Jerozolima wyzwolona - Torquato Tasso (czytac ksiazki przez internet .txt) đź“–
KrĂłtki opis ksiÄ…ĹĽki:
Jerozolima wyzwolona (wł. Gerusalemme liberata) to epos rycerski autorstwa Torquata Tassa, podejmujący temat pierwszej wyprawy krzyżowej (świętej wojny) ogłoszonej przez papieża Urbana II na synodzie w Clermont 27 listopada 1095. Epos opisuje końcowy etap wojny oraz zdobycie Jerozolimy przez krzyżowców w 1099 r.
Centralną postacią utworu jest wódz rycerzy chrześcijańskich Gotfred (także: Goffred, wł. Gottifredo), ale istotną rolę odgrywają również inni bohaterowie (np. Rynald, wł. Rinaldo) i ich perypetie. Istotną dla autora kategorią estetyczną była wzniosłość, dochodząca do głosu zarówno w wyborze samego tematu, jak również charakterystyce bohaterów, wskazywaniu na zasady etosu rycerskiego (w tym np. nieatakowanie nieuzbrojonych przeciwników, służenie wsparciem damom itp.) oraz bezinteresowność ich intencji. Wielokrotnie, w rozmaity sposób podkreślane jest to, że krzyżowcy podejmują działania wojenne ze względu na interes jedynej prawdziwej religii (muzułmanie ukazywani są jako inspirowani przez szatana wyznawcy religii fałszywej) oraz chwałę Boga na ziemi.
Epos, będący dziełem życia Tassa (pracę nad nim rozpoczął jako nastolatek) został wydany w roku 1581. Przekładu na język polski dokonał bratanek poety z Czarnolasu, Piotr Kochanowski, już w 1618 r.; samo tłumaczenie stanowi więc ważny zabytek staropolszczyzny. Utwór Tassa cieszył się największym powodzeniem w okresie romantyzmu, do którego poetyki należała między innymi melancholijna tęsknota za rzekomo harmonijnym (tj. nietarganym rewolucyjnymi wstrząsami politycznymi) światem średniowiecza.
- Autor: Torquato Tasso
- Epoka: Renesans
- Rodzaj: Liryka
Czytasz książkę online - «Jerozolima wyzwolona - Torquato Tasso (czytac ksiazki przez internet .txt) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 Torquato Tasso
ci siÄ™ zda; gdzie chcesz. [przypis edytorski]
4973. puszczam cię na wolą (starop.) — puszczam cię na wolność. [przypis edytorski]
4974. niestetysz (starop. forma ort.) — niestetyż (forma z partykułą wzmacniającą -że, skróconą do -ż); niestety. [przypis edytorski]
4975. niewolą (starop. forma) — dziś popr. B.lp r.ż.: (w) niewolę. [przypis edytorski]
4976. częstom cię (...) pytała (starop.) — konstrukcja z przestawną końcówką czasownika; inaczej: często cię pytałam. [przypis edytorski]
4977. pytać o kim (starop.) — pytać o kogo; częstom (...) o panie mojem pytała: często pytałam o mojego pana. [przypis edytorski]
4978. ono (starop.) — to, owo. [przypis edytorski]
4979. płaciś (starop.) — pewnieś. [przypis redakcyjny]
4980. przać się (starop.) — zapierać się czego; przeczyć czemu. [przypis edytorski]
4981. miasto (starop.) — zamiast. [przypis edytorski]
4982. ukazował (starop. forma) — dziś popr. 3.os.lm r.m.: ukazywał. [przypis edytorski]
4983. mię (starop. forma) — mnie. [przypis edytorski]
4984. wszystkę (starop. forma) — wszystką; całą. [przypis edytorski]
4985. czemum (...) nie prosiła (starop.) — konstrukcja z przestawną końcówką czasownika; inaczej: czemu nie prosiłam. [przypis edytorski]
4986. prosić u kogo co (starop.) — prosić kogo o co. [przypis edytorski]
4987. niźlim (...) rozpuściła (starop.) — konstrukcja z przestawną końcówką czasownika; inaczej: niźli rozpuściłam; zanim rozpuściłam. [przypis edytorski]
4988. niezbyty (starop.) — nie do pozbycia się. [przypis edytorski]
4989. wtemem jechała (starop.) — konstrukcja z przestawną końcówką czasownika; inaczej: wtem jechałam; tj. tu: w tym (usposobieniu) jechałam. [przypis edytorski]
4990. zanadrze (starop.) — miejsce na piersiach pod wierzchnim ubraniem; w zanadrzu, tu: wewnątrz, w sobie. [przypis edytorski]
4991. umrzeciem myśliła (starop.) — konstrukcja z przestawną końcówką czasownika; inaczej: umrzeć myśliłam; tj.: zamyślałam umrzeć, zamierzałam umrzeć. [przypis edytorski]
4992. mdły (starop.) — słaby, osłabiony. [przypis edytorski]
4993. dobrzem na ten czas ziemie nie przepadła (starop. konstrukcja) — konstrukcja z przestawną końcówką czasownika; inaczej: o mało się w ziemię nie zapadłam. [przypis redakcyjny]
4994. tolim jem zbyła (starop.) — konstrukcja z przestawną końcówką czasownika oraz z partykułą wzmacniającą -li; inaczej: to im zbyłam (umknęłam). [przypis edytorski]
4995. zbyć skąd lub komuś (starop.) — odejść, ujść (por. przybyć: przyjść). [przypis redakcyjny]
4996. gdziem (...) mieszkała (starop.) — gdzie mieszkałam. [przypis edytorski]
4997. niewczas (starop.) — niewygoda; z wielkiem niewczasem: w wielkiej niewygodzie. [przypis edytorski]
4998. znowum się zawzięła (starop.) — konstrukcja z przestawną końcówką czasownika; inaczej: znowu się zawzięłam. [przypis edytorski]
4999. dopierom tam (...) zginęła (starop.) — konstrukcja z przestawną końcówką czasownika; inaczej: dopiero tam zginęłam. [przypis edytorski]
5000. poimać (starop.) — pojmać; uwięzić. [przypis edytorski]
5001. mię (starop. forma) — dziś: mnie. [przypis edytorski]
5002. zostawam (starop. forma) — 1.os.lp cz. teraźn.; dziś popr.: zostaję; pozostaję. [przypis edytorski]
5003. wyżenie (starop.) — wygoni. [przypis edytorski]
5004. ścieszka (starop. forma ort.) — dziś popr.: ścieżka. [przypis edytorski]
5005. na on czas (starop.) — w tym czasie; wtedy. [przypis edytorski]
5006. polmi (starop. forma) — dziś popr. N.lm: polami. [przypis edytorski]
5007. Phebus — tu: słońce. [przypis edytorski]
5008. nagodzić się (starop.) — przytrafić się. [przypis edytorski]
5009. Tankredów — Tankredowy; należący do Tankreda; tu: służący u Tankreda. [przypis edytorski]
5010. widząc (...) inszego leżąc (starop. forma) — dziś popr.: widząc innego leżącego. [przypis edytorski]
5011. pierzchliwy (starop.) — szybki. [przypis redakcyjny]
5012. nalazszy (starop. forma) — dziś popr.: znalazłszy. [przypis edytorski]
5013. nigdybym beła temu nie wierzyła (starop.) — konstrukcja z przestawną końcówką czasownika w daw. formie czasu zaprzeszłego, wyrażającego czynność wcześniejszą od pozostałych czynności i stanów zapisanych w czasie przeszłym prostym; inaczej: nie wierzyłabym nigdy wcześniej (uprzednio, kiedyś itp.); nie uwierzyłabym nigdy wcześniej. [przypis edytorski]
5014. bydź (starop. forma) — dziś popr. (po ubezdźwięcznieniu): być. [przypis edytorski]
5015. terazbym się rada oślepiła (starop.) — konstrukcja z przestawną końcówką czasownika; inaczej: teraz oślepiłabym się rada; tzn. teraz chętnie bym się oślepiła. [przypis edytorski]
5016. przerażać (starop.) — przeszywać, przejmować do głębi. [przypis edytorski]
5017. przedsię (starop.) — przecież, wszak, wszakże, jednak. [przypis edytorski]
5018. moję niewolą (starop. forma) — dziś B.lp r.ż.: moją niewolę. [przypis edytorski]
5019. wolą (starop. forma) — dziś B.lp r.ż. wolę. [przypis edytorski]
5020. przyim (starop. forma) — przyjmij. [przypis edytorski]
5021. ludzkość (starop.) — wyrozumiałość, miłosierdzie, współczucie. [przypis edytorski]
5022. w on czas (starop.) — w ten czas; wtenczas, wówczas, wtedy. [przypis edytorski]
5023. tajeć (starop.) — tu w sensie przenośnym: uwalniać skrywane uczucia. [przypis edytorski]
5024. k’sobie (starop. forma) — ku sobie, do siebie; przychodzi k’sobie: dochodzi do siebie (tj. tu: budzi się z omdlenia). [przypis edytorski]
5025. odkrywać (starop.) — tu: otwierać. [przypis edytorski]
5026. prętko (starop. forma ort.) — dziś: prędko. [przypis edytorski]
5027. zawierać (starop.) — tu: zamykać; 3.os. lp cz. teraźn. zawiera: zamyka. [przypis edytorski]
5028. tchnąć (starop.) — tu: oddychać. [przypis edytorski]
5029. znienagła (starop.) — powoli, stopniowo. [przypis edytorski]
5030. kwoli komu (starop.) — dla kogo. [przypis edytorski]
5031. lęgę (starop. forma) — legnę; położę się. [przypis edytorski]
5032. nalazwszy (starop. forma) — dziś popr.: znalazłszy. [przypis edytorski]
5033. w rychle a. wrychle (starop.) — szybko, prędko, wkrótce. [przypis edytorski]
5034. siła (starop.) — wiele. [przypis edytorski]
5035. krom a. okrom (starop.) — bez, oprócz, z wyjątkiem. [przypis edytorski]
5036. rąbku (starop. forma) — dziś popr. D.lp: rąbka; rąbek: chustka. [przypis edytorski]
5037. nie zwykłych (starop. forma ort.) — dziś popr.: niezwykłych. [przypis edytorski]
5038. w on czas (starop.) — w ten czas; wtenczas, wówczas, wtedy. [przypis edytorski]
5039. zurzynać (starop.) — pourzynać; urżnąć; uciąć. [przypis redakcyjny]
5040. bawełnica (starop.) — suknia lub materia bawełniana; bawełnice, dziś popr. D.lp r.ż.: bawełnicy. [przypis redakcyjny]
5041. dyktam — ziele na Krecie, jad z ran dobywające. [przypis redakcyjny]
5042. cięszki (starop. forma ort.) — dziś popr.: ciężki. [przypis edytorski]
5043. zbywać snu (starop.) — pozbywać się snu; budzić się, wracać do przytomności. [przypis edytorski]
5044. źrzenica (starop.) — źrenica. [przypis edytorski]
5045. kęs (starop.) — trochę. [przypis edytorski]
5046. białągłową (starop.) — dziś (przestarz.): białogłową; tj. kobietą; daw. obie części składowe słowa odmieniały się (por. np. dzisiejsze: Białystok, do Białegostoku itd.). [przypis edytorski]
5047. pełgnąć — spłonąć; pełgnęła wstydem: spłonęła wstydem, [zapłoniła się ze wstydu]. [przypis redakcyjny]
5048. tem czasem (starop. forma ort.) — dziś: tymczasem, w tym czasie. [przypis edytorski]
5049. myśli (starop.) — zamierza. [przypis edytorski]
5050. gwoli czemu (starop.) — dla czego; w celu czego. [przypis edytorski]
5051. wczas (starop.) — odpoczynek; wypoczynek. [przypis edytorski]
5052. przyśli (starop. forma) — dziś popr.: przyszli. [przypis edytorski]
5053. prętko (starop. forma ort.) — dziś: prędko. [przypis edytorski]
5054. niśli (starop.) — niźli; niż; tu: zanim. [przypis edytorski]
5055. jem (starop. forma) — im. [przypis edytorski]
5056. zwątpiwszy o niem (starop.) — zwątpiwszy o nim; tu: zwątpiwszy, że żyje. [przypis edytorski]
5057. inszy (starop. forma) — inni. [przypis edytorski]
5058. ręku (starop. forma) — daw. forma liczby podwójnej; dziś D.lm: (z) rąk. [przypis edytorski]
5059. zawołany (rycerz) — prawdziwy; rycerz co się zowie; godny tego imienia. [przypis edytorski]
5060. słuszna (starop. forma) — słuszna to rzecz; słuszne jest. [przypis edytorski]
5061. powinny (starop.) — należny (tu: dar); wyznaczony powinnością (tj. zwyczajowymi obowiązkami) wobec kogoś. [przypis edytorski]
5062. poruczać (starop.) — powierzać. [przypis edytorski]
5063. Erminiej (starop. forma) — dziś Msc.lp r.ż.: (przy) Erminii. [przypis edytorski]
5064. koń kieruje (starop.) — dziś z B.: kieruje konia. [przypis edytorski]
5065. troskliwy (starop.) — pełen trosk, utrapiony. [przypis redakcyjny]
5066. przeszcie (starop. forma) — dziś popr.: przejście; ostateczne przeszcie: przejście od życia doczesnego do życia wiecznego, śmierć. [przypis edytorski]
5067. sumnienie (starop. forma) — dziś popr.: sumienie. [przypis edytorski]
5068. mieć staranie o kim (starop.) — dbać o kogo; opiekować się kim. [przypis edytorski]
5069. stanie (starop.) — mieszkanie. [przypis redakcyjny]
5070. zarazem (starop.) — od razu; niezwłocznie. [przypis edytorski]
5071. chocia (starop. forma) — chociaż. [przypis edytorski]
5072. na ten czas (starop.) — w tym czasie; wtedy. [przypis edytorski]
5073. zabawy (starop.) — zajęcia. [przypis edytorski]
5074. tuszyć sobie co (starop.) — mieć nadzieję na co. [przypis edytorski]
5075. nic nie są (starop.) — nic nie znaczą [broniami ręcznemi: w walce wręcz; red. WL]. [przypis redakcyjny]
5076. nabarziej (starop. forma) — dziś: najbardziej. [przypis edytorski]
5077. dufać w co (starop.) — ufać czemu, mieć zaufanie do czego, pokładać nadzieję w czym. [przypis edytorski]
5078. trzymać co o kim (starop.) — utrzymywać co o kim; sądzić co o kim. [przypis edytorski]
5079. napotężniejszy (starop. forma) — dziś: najpotężniejszy. [przypis edytorski]
5080. zową (starop. forma) — zwą; nazywają. [przypis edytorski]
5081. wystać (starop.) — oddalić się, wystąpić; por. przystać [tj. przystąpić, dołączyć; red. WL]. [przypis redakcyjny]
5082. czynić (starop.) — tu: walczyć, atakować; aby (...) czynił wstępnem bojem: aby rozpoczął atak. [przypis edytorski]
5083. przywieść (starop.) — tu: wziąć w niewolę i w tej roli (więźnia, pojmanego) przyprowadzić. [przypis edytorski]
5084. zamyka się między temi (starop.) — znajduje się wśród nich; zalicza się do nich. [przypis edytorski]
5085. państwy (starop. forma) — państwami. [przypis edytorski]
5086. miasto (starop.) — zamiast. [przypis edytorski]
5087. potykać się (starop.) — walczyć, pojedynkować się. [przypis edytorski]
5088. przestawa (starop. forma) — dziś popr.: przestaje. [przypis edytorski]
5089. pry (starop. forma) — skrót od: prawi; mówi. [przypis edytorski]
5090. zawrzeć (starop.) — zamknąć. [przypis edytorski]
5091. obegnać (starop.) — otoczyć. [przypis redakcyjny]
5092. zeszłe (starop.) — tu: osłabione. [przypis redakcyjny]
5093. pogany (starop. forma) — dziś N.lm: (z) poganami. [przypis edytorski]
5094. jeśli (starop.) — tu: czy. [przypis edytorski]
5095. wskurać na kim (starop. forma ort.) — wskórać co od kogo; uzyskać co od kogo. [przypis edytorski]
5096. zdradą (starop.) — dziś popr. B.lp r.ż: zdradę. [przypis edytorski]
5097. okruciciel (starop.) — poskromiciel. [przypis edytorski]
5098. wolem (starop.) — dziś 1.os.lp cz. teraźn.: wolę. [przypis edytorski]
5099. jasne dzieło (starop.) — bitwa w otwartym polu. [przypis redakcyjny]
5100. przestrony (starop.) — przestronny, obszerny. [przypis edytorski]
5101. rozwodzić co (starop.) — [tu:] odradzać (śmierć). [przypis redakcyjny]
5102. nakształt (starop. forma ort.) — dziś popr.: na kształt. [przypis edytorski]
5103. nakoniec (starop. forma ort.) — dziś popr.: na koniec; w końcu, ostatecznie. [przypis edytorski]
5104. w on czas (starop.) — w ten czas; wtenczas, wówczas, wtedy.
Darmowe książki «Jerozolima wyzwolona - Torquato Tasso (czytac ksiazki przez internet .txt) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie
Dodaj komentarz
Uwagi (0)