Jerozolima wyzwolona - Torquato Tasso (czytac ksiazki przez internet .txt) đź“–
KrĂłtki opis ksiÄ…ĹĽki:
Jerozolima wyzwolona (wł. Gerusalemme liberata) to epos rycerski autorstwa Torquata Tassa, podejmujący temat pierwszej wyprawy krzyżowej (świętej wojny) ogłoszonej przez papieża Urbana II na synodzie w Clermont 27 listopada 1095. Epos opisuje końcowy etap wojny oraz zdobycie Jerozolimy przez krzyżowców w 1099 r.
Centralną postacią utworu jest wódz rycerzy chrześcijańskich Gotfred (także: Goffred, wł. Gottifredo), ale istotną rolę odgrywają również inni bohaterowie (np. Rynald, wł. Rinaldo) i ich perypetie. Istotną dla autora kategorią estetyczną była wzniosłość, dochodząca do głosu zarówno w wyborze samego tematu, jak również charakterystyce bohaterów, wskazywaniu na zasady etosu rycerskiego (w tym np. nieatakowanie nieuzbrojonych przeciwników, służenie wsparciem damom itp.) oraz bezinteresowność ich intencji. Wielokrotnie, w rozmaity sposób podkreślane jest to, że krzyżowcy podejmują działania wojenne ze względu na interes jedynej prawdziwej religii (muzułmanie ukazywani są jako inspirowani przez szatana wyznawcy religii fałszywej) oraz chwałę Boga na ziemi.
Epos, będący dziełem życia Tassa (pracę nad nim rozpoczął jako nastolatek) został wydany w roku 1581. Przekładu na język polski dokonał bratanek poety z Czarnolasu, Piotr Kochanowski, już w 1618 r.; samo tłumaczenie stanowi więc ważny zabytek staropolszczyzny. Utwór Tassa cieszył się największym powodzeniem w okresie romantyzmu, do którego poetyki należała między innymi melancholijna tęsknota za rzekomo harmonijnym (tj. nietarganym rewolucyjnymi wstrząsami politycznymi) światem średniowiecza.
Przeczytaj ksiÄ…ĹĽkÄ™
Podziel siÄ™ ksiÄ…ĹĽkÄ…:
- Autor: Torquato Tasso
- Epoka: Renesans
- Rodzaj: Liryka
Czytasz książkę online - «Jerozolima wyzwolona - Torquato Tasso (czytac ksiazki przez internet .txt) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 Torquato Tasso
edytorski]
3690. pod niebiosy (starop. forma) — dziś N.lm: pod niebiosami; pod niebem. [przypis edytorski]
3691. takem beł zhardział (starop.) — konstrukcja z przestawną końcówką czasownika w formie daw. czasu zaprzeszłego, wyrażającego czynność wcześniejszą od pozostałych czynności i stanów zapisanych w czasie przeszłym prostym; znaczenie: tak zhardziałem wcześniej (uprzednio, kiedyś itp.). [przypis edytorski]
3692. zatemem poznał (starop.) — konstrukcja z przestawną końcówką czasownika; inaczej: zatem poznałem; potem poznałem. [przypis edytorski]
3693. wzrzęda (starop.) — zbytnia troskliwość. [przypis edytorski]
3694. bezecny (starop.) — nic niewarty. [przypis edytorski]
3695. bespieczny (starop. forma ort.) — dziś popr.: bezpieczny. [przypis edytorski]
3696. daleko (starop.) — bardzo. [przypis edytorski]
3697. zinaczyć się (starop.) — przemienić się. [przypis edytorski]
3698. Bogam (...) naznaczył (starop. forma) — konstrukcja z przestawną końcówką czasownika; inaczej: Boga naznaczyłem. [przypis edytorski]
3699. przezdzięki (starop.) — niechętnie, wbrew woli, opornie, gwałtem, z trudnością. [przypis redakcyjny]
3700. oczekiwam (starop. forma) — dziś popr.: oczekuję. [przypis edytorski]
3701. wiódł je (starop.) — wiódł ich. [przypis edytorski]
3702. beło (starop. forma) — dziś popr.: było. [przypis edytorski]
3703. kędy (starop.) — gdzie. [przypis edytorski]
3704. sztuki (starop.) — nakrycia, sztućce. [przypis edytorski]
3705. przyrodzony (starop.) — naturalny. [przypis edytorski]
3706. prawić (starop.) — mówić. [przypis edytorski]
3707. rycerze (starop. forma) — rycerzy. [przypis edytorski]
3708. na nie (starop. forma) — na nich. [przypis edytorski]
3709. je (starop. forma) — dziś: ich. [przypis edytorski]
3710. wtem (starop.) — tu: tymczasem. [przypis edytorski]
3711. zasię (starop.) — więc, zatem. [przypis edytorski]
3712. nalazła (starop.) — znalazła; napotkała. [przypis edytorski]
3713. przekazy (starop.) — przeszkody. [przypis redakcyjny]
3714. postradać (starop.) — stracić. [przypis edytorski]
3715. dobrze się nie wściekła (starop.) — o mało się nie wściekła. [przypis edytorski]
3716. śmiele (starop. forma) — dziś popr.: śmiało. [przypis edytorski]
3717. małeby karanie (starop.) — zdanie eliptyczne, inaczej: małe by [było] karanie; mała byłaby kara. [przypis edytorski]
3718. rzekszy (starop. forma) — dziś popr.: rzekłszy. [przypis edytorski]
3719. na nie (starop. forma) — na nich (na rycerzy). [przypis edytorski]
3720. kędy (starop.) — gdzie. [przypis edytorski]
3721. snadniej (starop.) — łatwiej. [przypis edytorski]
3722. uść tajny (starop.) — ujść tajemnie. [przypis edytorski]
3723. wzad (starop.) — do tyłu, z powrotem. [przypis edytorski]
3724. prawie (starop.) — prawdziwie, naprawdę; rzeczywiście. [przypis edytorski]
3725. Oront — rzeka w Syrii. [przypis redakcyjny]
3726. czółn (starop. forma) — daw. r.m., dziś r.n.: czółno. [przypis redakcyjny]
3727. luboś (starop.) — czyś. [przypis edytorski]
3728. czółn (starop. forma) — daw. r.m., dziś r.n.: czółno. [przypis redakcyjny]
3729. wątpliwy (starop.) — niepewny, pełen wątpliwości. [przypis edytorski]
3730. prawdziwej nie doszła syreny (starop.) — nie dorównywała prawdziwej syrenie. [przypis edytorski]
3731. przedsie a. przedsię (starop.) — przecież, jednak, a jednak. [przypis edytorski]
3732. gładkość (starop.) — uroda. [przypis edytorski]
3733. który za tem, co mu lubo, chodzi (starop. konstrukcja) — który kieruje się tym, co jest mu miłe; podąża za tym, co dla niego przyjemne. [przypis edytorski]
3734. przyrodzenie (starop.) — natura. [przypis edytorski]
3735. miececie (starop. forma) — 2.os.lm: miotacie; rzucacie, tu: porzucacie, odrzucacie. [przypis edytorski]
3736. wienie (starop. forma) — dziś popr. 3.os.lp: wionie; powieje. [przypis edytorski]
3737. roskoszy (starop. forma ort.) — dziś popr. D.lp r.ż.: rozkoszy. [przypis edytorski]
3738. znienagła (starop.) — powoli, stopniowo. [przypis edytorski]
3739. zasadka (starop.) — zasadzka. [przypis edytorski]
3740. prętki (starop. forma ort.) — dziś popr.: prędki; szybki, niezwłoczny, natychmiastowy. [przypis edytorski]
3741. zbywszy mocy (starop.) — straciwszy siły. [przypis edytorski]
3742. bawełnica (starop.) — suknia lub materia bawełniana. [przypis redakcyjny]
3743. różej, liliej (starop. formy) — dziś D.lm r.ż.: róż, lilii. [przypis edytorski]
3744. wysep (starop. forma) — dziś r.ż.: wyspa. [przypis edytorski]
3745. siła (starop.) — mnóstwo. [przypis edytorski]
3746. chędogi (starop.) — porządny. [przypis edytorski]
3747. kryjomo (starop.) — po kryjomu; w tajemnicy. [przypis edytorski]
3748. ponno a. pono (starop.) — prawdopodobnie; zapewne. [przypis edytorski]
3749. abo (starop.) — albo. [przypis edytorski]
3750. zbyt (starop.) — bardzo, niezwykle. [przypis edytorski]
3751. prętki (starop. forma ort.) — dziś popr.: prędki; szybki. [przypis edytorski]
3752. ustawny (starop. forma) — ustawiczny; nieustanny. [przypis edytorski]
3753. roskosz (starop. forma ort.) — rozkosz. [przypis edytorski]
3754. wczas (starop.) — tu: zawczasu. [przypis edytorski]
3755. pomocy (starop. forma) — dziś B.lm: pomoce. [przypis edytorski]
3756. uszedszy (starop. forma) — uszedłszy. [przypis edytorski]
3757. zeszły (starop.) — podeszły. [przypis redakcyjny]
3758. włosiech (starop. forma) — dziś Msc.lp: (po) włosach. [przypis edytorski]
3759. czele (starop. forma) — dziś Msc.lp: (na) czole. [przypis edytorski]
3760. prętko (starop. forma) — dziś popr.: prędko; szybko. [przypis edytorski]
3761. nazad (starop.) — z powrotem. [przypis edytorski]
3762. piton (starop.) — [tu:] smok. [przypis redakcyjny]
3763. czarownice (starop. forma) — czarownicy. [przypis edytorski]
3764. ogony (starop. forma) — dziś N.lm: (z) ogonami. [przypis edytorski]
3765. w strony (starop.) — tu: na boki. [przypis edytorski]
3766. smocy (starop. forma) — dziś M.lm: smoki. [przypis edytorski]
3767. niebespieczeństwo (starop. forma ort.) — niebezpieczeństwo. [przypis edytorski]
3768. więtszy (starop. forma) — większy. [przypis edytorski]
3769. źrzódło (starop. forma) — źródło. [przypis edytorski]
3770. przychęcać (starop.) — nęcić, przynęcać; wabić. [przypis edytorski]
3771. ludzie (starop.) — dziś B.lm: ludzi. [przypis edytorski]
3772. jad (starop.) — tu: trucizna. [przypis edytorski]
3773. by namniej (starop.) — choćby najmniej, choć odrobinę. [przypis edytorski]
3774. ze stem dróg (starop. konstrukcja)— dziś: ze stoma drogami. [przypis edytorski]
3775. wątpliwy (starop.) — tu: błędny. [przypis edytorski]
3776. karta (starop.) — tu: mapa. [przypis edytorski]
3777. w stronę rzucić oczy (starop.) — spojrzeć w bok. [przypis edytorski]
3778. ogroda (starop. forma) — dziś D.lp: (z) ogrodu. [przypis edytorski]
3779. przedeń (starop. forma) — tu skrót od: przed nią. [przypis edytorski]
3780. zoczyć (starop.) — zobaczyć. [przypis edytorski]
3781. bydź (starop. forma) — dziś popr. (po ubezdźwięcznieniu): być. [przypis edytorski]
3782. sromota (starop.) — hańba, wstyd. [przypis edytorski]
3783. wszeteczny (starop.) — wszędobylski, wścibski, ciekawy; tu: wyuzdany. [przypis edytorski]
3784. swoję (starop. forma) — dziś popr.: (w) swoją. [przypis edytorski]
3785. złożenie (starop.) — pokój, gościnny zwłaszcza. [przypis redakcyjny]
3786. przekazy (starop.) — tu: przeszkody. [przypis redakcyjny]
3787. szedziwy (starop.) — sędziwy; stary. [przypis edytorski]
3788. karta (starop.) — tu: mapa. [przypis edytorski]
3789. puklerz — rodzaj okrągłej, wypukłej tarczy rycerskiej. [przypis edytorski]
3790. pry (starop. forma) — skrót od: prawi; tj. mówi. [przypis edytorski]
3791. pierwej niż (starop.) — tu: zanim. [przypis edytorski]
3792. skwapliwy (starop.) — prędki, pochopny. [przypis edytorski]
3793. wyńdzie (starop. forma) — wyjdzie. [przypis edytorski]
3794. przestrzeńszy (starop.) — przestronniejszy, szerszy. [przypis edytorski]
3795. wroty (starop. forma) — wrotami; wrota: drzwi, brama. [przypis edytorski]
3796. na com (...) dał (starop. forma) — konstrukcja z przestawną końcówką czasownika; inaczej: na co dałem. [przypis edytorski]
3797. pożyć (starop.) — pokonać. [przypis edytorski]
3798. byli (...) zostawili (starop. forma) — konstrukcja daw. czasu zaprzeszłego, wyrażającego czynność wcześniejszą od pozostałych czynności i stanów zapisanych w czasie przeszłym prostym; znaczenie: zostawili wcześniej, uprzednio, kiedyś itp. [przypis edytorski]
3799. miękkie (...) pierze (starop. forma) — tu: pierzyny, posłanie. [przypis edytorski]
3800. niźli (starop.) — zanim. [przypis edytorski]
3801. beli wstali (starop. forma) — byli wstali; konstrukcja daw. czasu zaprzeszłego, wyrażającego czynność wcześniejszą od pozostałych czynności i stanów zapisanych w czasie przeszłym prostym; znaczenie: wstali wcześniej, uprzednio, kiedyś itp. [przypis edytorski]
3802. rabiają (starop. forma) — forma dla czynności wielokrotnej; dziś: robią a. wyrabiają. [przypis edytorski]
3803. płatnerz — rzemieślnik wykonujący zbroje płytowe dla ludzi i koni, oraz elementy towarzyszące zbroi: przyłbice, naramienniki, rękawice, szyszaki, kolczugi; od XVI w.: rzemieślnik wyrabiających metalową broń białą (miecze, szpady itp.). [przypis edytorski]
3804. wzad (starop.) — z powrotem. [przypis edytorski]
3805. idźcież (starop. forma) — konstrukcja z partykułą wzmacniającą -że, skróconą do -ż; znaczenie: idźcie już, idźcie koniecznie itp. [przypis edytorski]
3806. a ono (starop.) — tu: a oto; i oto. [przypis edytorski]
3807. pogotowiu (starop. forma) — dziś: w pogotowiu. [przypis edytorski]
3808. pojrzeć (starop.) — dziś: spojrzeć. [przypis edytorski]
3809. w każdey dobie (starop.) — tu: w każdej chwili, w każdym momencie. [przypis edytorski]
3810. inakszy (starop. forma) — inny; odmienny. [przypis edytorski]
3811. szyje (starop. forma) — dziś popr. D.lp r.ż.: (u) szyi. [przypis edytorski]
3812. smarag (starop.) — szmaragd. [przypis edytorski]
3813. wnidź (starop. forma) — wejdź. [przypis edytorski]
3814. pry (starop. forma) — skrót od: prawi; tj. mówi. [przypis edytorski]
3815. bespieczny (starop. forma ort.) — dziś popr.: bezpieczny. [przypis edytorski]
3816. bydź (starop. forma) — dziś popr. (po ubezdźwięcznieniu): być. [przypis edytorski]
3817. mieć z potrzebę wód (starop. konstrukcja) — mieć wód tyle, ile trzeba. [przypis redakcyjny]
3818. w on czas (starop.) — w tym czasie. [przypis edytorski]
3819. wjezdżają (starop forma.) — dziś: wjeżdżają. [przypis edytorski]
3820. kędy (starop.) — gdzie. [przypis edytorski]
3821. wmięszać (starop.) — wmieszać. [przypis edytorski]
3822. skaza (starop.) — szkoda, ruina. [przypis redakcyjny]
3823. nawa (starop.) — statek, okręt. [przypis edytorski]
3824. robić wiosłami (starop.) — wiosłować. [przypis edytorski]
3825. jemi (starop.) — nimi. [przypis edytorski]
3826. przedsię (starop.) — przecież, jednak, a jednak. [przypis edytorski]
3827. płodnemu tylko bliskich Egiptowi zebrał do kupy (starop.) — szyk przestawny; inaczej: zebrał do kupy tylko [ludzi] bliskich płodnemu Egiptowi. [przypis edytorski]
3828. inszych (starop. forma) — innych. [przypis edytorski]
3829. czekać myśli (starop.) — czekać zamierza; zamierza oczekiwać. [przypis edytorski]
3830. siedzą przeciw południowi i ku wschodowi (starop.) — mają swoje siedziby na przeciw południa (tj. na północy) i na wschodzie. [przypis edytorski]
3831. przyśli (starop. forma) — dziś 3.os.lm cz. przesz.: przyszli. [przypis edytorski]
3832. przeto (starop.) — zatem, a więc. [przypis edytorski]
3833. tuszyć (starop.) — mieć nadzieję, spodziewać się. [przypis edytorski]
3834. wróciemy (starop. forma) — wrócimy. [przypis edytorski]
3835. niźli (starop.) — niż, niżeli. [przypis edytorski]
3836. wojski (starop. forma) — dziś popr. N.lm: (z) wojskami. [przypis edytorski]
Darmowe książki «Jerozolima wyzwolona - Torquato Tasso (czytac ksiazki przez internet .txt) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie
Dodaj komentarz
Uwagi (0)