Jerozolima wyzwolona - Torquato Tasso (czytac ksiazki przez internet .txt) 📖
Krótki opis książki:
Jerozolima wyzwolona (wł. Gerusalemme liberata) to epos rycerski autorstwa Torquata Tassa, podejmujący temat pierwszej wyprawy krzyżowej (świętej wojny) ogłoszonej przez papieża Urbana II na synodzie w Clermont 27 listopada 1095. Epos opisuje końcowy etap wojny oraz zdobycie Jerozolimy przez krzyżowców w 1099 r.
Centralną postacią utworu jest wódz rycerzy chrześcijańskich Gotfred (także: Goffred, wł. Gottifredo), ale istotną rolę odgrywają również inni bohaterowie (np. Rynald, wł. Rinaldo) i ich perypetie. Istotną dla autora kategorią estetyczną była wzniosłość, dochodząca do głosu zarówno w wyborze samego tematu, jak również charakterystyce bohaterów, wskazywaniu na zasady etosu rycerskiego (w tym np. nieatakowanie nieuzbrojonych przeciwników, służenie wsparciem damom itp.) oraz bezinteresowność ich intencji. Wielokrotnie, w rozmaity sposób podkreślane jest to, że krzyżowcy podejmują działania wojenne ze względu na interes jedynej prawdziwej religii (muzułmanie ukazywani są jako inspirowani przez szatana wyznawcy religii fałszywej) oraz chwałę Boga na ziemi.
Epos, będący dziełem życia Tassa (pracę nad nim rozpoczął jako nastolatek) został wydany w roku 1581. Przekładu na język polski dokonał bratanek poety z Czarnolasu, Piotr Kochanowski, już w 1618 r.; samo tłumaczenie stanowi więc ważny zabytek staropolszczyzny. Utwór Tassa cieszył się największym powodzeniem w okresie romantyzmu, do którego poetyki należała między innymi melancholijna tęsknota za rzekomo harmonijnym (tj. nietarganym rewolucyjnymi wstrząsami politycznymi) światem średniowiecza.
Przeczytaj książkę
Podziel się książką:
- Autor: Torquato Tasso
- Epoka: Renesans
- Rodzaj: Liryka
Czytasz książkę online - «Jerozolima wyzwolona - Torquato Tasso (czytac ksiazki przez internet .txt) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 Torquato Tasso
[przypis redakcyjny]
1558. namężnieyszy (starop. forma ort.) — dziś: najmężniejszy. [przypis edytorski]
1559. nierzkąc (starop.) — nie tylko; nie mówiąc już o tym, że; a cóż dopiero; tym mniej; tym bardziej. [przypis edytorski]
1560. zwyciężca (starop. forma) — zwycięzca. [przypis edytorski]
1561. roskazował (starop.) — rozkazywał. [przypis edytorski]
1562. dacieli miejsce (starop.) — konstrukcja z partykułą -li; znaczenie: czy dacie miejsce. [przypis edytorski]
1563. niepokazował (starop. forma ort.) — dziś popr.: nie pokazywał. [przypis edytorski]
1564. nie mieszkać (starop.) — nie zwlekać. [przypis edytorski]
1565. nazad (starop.) — w tył, z powrotem. [przypis edytorski]
1566. chrześcianie (starop. forma ort.) — dziś popr.: chrześcijanie. [przypis edytorski]
1567. bawić się (starop.) — zajmować się czym; tu: zwlekać. [przypis edytorski]
1568. nie mieszkając (starop.) — nie zwlekając. [przypis edytorski]
1569. binda (starop.) — temblak; [także: wstęga, opaska; red. WL]. [przypis redakcyjny]
1570. pry (starop.) — skrót od: prawi; mówi. [przypis edytorski]
1571. zdaleka (starop. forma ort.) — dziś: z daleka. [przypis edytorski]
1572. w tem (starop. forma) — dziś popr.: wtem; nagle, naraz. [przypis edytorski]
1573. świetno (starop. forma) — świetnie. [przypis edytorski]
1574. od miasta w ćwierci (...) mili (starop.) — ćwierć mili od miasta. [przypis edytorski]
1575. nie zasłoniony (starop. forma) — dziś: niezasłonięty. [przypis edytorski]
1576. równia (starop.) — równina, płaszczyzna; w równi: na równinie. [przypis edytorski]
1577. W równi, która się do tego tak zdała, iakoby się też umyślnie szukała (starop.) — forma osobowa, zamiast: jakoby się jej szukało; porównaj zwroty dzisiejsze: książka się pisze, zamiast: książkę się pisze. [przypis redakcyjny]
1578. na oczu woyska (starop.) — zamiast niewłaściwej dzisiejszej formy: na oczach wojska (dualis [tj. liczba podwójna]: na oczu). [przypis redakcyjny]
1579. wszytkiego [wojska] (starop.) — całego wojska. [przypis edytorski]
1580. plecu (starop. forma) — pleców; z szerokich plecu: po szerokich plecach [sądząc]. [przypis edytorski]
1581. Encelad — jeden z Gigantów tj. olbrzymów, u których miejsce nóg zastępowały smoki. [przypis redakcyjny]
1582. nadzielniejszemi (starop. forma) — dziś: najdzielniejszymi. [przypis edytorski]
1583. po wszystkiem (starop.) — po całym [obozie]. [przypis edytorski]
1584. okrócić (starop.) — pokonać. [przypis edytorski]
1585. w on czas (starop.) — w ten czas; wtenczas, wówczas, wtedy. [przypis edytorski]
1586. czynić mieli (starop.) — tu: mieli walczyć. [przypis edytorski]
1587. po mału (starop. forma) — dziś: pomału; z wolna, stopniowo. [przypis edytorski]
1588. nakoniec (starop. forma ort.) — dziś popr.: na koniec; w końcu, ostatecznie. [przypis edytorski]
1589. stawa (starop. forma) — dziś 3.os. lp: staje. [przypis edytorski]
1590. podobien (starop. forma) — podobny. [przypis edytorski]
1591. w nię (starop. forma) — dziś B.lp r.ż.: w nią. [przypis edytorski]
1592. niedba (starop. forma ort.) — dziś popr.: nie dba. [przypis edytorski]
1593. rosprawa (starop. forma ort.) — dziś popr.: rozprawa. [przypis edytorski]
1594. ujźrzawszy (starop. forma) — dziś: ujrzawszy. [przypis edytorski]
1595. wżdy (starop.) — przynajmniej, choć, tylko, aby; zgoła, całkiem; przecież, wszakże. [przypis edytorski]
1596. dać obrok oku chciwemu (starop.) — karmić oko [wzrok] spragniony [widoku ukochanej]. [przypis edytorski]
1597. w tem (starop. forma) — dziś popr.: wtem; nagle, naraz. [przypis edytorski]
1598. wywierać (starop.) — tu: wybuchać. [przypis redakcyjny]
1599. słowy (starop. forma) — dziś N.lm: słowami; słowy nasze lżył uszczypliwemi: lżył naszych uszczypliwymi słowami. [przypis edytorski]
1600. pogoda (starop.) — tu: sposobność; porwał pogodę, która się podała: nadarzającą się okazję. [przypis edytorski]
1601. zoczyć (starop.) — zobaczyć, dostrzec. [przypis edytorski]
1602. potkać się (starop.) — spotkać się; tu: pojedynkować się, potykać się. [przypis edytorski]
1603. bieży (starop.) — forma 3.os.lp; znaczenie: podąża, zmierza, idzie. [przypis edytorski]
1604. zastanowić się (starop.) — zatrzymać się. [przypis edytorski]
1605. obie oczy (starop. forma) — liczba podwójna; dziś: oboje oczu. [przypis edytorski]
1606. hecowany (starop.) — polerowany. [przypis redakcyjny]
1607. paiż a. paiża (starop.) — krótka tarcza metalowa używana przez rycerzy konnych. [przypis edytorski]
1608. barzo (starop. forma) — dziś popr.: bardzo. [przypis edytorski]
1609. tyle troie (starop.) — trzy razy tyle; trzy razy bardziej. [przypis edytorski]
1610. prętko (starop. forma ort.) — dziś: prędko; szybko. [przypis edytorski]
1611. rozumieć (starop.) — tu: sądzić, mniemać. [przypis edytorski]
1612. rozjeść się (starop.) — rozsierdzić się; stać się zajadłym. [przypis edytorski]
1613. kiedyć i dobroć i ludzkość nie miła (starop.) — kiedy nie [jest] ci miła dobroć i ludzkość. [przypis edytorski]
1614. zwarwszy (starop.) — zamiast: zwarłszy, analogiczna forma do tematów samogłoskowych. [przypis redakcyjny]
1615. duższy (starop. forma) — stopień wyższy od duży: większy; tu w znaczeniu: tęgi, silny. [przypis redakcyjny]
1616. snadnie (starop.) — łatwo. [przypis edytorski]
1617. wszystka (starop.) — cała. [przypis edytorski]
1618. ziemie (starop. forma) — zamiast: (do) ziemi, starsza forma, 2. przypadek [tj. D.] lp. [przypis redakcyjny]
1619. zatem (starop.) — po czym; potem. [przypis edytorski]
1620. raz (starop.) — cios. [przypis edytorski]
1621. obalić (starop.) — przewrócić. [przypis edytorski]
1622. radby się (...) poprawił (starop.) — rad by się poprawić; chętnie poprawiłby się. [przypis edytorski]
1623. zbijać (starop.) — [tu:] trudnić się rzemiosłem zbójeckim. [przypis redakcyjny]
1624. dla (starop.) — z powodu. [przypis edytorski]
1625. trozęby (starop.) — trójzębny. [przypis redakcyjny]
1626. łajanie (starop.) — narzekanie, skargi, ubliżanie, znieważanie. [przypis edytorski]
1627. obadwa (starop. forma) — dziś: obydwaj. [przypis edytorski]
1628. krotofila (starop.) — dowcip; rozrywka, zabawa. [przypis edytorski]
1629. samy (starop. forma) — dziś M.lm: same. [przypis edytorski]
1630. dzieły (starop. forma) — dziś N.lm: dziełami. [przypis edytorski]
1631. tok rzemienny (starop.) — rurka rzemienna, w którą się wtyka koniec kopii. [przypis redakcyjny]
1632. oni (starop.) — ci, owi. [przypis edytorski]
1633. pierze (starop.) — [tu:] strzała. [przypis redakcyjny]
1634. drzewa (...) obie (starop. forma) — dualis [tj. liczba podwójna], porównaj Jabłonowski Ezop nowy polski, to jest życie Ezopa, filozofa frygijskiego: „Śpi na obie uszy”. [przypis redakcyjny]
1635. a samem (starop.) — tu: a im samym [tj. walczącym]. [przypis edytorski]
1636. na pował (starop.) — pokotem. [przypis edytorski]
1637. obadwa (starop. forma) — dziś: obydwaj. [przypis edytorski]
1638. co raz (starop.) — co chwilę, wciąż. [przypis edytorski]
1639. łep (starop. forma ort.) — dziś: łeb. [przypis edytorski]
1640. podawając (starop. forma) — podając. [przypis edytorski]
1641. indziey (starop.) — dziś: gdzie indziej. [przypis edytorski]
1642. beł (starop. forma) — dziś popr.: był. [przypis edytorski]
1643. lepy (starop.) — płaty; zsiadłe ze krwie lepy: przepyszne określenie stylistyczne na oznaczenie lepkiej, skrzepłej krwi. [przypis redakcyjny]
1644. odniózwszy (starop. forma) — odniósłszy (imiesłów od odnieść [ranę]). [przypis edytorski]
1645. niebespieczeństwo (starop. forma ort.) — dziś popr.: niebezpieczeństwo. [przypis edytorski]
1646. nieokrócony (starop.) — nieposkromiony; niepowstrzymany. [przypis edytorski]
1647. co iedno (starop.) — co tylko [miał]; ile tylko. [przypis edytorski]
1648. aza (starop.) — czy; czy też. [przypis edytorski]
1649. z obu rącz (starop.) — obiema rękami; oburącz. [przypis edytorski]
1650. prawie (starop.) — prawdziwie, naprawdę. [przypis edytorski]
1651. wątpliwy (starop.) — wątpiący, wahający się. [przypis redakcyjny]
1652. rozdziewi (starop. forma) — dziś 3.os. lp: rozdziawi. [przypis edytorski]
1653. trunąć (starop.) — pisnąć, bąknąć. [przypis redakcyjny]
1654. patrzali (starop. forma) — dziś: patrzyli. [przypis edytorski]
1655. zbliska (starop. forma ort.) — z bliska. [przypis edytorski]
1656. w tem (starop. forma) — dziś popr.: wtem; nagle, naraz. [przypis edytorski]
1657. arald (starop.) — herold. [przypis redakcyjny]
1658. je (starop. forma) — ich. [przypis edytorski]
1659. dziać (starop.) — nazywać. [przypis redakcyjny]
1660. miedzy (starop.) — między. [przypis edytorski]
1661. w pociemku (starop. forma) — w ciemności, po ciemku. [przypis redakcyjny]
1662. ztąd (starop. forma ort.) — dziś popr.: stąd. [przypis edytorski]
1663. u obojej strony (starop. forma) — daw. liczba podwójna (dualis); dziś: u obu stron. [przypis edytorski]
1664. zapomniony (starop. forma) — dziś: zapomniany. [przypis edytorski]
1665. naostatek (starop. forma ort.) — dziś: na ostatek; ostatecznie, w końcu. [przypis edytorski]
1666. Erminią (starop. forma) — dziś B.lp r.ż.: Erminię. [przypis edytorski]
1667. Kassan — król Antiochii, ojciec Erminii. [przypis redakcyjny]
1668. zawżdy (starop.) — zawsze. [przypis edytorski]
1669. stolice (starop. forma) — dziś Msc.lp: [w] stolicy. [przypis edytorski]
1670. chowanie (starop.) — tu: wychowanie. [przypis edytorski]
1671. więtszy (starop. forma) — większy. [przypis edytorski]
1672. niewolej (starop. forma) — dziś Msc.lp r.ż.: (w) niewoli. [przypis edytorski]
1673. uczciwe (starop.) — tu: uczciwość, honor, cnota. [przypis edytorski]
1674. leciech (starop.) — [w] latach. [przypis edytorski]
1675. ustąpić (starop.) — [tu:] umrzeć. [przypis redakcyjny]
1676. nadzieje (starop. forma) — dziś popr. forma D.lp r.ż.: nadziei. [przypis edytorski]
1677. więtszy (starop. forma) — większy. [przypis edytorski]
1678. ztąd (starop. forma ort.) — dziś popr.: stąd. [przypis edytorski]
1679. barźiej a. barziej (starop. forma) — dziś popr.: bardziej. [przypis edytorski]
1680. przeyźrzeć (starop. forma) — przejrzeć; tu: zajrzeć. [przypis edytorski]
1681. rany (starop.) — wczesny. [przypis edytorski]
1682. na gurze (starop. forma ort.) — na górze. [przypis edytorski]
1683. bydź (starop. forma ort.) — dziś: być. [przypis edytorski]
1684. on (starop.) — ten. [przypis edytorski]
1685. podwój (starop.) — drzwi; na podwoju (wesprzeć się): na drzwiach, w drzwiach, na odrzwiach (skrzydłach drzwi). [przypis redakcyjny]
1686. radaby (...) wzięła (starop. forma ort.) — dziś: rada by wzięła, rada wzięłaby; tj.: chętnie wzięłaby. [przypis edytorski]
1687. on (starop.) — ten, ów. [przypis edytorski]
1688. ujźrzawszy (starop.) — dziś: ujrzawszy. [przypis edytorski]
1689. kłół (starop. forma ort.) — 3.os. lp cz. przesz.; dziś popr.: kłuł, od kłuć. [przypis edytorski]
1690. niewytrwany (starop.) — nie do wytrzymania. [przypis edytorski]
1691. powieści (starop.) — tu: opowieści; plotki. [przypis edytorski]
1692. niebespieczny (starop. forma ort.) — dziś popr.: niebezpieczny; groźny. [przypis edytorski]
1693. po wszystkiem (starop.) — po całym [mieście]. [przypis edytorski]
1694. beły (starop. forma) — dziś popr.: były. [przypis edytorski]
1695. pogany (starop. forma) — dziś N.lm: (między) poganami. [przypis edytorski]
1696. tuszyć (starop.) — mieć nadzieję. [przypis edytorski]
1697. wyleżeć się (starop.) — wyleczyć się. [przypis redakcyjny]
1698. rym (starop.) — [tu:] zażegnywanie, zaklęcie czarodziejskie. [przypis redakcyjny]
1699.
Darmowe książki «Jerozolima wyzwolona - Torquato Tasso (czytac ksiazki przez internet .txt) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie
Dodaj komentarz
Uwagi (0)