Jerozolima wyzwolona - Torquato Tasso (czytac ksiazki przez internet .txt) đź“–
KrĂłtki opis ksiÄ…ĹĽki:
Jerozolima wyzwolona (wł. Gerusalemme liberata) to epos rycerski autorstwa Torquata Tassa, podejmujący temat pierwszej wyprawy krzyżowej (świętej wojny) ogłoszonej przez papieża Urbana II na synodzie w Clermont 27 listopada 1095. Epos opisuje końcowy etap wojny oraz zdobycie Jerozolimy przez krzyżowców w 1099 r.
Centralną postacią utworu jest wódz rycerzy chrześcijańskich Gotfred (także: Goffred, wł. Gottifredo), ale istotną rolę odgrywają również inni bohaterowie (np. Rynald, wł. Rinaldo) i ich perypetie. Istotną dla autora kategorią estetyczną była wzniosłość, dochodząca do głosu zarówno w wyborze samego tematu, jak również charakterystyce bohaterów, wskazywaniu na zasady etosu rycerskiego (w tym np. nieatakowanie nieuzbrojonych przeciwników, służenie wsparciem damom itp.) oraz bezinteresowność ich intencji. Wielokrotnie, w rozmaity sposób podkreślane jest to, że krzyżowcy podejmują działania wojenne ze względu na interes jedynej prawdziwej religii (muzułmanie ukazywani są jako inspirowani przez szatana wyznawcy religii fałszywej) oraz chwałę Boga na ziemi.
Epos, będący dziełem życia Tassa (pracę nad nim rozpoczął jako nastolatek) został wydany w roku 1581. Przekładu na język polski dokonał bratanek poety z Czarnolasu, Piotr Kochanowski, już w 1618 r.; samo tłumaczenie stanowi więc ważny zabytek staropolszczyzny. Utwór Tassa cieszył się największym powodzeniem w okresie romantyzmu, do którego poetyki należała między innymi melancholijna tęsknota za rzekomo harmonijnym (tj. nietarganym rewolucyjnymi wstrząsami politycznymi) światem średniowiecza.
Przeczytaj ksiÄ…ĹĽkÄ™
Podziel siÄ™ ksiÄ…ĹĽkÄ…:
- Autor: Torquato Tasso
- Epoka: Renesans
- Rodzaj: Liryka
Czytasz książkę online - «Jerozolima wyzwolona - Torquato Tasso (czytac ksiazki przez internet .txt) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 Torquato Tasso
id="annotation-1837">1837. chróście (starop. forma) — dziś Msc.: w chruście, właśc.: w chrustach, w krzakach. [przypis edytorski]
1838. oną (starop. forma) — tą, ową. [przypis edytorski]
1839. barzo (starop. forma) — dziś popr.: bardzo. [przypis edytorski]
1840. przedsię (starop.) — przecież, wszak, wszakże, jednak. [przypis edytorski]
1841. co nadalej (starop.) — jak najdalej. [przypis edytorski]
1842. stronić (starop.) — tu: uciekać. [przypis edytorski]
1843. wzad (starop.) — w tył. [przypis edytorski]
1844. wejźrzy (starop. forma) — dziś 3.os.lp: wejrzy. [przypis edytorski]
1845. jeśli (starop.) — tu: czy; Ani wzad weyźrzy, ieśli ią kto goni: nawet nie spojrzy do tyłu, czy ją ktoś [nadal] goni. [przypis edytorski]
1846. okrom (starop.) — oprócz. [przypis edytorski]
1847. wyprzągał (starop. forma) — wyprzęgał. [przypis edytorski]
1848. układła się (starop. forma) — ułożyła się, położyła się. [przypis edytorski]
1849. przedsię (starop.) — przecież, wszak, wszakże, jednak. [przypis edytorski]
1850. aż kiedy (starop.) — tu: dopóki. [przypis edytorski]
1851. podniózwszy (starop. forma) — dziś: podniósłszy. [przypis edytorski]
1852. ujźrzeć (starop. forma) — dziś: ujrzeć. [przypis edytorski]
1853. on (starop. forma) — ten, ów. [przypis edytorski]
1854. zastanowić się (starop.) — zatrzymać się, ustać. [przypis edytorski]
1855. bydź (starop. forma) — dziś popr. (po ubezdźwięcznieniu): być. [przypis edytorski]
1856. chróściany (starop. forma ort.) — chruściany, zrobiony z chrustu, z gałęzi. [przypis edytorski]
1857. jem (starop. forma) — im. [przypis edytorski]
1858. szedziwy (starop.) — sędziwy. [przypis edytorski]
1859. lesiech (starop. forma) — dziś Msc.lm: (w) lasach. [przypis edytorski]
1860. lubo (starop.) — czy, czy też. [przypis edytorski]
1861. niezbędny (starop.) — tu: brzydki, obrzydły. [przypis redakcyjny]
1862. w młodem lecie (starop.) — za młodu; w czasie, gdy byłem młody. [przypis edytorski]
1863. baczenie (starop.) — tu: rozum. [przypis edytorski]
1864. Memphis — stolica dawnego Egiptu, dziś ruiny. [przypis redakcyjny]
1865. dostało mi się (starop.) — udało mi się; przydarzyło mi się. [przypis edytorski]
1866. siła (starop.) — mnóstwo, wiele. [przypis edytorski]
1867. jako skoro (starop.) — jak najszybciej; szybko. [przypis edytorski]
1868. na ty (starop. forma) — zamiast: na te; zaimek wskazujący, rodzaj nijaki 4 przypadek [tj. B.] liczby mnogiej. [przypis redakcyjny]
1869. lesiech (starop. forma) — dziś Msc.lm: (w) lasach. [przypis edytorski]
1870. mieć zabawę (starop.) — zabawić (gdzieś), przebywać. [przypis edytorski]
1871. prziym (starop. forma) — dziś 2.os.lp trybu rozk.: przyjmij. [przypis edytorski]
1872. miedzy (starop.) — między. [przypis edytorski]
1873. lasy (starop. forma) — dziś B.lm: (między) lasami. [przypis edytorski]
1874. niewczasy (starop.) — niewygody. [przypis edytorski]
1875. gotowamci (...) nagrodzić (starop.) — skrót od: gotowa [jeste]m ci nagrodzić. [przypis edytorski]
1876. wolą (starop. forma) — dziś B.lp r.ż.: wolę. [przypis edytorski]
1877. płakał jej (starop. konstrukcja) — płakał nad nią. [przypis edytorski]
1878. cieszyć (starop.) — pocieszać. [przypis edytorski]
1879. pocichu (starop. forma ort.) — dziś: po cichu [przypis edytorski]
1880. leciech (starop. forma) — dziś Msc.lm: latach; podeszła w leciech: w podeszłym wieku, starsza, stara. [przypis edytorski]
1881. gzło (starop.) — koszula. [przypis redakcyjny]
1882. taśmiana tkanka (starop.) — prosta, gruba tkanina. [przypis redakcyjny]
1883. beła (starop. forma) — dziś popr.: była. [przypis edytorski]
1884. lub, lubo (starop.) — tu: czy, czy też. [przypis edytorski]
1885. zwoływa (starop. forma) — zwołuje. [przypis edytorski]
1886. motowidło — przyrząd służący do odmierzania i zwijania w motki nici lub przędzy. [przypis edytorski]
1887. wkarbować (starop.) — wyciąć, wyrżnąć. [przypis edytorski]
1888. drzewy (starop. forma) — dziś N.lm: (z) drzewami. [przypis edytorski]
1889. odpocznieli kto (starop. forma) — konstrukcja z partykułą -li; znaczenie: jeśli kto odpocznie. [przypis edytorski]
1890. troskliwy (starop.) — stroskany. [przypis redakcyjny]
1891. liście (starop.) — r.n. [tj. to liście, ono]. [przypis redakcyjny]
1892. kinąć (starop.) — dać znak skinieniem, skinąć, machnąć; także: rzucić, rzucić się. [przypis edytorski]
1893. Echo (mit. gr) — nimfa górska, która za karę od Hery ani sama pierwsza przemówić, ani też, gdy inny mówi, milczeć nie może i cudze słowa powtarza. [przypis redakcyjny]
1894. Echo się tylko głosem ozywała — [tu: ona, ta] Echo jako postać alegoryczna rodzaju żeńskiego. [przypis redakcyjny]
1895. w tem (starop. forma) — wtem; tymczasem, w tym czasie, wtedy. [przypis edytorski]
1896. winować (starop.) — winić; nieba winuje: wini nieba; obarcza winą nieba. [przypis edytorski]
1897. gdzieby (starop.) — gdyby. [przypis edytorski]
1898. zemścić się ślubuie (...) pośmiewiska (starop.) — ślubuje zemścić się za pośmiewisko (jakie z siebie uczynił, szukając jej). [przypis redakcyjny]
1899. naostatek (starop. forma ort.) — dziś popr.: na ostatek; w końcu. [przypis edytorski]
1900. wybłądzić wzad do stanowiska (starop.) — trafić. [przypis redakcyjny]
1901. zastanowić kogo (starop.) — zatrzymać. [przypis edytorski]
1902. wzwód (starop.) — most zwodzony. [przypis edytorski]
1903. pry (starop.) — skrót od: prawi; mówi. [przypis edytorski]
1904. rany (starop.) — wczesny. [przypis edytorski]
1905. dufać (starop.) — ufać, mieć zaufanie. [przypis edytorski]
1906. przedsię (starop.) — przecież, wszak, wszakże, jednak. [przypis edytorski]
1907. zdaleka (starop. forma ort.) — dziś: z daleka. [przypis edytorski]
1908. w onej dobie (starop.) — w tym czasie; wówczas; wtedy. [przypis edytorski]
1909. Nie radby się bił (...) z ni-skiem (starop.) — nie rad biłby się z nikim; nie chciałby się z nikim bić. [przypis edytorski]
1910. przytkniony (starop.) — tu: przylegający. [przypis edytorski]
1911. kęs (starop.) — trochę. [przypis edytorski]
1912. zupełny (starop.) — tu: pełny, całkowity. [przypis edytorski]
1913. ztąd (starop. forma ort.) — dziś popr.: stąd. [przypis edytorski]
1914. nie wyńdziesz (starop. forma) — dziś: nie wyjdziesz. [przypis edytorski]
1915. rynstunek (starop. forma) — rynsztunek, tzn. całość uzbrojenia i wyposażenia rycerza, żołnierza itp. [przypis edytorski]
1916. bydź (starop. forma) — dziś popr. (po ubezdźwięcznieniu): być. [przypis edytorski]
1917. gwoli (starop.) — dla (kogoś, czegoś), w celu. [przypis edytorski]
1918. aby się przez mię twych niecnót zemściło (starop.) — aby się [niebo] przeze mnie zemściło za twe niecnotliwe [tj. występne] czyny. [przypis edytorski]
1919. dasz gardło wnetże y pozbędziesz głowy (starop.) — konstrukcja z partykułą wzmacniającą -że; inaczej: wnet [tj. wkrótce] dasz gardło [pod miecz] i zostaniesz pozbawiony głowy. [przypis edytorski]
1920. okrócony (starop.) — pokonany. [przypis edytorski]
1921. światły (starop. forma) — dziś N.lm: (z) światłami. [przypis edytorski]
1922. bydź (starop. forma) — dziś popr. (po ubezdźwięcznieniu): być. [przypis edytorski]
1923. tem czasem (starop. forma) — tymczasem. [przypis edytorski]
1924. paiż a. paiża (starop.) — krótka tarcza metalowa używana przez rycerzy konnych. [przypis edytorski]
1925. jako nabliżej (starop. forma) — dziś: jak najbliżej. [przypis edytorski]
1926. dosiąc (starop. forma) — dziś: dosięgnąć. [przypis edytorski]
1927. zchowało (starop. forma) — dziś: schowało. [przypis edytorski]
1928. Kręci się Rambald, nieborak, y ciało / Prędkością kradnie y tarczą zawiera (starop.) — szybkością usuwa (domyślne: spod ciosów) i tarczą zasłania. [przypis redakcyjny]
1929. prętki (starop. forma ort.) — dziś: prędki. [przypis edytorski]
1930. obraza (starop. forma) — tu: zadawanie obrażeń; zadawanie razów (ciosów). [przypis edytorski]
1931. stalony (starop. forma) — stalowy, ze stali. [przypis edytorski]
1932. sromota (starop. forma) — hańba, wstyd. [przypis edytorski]
1933. hełmuć nie przeciął (starop.) — konstrukcja z partykułą -li; skrót od: hełmu ci nie przeciął. [przypis edytorski]
1934. żadenby temu (...) nie wierzył (starop.) — nikt nie uwierzyłby temu. [przypis edytorski]
1935. podobno (starop.) — prawdopodobnie, pewnie. [przypis edytorski]
1936. beł (starop. forma) — dziś popr.: był. [przypis edytorski]
1937. w ten czas (starop. forma) — wtenczas, wówczas; wtedy. [przypis edytorski]
1938. zwyciężca (starop. forma) — zwycięzca. [przypis edytorski]
1939. omacnie (starop.) — po omacku. [przypis redakcyjny]
1940. błędny (starop.) — tu: błądzący (w ciemności). [przypis edytorski]
1941. weszcie (starop. forma) — wejście; otwarte weszciu: otwarte dla wejścia. [przypis edytorski]
1942. wyszcie (starop. forma) — wyjście. [przypis edytorski]
1943. bezpiecznie (starop.) — tu: nieostrożnie, niebacznie. [przypis redakcyjny]
1944. zkąd (starop. forma ort.) — dziś popr.: skąd. [przypis edytorski]
1945. pasy (starop. forma) — dziś N.lm: pasami. [przypis edytorski]
1946. wyniść (starop. forma) — wyjść. [przypis edytorski]
1947. Armidzin (starop. forma) — [należący do] Armidy. [przypis edytorski]
1948. łajać (starop.) — narzekać, skarżyć się; ubliżać, znieważać. [przypis edytorski]
1949. winować (starop. forma) — winić. [przypis edytorski]
1950. więtsza (starop. forma) — większa, tj. co więcej, co większe ma znaczenie (por. przeciwstawienie: mniejsza/więtsza); co gorsza. [przypis edytorski]
1951. pry (starop. forma) — skrót od: prawi; mówi. [przypis edytorski]
1952. ją (starop. forma) — zamiast: nią, 6 przypadek (tj. Msc.) lp od ji, ja, jo (tj.: on, ona, ono). [przypis redakcyjny]
1953. miece (starop. forma) — miota; ciska, rzuca. [przypis edytorski]
1954. rościągniony (starop. forma) — rozciągnięty. [przypis edytorski]
1955. mienić (starop.) — zmieniać, odmieniać. [przypis edytorski]
1956. więtszem (starop. forma) — większym (głosem); głośniejszym, donośniejszym itp. [przypis edytorski]
1957. wyostrzywa (starop. forma) — wyostrza; ostrzy. [przypis edytorski]
1958. miece (starop. forma) — miota; ciska. [przypis edytorski]
1959. nadać się (starop.) — [tu: nadarzyć się, przydarzyć się]; skoroć się nada : [jeśli się] nadarzy sposobność. [przypis redakcyjny]
1960. namiecie (starop. forma) — dziś Msc.lp: (w) namiocie. [przypis edytorski]
1961. mianować (starop.) — tu: wyzwać po imieniu. [przypis edytorski]
1962. nie wyimować (starop.) — nie wymieniać; nie wskazywać po imieniu. [przypis edytorski]
1963. miecąc (starop. forma) — miotając, rzucając; miecąc okiem: rozglądając się. [przypis edytorski]
1964. nie wie o niokiem (starop.) — o nikim nie wie. [przypis edytorski]
1965. od (starop.) — przez; od bojaźni zwyciężony: zwyciężony przez bojaźń. [przypis edytorski]
1966. pry (starop.) — skrót od: prawi; mówi. [przypis edytorski]
1967. prawy (starop.) — prawdziwy. [przypis edytorski]
1968. gdziebych nie odżałował (starop.) — gdybym nie odżałował. [przypis edytorski]
1969. gdziebym (starop.) — gdybym. [przypis edytorski]
1970. w twej głowie — tu: w twej osobie (jako osobie wodza). [przypis edytorski]
1971. wszystko (starop.) — tu: całe (wszystko wojsko). [przypis edytorski]
1972. wszystkiemby się nam dostało (starop.) — konstrukcja z przestawną końcówką formy przypuszczającej czasownika; inaczej: wszystkim nam dostałoby się (wszyscy bylibyśmy stratni). [przypis edytorski]
1973. władni (starop. forma) — dziś 2.os.lp trybu rozk.: władaj. [przypis edytorski]
1974. sprawa (starop.) — tu: dowództwo; pod twą sprawą: pod twym dowództwem. [przypis edytorski]
Darmowe książki «Jerozolima wyzwolona - Torquato Tasso (czytac ksiazki przez internet .txt) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie
Dodaj komentarz
Uwagi (0)