Jerozolima wyzwolona - Torquato Tasso (czytac ksiazki przez internet .txt) 📖
Krótki opis książki:
Jerozolima wyzwolona (wł. Gerusalemme liberata) to epos rycerski autorstwa Torquata Tassa, podejmujący temat pierwszej wyprawy krzyżowej (świętej wojny) ogłoszonej przez papieża Urbana II na synodzie w Clermont 27 listopada 1095. Epos opisuje końcowy etap wojny oraz zdobycie Jerozolimy przez krzyżowców w 1099 r.
Centralną postacią utworu jest wódz rycerzy chrześcijańskich Gotfred (także: Goffred, wł. Gottifredo), ale istotną rolę odgrywają również inni bohaterowie (np. Rynald, wł. Rinaldo) i ich perypetie. Istotną dla autora kategorią estetyczną była wzniosłość, dochodząca do głosu zarówno w wyborze samego tematu, jak również charakterystyce bohaterów, wskazywaniu na zasady etosu rycerskiego (w tym np. nieatakowanie nieuzbrojonych przeciwników, służenie wsparciem damom itp.) oraz bezinteresowność ich intencji. Wielokrotnie, w rozmaity sposób podkreślane jest to, że krzyżowcy podejmują działania wojenne ze względu na interes jedynej prawdziwej religii (muzułmanie ukazywani są jako inspirowani przez szatana wyznawcy religii fałszywej) oraz chwałę Boga na ziemi.
Epos, będący dziełem życia Tassa (pracę nad nim rozpoczął jako nastolatek) został wydany w roku 1581. Przekładu na język polski dokonał bratanek poety z Czarnolasu, Piotr Kochanowski, już w 1618 r.; samo tłumaczenie stanowi więc ważny zabytek staropolszczyzny. Utwór Tassa cieszył się największym powodzeniem w okresie romantyzmu, do którego poetyki należała między innymi melancholijna tęsknota za rzekomo harmonijnym (tj. nietarganym rewolucyjnymi wstrząsami politycznymi) światem średniowiecza.
Przeczytaj książkę
Podziel się książką:
- Autor: Torquato Tasso
- Epoka: Renesans
- Rodzaj: Liryka
Czytasz książkę online - «Jerozolima wyzwolona - Torquato Tasso (czytac ksiazki przez internet .txt) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 Torquato Tasso
ukazywać. [przypis edytorski]
2982. do gury (starop. forma) — dziś popr.: do góry. [przypis edytorski]
2983. pośli (starop. forma) — poszli. [przypis edytorski]
2984. drabinami (starop. forma) — tu: po drabinach. [przypis edytorski]
2985. raz (starop.) — cios. [przypis edytorski]
2986. razy (starop.) — ciosy, uderzenia. [przypis edytorski]
2987. siedmkroć (starop. forma) — siedemkroć; siedem razy. [przypis edytorski]
2988. królewice (starop. forma) — dziś W.lp: królewiczu. [przypis edytorski]
2989. jedno co (starop.) — tylko co. [przypis redakcyjny]
2990. pierzany bełt (starop. forma) — pierzasta strzała. [przypis redakcyjny]
2991. pręcey (starop. forma ort.) — prędzej. [przypis edytorski]
2992. Klotareusz — grabia z Ambozy. [przypis redakcyjny]
2993. Amboza — Ambois, miasto i zamek we Francji nad rzeką Loarą. [przypis redakcyjny]
2994. z żeleścem (starop. forma) — z żeleźcem; tu: część z grotem strzały. [przypis edytorski]
2995. trefny (starop.) — pocieszny. [przypis edytorski]
2996. pogany (starop. forma) — dziś N.lm: (z) poganami. [przypis edytorski]
2997. do gury (starop. forma) — dziś popr.: do góry. [przypis edytorski]
2998. prętkopióry bełt (starop.) — strzała; prędka strzała. [przypis redakcyjny]
2999. inszy (starop. forma) — inny. [przypis edytorski]
3000. czyn (starop.) — [tu:] machina wojenna (po węg. csin: fortel, podstęp). [przypis redakcyjny]
3001. brona (starop.) — brama. [przypis edytorski]
3002. namocniejszy (starop. forma) — najmocniejszy. [przypis edytorski]
3003. zbrojne dźwigała (starop.) — dźwigała rycerzy (uzbrojoną piechotę). [przypis edytorski]
3004. równać z czym (starop.) — dorównywać czemu. [przypis edytorski]
3005. pomykać (starop.) — posuwać. [przypis edytorski]
3006. obleżeńcy (starop.) — oblężeni. [przypis edytorski]
3007. wstręt (starop.) — przeszkoda; czyniąc wstręty: przeszkadzając. [przypis edytorski]
3008. beło (starop. forma) — dziś popr.: było; beło nie widać: nie było widać. [przypis edytorski]
3009. wzad (starop.) — do tyłu; tu: z powrotem. [przypis edytorski]
3010. niedordzały (starop.) — niedojrzały. [przypis redakcyjny]
3011. barziej (starop. forma) — dziś popr.: bardziej. [przypis edytorski]
3012. naszy (starop. forma) — dziś M.lm: nasi. [przypis edytorski]
3013. pogany szkodzili (starop.) — atakowali pogan, bili pogan. [przypis edytorski]
3014. wieże (starop. forma) — dziś D.lp r.ż.: wieży. [przypis edytorski]
3015. z kilką (starop.) — z kilkoma. [przypis edytorski]
3016. bydź (starop. forma) — dziś popr. (po ubezdźwięcznieniu): być. [przypis edytorski]
3017. odespodku (starop. forma) — od spodu. [przypis edytorski]
3018. naostatek (starop. forma ort.) — dziś: na ostatek; w końcu. [przypis edytorski]
3019. beł (starop. forma) — dziś popr.: był. [przypis edytorski]
3020. więc (starop.) — zatem. [przypis edytorski]
3021. przeszcia (starop. forma) — dziś: przejścia. [przypis edytorski]
3022. w oney dobie (starop.) — w tym czasie; w tym momencie; wtedy. [przypis edytorski]
3023. inszą (starop. forma) — inną. [przypis edytorski]
3024. tarcz (starop. forma) — dziś r.ż.: tarczę. [przypis edytorski]
3025. nie mieszkając (starop.) — nie zwlekając. [przypis edytorski]
3026. wżdy (starop.) — przecież, wszak. [przypis edytorski]
3027. przeważny (starop.) — dający przewagą; znaczący. [przypis edytorski]
3028. nawiętszy (starop. forma) — dziś: największy. [przypis edytorski]
3029. chromy (starop. forma) — chory, ułomny (kulawy itp.). [przypis edytorski]
3030. prętko (starop. forma) — prędko; szybko. [przypis edytorski]
3031. onej (starop. forma) — (do) tej. [przypis edytorski]
3032. godzić do czego (starop.) — zmierzać do czego. [przypis edytorski]
3033. ludzie przewodzić (starop.) — przewodzić ludziom. [przypis edytorski]
3034. obiecował (starop. forma) — obiecywał. [przypis edytorski]
3035. odjezdżał (starop. forma) — odjeżdżał. [przypis edytorski]
3036. obaczony (starop.) — zobaczony, spostrzeżony. [przypis edytorski]
3037. Szczęście — tu: Fortuna. [przypis edytorski]
3038. nakoniec (starop. forma ort.) — dziś popr.: na koniec; w końcu, ostatecznie. [przypis edytorski]
3039. gęsty kamień (...) ciskała (starop.) — gęsto ciskała kamieniami. [przypis edytorski]
3040. śmiele ostrej gołych piersi broni (starop. forma) — śmiało nie broni przed ostrą bronią nagich (tj. nieosłoniętych zbroją) piersi. [przypis edytorski]
3041. wyciśniony (starop. forma) — wyrzucony; ciśnięty. [przypis edytorski]
3042. ciśnienie (starop. forma) — tu: rzut; por. cisnąć: rzucić. [przypis edytorski]
3043. prętko (starop. forma) — prędko. [przypis edytorski]
3044. terazeście (...) ustali (starop. forma) — konstrukcja z przestawną końcówką czasownika; inaczej: teraz ustaliście. [przypis edytorski]
3045. rychło (starop.) — szybko. [przypis edytorski]
3046. beł (starop. forma) — dziś popr.: był. [przypis edytorski]
3047. przeszcia (starop. forma) — przejścia; przeszcia pozwalały: umożliwiały przejście. [przypis edytorski]
3048. dokazować (starop. forma) — dziś popr.: dokazywać. [przypis edytorski]
3049. przypisować (starop. forma) — dziś popr.: przypisywać. [przypis edytorski]
3050. sromota (starop.) — wstyd, hańba. [przypis edytorski]
3051. uczciwe (starop.) — honor; w uczciwe ruszony: dotknięty ujmą na honorze. [przypis edytorski]
3052. może (starop. forma) — można (którego Kochanowski jeszcze nie zna). [przypis redakcyjny]
3053. czyniąc bezpieczne powątlone mury (starop. kostrukcja) — czyniąc bezpiecznymi nadwątlone mury. [przypis edytorski]
3054. sprośnie (starop.) — brzydko. [przypis edytorski]
3055. mieszczany (starop. forma) — dziś B.lm: (na) mieszczan. [przypis edytorski]
3056. głośnie (starop. forma) — głośno. [przypis edytorski]
3057. dwie sośnie (starop. forma) — daw. liczba podwójna (dualis), dziś: dwie sosny. [przypis edytorski]
3058. piekielne siostry z pochodniami (...) trzęsą wężami — Erynie, w mit. rzym. boginie zemsty. [przypis edytorski]
3059. Włochy (starop. forma) — (z) Włochami. [przypis edytorski]
3060. socha — daw. narzędzie do orki, rodzaj rozdwojonego rylca; także: element konstrukcji dachowej: rozdwojony przy końcu słup podtrzymujący poziomą belkę; tu: rozdwojony widlasto słup (pień, gałąź, rosocha; por. rosochaty: rozwidlony). [przypis edytorski]
3061. podać tyły (starop.) — uciekać, być w odwrocie. [przypis edytorski]
3062. na koło (starop.) — naokoło, wkoło. [przypis edytorski]
3063. barwierz (starop.) — balwierz, golarz; felczer. [przypis edytorski]
3064. Erydan — w starożytności mityczna rzeka, później uważano Pad za Er. [przypis redakcyjny]
3065. ciepliczne wody (starop. forma) — [wody] mineralne, lecznicze. [przypis redakcyjny]
3066. Galen — Grek, sławny lekarz, żyjący w II w. po Chrystusie. [przypis redakcyjny]
3067. pany (starop. forma) — dziś: N.lm: (między) panami. [przypis edytorski]
3068. przezdzięki (starop.) — niechętnie, wbrew woli, opornie, gwałtem, z trudnością. [przypis redakcyjny]
3069. pracej (starop. forma) — dziś D.lp r.ż.: pracy. [przypis edytorski]
3070. dyptam — zw. też krzewem Mojżesza; krzewiasta bylina kwitnąca liliowo, kwiaty zebrane w groniasty kwiatostan na szczycie łodygi; liście po potarciu wydają silną cytrynową lub cynamonową woń, olejki eteryczne mają działanie drażniące (powodują poparzenia skóry i alergie), a przy wysokiej temperaturze powietrza może dojść do ich samozapłonu. [przypis redakcyjny]
3071. Ida — góra na Krecie. [przypis redakcyjny]
3072. panacea (starop.) — lekarstwo na wszystko; panaceej (D.lp.r.ż): panacei, tj. lekarstwa. [przypis redakcyjny]
3073. wolej (starop. forma) — dziś D.lp r.ż.: woli. [przypis edytorski]
3074. pod tysiąc (starop.) — około tysiąc. [przypis edytorski]
3075. z gury (starop. forma ort.) — z góry. [przypis edytorski]
3076. na nie (starop. forma) — na nich (pogan). [przypis edytorski]
3077. nachylony (starop.) — nachylony ku ucieczce, zmieszany [w szyku]. [przypis redakcyjny]
3078. wziąć serce (starop.) — nabrać odwagi. [przypis edytorski]
3079. od (starop.) — tu: przed; od Tankreda strzegli: strzegli przed Tankredem. [przypis edytorski]
3080. zbite mury (starop.) — tu: rozbite mury. [przypis edytorski]
3081. drzewo (starop.) — tu: drzewce; kopia. [przypis edytorski]
3082. wymierzyć kogo (starop.) — dziś: wymierzyć w kogo (drzewem, tj. kopią). [przypis edytorski]
3083. żadenby (...) nie wierzył (starop. forma) — konstrukcja z przestawną końcówką czasownika; inaczej: żaden nie wierzyłby. [przypis edytorski]
3084. podobno (starop.) — prawdopodobnie. [przypis edytorski]
3085. raz (starop.) — cios. [przypis edytorski]
3086. niewytrzymany (starop.) — nie do wytrzymania; nie do powstrzymania. [przypis edytorski]
3087. śmiele (starop. forma) — dziś popr.: śmiało. [przypis edytorski]
3088. tarcz (starop.) — dziś r.ż.: tarcza. [przypis edytorski]
3089. raz (starop.) — cios; nie strzymać razu: nie wytrzymać ciosu. [przypis edytorski]
3090. rohatyna (starop.) — inaczej: rogacina; rodzaj włóczni służącej głównie do pchnięć, mierzącej ok. 3 m długości i zaopatrzonej w hak przy grocie, zapobiegający ugrzęźnięciu broni po zadaniu ciosu. [przypis edytorski]
3091. obiedwie (starop. forma) — obydwie. [przypis edytorski]
3092. pry (starop. forma) — prawi, mówi. [przypis edytorski]
3093. namniey (starop. forma) — najmniej. [przypis edytorski]
3094. Normand — Robert, książę normandzki. [przypis redakcyjny]
3095. wytrzymać czemu (starop.) — dziś: wytrzymać co (wytrzymać tęgi raz, tęgi cios). [przypis edytorski]
3096. przedsię (starop.) — przecież, wszak, wszakże, jednak. [przypis edytorski]
3097. krwieby beło rozlało się siła (starop.) — konstrukcja z przestawną końcówką czasownika; inaczej: rozlałoby się było wiele krwi (forma daw. czasu zaprzeszłego, wyrażającego czynność wcześniejszą od pozostałych czynności i stanów zapisanych w czasie przeszłym prostym; znaczenie: rozlałoby się wiele krwi wcześniej, uprzednio, kiedyś itp.). [przypis edytorski]
3098. siła (starop.) — wiele, mnóstwo. [przypis edytorski]
3099. niż (starop.) — tu: zanim. [przypis edytorski]
3100. co wielka (starop. konstrukcja) — co było wielkie. [przypis edytorski]
3101. w szturmie obrażonych (starop.) — tj. tych, którzy podczas szturmu doznali obrażeń. [przypis edytorski]
3102. od (starop.) — tu: przez; od mistrzów zrobioną: zrobioną przez mistrzów. [przypis edytorski]
3103. nazad (starop.) — z powrotem. [przypis edytorski]
3104. chocia (starop. forma) — chociaż. [przypis edytorski]
3105. barzo (starop. forma) — dziś popr.: bardzo. [przypis edytorski]
3106. okrom (starop.) — bez. [przypis edytorski]
3107. w on czas (starop. forma) — wówczas, wtedy. [przypis edytorski]
3108. obie koła (starop. forma) — daw. liczna podwójna, dziś popr.: oba koła. [przypis edytorski]
3109. stęplować (starop. forma) — stemplować; ustawiać stemple, wsporniki. [przypis edytorski]
3110. przededniem (starop.) — przed świtem. [przypis edytorski]
3111. zostawował (starop. forma) — dziś: zostawiał. [przypis edytorski]
3112. straży zostawował i ludzie (starop.) — rozstawiał straże i ludzi. [przypis edytorski]
3113. od (starop.) — tu: przez; zabitej od siebie: przez siebie zabitej. [przypis edytorski]
3114. do tych dob (starop. forma) — do tej pory. [przypis edytorski]
3115. od (starop.) — tu: przez; od Hetmana: przez Hetmana. [przypis edytorski]
3116. przebrani (starop.) — tu: wybrani. [przypis edytorski]
3117. odprawowali (starop. forma) — odprawiali; tu: sprawowali (straż). [przypis edytorski]
3118. oprawiać (starop.) — poprawić. [przypis redakcyjny]
3119. barwierz (starop.) — balwierz, golarz; felczer. [przypis edytorski]
3120. beło (...) opatrzono (starop.) — konstrukcja daw. czasu zaprzeszłego, wyrażającego czynność wcześniejszą od pozostałych czynności i stanów zapisanych w czasie przeszłym prostym; znaczenie: opatrzono wcześniej (uprzednio, kiedyś itp.). [przypis edytorski]
3121. wczasy (starop.) —
Darmowe książki «Jerozolima wyzwolona - Torquato Tasso (czytac ksiazki przez internet .txt) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie
Dodaj komentarz
Uwagi (0)