Jerozolima wyzwolona - Torquato Tasso (czytac ksiazki przez internet .txt) đź“–
KrĂłtki opis ksiÄ…ĹĽki:
Jerozolima wyzwolona (wł. Gerusalemme liberata) to epos rycerski autorstwa Torquata Tassa, podejmujący temat pierwszej wyprawy krzyżowej (świętej wojny) ogłoszonej przez papieża Urbana II na synodzie w Clermont 27 listopada 1095. Epos opisuje końcowy etap wojny oraz zdobycie Jerozolimy przez krzyżowców w 1099 r.
Centralną postacią utworu jest wódz rycerzy chrześcijańskich Gotfred (także: Goffred, wł. Gottifredo), ale istotną rolę odgrywają również inni bohaterowie (np. Rynald, wł. Rinaldo) i ich perypetie. Istotną dla autora kategorią estetyczną była wzniosłość, dochodząca do głosu zarówno w wyborze samego tematu, jak również charakterystyce bohaterów, wskazywaniu na zasady etosu rycerskiego (w tym np. nieatakowanie nieuzbrojonych przeciwników, służenie wsparciem damom itp.) oraz bezinteresowność ich intencji. Wielokrotnie, w rozmaity sposób podkreślane jest to, że krzyżowcy podejmują działania wojenne ze względu na interes jedynej prawdziwej religii (muzułmanie ukazywani są jako inspirowani przez szatana wyznawcy religii fałszywej) oraz chwałę Boga na ziemi.
Epos, będący dziełem życia Tassa (pracę nad nim rozpoczął jako nastolatek) został wydany w roku 1581. Przekładu na język polski dokonał bratanek poety z Czarnolasu, Piotr Kochanowski, już w 1618 r.; samo tłumaczenie stanowi więc ważny zabytek staropolszczyzny. Utwór Tassa cieszył się największym powodzeniem w okresie romantyzmu, do którego poetyki należała między innymi melancholijna tęsknota za rzekomo harmonijnym (tj. nietarganym rewolucyjnymi wstrząsami politycznymi) światem średniowiecza.
Przeczytaj ksiÄ…ĹĽkÄ™
Podziel siÄ™ ksiÄ…ĹĽkÄ…:
- Autor: Torquato Tasso
- Epoka: Renesans
- Rodzaj: Liryka
Czytasz książkę online - «Jerozolima wyzwolona - Torquato Tasso (czytac ksiazki przez internet .txt) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 Torquato Tasso
do pojedynku. [przypis redakcyjny]
1419. ponno (starop. forma) — pono, ponoć, podobno, prawdopodobnie. [przypis edytorski]
1420. roskoszy (starop. forma ort.) — dziś: rozkoszy. [przypis edytorski]
1421. nie godzić na co (starop.) — nie starać się o co. [przypis edytorski]
1422. włudzić (starop.) — wmówić. [przypis redakcyjny]
1423. Proteus — bożek morski, schwytany przez Menelausa (Odyseja IV, 351) przemieniał się w różne postacie, ażeby się mu z rąk wywinąć.Proteus: czyt. dwusylabowo, z niezgłoskotwórczym [u]: [Proteʊ̯s]. [przypis redakcyjny]
1424. naospalszy (starop. forma) — dziś: najospalszy; najpowolniejszy. [przypis edytorski]
1425. nazimniejszy (starop. forma) — najzimniejszy. [przypis edytorski]
1426. został cały Boską opatrznością (starop.) — dzięki boskiej opatrzności pozostał niewzruszony. [przypis edytorski]
1427. tuszyć sobie (starop.) — mieć nadzieję na co. [przypis edytorski]
1428. nakoniec (starop. forma ort.) — dziś popr.: na koniec. [przypis edytorski]
1429. w on czas (starop.) — wówczas, wtedy. [przypis edytorski]
1430. powolniejszy (starop.) — tu łatwiej się podporządkowujący czyjejś woli; posłuszny. [przypis edytorski]
1431. indziey (starop.) — gdzie indziej, w innym miejscu. [przypis edytorski]
1432. pożyć (starop.) — zwyciężyć. [przypis edytorski]
1433. bespieczny (starop. forma ort.) — dziś popr.: bezpieczny. [przypis edytorski]
1434. insze (starop.) — inne; inni. [przypis edytorski]
1435. w rychle (starop.) — rychło, prędko, wkrótce. [przypis edytorski]
1436. pożyć (starop.) — zmóc, pokonać, przezwyciężyć; przydzie pożyć: da się pokonać; . [przypis edytorski]
1437. zaś a. zasię (starop.) — więc, zatem. [przypis edytorski]
1438. przydzie (starop. forma) — dziś: przyjdzie. [przypis edytorski]
1439. usiędę (starop. forma) — dziś: usiądę. [przypis edytorski]
1440. musiał to (...) pozwolić (starop.) — musiał na to pozwolić. [przypis edytorski]
1441. gdzieby (starop.) — gdyby. [przypis edytorski]
1442. prętko (starop. forma ort.) — dziś: prędko; szybko. [przypis edytorski]
1443. bydź (starop. forma) — dziś popr. (po ubezdźwięcznieniu): być. [przypis edytorski]
1444. w dziesiątku (starop.) — w dziesiątce; wśród dziesięciu. [przypis edytorski]
1445. nalegali go (starop. konstrukcja) — tu: nalegali na niego. [przypis redakcyjny]
1446. miecze (starop. forma) — od miotać: czas teraźniejszy, 3 os. lp; zamiast: miece lub miota. [przypis redakcyjny]
1447. wprzód (starop.) — tu: z przodu. [przypis edytorski]
1448. wzad (starop.) — tu: z tyłu. [przypis edytorski]
1449. zajźrzeć (starop.) — zazdrościć. [przypis edytorski]
1450. wyuzdany (starop.) — niepanujący nad sobą (jak koń bez uzdy). [przypis redakcyjny]
1451. strofować (starop.) — karać (szczególnie pieniężnie); upominać, ganić. [przypis edytorski]
1452. on (starop.) — ten, ów. [przypis edytorski]
1453. pry (starop.) — skrót od: prawi; mówi. [przypis edytorski]
1454. snadno a. snadnie (starop.) — łatwo. [przypis edytorski]
1455. grabia (starop.) — hrabia. [przypis edytorski]
1456. Pembroza — hrabstwo Pembroke w płd. Walii w Anglii. [przypis redakcyjny]
1457. Roncylion — Roncillon w płd. Francji w departamencie Vaucluse. [przypis redakcyjny]
1458. zgon (starop.) — tu: wyrzucenie; wychodził na ostatnim zgonie: jako ostatni wylosowany. [przypis redakcyjny]
1459. inszy (starop. forma) — insi [tj. dziś: inni], por. Pieśń I, zwr. 33. [przypis redakcyjny]
1460. siła (starop.) — dużo, wiele, mnóstwo. [przypis edytorski]
1461. bydź (starop. forma) — dziś popr. (po ubezdźwięcznieniu): być. [przypis edytorski]
1462. miecąc (starop. forma) — dziś imiesłów przysł.: miotając; rzucając, ciskając. [przypis edytorski]
1463. zoczyć (starop.) — zobaczyć, dostrzec. [przypis edytorski]
1464. w tem (starop. forma) — dziś popr.: wtem; nagle, naraz. [przypis edytorski]
1465. ona dziesięć (starop. forma) — r.ż. [ta dziesięć; jak dziś: ta dziesiątka; red. WL]. [przypis redakcyjny]
1466. w namiecie (starop. forma) — dziś: w namiocie. [przypis edytorski]
1467. ani dnia czekała (starop.) — nawet nie czekała dnia (aż dzień wstanie). [przypis edytorski]
1468. by (starop.) — jakby, niby; by na tryumfie więźnie prowadziła. [przypis edytorski]
1469. wniki (starop.) — wnyki, sidła; uchybić wników: uchronić się przed sidłami, uniknąć pułapki. [przypis edytorski]
1470. jachali (starop. forma) — jechali. [przypis edytorski]
1471. onę (starop.) — ową, tą. [przypis edytorski]
1472. tam y sam (starop.) — tu i tam; tu i ówdzie. [przypis edytorski]
1473. rok zawity (starop.) — termin stanowczy, ostateczny. [przypis redakcyjny]
1474. brak (starop.) — wybór. [przypis redakcyjny]
1475. złożyć (starop.) — ustąpić, spuścić. [przypis redakcyjny]
1476. coć (...) wadzi (starop.) — skrót od: co ci wadzi, co ci przeszkadza. [przypis edytorski]
1477. pry (starop.) — skrót od: prawi; mówi. [przypis edytorski]
1478. zostać w słowie (starop.) — nie dotrzymać słowa, obietnicy. [przypis redakcyjny]
1479. być wdzięczna sługi (starop.) — być wdzięczna za sługę. [przypis redakcyjny]
1480. co raz (starop.) — coraz; wciąż. [przypis edytorski]
1481. zdaleka (starop. forma ort.) — dziś popr.: z daleka. [przypis edytorski]
1482. zbliska (starop. forma ort.) — dziś popr.: z bliska. [przypis edytorski]
1483. w rychle (starop.) — rychło, prędko, wkrótce. [przypis edytorski]
1484. rozbierać (starop.) — rozważać, analizować. [przypis edytorski]
1485. ujźrzeć (starop. forma) — dziś: ujrzeć. [przypis edytorski]
1486. pry (starop.) — skrót od: prawi; mówi. [przypis edytorski]
1487. z okręty (starop. forma) — dziś N.lm: z okrętami. [przypis edytorski]
1488. wczas (starop.) — tu: na czas, w samą porę. [przypis edytorski]
1489. Wszystkie wielbłądy y konie rozbito, które żywnością beło naiuczono (starop.) — forma czasu zaprzeszłego biernego; [dziś: (...) zostały rozbite, które (...) były najuczone; tzn. objuczone; red. WL]. [przypis redakcyjny]
1490. niewolą (starop. forma) — dziś B.lp r.ż.: (w) niewolę. [przypis edytorski]
1491. zasadzili się byli (...) na nie (starop.) — konstrukcja daw. czasu zaprzeszłego, wyrażającego czynność wcześniejszą od pozostałych czynności i stanów zapisanych w czasie przeszłym prostym; znaczenie: zasadzili się wcześniej, uprzednio itp. [przypis edytorski]
1492. naostatek (starop. forma ort.) — dziś: na ostatek; ostatecznie, w końcu. [przypis edytorski]
1493. wyśli (starop. forma ort.) — dziś 3.os. lm cz. przesz.: wyszli. [przypis edytorski]
1494. ubespieczyć (starop. forma ort.) — dziś: ubezpieczyć. [przypis edytorski]
1495. niepocieszny (starop.) — niepocieszający; nieprzynoszący pociechy. [przypis edytorski]
1496. rozczętej roboty odbiec (...) myśli (starop.) — zamierza porzucić zaczętą pracę. [przypis edytorski]
1497. barzo (starop. forma) — dziś popr.: bardzo. [przypis edytorski]
1498. w rychle (starop.) — rychło, szybko. [przypis edytorski]
1499. niewczasy (starop.) — niewygody, trudy. [przypis edytorski]
1500. ciesząc (starop.) — tu: pocieszając. [przypis edytorski]
1501. zfrasowany (starop. forma) — dziś: zafrasowany; tj. zmartwiony. [przypis edytorski]
1502. myślił (starop.) — dziś 3.os. lp cz.przesz.: myślał. [przypis edytorski]
1503. armata (starop.) — tu: armada, flota. [przypis edytorski]
1504. okrócić (starop.) — poskromić, pokonać. [przypis edytorski]
1505. chrześcian (starop. forma ort.) — dziś popr. forma B.lm: chrześcijan. [przypis edytorski]
1506. wyzywać na rękę (starop.) — wyzywać na pojedynek, wyzywać do walki. [przypis edytorski]
1507. zbyć konia (starop.) — stracić konia. [przypis edytorski]
1508. beł za więźnia wiedziony (starop.) — był prowadzony jako więzień (w charakterze więźnia). [przypis edytorski]
1509. miąższy (starop.) — gruby. [przypis edytorski]
1510. pułnocy (starop. forma ort.) — dziś popr.: północy. [przypis edytorski]
1511. warować (starop.) — tu: umacniać, czynić warownym, obronnym. [przypis edytorski]
1512. bespieczeństwo (starop. forma ort.) — dziś popr.: bezpieczeństwo. [przypis edytorski]
1513. więtszy (starop. forma) — większy. [przypis edytorski]
1514. napoły (starop. forma ort.) — dziś popr.: na poły; w połowie, na pół. [przypis edytorski]
1515. fasować (starop.) — napełniać, nabijać. [przypis redakcyjny]
1516. płatnerz (starop.) — rzemieślnik kujący zbroję. [przypis redakcyjny]
1517. rozkazować (starop. forma) — dziś: rozkazywać. [przypis edytorski]
1518. bawić się czym (starop.) — zajmować się czym. [przypis edytorski]
1519. w onej dobie (starop.) — w tym czasie; wówczas; wtedy. [przypis edytorski]
1520. pry (starop.) — skrót od: prawi; mówi. [przypis edytorski]
1521. zawierać (starop.) — zamykać. [przypis edytorski]
1522. nakowalnia (starop.) — kowadło. [przypis redakcyjny]
1523. nam ku obelżeniu (starop.) — na naszą hańbę; tj. obrażając nas swoim postępowaniem. [przypis edytorski]
1524. wrywać się (starop.) — tu: wdzierać się. [przypis edytorski]
1525. trąba (starop.) — [tu:] trąbienie (por. strzelba, [prośba, chwalba itp.; red. WL]). [przypis redakcyjny]
1526. pijane (starop.) — [tu:] połączone z pijatyką. [przypis redakcyjny]
1527. niewczas (starop.) — niewygoda, trud. [przypis edytorski]
1528. musiem (starop. forma) — dziś 1 os.lm: musimy. [przypis edytorski]
1529. omylić (starop.) — tu: zawieść. [przypis edytorski]
1530. chce (starop.) — dziś popr. forma 1.os. lp: chcę. [przypis edytorski]
1531. wyrokówci ja (...) nie badam (starop.) — konstrukcja z partykułą wzmacniającą ci; dziś pisownia rozdzielna: wyroków ci ja nie badam. [przypis edytorski]
1532. przejźrzenie (starop.) — tu: przewidywanie. [przypis edytorski]
1533. nie leniwie (starop.) — tu: nie zwlekając, szybko. [przypis edytorski]
1534. sprobujmy (starop. forma ort.) — dziś popr.: spróbujmy. [przypis edytorski]
1535. raziech (starop. forma) — dziś Msc. lm: (w) razach; w najgorszych raziech: w najgorszych przypadkach, w najgorszych okolicznościach. [przypis edytorski]
1536. na dwu rycerzów, lepiey, że to dacie (starop.) — lepiej, jeśli to [zadanie] zlecicie dwóm rycerzom. [przypis edytorski]
1537. tuszyć [swej wygranej] (starop. forma) — mieć nadzieję na wygraną. [przypis edytorski]
1538. kopiją (starop. forma) — dziś B.lp r.ż.: kopię. [przypis edytorski]
1539. zaciąg (starop.) — [tu:] trud, staranie. [przypis redakcyjny]
1540. ślubuięć za to (starop.) — ślubuję [ci] na to. [przypis redakcyjny]
1541. szedziwy (starop.) — sędziwy. [przypis redakcyjny]
1542. nie takem słaby (starop. forma) — skrót od: nie tak [jest]em słaby. [przypis edytorski]
1543. abych (starop. forma) — abym. [przypis edytorski]
1544. barzo (starop. forma) — dziś popr.: bardzo. [przypis edytorski]
1545. zawierać (starop.) — zamykać; tu: siedzieć w zamknięciu. [przypis edytorski]
1546. Soliman — sułtan turecki, panował w Nicei; wypędzony stamtąd przez Krzyżowców, jeden z pierwszych bohaterów sarac. [przypis redakcyjny]
1547. Nicea — stolica Bitynii. [przypis redakcyjny]
1548. chrześciany (starop. forma ort.) — dziś B.lm: na chrześcijan. [przypis edytorski]
1549. w okoliczy (starop.) — dziś: w okolicy. [przypis edytorski]
1550. szkodzić [drobne miasta] (starop.) — szkodzić pomniejszym miastom; niszczyć pomniejsze miasta. [przypis edytorski]
1551. na czas (starop.) — tymczasowo. [przypis edytorski]
1552. ponno (starop.) — pono, ponoć; podobno. [przypis edytorski]
1553. inszy (starop.) — inny. [przypis edytorski]
1554. iżeś tak boiu barzo chciwy (starop.) — że bardzo chcesz boju; że bardzo chcesz bić się. [przypis edytorski]
1555. niechcę (starop. forma ort.) — dziś popr.: nie chcę. [przypis edytorski]
1556. przestronem (starop. forma) — dziś: przestronnym. [przypis edytorski]
1557. popisować się z czym (starop. forma) — dziś: popisywać się czym.
Darmowe książki «Jerozolima wyzwolona - Torquato Tasso (czytac ksiazki przez internet .txt) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie
Dodaj komentarz
Uwagi (0)