Jerozolima wyzwolona - Torquato Tasso (czytac ksiazki przez internet .txt) đź“–
KrĂłtki opis ksiÄ…ĹĽki:
Jerozolima wyzwolona (wł. Gerusalemme liberata) to epos rycerski autorstwa Torquata Tassa, podejmujący temat pierwszej wyprawy krzyżowej (świętej wojny) ogłoszonej przez papieża Urbana II na synodzie w Clermont 27 listopada 1095. Epos opisuje końcowy etap wojny oraz zdobycie Jerozolimy przez krzyżowców w 1099 r.
Centralną postacią utworu jest wódz rycerzy chrześcijańskich Gotfred (także: Goffred, wł. Gottifredo), ale istotną rolę odgrywają również inni bohaterowie (np. Rynald, wł. Rinaldo) i ich perypetie. Istotną dla autora kategorią estetyczną była wzniosłość, dochodząca do głosu zarówno w wyborze samego tematu, jak również charakterystyce bohaterów, wskazywaniu na zasady etosu rycerskiego (w tym np. nieatakowanie nieuzbrojonych przeciwników, służenie wsparciem damom itp.) oraz bezinteresowność ich intencji. Wielokrotnie, w rozmaity sposób podkreślane jest to, że krzyżowcy podejmują działania wojenne ze względu na interes jedynej prawdziwej religii (muzułmanie ukazywani są jako inspirowani przez szatana wyznawcy religii fałszywej) oraz chwałę Boga na ziemi.
Epos, będący dziełem życia Tassa (pracę nad nim rozpoczął jako nastolatek) został wydany w roku 1581. Przekładu na język polski dokonał bratanek poety z Czarnolasu, Piotr Kochanowski, już w 1618 r.; samo tłumaczenie stanowi więc ważny zabytek staropolszczyzny. Utwór Tassa cieszył się największym powodzeniem w okresie romantyzmu, do którego poetyki należała między innymi melancholijna tęsknota za rzekomo harmonijnym (tj. nietarganym rewolucyjnymi wstrząsami politycznymi) światem średniowiecza.
- Autor: Torquato Tasso
- Epoka: Renesans
- Rodzaj: Liryka
Czytasz książkę online - «Jerozolima wyzwolona - Torquato Tasso (czytac ksiazki przez internet .txt) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 Torquato Tasso
[przypis edytorski]
5105. obleżeni (starop.) — oblężeni. [przypis edytorski]
5106. żórawie (starop. forma ort.) — dziś popr.: żurawie. [przypis edytorski]
5107. w jesieni (starop.) — jesienią. [przypis edytorski]
5108. potkać (starop.) — potykać, walczyć. [przypis edytorski]
5109. nagrzewać (starop.) — zagrzewać; zachęcać. [przypis edytorski]
5110. zwieść bitwę (starop.) — rozpocząć bitwę. [przypis edytorski]
5111. napierać się (starop.) — nalegać; wywierać nacisk; upierać się. [przypis edytorski]
5112. harcować (starop.) — pojedynkować się; atakować w pojedynkę. [przypis edytorski]
5113. horować kim (starop.) — górować nad kim; przewodzić komu; nadzorować kogo, napędzać kogo do pracy, orać kim. [przypis edytorski]
5114. pono (starop.) — prawdopodobnie; zapewne. [przypis edytorski]
5115. słowy (starop. forma) — dziś popr. N.lm: słowami. [przypis edytorski]
5116. nad zwyczaj (starop.) — nadzwyczajnie, niezwykle; bardzo. [przypis edytorski]
5117. Gaskoni — mieszkańcy księstwa Gaskonii w płd. Francji (departament Landes). [przypis redakcyjny]
5118. obleżony (starop.) — oblężony. [przypis edytorski]
5119. bydź (starop. forma) — dziś popr. (po ubezdźwięcznieniu): być. [przypis edytorski]
5120. kędy (starop.) — gdzie. [przypis edytorski]
5121. śrzodkiem (starop.) — dziś: środkiem. [przypis edytorski]
5122. jezdą (starop. forma) — dziś N.lp r.ż.: jazdą. [przypis edytorski]
5123. obie skrzydła (starop.) — forma daw. liczby podwójnej; dziś: oba skrzydła. [przypis edytorski]
5124. bracią rodzoną (starop. forma) — brać rodzoną; braci rodzonych (postawić). [przypis edytorski]
5125. śrzedniejsze (starop. forma) — tu: środkowe. [przypis edytorski]
5126. przechodzić kogo czym (starop.) — przewyższać kogo czym (tu: liczbą ludzi, liczebnością wojska). [przypis edytorski]
5127. godzić (starop.) — dążyć do czego. [przypis edytorski]
5128. ćwiczeńszy (starop. forma) — dziś popr.: bardziej wyćwiczony. [przypis edytorski]
5129. Lotaryńczycy — mieszkańcy Lotaryngii we Francji. [przypis redakcyjny]
5130. jezdę (starop. forma) — dziś B.lp r.ż.: (między) jazdę. [przypis edytorski]
5131. przełożyć starszem (starop.) — uczynić przełożonym. [przypis edytorski]
5132. pry (starop. forma) — skrót od: prawi; mówi. [przypis edytorski]
5133. zjednać zwycięstwo (starop.) — zapewnić zwycięstwo. [przypis edytorski]
5134. tobą wszyscy stojem (starop. forma) — na tobie wszystko się opiera; stać czym a. kim: opierać się, zasadzać się na czym. [przypis edytorski]
5135. Marsowa robota — walka, wojna. [przypis edytorski]
5136. wątpliwe twierdził (starop. konstrukcja) — utwierdzał wątpiących. [przypis edytorski]
5137. obiecować (starop. forma) — obiecywać. [przypis edytorski]
5138. poprawował (starop. forma) — poprawiał. [przypis edytorski]
5139. okróciciel (starop.) — pogromca. [przypis redakcyjny]
5140. Bogaście prosili (starop. forma) — prosiliście Boga. [przypis edytorski]
5141. pracej (starop. forma) — pracy. [przypis edytorski]
5142. widziemy (starop. forma) — widzimy. [przypis edytorski]
5143. wikle (starop. forma) — dziś popr. 3.os.lp cz. teraźn.: wikła; plącze. [przypis edytorski]
5144. namniej (starop. forma) — dziś popr.: najmniej. [przypis edytorski]
5145. nagi lud (starop.) — lud nieuzbrojony. [przypis edytorski]
5146. potkanie (starop.) — walka; potykanie się. [przypis edytorski]
5147. siła (starop.) — wiele, mnóstwo. [przypis edytorski]
5148. wrzkomo (starop.) — rzekomo; podobno. [przypis edytorski]
5149. nastrojniejszy (starop. forma) — dziś popr.: najstrojniejszy. [przypis edytorski]
5150. czy że raz wygrał (...) ma nam bydź silniejszy (starop.) — czy przez to, że raz wygrał, ma być silniejszy od nas. [przypis edytorski]
5151. naumiejętniejszy (starop. forma) — najumiejętniejszy, najbardziej umiejętny; dobrze naumiejętniejszy. [przypis edytorski]
5152. porazić (starop.) — pobić; pokonać. [przypis edytorski]
5153. oznaliśmy się zwycięstwy, bitwami (starop.) — poznaliśmy się w zwycięstwach i bitwach. [przypis redakcyjny]
5154. Chrystusowę (starop. forma) — dziś B.lp r.ż.: Chrystusową. [przypis edytorski]
5155. poraźcie (starop.) — pobijcie. [przypis edytorski]
5156. lecie (starop. forma) — dziś: latem. [przypis edytorski]
5157. wżdy (starop.) — przynajmniej, choć, tylko, aby; zgoła, całkiem; przecież, wszakże. [przypis edytorski]
5158. zasię (starop.) — więc, zatem; zasięś mu rościęła (konstrukcja z przestawną końcówką czasownika): potem mu rozcięłaś. [przypis edytorski]
5159. rościęła (starop. forma ort.) — dziś popr.: rozcięła. [przypis edytorski]
5160. raz (starop.) — cios. [przypis edytorski]
5161. słyszy (...) nieprzyjacioły on raz wychwalając (starop. konstrukcja zdaniowa) — słyszy nieprzyjaciół wychwalających ów cios. [przypis edytorski]
5162. drzewo (starop.) — tu: kopia; drzewce. [przypis edytorski]
5163. dostać (starop.) — tu: dobyć (miecza). [przypis edytorski]
5164. dwie drodze (starop. forma) — daw. liczba podwójna, dziś popr.: dwie drogi. [przypis edytorski]
5165. w przek (starop.) — w poprzek. [przypis redakcyjny]
5166. mięszać (starop. forma) — mieszać. [przypis edytorski]
5167. pogrązić (starop.) — pogrążyć; pogrąził w milczenie: pogrążył w milczeniu. [przypis edytorski]
5168. żenie (starop. forma) — żonie. [przypis edytorski]
5169. czynienie (starop.) — tu: walka. [przypis edytorski]
5170. rzeczony (starop.) — tu: zwany; nazywany. [przypis edytorski]
5171. kęs (starop.) — trochę. [przypis edytorski]
5172. inszej (starop. forma) — (w) innej. [przypis edytorski]
5173. na pował (starop.) — pokotem; stosami, stertami. [przypis edytorski]
5174. pieszy (starop. forma) — dziś popr. M.lm: piesi. [przypis edytorski]
5175. kogo zaraz dusza minie (starop.) — [czyja dusza od razu] odejdzie. [przypis redakcyjny]
5176. bronie (starop. forma) — dziś D.lp r.ż.: broni. [przypis edytorski]
5177. niewie (starop. forma ort.) — dziś popr.: nie wie. [przypis edytorski]
5178. zostawa (starop. forma) — 3.os.lp cz. teraźn.; dziś popr.: zostaje. [przypis edytorski]
5179. stalony (starop.) — stalowy. [przypis edytorski]
5180. po niewolej (starop.) — wbrew woli. [przypis edytorski]
5181. ziać (starop.) — oddychać; ostatni raz zieje: wydaje ostatnie tchnienie. [przypis edytorski]
5182. Radomił — rycerz chrześcijański. [przypis redakcyjny]
5183. inszemi (starop. forma) — innymi. [przypis edytorski]
5184. wilcy nocni (starop. forma) — wilki nocne. [przypis edytorski]
5185. rany (starop.) — wczesny. [przypis edytorski]
5186. podemgłę (starop.) — przez mgłę. [przypis edytorski]
5187. psy się zdadzą domowemi (starop.) — zdają się psami domowymi; wydają się psami domowymi. [przypis edytorski]
5188. przemorzony (starop.) — wygłodzony. [przypis edytorski]
5189. w oney dobie (starop.) — w tym czasie; wówczas, wtedy. [przypis edytorski]
5190. Auster a. Notus (mit. rzym.) — bóg uosabiający wiatr południowy oraz w ogóle południe jako stronę świata; wilgotny, letni wiatr. [przypis edytorski]
5191. indziej (starop.) — dziś: gdzie indziej. [przypis edytorski]
5192. jezda (starop. forma) — dziś: jazda. [przypis edytorski]
5193. Gradywowy czyn — czyn wojenny; Gradyw (z łac. gradivus: kroczący naprzód), przydomek Marsa, boga wojny w mit. rzym. [przypis edytorski]
5194. Indian (starop.) — dziś popr.: Indianin; tu: Hindus, mieszkaniec Indii. [przypis redakcyjny]
5195. niepodobnie (starop.) — nieprawdopodobnie; niepodobnie siła: nieprawdopodobnie wiele. [przypis edytorski]
5196. siła (starop.) — wiele, mnóstwo; siła ich zabiia: wielu ich zabija. [przypis edytorski]
5197. wyraźliwy (starop.) — wyraźny. [przypis redakcyjny]
5198. twarz (starop.) — tu: postać, wygląd. [przypis redakcyjny]
5199. Araby (starop. forma) — dziś N.lm: (z) Arabami. [przypis edytorski]
5200. Meroe — wyspa Nilowa w górnym Egipcie. [przypis redakcyjny]
5201. okrom (starop.) — bez; okrom wątpienia: bez wątpienia, niewątpliwie. [przypis edytorski]
5202. namężnieyszy (starop. forma) — dziś popr.: najmężniejszy. [przypis edytorski]
5203. imo (starop.) — mimo. [przypis edytorski]
5204. niewymówione (starop.) — niewypowiedziane; nie do opisania. [przypis edytorski]
5205. wierzone ledwie (starop.) — takie, w które z trudem można uwierzyć. [przypis edytorski]
5206. niechcący (starop.) — dziś popr. forma imiesłowu: nie chcąc. [przypis edytorski]
5207. wstręt (starop.) — opór, przeszkoda. [przypis edytorski]
5208. zuciekać (starop.) — pouciekać, uciec; hufce zuciekały: (...) pouciekały. [przypis edytorski]
5209. darda (starop.) — broń piechoty: włócznia, oszczep. [przypis redakcyjny]
5210. wszystko (starop.) — całe (pole). [przypis edytorski]
5211. wszędy (starop.) — wszędzie. [przypis edytorski]
5212. śrzedni (starop. forma) — tu: środkowy. [przypis edytorski]
5213. spółmiłośnik (starop.) — współmiłośnik; wspólnie z innymi aspirujący do miłości jednej kobiety. [przypis redakcyjny]
5214. ustawnie (starop.) — ustawicznie, nieustannie. [przypis edytorski]
5215. mienić (starop.) — odmieniać, zmieniać. [przypis edytorski]
5216. blach wytrzymał (starop. forma) — dziś r.ż.: blacha wytrzymała, zniosła (ugodzenie strzały). [przypis edytorski]
5217. tył podać (starop.) — uciec. [przypis edytorski]
5218. żałosna swej wzgardy (starop. konstrukcja) — żaląc się nad wzgardą, której doznała. [przypis redakcyjny]
5219. niepożyty (starop. forma) — nieużyty, nieubłagany; zatwardziały. [przypis edytorski]
5220. pomocy (starop. forma) — dziś popr. M.lm: pomoce. [przypis edytorski]
5221. obrońce (starop. forma) — dziś popr. M.lm: obrońcy. [przypis edytorski]
5222. Latonówna — córka bogini Latony, Artemis (Diana). [przypis redakcyjny]
5223. Pallada — Atena. [przypis edytorski]
5224. łabęć (starop. forma ort.) — łabędź. [przypis edytorski]
5225. nachylony (starop.) — podupadły; tu: osłabiony. [przypis edytorski]
5226. by beł nie on (starop.) — gdyby nie on. [przypis edytorski]
5227. szedłby beł (starop. forma) — byłby szedł. [przypis edytorski]
5228. niewściągniony (starop.) — niepowstrzymany. [przypis edytorski]
5229. zostawował (starop. forma) — zostawiał. [przypis edytorski]
5230. pry (starop. forma) — skrót od: prawi; mówi. [przypis edytorski]
5231. on (starop.) — ten. [przypis edytorski]
5232. gach (starop., gw.) — kochanek. [przypis edytorski]
5233. bespieczny (starop. forma ort.) — dziś popr.: bezpieczny; pewny. [przypis edytorski]
5234. uwiódszy (starop. forma) — uwiódłszy. [przypis edytorski]
5235. niewcześny a. niewczesny (starop.) — przychodzący na na czas; spóźniony. [przypis edytorski]
5236. beli rozsypali się (starop. forma) — byli rozsypali się; konstrukcja daw. czasu zaprzeszłego, wyrażającego czynność wcześniejszą od pozostałych czynności i stanów zapisanych w czasie przeszłym prostym; znaczenie: rozsypali się wcześniej, uprzednio, kiedyś itp. [przypis edytorski]
5237. dwie ranie (starop. forma) — forma daw. liczby podwójnej; dziś: dwie rany. [przypis edytorski]
5238. obie wojska (starop. forma) — forma daw. liczby podwójnej; dziś: obydwa wojska. [przypis edytorski]
5239. do tych dób (starop.) — do tego czasu; dotychczas. [przypis edytorski]
5240. wojski (starop. forma) — dziś popr. N.lm: (między) wojskami. [przypis edytorski]
5241. pojźrzał (starop. forma) — spojrzał. [przypis edytorski]
5242. odmienny (starop.) — zmienny, niestały. [przypis redakcyjny]
5243. zbroje (starop. forma) — dziś D.lp r.ż.: zbroi. [przypis edytorski]
5244. lubo, (...) lub — albo, albo. [przypis edytorski]
5245. brona (starop.) — brama. [przypis edytorski]
5246. nachyły (starop.) — nachylony ku ucieczce, zmieszany. [przypis redakcyjny]
5247. pierzchliwe ukazować tyły (starop.) — prędko uciekać. [przypis edytorski]
5248. Gaskończycy — mieszkańcy księstwa Gaskonii w płd. Francji (departament Landes). [przypis redakcyjny]
5249. je (starop. forma) — B.lp: ich. [przypis edytorski]
Darmowe książki «Jerozolima wyzwolona - Torquato Tasso (czytac ksiazki przez internet .txt) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie
Dodaj komentarz
Uwagi (0)