny (starop.) — tu: właściwy komuś; taki, jaki komuś przystoi. [przypis edytorski]
4166. najgoręcsze (starop. forma) — dziś: najgorętsze. [przypis edytorski]
4167. końbym ci trzymała (starop.) — konstrukcja z przestawną końcówką czasownika; inaczej: trzymałabym ci konia. [przypis edytorski]
4168. albobym puklerzem (...) się stała (starop.) — konstrukcja z przestawną końcówką czasownika; inaczej: albo stałabym się puklerzem (tj. tarczą). [przypis edytorski]
4169. twoję (starop. forma) — dziś popr. B.lp r.ż.: (na) twoją. [przypis edytorski]
4170. koncerz (z tur. kandżar) — jednoręczna broń biała, rodzaj długiego miecza (o dł. 150–180 cm), z prostą głownią o graniastym przekroju trójkątnym a. czworokątnym. [przypis edytorski]
4171. gładkość (starop.) — uroda. [przypis edytorski]
4172. baczenie (starop.) — uwaga, rozwaga; z baczeniem: rozważnie, czujnie. [przypis edytorski]
4173. odpierać czemu (starop.) — opierać się czemu; odpierać płaczowi: powstrzymywać się do płaczu. [przypis redakcyjny]
4174. ją (...) kryje — tu: kryje litość. [przypis edytorski]
4175. przedsię (starop.) — przecież, jednak, a jednak. [przypis edytorski]
4176. pożyć kogo (starop.) — pokonać, zwyciężyć kogo. [przypis edytorski]
4177. być na wolej (starop.) — na wolności; być wolnym; tu: pozostawać bez zobowiązań. [przypis edytorski]
4178. trudna, to trudna (starop.) — to trudna rzecz; dziś: to trudne. [przypis edytorski]
4179. precz, to precz (starop.) — pomińmy to, nie mówmy o tym. [przypis redakcyjny]
4180. okrom czego (starop.) — poza czym; wyłączając co. [przypis edytorski]
4181. akcyjska krew — potomek Akcjusza, rzekomego protoplasty rodu książąt Esteńskich. [przypis redakcyjny]
4182. tygrys (starop.) — [daw.] r.ż.; [dziś: ten tygrys, r.m.; red. WL]. [przypis redakcyjny]
4183. Ksenokrates — filozof grecki, słynny z surowej moralności, um. r. 314 po Chr. [przypis redakcyjny]
4184. jędza z wężami — Erynia, jedna z bogiń zemsty. [przypis edytorski]
4185. zawrzeć (starop.) — zamknąć. [przypis edytorski]
4186. niebać się srogo stawiły (starop.) — konstrukcja z partykułą wzmacniającą -ci, skróconą co -ć; znaczenie: nieba ci się przedstawiły jako srogie (w srogiej postaci). [przypis edytorski]
4187. anić pociechy życzyły (starop. forma) — konstrukcja z partykułą wzmacniającą -ci, skróconą co -ć; znaczenie: ani życzyły ci pociechy; wcale nie życzyły ci pociechy. [przypis edytorski]
4188. kiedybyś (starop.) — tu: gdybyś. [przypis edytorski]
4189. zdaleka (starop. forma ort.) — dziś popr.: z daleka. [przypis edytorski]
4190. niechcąc (starop. forma ort.) — dziś: nie chcąc. [przypis edytorski]
4191. chutny (starop.) — chętny, ochotny. [przypis edytorski]
4192. wżdy (starop.) — przecież. [przypis edytorski]
4193. beł poczekał (starop. forma) — był poczekał; konstrukcja daw. czasu zaprzeszłego, wyrażającego czynność wcześniejszą od pozostałych czynności i stanów zapisanych w czasie przeszłym prostym; znaczenie: poczekał wcześniej, uprzednio itp. [przypis edytorski]
4194. przedsię (starop.) — przecież, jednak, a jednak. [przypis edytorski]
4195. będzie przykładem inszem (starop.) — będzie przykładem dla innych. [przypis edytorski]
4196. rozumem straciła (starop.) — konstrukcja z przestawną końcówką czasownika; inaczej: (czy) straciłam rozum. [przypis edytorski]
4197. pożyć (starop.) — pokonać, zwyciężyć. [przypis edytorski]
4198. mści (starop. forma) — mścij. [przypis edytorski]
4199. samę (starop.) — dziś B.lp r.ż.: samą. [przypis edytorski]
4200. by nie (starop.) — tu: gdyby nie. [przypis edytorski]
4201. umrzećiem gotową (starop.) — skrót, konstrukcja z przestawną końcówką czasownika; dziś: umrzeć jestem gotowa. [przypis edytorski]
4202. od kogo (starop.) — przez kogo; od niey przyzwane: przez nią przyzwane. [przypis edytorski]
4203. słuchy (starop.) — tu: odgłosy. [przypis edytorski]
4204. na koło (starop. forma ort.) — wkoło, wokoło, naokoło. [przypis edytorski]
4205. przyrodzenie (starop.) — natura. [przypis edytorski]
4206. nakoniec (starop. forma ort.) — dziś popr.: na koniec; w końcu, ostatecznie. [przypis edytorski]
4207. szczednąć (starop.) — sczeznąć, tj. umrzeć, skonać; szczedł dzień: przeminął dzień. [przypis edytorski]
4208. koły (starop. forma) — dziś popr. N.lm: kołami. [przypis edytorski]
4209. kwoli czemu a. gwoli czemu (starop.) — dla czego, z powodu czego. [przypis edytorski]
4210. prętko (starop. forma) — dziś popr.: prędko; szybko. [przypis edytorski]
4211. stać o co (starop.) — dbać o co. [przypis edytorski]
4212. biegun (starop.) — włóczęga, tułacz. [przypis redakcyjny]
4213. przeto (starop.) — więc, zatem. [przypis edytorski]
4214. czynięli co nieprzystojnego (starop. forma) — konstrukcja z partykułą -li; znaczenie: jeśli czynię coś nieprzystojnego (tj. nieodpowiedniego, niewłaściwego). [przypis edytorski]
4215. zawarzeć (starop.) — postanowić. [przypis redakcyjny]
4216. barwa (starop.) — sukno, mundur. [przypis redakcyjny]
4217. zasuty (starop.) — zasłany; tu: przysypany. [przypis edytorski]
4218. beła (starop. forma) — dziś popr.: była. [przypis edytorski]
4219. córka Jowiszowego rodu — jedna z Muz, dziewięciu córek Zeusa i Mnemosyne; poezji epickiej patronowała Muza o imieniu Kaliope. [przypis edytorski]
4220. za laty (starop. forma) — z latami; z czasem. [przypis edytorski]
4221. Syjena (gr. Syene) — miasto w dolnym Egipcie, dziś Asuan; [z pobliskiego kamieniołomu czerpano w starożytności czerwony granit, zw. sjenitem]. [przypis redakcyjny]
4222. ztąd (starop. forma ort.) — stąd. [przypis edytorski]
4223. Euphratowych do wód przeźroczystych (starop. konstrukcja) — szyk przestawny; inaczej: do przeźroczystych wód eufratowych. [przypis edytorski]
4224. Turki (starop. forma) — dziś N.lm.: (z) Turkami. [przypis edytorski]
4225. wygrawał (starop. forma) — forma czynności wielokrotnej; dziś: wygrywał. [przypis edytorski]
4226. żądzey władzey (starop. forma) — dziś D.lp r.ż.: żądzy władzy. [przypis edytorski]
4227. monarchiej (starop. forma) — dziś D.lp r.ż.: monarchii. [przypis edytorski]
4228. cięszki (starop. forma ort.) — dziś popr.: ciężki. [przypis edytorski]
4229. beła (starop. forma) — dziś popr.: była. [przypis edytorski]
4230. prawie (starop.) — tu: akurat, właśnie. [przypis edytorski]
4231. woysko miało być pisane (starop. konstrukcja) — miał się odbywać popis (tj. przegląd) wojsk. [przypis edytorski]
4232. drogi deptał złotogłów nogami (starop. konstrukcja) — szyk przestawny; inaczej: drogi złotogłów deptał nogami. [przypis edytorski]
4233. sceptrum (starop.; z łac.) — berło. [przypis edytorski]
4234. laty (starop. forma) — dziś D.lm: latami; które się laty nic nie odmieniły: które nie odmieniły się nic z upływem lat. [przypis edytorski]
4235. prawice (starop. forma) — dziś D.lp r.ż.: prawicy; prawej ręki (króla). [przypis edytorski]
4236. występne sądzi (starop. konstrukcja) — dziś: występnych sądzi. [przypis edytorski]
4237. po obojej stronie (starop. forma) — daw. liczba podwójna; dziś: po obu stronach. [przypis edytorski]
4238. krom a. okrom (starop.) — oprócz. [przypis edytorski]
4239. karacena (z wł. corazzina: zbroja na skórze) — zbroja łuskowa, składająca się ze skórzanego kaftana pokrytego metalowymi, nachodzącymi na siebie płytkami w kształcie łusek; produkowana od XVI do XVIII w., charakterystyczna dla polskiej kultury sarmackiej. [przypis edytorski]
4240. rota (starop.) — oddział wojska. [przypis edytorski]
4241. pracej (starop. forma) — dziś popr. D.lp r.ż.: pracy. [przypis edytorski]
4242. rodzajny (starop.) — urodzajny, żyzny. [przypis edytorski]
4243. półk (starop. forma ort.) — dziś popr.: pułk. [przypis edytorski]
4244. zasadka (starop.) — zasadzka. [przypis edytorski]
4245. wtóry (starop.) — drugi. [przypis edytorski]
4246. półk (starop. forma ort.) — dziś popr.: pułk. [przypis edytorski]
4247. skusić (starop.) — spróbować. [przypis edytorski]
4248. rany (starop.) — wczesny. [przypis edytorski]
4249. wczas (starop.) — wypoczynek, wygoda. [przypis edytorski]
4250. beł (starop. forma) — dziś popr.: był. [przypis edytorski]
4251. półk (starop. forma ort.) — dziś popr.: pułk. [przypis edytorski]
4252. je przywodził (starop.) — przyprowadzał ich. [przypis edytorski]
4253. półk (starop. forma ort.) — dziś popr.: pułk. [przypis edytorski]
4254. granice (starop. forma) — dziś D.lp r.ż.: (do) granicy. [przypis edytorski]
4255. zbroje i przyłbice (starop. forma) — dziś D.lm r.ż.: zbroi i przyłbicy (nie udźwignęliby). [przypis edytorski]
4256. Ptolomaida — (w oryg. Barka) miasto w Trypolis. [przypis redakcyjny]
4257. sumarski król — król Sumary (w oryg. Zumara) na zach. od Barki. [przypis redakcyjny]
4258. król trypolski — [król z] Trypoli, miasta w płn. Afryce, stolicy Trypolitanii [przypis redakcyjny]
4259. nocorównia (starop.) — porównanie dnia z nocą (aequinoctium). [przypis redakcyjny]
4260. wiecznożywy (starop.) — nieśmiertelny. [przypis edytorski]
4261. Feniks — ptak bajeczny, który się przez spalenie ciągle odradza. [przypis redakcyjny]
4262. widają (starop. forma) — widują (czynność wielokrotna). [przypis edytorski]
4263. gniaździe (starop. forma) — dziś: gnieździe. [przypis edytorski]
4264. beli (starop. forma) — dziś popr.: byli. [przypis edytorski]
4265.
Darmowe książki «Jerozolima wyzwolona - Torquato Tasso (czytac ksiazki przez internet .txt) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie
Dodaj komentarz
Uwagi (0)