Jerozolima wyzwolona - Torquato Tasso (czytac ksiazki przez internet .txt) đź“–
KrĂłtki opis ksiÄ…ĹĽki:
Jerozolima wyzwolona (wł. Gerusalemme liberata) to epos rycerski autorstwa Torquata Tassa, podejmujący temat pierwszej wyprawy krzyżowej (świętej wojny) ogłoszonej przez papieża Urbana II na synodzie w Clermont 27 listopada 1095. Epos opisuje końcowy etap wojny oraz zdobycie Jerozolimy przez krzyżowców w 1099 r.
Centralną postacią utworu jest wódz rycerzy chrześcijańskich Gotfred (także: Goffred, wł. Gottifredo), ale istotną rolę odgrywają również inni bohaterowie (np. Rynald, wł. Rinaldo) i ich perypetie. Istotną dla autora kategorią estetyczną była wzniosłość, dochodząca do głosu zarówno w wyborze samego tematu, jak również charakterystyce bohaterów, wskazywaniu na zasady etosu rycerskiego (w tym np. nieatakowanie nieuzbrojonych przeciwników, służenie wsparciem damom itp.) oraz bezinteresowność ich intencji. Wielokrotnie, w rozmaity sposób podkreślane jest to, że krzyżowcy podejmują działania wojenne ze względu na interes jedynej prawdziwej religii (muzułmanie ukazywani są jako inspirowani przez szatana wyznawcy religii fałszywej) oraz chwałę Boga na ziemi.
Epos, będący dziełem życia Tassa (pracę nad nim rozpoczął jako nastolatek) został wydany w roku 1581. Przekładu na język polski dokonał bratanek poety z Czarnolasu, Piotr Kochanowski, już w 1618 r.; samo tłumaczenie stanowi więc ważny zabytek staropolszczyzny. Utwór Tassa cieszył się największym powodzeniem w okresie romantyzmu, do którego poetyki należała między innymi melancholijna tęsknota za rzekomo harmonijnym (tj. nietarganym rewolucyjnymi wstrząsami politycznymi) światem średniowiecza.
Przeczytaj ksiÄ…ĹĽkÄ™
Podziel siÄ™ ksiÄ…ĹĽkÄ…:
- Autor: Torquato Tasso
- Epoka: Renesans
- Rodzaj: Liryka
Czytasz książkę online - «Jerozolima wyzwolona - Torquato Tasso (czytac ksiazki przez internet .txt) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 Torquato Tasso
— moją. [przypis edytorski]
2402. rzekszy (starop. forma) — dziś: rzekłszy. [przypis edytorski]
2403. słowy (starop. forma) — dziś N.lm: słowami. [przypis edytorski]
2404. bieży (starop. forma) — idzie, ucieka. [przypis edytorski]
2405. swoję (starop. forma) — swoją. [przypis edytorski]
2406. po zeszciu (starop. forma) — po zejściu; po zajściu (słońca), po zachodzie (słońca). [przypis edytorski]
2407. miasto (starop.) — zamiast. [przypis edytorski]
2408. larwa (starop.) — maska; daw.: duch, demon. [przypis edytorski]
2409. abis a. abys (starop.) — otchłań [tu: jako nazwa własna]. [przypis redakcyjny]
2410. nadół (starop. forma) — na dół. [przypis edytorski]
2411. ponno (starop.) — ponoć, podobno; tu: prawdopodobnie. [przypis edytorski]
2412. bezpieczny (starop.) — tu: pewny. [przypis redakcyjny]
2413. złodziejskie (starop.) — przysłówek, dziś: po złodziejsku, w złodziejski sposób. [przypis redakcyjny]
2414. nagi (starop.) — [tu:] bez zbroi. [przypis redakcyjny]
2415. łatwie (starop. forma) — łatwo. [przypis edytorski]
2416. przeszcie (starop. forma) — przejście. [przypis edytorski]
2417. puśćcie to na mię (starop.) — zostawcie to mnie. [przypis edytorski]
2418. snadnie (starop.) — łatwo. [przypis edytorski]
2419. dzisia (starop. forma) — dzisiaj. [przypis edytorski]
2420. tuszyć (starop.) — tu: dawać nadzieję. [przypis edytorski]
2421. byli wyszli (starop. forma) — konstrukcja daw. czasu zaprzeszłego, wyrażającego czynność wcześniejszą od pozostałych czynności i stanów zapisanych w czasie przeszłym prostym; znaczenie: wyszli wcześniej, uprzednio, kiedyś itp. [przypis edytorski]
2422. posłuchy (starop.) — czaty. [przypis redakcyjny]
2423. zkąd (starop. forma ort.) — dziś popr.: skąd. [przypis edytorski]
2424. miał swoje otuchy (starop.) — spodziewał się. [przypis edytorski]
2425. wzad (starop.) — w tył. [przypis edytorski]
2426. mieć się do sprawy (starop.) — tu: przygotowywać się do walki. [przypis edytorski]
2427. wraz (starop.) — naraz, nagle. [przypis edytorski]
2428. głośnie (starop. forma) — głośno. [przypis edytorski]
2429. Flegetont (mit. gr) — [nazwa] od greckiego φλεγω: goreję; ognista rzeka piekielna. [przypis redakcyjny]
2430. na straży (starop. forma) — dziś B.: na straż; na straży przypadnie: wpadnie na straż, dopadnie straży. [przypis edytorski]
2431. nie dobrze (starop. forma ort.) — niedobrze; nie w pełni. [przypis edytorski]
2432. sprawiony (starop.) — przygotowany. [przypis edytorski]
2433. przed niem (starop. forma) — przed nim. [przypis edytorski]
2434. przeszcie (starop. forma) — przejście; przeszcia bronić: nie pozwalać przejść. [przypis edytorski]
2435. stalony (starop.) — stalowy, ze stali. [przypis edytorski]
2436. wzgórę (starop. forma) — w górę, wzwyż. [przypis edytorski]
2437. okrócić (starop.) — poskromić, pokonać. [przypis edytorski]
2438. laty (starop. forma) — latami; laty nachylony: nachylony przez lata, pochylony z wiekiem. [przypis edytorski]
2439. piąci (starop. forma) — pięciu (synów). [przypis edytorski]
2440. wyknęli (starop. forma) — przywykali. [przypis edytorski]
2441. wczas (starop.) — tu: w porę. [przypis edytorski]
2442. przykłady (starop. forma) — [za] przykładami. [przypis edytorski]
2443. kędy (starop.) — gdzie. [przypis edytorski]
2444. szkarady (starop.) — szkaradny. [przypis edytorski]
2445. one (starop. forma) — te, owe. [przypis edytorski]
2446. matki posłuszne mistrzyniej (starop.) — szyk przestawny; dziś: posłuszne matce mistrzyni. [przypis edytorski]
2447. macierze (starop. forma) — dziś D.lp r.ż.: (z) macierzy; tzn. (z) matki. [przypis edytorski]
2448. imo (starop.) — mimo; puszczać imo się: puszczać mimo siebie, puszczać bokiem, omijać. [przypis edytorski]
2449. syny (starop. forma) — [za] synami. [przypis edytorski]
2450. wszystka sześć (starop. forma) — cała szóstka, wszyscy w sześciu. [przypis edytorski]
2451. rohatyna (starop.) — inaczej: rogacina; rodzaj włóczni służącej głównie do pchnięć, mierzącej ok. 3 m długości i zaopatrzonej w hak przy grocie, zapobiegający ugrzęźnięciu broni po zadaniu ciosu. [przypis edytorski]
2452. z obie stronie (starop. forma) — z obu stron. [przypis edytorski]
2453. tasak (starop.) — miecz krótki, szeroki; puginał. [przypis redakcyjny]
2454. podeń (starop. forma) — pod niego. [przypis edytorski]
2455. dosiąc (starop. forma) — dziś popr.: dosięgnąć. [przypis edytorski]
2456. łep (starop. forma) — dziś popr.: łeb. [przypis edytorski]
2457. mięszać (starop. forma) — mieszać; tu: łączyć. [przypis edytorski]
2458. przez dzięki (starop.) — niechętnie, wbrew woli, opornie, gwałtem, z trudnością. [przypis edytorski]
2459. zostawowała (starop. forma) — zostawała. [przypis edytorski]
2460. śmiali się błędowi (starop. forma) — śmiali się z błędu, śmiali się z pomyłki. [przypis edytorski]
2461. łep (starop. forma ort.) — dziś popr.: łeb. [przypis edytorski]
2462. rościęty (starop. forma) — rozcięty. [przypis edytorski]
2463. nie więcej ociec (starop.) — już nie ojciec. [przypis edytorski]
2464. przedsię (starop.) — przecież, wszak, wszakże, jednak. [przypis edytorski]
2465. ponno (starop.) — ponoć, podobno; tu: prawdopodobnie. [przypis edytorski]
2466. że konające nie patrzył na syny — przestawienie: że nie patrzył na konające syny [tj. dziś: na konających synów; red. WL]. [przypis redakcyjny]
2467. gdzieby (starop.) — gdyby; jeśli by [nie zgubił, nie stracił]. [przypis edytorski]
2468. krwie (starop. forma) — dziś B.lp. r.ż.: krwi. [przypis edytorski]
2469. takli to wzgardzona (starop. forma) — zdanie eliptyczne, konstrukcja z partykułą -li; znaczenie: czy tak [jest] wzgardzona. [przypis edytorski]
2470. za oną (...) za onem (starop. forma) — za tą, za tym. [przypis edytorski]
2471. beł (starop. forma) — dziś popr.: był. [przypis edytorski]
2472. otfartey (starop. forma ort.) — otwartej. [przypis edytorski]
2473. jako na Tatrach — oryginał: Come nell’ Appenin, [tj. w Apeninach; red. WL]. [przypis redakcyjny]
2474. Jowiszów (starop. forma) — Jowiszowy; dziś forma D.: Jowisza (gniew). [przypis edytorski]
2475. nakoniec (starop. forma ort.) — dziś popr.: na koniec; w końcu, ostatecznie. [przypis edytorski]
2476. Aquilony — wiatry północne. [przypis edytorski]
2477. z obojej strony (starop. forma) — daw. liczba podwójna; dziś: z obu stron. [przypis edytorski]
2478. niebłagany (starop.) — nieubłagany, srogi. [przypis redakcyjny]
2479. Frąca zabił — dodane w przekładzie, w oryginale wymienieni tylko Dragutto, Guilberto i Filippo Ariadeno. [przypis redakcyjny]
2480. pierzysta trzcina — strzała. [przypis redakcyjny]
2481. rohatyna (starop.) — inaczej: rogacina; rodzaj włóczni służącej głównie do pchnięć, mierzącej ok. 3 m długości i zaopatrzonej w hak przy grocie, zapobiegający ugrzęźnięciu broni po zadaniu ciosu. [przypis edytorski]
2482. oną (starop. forma) — tą, ową. [przypis edytorski]
2483. mieszanina (starop.) — [zamieszanie; tu:] bitwa bezładna; [oną mieszaniną: w tej bezładnej bitwie; red. WL]. [przypis redakcyjny]
2484. w tem (starop. forma) — wtem, naraz, nagle. [przypis edytorski]
2485. rosproszony (starop. forma ort.) — rozproszony. [przypis edytorski]
2486. co raz (starop. forma) — coraz; wciąż. [przypis edytorski]
2487. beł (starop. forma) — dziś popr.: był. [przypis edytorski]
2488. być tej otuchy (starop.) — mieć taką nadzieję. [przypis edytorski]
2489. larma (starop.) — trwoga, wezwanie do broni. [przypis edytorski]
2490. zastanowić się (starop.) — zatrzymać się. [przypis edytorski]
2491. zajdzi (starop. forma) — tryb rozkazujący, zamiast: zajdź; porównaj pieśń III, zwr. 27. [przypis redakcyjny]
2492. wstręt (starop.) — tu: sprzeciw, opór. [przypis edytorski]
2493. tem czasem (starop. forma) — tymczasem; w tym czasie. [przypis edytorski]
2494. w on czas (starop.) — wówczas, wtedy. [przypis edytorski]
2495. potkać się (starop.) — spotkać się; pojedynkować się. [przypis edytorski]
2496. Wisła — w oryginale: il Po. [przypis redakcyjny]
2497. wsi (starop. forma) — dziś B.lm: wsie. [przypis edytorski]
2498. powodzi (starop. forma) — dziś B.lm: powodzie. [przypis edytorski]
2499. umarzły [śnieg] (starop.) — zmarzły. [przypis redakcyjny]
2500. kilką rogów (starop. forma) — kilkoma rogami [bodzie]. [przypis edytorski]
2501. dań (starop.) — danina, lenno. [przypis edytorski]
2502. baltycka woda — Bałtyk, Morze Bałtyckie. [przypis edytorski]
2503. prawić (starop.) — mówić. [przypis edytorski]
2504. bić je będziecie (starop.) — pobijecie ich. [przypis edytorski]
2505. mieczmi (starop. forma) — mieczami. [przypis edytorski]
2506. krwią ściekłe role (starop.) — skrwawione pola. [przypis edytorski]
2507. skłonić wodze (starop.) — skierować za pomocą wodzy (cugli) konia. [przypis redakcyjny]
2508. podeń (starop. forma) — pod niego. [przypis edytorski]
2509. szańcować się (starop.) — okopywać się, kopać szańce. [przypis edytorski]
2510. czynić (starop.) — tu: bić się. [przypis edytorski]
2511. okrom (starop.) — bez. [przypis edytorski]
2512. zapomniałe (starop. forma) — niepamiętliwe [pióro]. [przypis redakcyjny]
2513. goniec — [tu: goniec taki jak] na turniejach, w pojedynku. [przypis redakcyjny]
2514. wziąwszy serce (starop.) — odzyskawszy odwagę. [przypis edytorski]
2515. odpierać nieprzyjołom (starop. konstrukcja) — dziś: odpierać nieprzyjaciół. [przypis redakcyjny]
2516. niźli (starop.) — niż. [przypis edytorski]
2517. przemagać (starop.) — uzyskiwać przewagę. [przypis edytorski]
2518. Auster — wiatr południowy. [przypis redakcyjny]
2519. Aquilon — wiatr północny. [przypis redakcyjny]
2520. złożyć (starop.) — ustąpić, spuścić. [przypis redakcyjny]
2521. wał (starop.) — fala. [przypis edytorski]
2522. w onej porze (starop. forma) — w tym czasie; wtedy. [przypis edytorski]
2523. przemagać (starop.) — uzyskiwać przewagę; zwyciężać. [przypis edytorski]
2524. obiedwie (...) stronie (starop. forma) — obydwie strony. [przypis edytorski]
2525. beło (starop. forma) — dziś popr.: było. [przypis edytorski]
2526. brona (starop.) — brama. [przypis edytorski]
2527. I krwią swych panów namioty pomoczył (starop.) — [chodzi o] panów, [tj.] właścicieli namiotów. [przypis redakcyjny]
2528. z posiłki świeżemi (starop. forma) — ze świeżymi posiłkami. [przypis edytorski]
2529. przyście (starop.) — przyjście; nadejście. [przypis edytorski]
2530. potkać się (starop.) — tu: potykać się; pojedynkować się; walczyć. [przypis edytorski]
2531. mieć na pieczy (starop.) — opiekować się, dbać (o kogo). [przypis edytorski]
2532. beli (starop. forma) — dziś popr.: byli. [przypis edytorski]
2533. rucho (starop.) — ruch. [przypis redakcyjny]
2534. inszemi (starop. forma) — innymi. [przypis edytorski]
2535. Pod Maiestatem bogini siedziała — mowa o Fortunie. [przypis redakcyjny]
2536. ztamtąd (starop. forma) — stamtąd. [przypis edytorski]
2537. prawić (starop.) — mówić. [przypis edytorski]
2538. abis a. abys (starop.) — otchłań; tu: jako nazwa własna. [przypis redakcyjny]
2539. pierzchliwy (starop.) — szybki. [przypis redakcyjny]
2540. może (starop.) — [tu:] można. [przypis redakcyjny]
2541. zwać może leniwe (starop.) — zamiast: można zwać leniwe; [można nazwać leniwymi]. [przypis redakcyjny]
2542. ony (starop.) — one, 1 przypadek [tj. M.] lm, porównaj pieśń I, zwr. 74. [przypis redakcyjny]
2543. chocia (starop. forma) — chociaż; tu: pomimo że. [przypis edytorski]
2544. przez dzięki (starop.) — niechętnie, wbrew woli, opornie, gwałtem, z trudnością. [przypis redakcyjny]
2545. Acheront — rzeka w podziemiu, podziemie, piekło. [przypis redakcyjny]
Darmowe książki «Jerozolima wyzwolona - Torquato Tasso (czytac ksiazki przez internet .txt) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie
Dodaj komentarz
Uwagi (0)