Jerozolima wyzwolona - Torquato Tasso (czytac ksiazki przez internet .txt) đź“–
KrĂłtki opis ksiÄ…ĹĽki:
Jerozolima wyzwolona (wł. Gerusalemme liberata) to epos rycerski autorstwa Torquata Tassa, podejmujący temat pierwszej wyprawy krzyżowej (świętej wojny) ogłoszonej przez papieża Urbana II na synodzie w Clermont 27 listopada 1095. Epos opisuje końcowy etap wojny oraz zdobycie Jerozolimy przez krzyżowców w 1099 r.
Centralną postacią utworu jest wódz rycerzy chrześcijańskich Gotfred (także: Goffred, wł. Gottifredo), ale istotną rolę odgrywają również inni bohaterowie (np. Rynald, wł. Rinaldo) i ich perypetie. Istotną dla autora kategorią estetyczną była wzniosłość, dochodząca do głosu zarówno w wyborze samego tematu, jak również charakterystyce bohaterów, wskazywaniu na zasady etosu rycerskiego (w tym np. nieatakowanie nieuzbrojonych przeciwników, służenie wsparciem damom itp.) oraz bezinteresowność ich intencji. Wielokrotnie, w rozmaity sposób podkreślane jest to, że krzyżowcy podejmują działania wojenne ze względu na interes jedynej prawdziwej religii (muzułmanie ukazywani są jako inspirowani przez szatana wyznawcy religii fałszywej) oraz chwałę Boga na ziemi.
Epos, będący dziełem życia Tassa (pracę nad nim rozpoczął jako nastolatek) został wydany w roku 1581. Przekładu na język polski dokonał bratanek poety z Czarnolasu, Piotr Kochanowski, już w 1618 r.; samo tłumaczenie stanowi więc ważny zabytek staropolszczyzny. Utwór Tassa cieszył się największym powodzeniem w okresie romantyzmu, do którego poetyki należała między innymi melancholijna tęsknota za rzekomo harmonijnym (tj. nietarganym rewolucyjnymi wstrząsami politycznymi) światem średniowiecza.
Przeczytaj ksiÄ…ĹĽkÄ™
Podziel siÄ™ ksiÄ…ĹĽkÄ…:
- Autor: Torquato Tasso
- Epoka: Renesans
- Rodzaj: Liryka
Czytasz książkę online - «Jerozolima wyzwolona - Torquato Tasso (czytac ksiazki przez internet .txt) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 Torquato Tasso
class="foreign-word">by (starop.) — niby; tak jak. [przypis edytorski]
4266. tkniony (starop. forma) — tknięty. [przypis edytorski]
4267. miecą (starop. forma) — miotają; rzucają. [przypis edytorski]
4268. nieścigniony (starop.) — niedościgły. [przypis edytorski]
4269. pośledni (starop.) — ostatni. [przypis redakcyjny]
4270. mieć pod pieczą (starop. konstrukcja) — opiekować się, doglądać; tu: wieść, dowodzić, zarządzać. [przypis edytorski]
4271. mężobójca (starop.) — zabójca, morderca. [przypis edytorski]
4272. obeszły (starop.) — otoczony; opływany; wysep obeszły wodami: wyspa opływana wodami. [przypis redakcyjny]
4273. zakon (starop.) — prawo, zbiór praw; także: wyznanie, religia. [przypis edytorski]
4274. Meroe — wyspa Nilowa w górnym Egipcie. [przypis redakcyjny]
4275. Astrabora — kraina w płd. Egipcie. [przypis redakcyjny]
4276. mierziony (starop.) — obmierzły, obrzydły. [przypis redakcyjny]
4277. Ormus — miasto w Persji. [przypis redakcyjny]
4278. łono (łac. sinus) — zatoka. [przypis redakcyjny]
4279. Boekan — miasto na wyspie w Zatoce Perskiej. [przypis redakcyjny]
4280. wysep (starop. forma) — dziś r.ż.: wyspa. [przypis edytorski]
4281. przestrony (starop.) — przestronny; obszerny. [przypis edytorski]
4282. wzad (starop.) — do tyłu; z powrotem. [przypis edytorski]
4283. Altamor — bohater egipski. [przypis redakcyjny]
4284. takli (starop.) — konstrukcja z partykułą -li; znaczenie: czy tak. [przypis edytorski]
4285. pry (starop. forma) — skrót od: prawi; tj. mówi. [przypis edytorski]
4286. cięszki (starop. forma ort.) — dziś popr.: ciężki. [przypis edytorski]
4287. zbroje (starop. forma) — dziś D.lp r.ż.: zbroi. [przypis edytorski]
4288. Sarmakanta — miasto Samarkanda w Azji. [przypis redakcyjny]
4289. hetmany (starop.) — dziś N.lm: (między) hetmanami. [przypis edytorski]
4290. nakarmi boju Chrześcijany (starop.) — nasyci bojem chrześcijan. [przypis edytorski]
4291. karwasz (starop.) — naramiennik żelazny. [przypis redakcyjny]
4292. Adrast — król indyjski. [przypis redakcyjny]
4293. zaniechać co — zaniechać czego, poniechać czego, porzucić co; karaceny i zbroje zaniechał: odrzucić karacenę i zbroję. [przypis edytorski]
4294. kalifa (starop.) — dziś: kalif (r.m.). [przypis edytorski]
4295. Ganga — rzeka w Indiach, Ganges. [przypis redakcyjny]
4296. popisowali się (starop. forma) — dziś: popisywali się. [przypis edytorski]
4297. zbyt (starop.) — bardzo, niezwykle. [przypis edytorski]
4298. Hidraot — król Damaszku stryj Armidy, czarownik. [przypis redakcyjny]
4299. Albraka — kraina w Afryce, hołdująca Egiptowi. [przypis redakcyjny]
4300. Arabiej (starop. forma) — (z) Arabii. [przypis edytorski]
4301. półk (starop. forma ort.) — dziś popr.: pułk. [przypis edytorski]
4302. okruciciel a. okróciciel (starop.) — pogromca. [przypis redakcyjny]
4303. najeźnik (starop.) — harcerz, wojownik. [przypis redakcyjny]
4304. Tyzafern — „pierwszy rycerz” saraceński. [przypis redakcyjny]
4305. lub (starop.) — tu: czy. [przypis edytorski]
4306. książe ormiańskie (starop.) — dziś r.m.: książę ormiański. [przypis edytorski]
4307. sajdaczny (starop.) — z sajdakiem, kołczanem. [przypis redakcyjny]
4308. pomięszać (starop. forma) — pomieszać. [przypis edytorski]
4309. pirop — spiż złocisty. [przypis redakcyjny]
4310. chwoszcze (starop. forma) — 3 os.lp cz. terażn., dziś: chłoszcze. [przypis redakcyjny]
4311. łogosz (starop., z węg. lógós) — koń obok wprzężony; łagoszem spięte cztery jednoroszcze: [wprzęgnięte] wpobocz. [przypis redakcyjny]
4312. jednoroszcze (starop. forma ort.) — jednorożce; jednorożec: zwierz bajeczny, podobny do konia, z rogiem na czole. [przypis redakcyjny]
4313. potroszcze (starop.) — po trosze; po troszeczku. [przypis edytorski]
4314. Bitynia — kraina w Azji Mniejszej, oddzielona od Europy Morzem Marmara. [przypis redakcyjny]
4315. rozmiłować się jej (starop.) — rozmiłować się w niej. [przypis edytorski]
4316. przyść (starop.) — przyjść. [przypis edytorski]
4317. tuszyć (starop.) — mieć nadzieję, spodziewać się. [przypis edytorski]
4318. przezdzięki (starop.) — niechętnie, wbrew woli, opornie, gwałtem, z trudnością. [przypis redakcyjny]
4319. azyjski (starop. forma) — azjatycki. [przypis edytorski]
4320. sromota (starop.) — wstyd, hańba. [przypis edytorski]
4321. jeno (starop.) — tylko. [przypis edytorski]
4322. inszy (starop. forma) — inni. [przypis edytorski]
4323. pogrzebą mię (starop. forma) — dziś: pogrzebią mnie. [przypis edytorski]
4324. pyszny (starop.) — wspaniały. [przypis edytorski]
4325. biesiedzie (starop. forma) — (przy) biesiadzie. [przypis edytorski]
4326. zachwycić (starop.) — pochwycić. [przypis edytorski]
4327. chcąc się (...) udać za mężną (starop. konstrukcja) — chcąc udać, że jest mężna; chcąc wydać się mężną. [przypis edytorski]
4328. próbować się (starop.) — tu: walczyć; pojedynkować się. [przypis edytorski]
4329. drugi (starop.) — tu: inny. [przypis edytorski]
4330. chrześcijany (starop. forma) — (z) chrześcijanami. [przypis edytorski]
4331. boje (starop. forma) — dziś N.lp: (w) boju. [przypis edytorski]
4332. wyprawić w dary (starop.) — wysłać w darze. [przypis edytorski]
4333. więźnie przedniejsze (starop.) — przedniejszych (tj. ważniejszych (wybitnych) więźniów. [przypis edytorski]
4334. beli (starop. forma) — dziś popr.: byli. [przypis edytorski]
4335. odemnie (starop. forma ort.) — dziś popr.: ode mnie; tu: przeze mnie. [przypis edytorski]
4336. do tych czasów byliby trzymani (...) podobno (starop.) — dotychczas podobno są trzymani. [przypis edytorski]
4337. by (starop.) — gdyby. [przypis edytorski]
4338. siła (starop.) — mnóstwo, wiele. [przypis edytorski]
4339. skaza (starop.) — szkoda, ruina. [przypis redakcyjny]
4340. inszy (starop. forma) — inny. [przypis edytorski]
4341. żem zelżona (starop. forma) — skrót od: że jestem (zostałam) zelżona; tj. że mnie obrażono. [przypis edytorski]
4342. wżdyć (starop.) — konstrukcja z partykułą wzmacniającą -ci, skróconą co -ć; znaczenie: przecież, wszakże. [przypis edytorski]
4343. mierny (starop.) — [tu:] dobrze mierzący do celu [o oku]. [przypis redakcyjny]
4344. aczbymci (starop.) — chociaż bym. [przypis edytorski]
4345. stać za co, stanie za jego (starop.) — opłaci się. [przypis redakcyjny]
4346. potkać (starop.) — spotkać. [przypis edytorski]
4347. odemnie (starop. forma ort.) — dziś popr.: ode mnie. [przypis edytorski]
4348. strzymać (starop.) — dotrzymać (słowa, obietnicy). [przypis edytorski]
4349. przeto (starop.) — zatem, a więc. [przypis edytorski]
4350. korzystać w czym (starop.) — upatrywać korzyść w czym. [przypis redakcyjny]
4351. niechaj się ozowie (starop.) — niech się odezwie. [przypis edytorski]
4352. strzymać (starop.) — dotrzymać (słowa); wytrzymać. [przypis edytorski]
4353. cale (starop.) — całkowicie, w całości. [przypis edytorski]
4354. prętki (starop. forma ort.) — dziś popr.: prędki; szybki. [przypis edytorski]
4355. bydź (starop. forma) — dziś popr. (po ubezdźwięcznieniu): być. [przypis edytorski]
4356. prawić (starop.) — mówić. [przypis edytorski]
4357. gruby (starop.) — grubiański, prosty, prostacki. [przypis edytorski]
4358. mężniejszy (starop. forma) — mężniejsi (lm). [przypis edytorski]
4359. skoro (starop.) — szybko, pospiesznie. [przypis edytorski]
4360. czele (starop. forma) — dziś Msc.lp: (na) czole. [przypis edytorski]
4361. wręby (starop.) — tu: zmarszczki (zmarszczone czoło). [przypis edytorski]
4362. kinąć (starop.) — dać znak skinieniem, skinąć, machnąć; także: rzucić, rzucić się. [przypis edytorski]
4363. niepożyty (starop.) — niepokonany, niezwyciężony. [przypis edytorski]
4364. beli (starop. forma) — dziś popr.: byli. [przypis edytorski]
4365. bohatyr (starop. forma) — dziś popr.: bohater. [przypis edytorski]
4366. inszy (starop.) — inny. [przypis edytorski]
4367. przedniejszy (starop. forma) — dziś M.lm: przedniejsi. [przypis edytorski]
4368. mścić się czego (starop.) — mścić się za co. [przypis edytorski]
4369. zelżywość (starop.) — tu: obraza, obelga. [przypis edytorski]
4370. beła puściła (starop. forma) — była puściła; konstrukcja daw. czasu zaprzeszłego, wyrażającego czynność wcześniejszą od pozostałych czynności i stanów zapisanych w czasie przeszłym prostym; znaczenie: puściła wcześniej, uprzednio, kiedyś itp. [przypis edytorski]
4371. sztyr (starop.) — ster. [przypis edytorski]
4372. siła (starop.) — mnóstwo, wiele. [przypis edytorski]
4373. mierzkało (starop.) — zmierzchało. [przypis redakcyjny]
4374. rzekszy (starop. forma) — dziś popr.: rzekłszy. [przypis edytorski]
4375. insze (starop. forma) — inne. [przypis edytorski]
4376. zostawuje (starop. forma) — dziś: zostawia. [przypis edytorski]
4377. zdaleka (starop. forma ort.) — dziś popr.: z daleka. [przypis edytorski]
4378. wydrożony (starop.) — wydrążony; wyrzeźbiony a. wygrawerowany. [przypis edytorski]
4379. zoczyć (starop.) — zobaczyć. [przypis edytorski]
4380. beli (starop. forma) — dziś popr.: byli. [przypis edytorski]
4381. od (starop.) — przez; od niego: przez niego. [przypis edytorski]
4382. bohatyr (starop. forma) — dziś popr.: bohater. [przypis edytorski]
4383. dla której przyczyny (starop.) — dla jakiej przyczyny; z jakiej przyczyny. [przypis edytorski]
4384. pławić się (starop.) — tu: płynąć. [przypis edytorski]
4385. słuchajże (starop.) — konstrukcja z partykułą wzmacniającą -że. [przypis edytorski]
4386. inszy (starop. forma) — inny. [przypis edytorski]
4387. świętobliwy (starop. forma) — dziś popr.: świątobliwy. [przypis edytorski]
4388. barzo (starop. forma) — dziś popr.: bardzo. [przypis edytorski]
4389. roskoszy (starop. forma ort.) — dziś popr. M.lm: rozkosze. [przypis edytorski]
4390. sprosny (starop.) — brzydki, szpetny. [przypis edytorski]
4391. wzgórę (starop.) — w górę; wzwyż. [przypis edytorski]
4392. śrzodek (starop. forma) — środek. [przypis edytorski]
4393. prętki (starop. forma ort.) — dziś popr.: prędki; szybki. [przypis edytorski]
4394. rosterki (starop. forma ort.) — rozterki. [przypis edytorski]
4395. żądzej (starop. forma) — dziś D.lp r.ż: żądzy. [przypis edytorski]
4396. niezbedny (starop.) — brzydki, obrzydły. [przypis redakcyjny]
4397. pozwolony na co (starop.) — do jakiego użycia pozwolono ci go (gniew) mieć (żywić w sobie). [przypis edytorski]
4398. jem (starop.) — nim. [przypis edytorski]
4399. ściągać się na kogo (starop.) — dotyczyć kogo. [przypis edytorski]
4400. zasromany (starop.) — zawstydzony. [przypis edytorski]
4401. silić się (starop.) — tu: nasilać się. [przypis edytorski]
4402. ujrzysz wielką część przodków twoich czynu (starop.) — szyk przestawny; inaczej: ujrzysz wielką część czynu twoich przodków. [przypis edytorski]
4403. szedziwy (starop.) — sędziwy; stary. [przypis edytorski]
4404. Este — miasto w płn. Włoszech, które dało nazwę rodzinie panującej w Ferrarze. [przypis redakcyjny]
4405. nachylony (starop.) — podupadły; nadwątlony. [przypis edytorski]
4406. Septemtrion — gromada gwiazd, tzw. Wóz (Wielka Niedźwiedzica); północ. [przypis redakcyjny]
4407. odpierał (starop.) — opierał się (Hunnowi). [przypis redakcyjny]
4408. beł wyrysował (starop. forma) — był wyrysował; konstrukcja daw. czasu zaprzeszłego, wyrażającego czynność wcześniejszą od pozostałych czynności i stanów zapisanych w czasie przeszłym prostym; znaczenie: wyrysował wcześniej, uprzednio, kiedyś itp. [przypis edytorski]
4409. suć (starop.) — usypywać. [przypis edytorski]
4410. bydź (starop. forma) — dziś popr. (po ubezdźwięcznieniu): być. [przypis edytorski]
4411. odbieżać kogo (starop.) — tu: opuścić kogo. [przypis edytorski]
4412. słowacki (starop.) — słowiański. [przypis redakcyjny]
4413. jezne wojsko (starop.) — jazda; oddziały jazdy. [przypis edytorski]
4414. Krzemieniec — miasto Monselice niedaleko Padwy we Włoszech (wł. selce: krzemień). [przypis redakcyjny]
Darmowe książki «Jerozolima wyzwolona - Torquato Tasso (czytac ksiazki przez internet .txt) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie
Dodaj komentarz
Uwagi (0)