Jerozolima wyzwolona - Torquato Tasso (czytac ksiazki przez internet .txt) đź“–
KrĂłtki opis ksiÄ…ĹĽki:
Jerozolima wyzwolona (wł. Gerusalemme liberata) to epos rycerski autorstwa Torquata Tassa, podejmujący temat pierwszej wyprawy krzyżowej (świętej wojny) ogłoszonej przez papieża Urbana II na synodzie w Clermont 27 listopada 1095. Epos opisuje końcowy etap wojny oraz zdobycie Jerozolimy przez krzyżowców w 1099 r.
Centralną postacią utworu jest wódz rycerzy chrześcijańskich Gotfred (także: Goffred, wł. Gottifredo), ale istotną rolę odgrywają również inni bohaterowie (np. Rynald, wł. Rinaldo) i ich perypetie. Istotną dla autora kategorią estetyczną była wzniosłość, dochodząca do głosu zarówno w wyborze samego tematu, jak również charakterystyce bohaterów, wskazywaniu na zasady etosu rycerskiego (w tym np. nieatakowanie nieuzbrojonych przeciwników, służenie wsparciem damom itp.) oraz bezinteresowność ich intencji. Wielokrotnie, w rozmaity sposób podkreślane jest to, że krzyżowcy podejmują działania wojenne ze względu na interes jedynej prawdziwej religii (muzułmanie ukazywani są jako inspirowani przez szatana wyznawcy religii fałszywej) oraz chwałę Boga na ziemi.
Epos, będący dziełem życia Tassa (pracę nad nim rozpoczął jako nastolatek) został wydany w roku 1581. Przekładu na język polski dokonał bratanek poety z Czarnolasu, Piotr Kochanowski, już w 1618 r.; samo tłumaczenie stanowi więc ważny zabytek staropolszczyzny. Utwór Tassa cieszył się największym powodzeniem w okresie romantyzmu, do którego poetyki należała między innymi melancholijna tęsknota za rzekomo harmonijnym (tj. nietarganym rewolucyjnymi wstrząsami politycznymi) światem średniowiecza.
- Autor: Torquato Tasso
- Epoka: Renesans
- Rodzaj: Liryka
Czytasz książkę online - «Jerozolima wyzwolona - Torquato Tasso (czytac ksiazki przez internet .txt) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 Torquato Tasso
href="part21.xhtml#anchor-4415">4415. Karzeł — cesarz Karol Wielki. [przypis redakcyjny]
4416. od (starop.) — przez; od niego: przez niego. [przypis edytorski]
4417. samopięty (starop.) — [sam] z czterema innymi [towarzyszami]. [przypis redakcyjny]
4418. wydrożony (starop.) — wydrążony; wyrzeźbiony a. wygrawerowany. [przypis edytorski]
4419. jako (starop.) — tu: ponieważ. [przypis edytorski]
4420. wtóry (starop.) — drugi. [przypis edytorski]
4421. Ugon — zmarły brat króla francuskiego Filipa. [przypis redakcyjny]
4422. Tuszkana — kraina w środkowych Włoszech, Toskania. [przypis redakcyjny]
4423. powolej (starop.) — wedle swej woli; swobodnie. [przypis edytorski]
4424. rolej (starop. forma) — dziś N.lp r.ż.: (na) roli. [przypis edytorski]
4425. pośli (starop. forma) — 3.os.lm cz. przesz., dziś: poszli; tu: wyszli, wyrośli. [przypis edytorski]
4426. porażony (starop.) — pobity, zwyciężony. [przypis edytorski]
4427. królewic (starop. forma) — królewicz. [przypis edytorski]
4428. zemścić się kogo (starop. forma) — zemścić się za kogo. [przypis edytorski]
4429. przezeń (starop. forma) — przez niego; z jego powodu. [przypis edytorski]
4430. przezdzięki (starop.) — niechętnie, wbrew woli, opornie, gwałtem, z trudnością. [przypis edytorski]
4431. prętki (starop. forma ort.) — dziś popr.: prędki; szybki, tu: natychmiastowy. [przypis edytorski]
4432. prawić (starop.) — mówić. [przypis edytorski]
4433. za pasem (starop.) — blisko; dzień za pasem: zbliża się dzień, nadchodzi dzień. [przypis edytorski]
4434. wolej (starop.) — (do) woli. [przypis edytorski]
4435. chocia (starop. forma) — chociaż. [przypis edytorski]
4436. bohatyrski (starop. forma) — dziś popr.: bohaterski. [przypis edytorski]
4437. mniemać (starop.) — sądzić, uważać. [przypis edytorski]
4438. takbych (...) rad ukazał (starop.) — konstrukcja z przestawną końcówką czasownika; inaczej: tak chętnie ukazałbym. [przypis edytorski]
4439. bych miał (starop.) — gdybym miał. [przypis edytorski]
4440. zto (starop.) — za to, do tego; tu: bych miał zto nauki: gdybym miał odpowiednią wiedzę. [przypis edytorski]
4441. grzeczy (starop.) — do rzeczy, na temat; z sensem. [przypis edytorski]
4442. minąć kogo (starop.) — [tu:] przewyższyć. [przypis redakcyjny]
4443. Alfons — książę ferrarski; ur. 1553, um. 1597. [przypis redakcyjny]
4444. wieniec laurowy — wg staroż. tradycji rzym.: przysługiwał triumfatorowi. [przypis edytorski]
4445. wieniec trawiany — wg staroż. tradycji rzym.: najwyższe wyróżnienie za osiągnięcia na polu bitwy, np. za ocalenie całej armii lub miasta. [przypis redakcyjny]
4446. wieniec dębowy — wg staroż. tradycji rzym.: przyznawany za ocalenie w bitwie Rzymianina. [przypis edytorski]
4447. w okoliczne wojny (starop.) — w czasie toczących się w okolicach wojen. [przypis edytorski]
4448. upatrować (starop. forma) — upatrywać; tu: przewidywać. [przypis edytorski]
4449. Taurus — pasmo górskie w Azji Mniejszej. [przypis redakcyjny]
4450. lilią (starop. forma) — dziś B.lp r.ż.: lilię. [przypis edytorski]
4451. źrzódło (starop. forma) — źródło. [przypis edytorski]
4452. czoł (starop. forma) — czół. [przypis edytorski]
4453. zastanowiwszy (starop.) — zatrzymawszy. [przypis edytorski]
4454. uczciwe (starop.) — cześć, honor. [przypis redakcyjny]
4455. zaczem (starop.) — po czym. [przypis edytorski]
4456. obłapić (starop.) — objąć. [przypis edytorski]
4457. użyty (starop.) — dający się uprosić, przebłagać; o miękkim sercu. [przypis edytorski]
4458. miasto (starop.) — zamiast. [przypis edytorski]
4459. pokusa (starop.) — tu: zły duch. [przypis redakcyjny]
4460. wniść (starop.) — wejść. [przypis edytorski]
4461. pracej (starop. forma) — pracy. [przypis edytorski]
4462. ile go stawało (starop.) — ile da rady; ile mu starczy sił itp. [przypis edytorski]
4463. pokazował (starop. forma) — pokazywał. [przypis edytorski]
4464. siła (starop.) — wiele, mnóstwo. [przypis edytorski]
4465. odprawował (starop. forma) — odprawiał. [przypis edytorski]
4466. insze (starop. forma) — dziś popr.: inne. [przypis edytorski]
4467. obrada (starop.) — radość. [przypis redakcyjny]
4468. tryumfować z kogo (starop.) — dziś tryumfować a. triumfować nad kim. [przypis redakcyjny]
4469. sprawiony o czym (starop.) — uwiadomiony o czym. [przypis redakcyjny]
4470. chceszli (starop. forma) — konstrukcja z partykułą -li; znaczenie: jeśli chcesz. [przypis edytorski]
4471. pry (starop. forma) — skrót od: prawi; mówi. [przypis edytorski]
4472. rany (starop.) — wczesny. [przypis edytorski]
4473. czyst (starop. forma) — tu skrót od: czysty. [przypis edytorski]
4474. niewątpliwy (starop.) — nie mając wątpliwości; nie wątpiąc. [przypis edytorski]
4475. tuszyć (starop.) — mieć nadzieję, spodziewać się; tu: przeczuwać. [przypis edytorski]
4476. jedno (starop.) — tylko, jedynie. [przypis edytorski]
4477. śmiele (starop. forma) — dziś popr.: śmiało. [przypis edytorski]
4478. bezpieczny (starop.) — pewny. [przypis redakcyjny]
4479. nasuwień (starop.) — zwierzchnia szata, delia. [przypis redakcyjny]
4480. Oliwet — gaj oliwny, góra Oliwna. [przypis redakcyjny]
4481. onej doby (starop.) — wtedy, w tym czasie. [przypis edytorski]
4482. przedsię (starop.) — przecież, wszak, wszakże, jednak. [przypis edytorski]
4483. wnętrzny (starop.) — wewnętrzny. [przypis edytorski]
4484. lśniały (starop. forma) — lśniły. [przypis edytorski]
4485. przyszedszy (starop. forma) — dziś popr.: przyszedłszy. [przypis edytorski]
4486. inszych (starop. forma) — innych. [przypis edytorski]
4487. bydź (starop. forma) — dziś popr. (po ubezdźwięcznieniu): być. [przypis edytorski]
4488. kęs (starop.) — trochę. [przypis edytorski]
4489. łabęć (starop. forma) — dziś: łabędź. [przypis edytorski]
4490. on (starop.) — ten. [przypis edytorski]
4491. zastanowić się (starop.) — zatrzymać się. [przypis edytorski]
4492. znienagła (starop.) — powoli, stopniowo. [przypis edytorski]
4493. inszej (starop.) — innej. [przypis edytorski]
4494. krom a. okrom (starop.) — oprócz. [przypis edytorski]
4495. róg (starop.) — [tu:] odnoga (rzeki). [przypis redakcyjny]
4496. nietylko (starop. forma ort.) — dziś popr.: nie tylko. [przypis edytorski]
4497. śrzodkiem (starop. forma) — dziś: środkiem. [przypis edytorski]
4498. frymarczyć (starop.) — kupczyć, handlować. [przypis edytorski]
4499. odważony (starop.) — odważny. [przypis edytorski]
4500. frambuga (starop.) — obłąk, sklepienie półkoliste, arkada. [przypis redakcyjny]
4501. nań (starop. forma) — na niego. [przypis edytorski]
4502. śmiele (starop. forma) — śmiało. [przypis edytorski]
4503. powodzi (starop. forma) — dziś popr. B.lm: powodzie (ujrzy). [przypis edytorski]
4504. odedna (starop. forma) — od dna. [przypis edytorski]
4505. zakręty (starop.) — [tu:] wiry wodne. [przypis redakcyjny]
4506. wściągnąć (starop.) — powściągnąć; powstrzymać, zatrzymać. [przypis edytorski]
4507. wynikać (starop.) — wyłaniać się. [przypis edytorski]
4508. rózga (starop.) — gałąź, gałązka. [przypis edytorski]
4509. oczywiście (starop.) — tu: najwyraźniej. [przypis edytorski]
4510. z pod (starop.) — spod. [przypis edytorski]
4511. beło (starop. forma) — dziś popr.: było. [przypis edytorski]
4512. ścieszka (starop. forma ort.) — dziś popr.: ścieżka. [przypis edytorski]
4513. przerazić (starop.) — przejąć (uczuciem); uderzyć (widokiem). [przypis edytorski]
4514. widamy (starop.) — forma częstotliwa; dziś: widujemy. [przypis edytorski]
4515. ukasany (starop.) — podkasany. [przypis edytorski]
4516. okrom — oprócz; okrom że: prócz tego że. [przypis edytorski]
4517. prawieś (...) tu przyszedł pożądany (starop.) — przyszedłeś tu prawdziwie pożądany. [przypis edytorski]
4518. kłopotny (starop.) — kłopotliwy, pełen kłopotów, zmartwień; zgodne z kłopotnem mieszkanie żywotem: mieszkanie zgodne z kłopotnym żywotem (szyk przestawny). [przypis edytorski]
4519. przyście (starop.) — przyjście, nadejście. [przypis edytorski]
4520. wszystko (starop.) — całe (śpiewanie). [przypis edytorski]
4521. Sylen — stary, opasły satyr, nauczyciel, wychowawca i towarzysz Bachusa. [przypis redakcyjny]
4522. imo (starop.) — mimo; nie zważając na co; imo przyrodzenie: mimo przyrodzenia, wbrew naturze. [przypis edytorski]
4523. onej (starop.) — tej. [przypis edytorski]
4524. takli (starop.) — konstrukcja z partykułą -li; znaczenie: czy tak; tak oto. [przypis edytorski]
4525. postój (starop.) — poczekaj. [przypis edytorski]
4526. nieużyty (starop.) — srogi, nieubłagany. [przypis edytorski]
4527. niedba (starop. forma ort.) — dziś popr.: nie dba. [przypis edytorski]
4528. miąższy (starop.) — gruby. [przypis edytorski]
4529. Briareus — jeden z trzech mitologicznych olbrzymów, mających po 100 rąk i 50 głów. [przypis redakcyjny]
4530. ramiony (starop. forma) — dziś popr. N.lm: ramionami. [przypis edytorski]
4531. miece (starop. forma) — dziś 3 os.lp: miota; rzuca. [przypis edytorski]
4532. stawszy się srogiemi Cyklopy (starop. forma) — dziś popr.: stawszy się srogimi Cyklopami. [przypis edytorski]
4533. razy (starop. forma) — dziś N.lm: razami; ciosami. [przypis edytorski]
4534. cięszki (starop. forma ort.) — dziś popr.: ciężki. [przypis edytorski]
4535. próżny (starop.) — tu: opróżniony (z czarów i strachu); bez (czarów i strachu). [przypis edytorski]
4536. krom (starop.) — oprócz, z wyjątkiem, bez. [przypis edytorski]
4537. jeśli (starop.) — czy, czy też. [przypis edytorski]
4538. nakoniec (starop. forma ort.) — dziś popr.: na koniec; w końcu, ostatecznie. [przypis edytorski]
4539. zlekka (starop. forma ort.) — dziś popr.: z lekka; trochę. [przypis edytorski]
4540. piórmi (starop. forma) — dziś N.lm: piórami. [przypis edytorski]
4541. blask piórmi srebrnemi niezwykły ciskał (starop. konstrukcja) — szyk przestawny; inaczej: ciskał niezwykły blask srebrnymi piórami. [przypis edytorski]
4542. krzyki (starop. forma) — dziś N.lm: (z) krzykami. [przypis edytorski]
4543. śmiele (starop. forma) — śmiało. [przypis edytorski]
4544. mistrować (starop.) — celować; [wieść prym; być najlepszym]. [przypis redakcyjny]
4545. rówień (starop.) — [ktoś] równy; [równie utalentowany, sławny, doświadczony itp; red. WL]. [przypis redakcyjny]
4546. dowcip (starop.) — inteligencja, rozum, umysł. [przypis edytorski]
4547. byk (starop.) — rodzaj tarana. [przypis redakcyjny]
4548. wnątrz (starop.) — wewnątrz; od wewnątrz. [przypis edytorski]
4549. z pośrzodku (starop.) — ze środka. [przypis edytorski]
4550. na muru ostateczne kraie (starop.) — na szczyt muru; na górną krawędź muru. [przypis edytorski]
4551. szkodzić kogo (starop.) — atakować kogo, wyrządzać szkodę; dziś: szkodzić komu (nieprzyjaciołom itp.). [przypis edytorski]
4552. snadnie (starop.) — łatwo, z łatwością. [przypis edytorski]
4553. prętkość (starop. forma) — dziś popr.: prędkość; szybkość. [przypis edytorski]
4554. wizerunk (starop.) — wzór. [przypis redakcyjny]
4555. przejrzeć do kogo (starop.) — wzrokiem sięgnąć dokąd. [przypis redakcyjny]
4556. beły (starop. forma) — dziś popr.: były. [przypis edytorski]
4557. trudno poznać mieli (starop. konstrukcja) — trudno im było poznać. [przypis edytorski]
4558. mocnić (starop.) — wzmacniać; tu 3.os.lm, mocnili: umacniali (przekopy i wieże). [przypis edytorski]
4559. tusząc (starop.) — mając nadzieję. [przypis edytorski]
4560. bydź (starop. forma) — dziś popr. (po ubezdźwięcznieniu): być. [przypis edytorski]
4561. naszy (starop. forma) — dziś M.lm: nasi. [przypis edytorski]
4562. oń (starop. forma) — skrót od: o niego. [przypis edytorski]
4563. kusić się o co (starop.) — dziś: pokusić się o co; podjąć starania o co. [przypis edytorski]
4564. klije (starop.) —
Darmowe książki «Jerozolima wyzwolona - Torquato Tasso (czytac ksiazki przez internet .txt) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie
Dodaj komentarz
Uwagi (0)