Jerozolima wyzwolona - Torquato Tasso (czytac ksiazki przez internet .txt) 📖
Krótki opis książki:
Jerozolima wyzwolona (wł. Gerusalemme liberata) to epos rycerski autorstwa Torquata Tassa, podejmujący temat pierwszej wyprawy krzyżowej (świętej wojny) ogłoszonej przez papieża Urbana II na synodzie w Clermont 27 listopada 1095. Epos opisuje końcowy etap wojny oraz zdobycie Jerozolimy przez krzyżowców w 1099 r.
Centralną postacią utworu jest wódz rycerzy chrześcijańskich Gotfred (także: Goffred, wł. Gottifredo), ale istotną rolę odgrywają również inni bohaterowie (np. Rynald, wł. Rinaldo) i ich perypetie. Istotną dla autora kategorią estetyczną była wzniosłość, dochodząca do głosu zarówno w wyborze samego tematu, jak również charakterystyce bohaterów, wskazywaniu na zasady etosu rycerskiego (w tym np. nieatakowanie nieuzbrojonych przeciwników, służenie wsparciem damom itp.) oraz bezinteresowność ich intencji. Wielokrotnie, w rozmaity sposób podkreślane jest to, że krzyżowcy podejmują działania wojenne ze względu na interes jedynej prawdziwej religii (muzułmanie ukazywani są jako inspirowani przez szatana wyznawcy religii fałszywej) oraz chwałę Boga na ziemi.
Epos, będący dziełem życia Tassa (pracę nad nim rozpoczął jako nastolatek) został wydany w roku 1581. Przekładu na język polski dokonał bratanek poety z Czarnolasu, Piotr Kochanowski, już w 1618 r.; samo tłumaczenie stanowi więc ważny zabytek staropolszczyzny. Utwór Tassa cieszył się największym powodzeniem w okresie romantyzmu, do którego poetyki należała między innymi melancholijna tęsknota za rzekomo harmonijnym (tj. nietarganym rewolucyjnymi wstrząsami politycznymi) światem średniowiecza.
Przeczytaj książkę
Podziel się książką:
- Autor: Torquato Tasso
- Epoka: Renesans
- Rodzaj: Liryka
Czytasz książkę online - «Jerozolima wyzwolona - Torquato Tasso (czytac ksiazki przez internet .txt) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 Torquato Tasso
wypoczynek. [przypis edytorski]
3122. wżdy (starop.) — przecież, wszak. [przypis edytorski]
3123. przeważna dziewica — słynna z przewag (czynów bohaterskich), bohaterska. [przypis redakcyjny]
3124. gminy (starop. forma) — dziś N.lm r.ż.: (pomiędzy) gminami. [przypis edytorski]
3125. potrzeba (starop.) — tu: walka. [przypis edytorski]
3126. frymarczę za sławę żywotem (starop.) — kupczyć żywotem za sławę; sprzedawać życie za sławę. [przypis redakcyjny]
3127. zginęli (starop. forma) — konstrukcja z partykułą -li; znaczenie: jeśli zginę. [przypis edytorski]
3128. gdziebyś (starop.) — gdybyś. [przypis edytorski]
3129. chceszli mię (...) wziąć (starop. forma) — konstrukcja z partykułą -li; znaczenie: jeśli chcesz mnie wziąć. [przypis edytorski]
3130. mię (starop. forma) — mnie. [przypis edytorski]
3131. przyimi a. przyjmi (starop. forma) — 2.os. trybu rozk; dziś popr: przyjmij. [przypis edytorski]
3132. z łaską (starop.) — tu: łaskawie. [przypis edytorski]
3133. lato (starop.) — tu: wiek. [przypis redakcyjny]
3134. w cale (starop.) — w całości. [przypis edytorski]
3135. pójdziemli wszyscy (starop. forma) — konstrukcja z partykułą -li; znaczenie: jeśli pójdziemy wszyscy. [przypis edytorski]
3136. bydź (starop. forma) — dziś popr. (po ubezdźwięcznieniu): być. [przypis edytorski]
3137. śmiele (starop. forma) — dziś popr.: śmiało. [przypis edytorski]
3138. wżdyć (starop. forma) — konstrukcja z partykułą wzmacniającą -ci, skróconą co -ć; wżdy: przynajmniej, choć, tylko, aby; zgoła, całkiem; przecież, wszakże. [przypis edytorski]
3139. nakoniec (starop. forma ort.) — dziś popr.: na koniec; w końcu, ostatecznie. [przypis edytorski]
3140. chciałbych (starop. forma) — 1.os. trybu przypuszcz.; dziś popr.: chciałbym. [przypis edytorski]
3141. kiedyby (starop.) — tu: gdyby. [przypis edytorski]
3142. w koło (starop. forma ort.) — wkoło; wokół. [przypis edytorski]
3143. słyszemy (starop. forma) — dziś: słyszymy. [przypis edytorski]
3144. którą może kłaść za inszych siła (starop.) — [para], która warta jest tyle, ile innych wielu; którą może kłaść: którą można porównać. [przypis edytorski]
3145. gdzie (starop.) — tu: gdy. [przypis edytorski]
3146. pogonią (starop.) — dziś B.lp r.ż.: (w) pogoń. [przypis edytorski]
3147. przedsię (starop.) — przecież, wszak, wszakże, jednak. [przypis edytorski]
3148. wyńdziecie (starop. forma) — wyjdziecie. [przypis edytorski]
3149. odemnie (starop. forma ort.) — ode mnie. [przypis edytorski]
3150. pręcej (starop. forma ort.) — prędzej. [przypis edytorski]
3151. smalcowana (starop.) — szmelcowana (zbroja). [przypis redakcyjny]
3152. Arset — saraceński wychowawca Kloryndy. [przypis redakcyjny]
3153. jedno (starop.) — tylko. [przypis edytorski]
3154. laty obciążony (starop.) — obciążony latami; stary. [przypis edytorski]
3155. niezwykło (starop. forma) — niezwykle. [przypis edytorski]
3156. wyniść (starop. forma) — wyjść. [przypis edytorski]
3157. brona (starop.) — brama. [przypis edytorski]
3158. życzliwość, którą po niem znała (starop.) — życzliwość, z której go znała. [przypis edytorski]
3159. na złe swoje (starop.) — na swoją szkodę; na swoją niekorzyść. [przypis edytorski]
3160. zeszły (starop.) — podeszły [wiek]. [przypis redakcyjny]
3161. Synap — król etiopski, ojciec Kloryndy. [przypis redakcyjny]
3162. Etiopia — Abisynia. [przypis redakcyjny]
3163. zjęty (starop. forma) — przejęty, przepojony. [przypis edytorski]
3164. piędzią nigdziej nie chodziła (starop.) — ani na piędź nigdzie nie wychodziła; ani na krok nigdzie nie wychodziła; piędź: daw. miara długości, równa ok. 20 cm. [przypis edytorski]
3165. nigdziej (starop. forma) — dziś: nigdzie. [przypis edytorski]
3166. obrazami między nabożnemi (starop.) — szyk przestawny, inaczej: między nabożnymi obrazami. [przypis edytorski]
3167. od niego (starop.) — przez niego. [przypis edytorski]
3168. madlała się (starop. forma) — modliła się (wielokrotnie). [przypis redakcyjny]
3169. okrom (starop.) — oprócz. [przypis edytorski]
3170. białychgłów (starop. forma) — dziś (przestarz.): białogłów; kobiet; daw. obie części składowe słowa odmieniały się (por. np. dzisiejsze: Białystok, do Białegostoku itd.). [przypis edytorski]
3171. beze krztu (starop. forma) — bez chrztu. [przypis edytorski]
3172. prętko (starop. forma ort.) — dziś: prędko. [przypis edytorski]
3173. macierze (starop. forma) — dziś D.lp: macierzy; tj. matki. [przypis edytorski]
3174. rzekszy (starop. forma) — dziś: rzekłszy; powiedziawszy. [przypis edytorski]
3175. zawarła (starop. forma) — dziś: zamknęła. [przypis edytorski]
3176. polmi (starop. forma) — dziś N.lm: pólmi; polami. [przypis edytorski]
3177. rozdziewić (gębę) (starop.) — dziś: rozdziawić. [przypis redakcyjny]
3178. odemnie (starop. forma ort.) — ode mnie; tu: przeze mnie. [przypis edytorski]
3179. zastanowiony (starop.) — zatrzymany. [przypis edytorski]
3180. mało (starop.) — trochę. [przypis edytorski]
3181. na nięś się śmiała (starop.) — do niej się śmiałaś. [przypis redakcyjny]
3182. w temci (starop. forma) — konstrukcja z partykułą wzmacniającą -ci; wtem (zniżyła się). [przypis edytorski]
3183. zatym (starop. forma ort.) — dziś: zatem; więc. [przypis edytorski]
3184. strętwiałem (starop. forma ort.) — zdrętwiałem. [przypis edytorski]
3185. gdziem mamki dostał (starop. forma) — gdzie dostałem mamkę (tj. gdzie wynająłem mamkę). [przypis edytorski]
3186. tamem (...) wymieszkał (starop. forma) — konstrukcja z przestawną końcówką czasownika; inaczej: tam wymieszkałem; tam przemieszkałem. [przypis edytorski]
3187. postępować (starop. forma) — tu: chodzić. [przypis edytorski]
3188. nędze (starop. forma) — dziś D.lp r.ż.: nędzy. [przypis edytorski]
3189. myśliłem (starop. forma) — myślałem; tu: zamierzałem. [przypis edytorski]
3190. niewczasy (starop.) — niewygody. [przypis edytorski]
3191. z tobąm się (...) puścił (starop. forma) — konstrukcja z przestawną końcówką czasownika; inaczej: z tobą się puściłem. [przypis edytorski]
3192. puścić się dokąd (starop.) — wyprawić się dokąd; wyruszyć w podróż dokąd. [przypis edytorski]
3193. zbójce (starop. forma) — zbójcy. [przypis edytorski]
3194. mnieby też (...) beli zabili (starop. forma) — konstrukcja z przestawną końcówką daw. czasu zaprzeszłego, wyrażającego czynność wcześniejszą od pozostałych czynności i stanów zapisanych w czasie przeszłym prostym; znaczenie: zabiliby mnie też wcześniej (uprzednio, kiedyś itp.). [przypis edytorski]
3195. w pław (starop. forma ort.) — dziś: wpław. [przypis edytorski]
3196. ze dżdża (starop.) — od deszczu. [przypis edytorski]
3197. wezbrała beła (starop. forma) — konstrukcja daw. czasu zaprzeszłego, wyrażającego czynność wcześniejszą od pozostałych czynności i stanów zapisanych w czasie przeszłym prostym; znaczenie: wezbrała wcześniej (uprzednio, kiedyś itp.). [przypis edytorski]
3198. bystro (starop.) — szybko, prędko. [przypis edytorski]
3199. uść (starop. forma) — ujść; tu: uniknąć. [przypis edytorski]
3200. bywszy (starop. forma) — dziś imiesłów przysł.: będąc. [przypis edytorski]
3201. o pułnocy (starop. forma ort.) — o północy. [przypis edytorski]
3202. drzewo (starop.) — tu: drzewce; kopia. [przypis edytorski]
3203. krzest (starop. forma) — chrzest. [przypis edytorski]
3204. gdzie (starop.) — gdy. [przypis edytorski]
3205. swąm rozumiał bydź prawdziwą wiarę (starop. konstrukcja) — uważałem, że moja wiara jest prawdziwa. [przypis edytorski]
3206. taić czego (starop. forma) — dziś: taić (zatajać) co (tj. z B. zamiast D.). [przypis edytorski]
3207. śmiałąś (...) y mężną została (starop. forma) — konstrukcja z przestawną końcówką czasownika; inaczej: zostałaś śmiała i mężna; stałaś się śmiała i mężna. [przypis edytorski]
3208. przyrodzenieś (...) zwyciężyła (starop. forma) — konstrukcja z przestawną końcówką czasownika; inaczej: przyrodzenie zwyciężyłaś; tj: przezwyciężyłaś naturę. [przypis edytorski]
3209. pomnisz (starop. forma) — pamiętasz. [przypis edytorski]
3210. rany (starop.) — wczesny. [przypis edytorski]
3211. przedemną (starop. forma ort.) — dziś popr.: przede mną. [przypis edytorski]
3212. przedsię (starop.) — przecież, wszak, wszakże, jednak. [przypis edytorski]
3213. żeć (...) obiecują (starop. forma) — skrót od: że ci obiecują. [przypis edytorski]
3214. którą rozumiem bydź dotąd prawdziwą (starop. forma) — którą [jak] dotąd uważam za prawdziwą. [przypis edytorski]
3215. w którejeś mię (...) chciał uchować (starop.) — w której mnie chciałeś uchować. [przypis edytorski]
3216. cieszyć (starop.) — pocieszać. [przypis edytorski]
3217. odszedszy (starop. forma) — odszedłszy. [przypis edytorski]
3218. kwapić się (starop.) — spieszyć się. [przypis edytorski]
3219. dawa (starop. forma) — dziś 3.os.lp: daje. [przypis edytorski]
3220. zamkniony (starop. forma) — zamknięty. [przypis edytorski]
3221. one dwie osobie (starop. forma) — te dwie osoby. [przypis edytorski]
3222. wieże (starop. forma) — dziś D.lp r.ż.: wieży. [przypis edytorski]
3223. beli (starop. forma) — dziś popr.: byli. [przypis edytorski]
3224. przedsię (starop.) — przecież, wszak, wszakże, jednak. [przypis edytorski]
3225. w larmę bije (starop.) — bije na alarm. [przypis edytorski]
3226. prześć (starop. forma) — dziś: przejść. [przypis edytorski]
3227. jemi (starop. forma) — nimi. [przypis edytorski]
3228. twarzy (starop. forma) — twarze. [przypis edytorski]
3229. wienie (starop. forma) — dziś: wionie; powieje. [przypis edytorski]
3230. namioty (starop.) — dziś B.lm: (między) namiotami. [przypis edytorski]
3231. roboty — tu: prace przy naprawie machiny wojennej. [przypis edytorski]
3232. bieżał (starop.) — 3.os.lp r.m. cz. przesz. od bieżyć; dziś: podążał, zdążał, szedł, nadjeżdżał. [przypis edytorski]
3233. zlekka (starop. forma ort.) — z lekka; tu: nieco, po trochu. [przypis edytorski]
3234. co raz (starop. forma ort.) — coraz. [przypis edytorski]
3235. więtszy (starop. forma) — większy; tu: liczniejszy. [przypis edytorski]
3236. przebrany (starop.) — tu: wybrany. [przypis edytorski]
3237. je (starop. forma) — ich; którzy je gonili: którzy ich gonili. [przypis edytorski]
3238. wzwód (starop.) — most zwodzony. [przypis edytorski]
3239. wzad (starop.) — do tyłu; tu: z powrotem. [przypis edytorski]
3240. pogoniej (starop. forma) — pogoni. [przypis edytorski]
3241. nie mógł wiedzieć o niey (starop. forma) — nie mógł wiedzieć, co się z nią dzieje. [przypis edytorski]
3242. w on czas (starop. forma) — w tym czasie; wtedy. [przypis edytorski]
3243. zawarty (starop.) — zamknięty. [przypis edytorski]
3244. po wielkiej części o sobie zwątpiła (starop. forma) — w dużej mierze zwątpiła o swoich szansach. [przypis edytorski]
3245. płochy (starop.) — płochliwy, ostrożny; tu: marny, znikomy, nietrwały, lichy. [przypis edytorski]
3246. prętko (starop. forma ort.) — dziś: prędko. [przypis edytorski]
3247. udać się za kogo (starop.) — udawać kogo. [przypis edytorski]
3248. nie (starop. forma) — dziś B.lm: (między) nich. [przypis edytorski]
3249. nieznany (starop.) — tu: nierozpoznany. [przypis edytorski]
3250. wmięszać (starop. forma) — wmieszać. [przypis edytorski]
3251. dopadszy (starop. forma) — dopadłszy. [przypis edytorski]
3252. prętko (starop. forma ort.) — dziś: prędko. [przypis edytorski]
3253. łatwie (starop. forma) — łatwo. [przypis edytorski]
3254. mieszanina (starop.) — zamieszanie. [przypis edytorski]
3255. onejże (starop. forma) — tejże. [przypis edytorski]
3256. bydź (starop. forma) — dziś popr. (po ubezdźwięcznieniu): być. [przypis edytorski]
3257. aby białą płcią bydź miała (starop.) — że miałaby być białą płcią; tj. że miałaby być kobietą. [przypis edytorski]
3258. spatrzyć się z kim (starop.) — spróbować, zmierzyć się z kim. [przypis redakcyjny]
3259. obbiegszy (starop. forma) — dziś: obiegłszy (dookoła).
Darmowe książki «Jerozolima wyzwolona - Torquato Tasso (czytac ksiazki przez internet .txt) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie
Dodaj komentarz
Uwagi (0)