Jerozolima wyzwolona - Torquato Tasso (czytac ksiazki przez internet .txt) 📖
Krótki opis książki:
Jerozolima wyzwolona (wł. Gerusalemme liberata) to epos rycerski autorstwa Torquata Tassa, podejmujący temat pierwszej wyprawy krzyżowej (świętej wojny) ogłoszonej przez papieża Urbana II na synodzie w Clermont 27 listopada 1095. Epos opisuje końcowy etap wojny oraz zdobycie Jerozolimy przez krzyżowców w 1099 r.
Centralną postacią utworu jest wódz rycerzy chrześcijańskich Gotfred (także: Goffred, wł. Gottifredo), ale istotną rolę odgrywają również inni bohaterowie (np. Rynald, wł. Rinaldo) i ich perypetie. Istotną dla autora kategorią estetyczną była wzniosłość, dochodząca do głosu zarówno w wyborze samego tematu, jak również charakterystyce bohaterów, wskazywaniu na zasady etosu rycerskiego (w tym np. nieatakowanie nieuzbrojonych przeciwników, służenie wsparciem damom itp.) oraz bezinteresowność ich intencji. Wielokrotnie, w rozmaity sposób podkreślane jest to, że krzyżowcy podejmują działania wojenne ze względu na interes jedynej prawdziwej religii (muzułmanie ukazywani są jako inspirowani przez szatana wyznawcy religii fałszywej) oraz chwałę Boga na ziemi.
Epos, będący dziełem życia Tassa (pracę nad nim rozpoczął jako nastolatek) został wydany w roku 1581. Przekładu na język polski dokonał bratanek poety z Czarnolasu, Piotr Kochanowski, już w 1618 r.; samo tłumaczenie stanowi więc ważny zabytek staropolszczyzny. Utwór Tassa cieszył się największym powodzeniem w okresie romantyzmu, do którego poetyki należała między innymi melancholijna tęsknota za rzekomo harmonijnym (tj. nietarganym rewolucyjnymi wstrząsami politycznymi) światem średniowiecza.
Przeczytaj książkę
Podziel się książką:
- Autor: Torquato Tasso
- Epoka: Renesans
- Rodzaj: Liryka
Czytasz książkę online - «Jerozolima wyzwolona - Torquato Tasso (czytac ksiazki przez internet .txt) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 Torquato Tasso
href="part7.xhtml#anchor-901">901. wszedszy (starop. forma) — wszedłszy. [przypis edytorski]
902. bespieczny (starop. forma) — dziś popr.: bezpieczny. [przypis edytorski]
903. bez przygany (starop.) — nienagannie. [przypis edytorski]
904. żywiesz (starop. forma) — dziś 2.os. lp: żyjesz. [przypis edytorski]
905. zeście (starop. forma) — zejście; śmierć. [przypis edytorski]
906. żałosny (starop.) — przejęty żalem; rozżalony. [przypis edytorski]
907. zowiemy (starop. forma) — zwiemy; nazywamy. [przypis edytorski]
908. gwoli (starop.) — dla; nam gwoli: dla nas. [przypis edytorski]
909. ślubyć odda (starop.) — skrót od: odda ci śluby; złoży śluby. [przypis edytorski]
910. zatem (starop.) — tu: potem. [przypis edytorski]
911. wszytek (starop. forma) — wszystek; cały. [przypis edytorski]
912. tram (starop.) — belka. [przypis edytorski]
913. tem czasem (starop. forma ort.) — dziś popr.: tymczasem; w tym czasie. [przypis edytorski]
914. zołtarz a. żołtarz (starop.) — psałterz. [przypis redakcyjny]
915. tkwiała (starop. forma) — [tkwiła]; tkwiała zbroja na kopiej. [przypis redakcyjny]
916. do lasa (starop. forma) — dziś popr. forma D.lp: do lasu. [przypis edytorski]
917. wyprawować (starop.) — [tu:] ciosać, przygotować. [przypis redakcyjny]
918. wskok (starop.) — szybko. [przypis edytorski]
919. sośnia (starop. forma) — sosna. [przypis redakcyjny]
920. drudzy (starop.) — tu: inni. [przypis edytorski]
921. nie raz (starop. forma ort.) — dziś: nieraz; wielokrotnie. [przypis edytorski]
922. nie dbały (starop. forma ort.) — dziś popr.: niedbały. [przypis edytorski]
923. driady (mit. gr) — nimfy leśne mieszkające w drzewach. [przypis redakcyjny]
924. samy (starop. forma) — zamiast: same; niewłaściwy, dla rymu użyty, lp. liczby mnogiej rodz. żeńskiego, zastosowany do rzeczownika rodz. nijakiego. [przypis redakcyjny]
925. zwoływa (starop. forma) — zwołuje. [przypis edytorski]
926. Pluton a. Pluto (mit. rzym.) — bóg świata podziemnego, krainy umarłych, odpowiednik Hadesa w mit. gr; tu: Szatan, Lucyfer, pierwszy z buntowniczych upadłych aniołów, przewodzący diabłom w piekle. [przypis edytorski]
927. dla tego (starop.) — po to, w tym celu; dziś: dlatego. [przypis edytorski]
928. szkodzili (...) chrześciany (starop. forma) — dziś popr. z C.lm: szkodzili chrześcijanom. [przypis redakcyjny]
929. naprzedniejszy (starop. forma) — najprzedniejszy (tzn. najznakomitszy). [przypis edytorski]
930. do lasa (starop. forma) — dziś D.lp: (do) lasu. [przypis edytorski]
931. pojźrzał (starop. forma) — spojrzał. [przypis edytorski]
932. wszystka (starop.) — cała. [przypis edytorski]
933. trapić chrześciany (starop. forma) — dziś popr. B.lm: trapić chrześcijan. [przypis edytorski]
934. sprosny (starop.) — okropny, plugawy, nieobyczajny. [przypis edytorski]
935. przeciwić się komu (starop.) — dziś: sprzeciwiać się komu. [przypis edytorski]
936. przezdzięki (starop.) — niechętnie, wbrew woli, opornie, gwałtem, z trudnością. [przypis redakcyjny]
937. jaki z gniewliwej piorun Jego ręki (starop.) — szyk przestawny, zdanie eliptyczne; inaczej: jaki [jest] piorun z Jego gniewliwej ręki. [przypis edytorski]
938. trąba (starop.) — [tu:] trąbienie (por. strzelba, [prośba, chwalba itp.; red. WL]). [przypis redakcyjny]
939. kupić [do siebie] (starop.) — skupiać wokół siebie; gromadzić wokół siebie. [przypis edytorski]
940. kupi mieszkańce (starop. forma) — dziś B.lm: (...) mieszkańców. [przypis edytorski]
941. miecą (starop. forma) — dziś 3.os. lm: miotają; [tj. rzucają]. [przypis edytorski]
942. w nię (starop. forma) — dziś popr. B.lp r.ż.: w nią. [przypis edytorski]
943. widziałbyś tam był (starop. forma gram.) — konstrukcja daw. czasu zaprzeszłego, wyrażającego czynność wcześniejszą od pozostałych czynności i stanów zapisanych w czasie przeszłym prostym; znaczenie: widziałbyś tam wcześniej, uprzednio, kiedyś itp. [przypis edytorski]
944. Arpije — Harpie, skrzydlate potwory, ptaki z głową niewieścią. [przypis redakcyjny]
945. Sfinga — potwór mający głowę i piersi niewieście, tułów lwi i ogon węża; [Sfinks]. [przypis redakcyjny]
946. Gorgony — skrzydlate potwory niewieście z wężami na głowie i wężami opasane, wzrok ich był zabójczy. [przypis redakcyjny]
947. Scylla — szczekający potwór o 12 nogach, 6 szyjach (Odyseja XII, 63). [przypis redakcyjny]
948. zawiesisty (starop.) — zawieszony, stromy. [przypis redakcyjny]
949. Piton — pyton. [przypis edytorski]
950. Chimera — potwór ziejący ogniem: głowa lwia, tułów kozi, ogon smoczy. [przypis redakcyjny]
951. Gerion — mityczny potwór, z trzech ciał ludzkich złożony. [przypis redakcyjny]
952. sceptrum (starop.) — berło. [przypis edytorski]
953. Atlas (mit. gr.) — tytan, który za karę za udział w walce przeciw bogom olimpijskim z wyroku Zeusa dźwigał na swych barkach sklepienie niebieskie. [przypis redakcyjny]
954. by (starop.) — tu: niby, jakby. [przypis edytorski]
955. miąższy (starop.) — gruby. [przypis redakcyjny]
956. w czele (starop. forma) — dziś w tym (tj. dosł.) znaczeniu: w czole; na czole. [przypis edytorski]
957. siła (starop.) — dużo, wiele, mnóstwo. [przypis edytorski]
958. Mongibel — góra Etna na Sycylii. [przypis redakcyjny]
959. ścisnąła (starop. forma) — dziś 3.os. lp r.ż cz.przesz.: ścisnęła. [przypis edytorski]
960. Kocyt — błotnista rzeka w podziemiu. [przypis redakcyjny]
961. abis a. abyss (starop.) — otchłań, przepaść. [przypis redakcyjny]
962. godniejszy (starop. forma) — godniejsi (lm). [przypis edytorski]
963. w potrzebie (starop.) — tu: w walce. [przypis edytorski]
964. miał nas z kaszel (starop. konstrukcja) — daliśmy mu się we znaki; miał od nas co cierpieć, miał z nami co czynić. Oprócz P. Kochanowskiego używają tego wyrażenia: Paprocki Rycerstwo, Knapius Thesaurus, Rey Postylla, Stryjkowski (por. Linde: Słownik). [przypis redakcyjny]
965. pomnieć (starop.) — pamiętać. [przypis edytorski]
966. nieby [rządzi] (starop. forma) — dziś N.lm: niebami. [przypis edytorski]
967. sądzić kogoś za coś (starop.) — uważać kogoś za coś. [przypis edytorski]
968. miasto (starop.) — zamiast. [przypis edytorski]
969. kluza (starop.) — zamknięcie, więzienie. [przypis redakcyjny]
970. zajrzeć (starop.) — zazdrościć. [przypis edytorski]
971. mało miał na tem (starop. konstrukcja) — tego było mu mało. [przypis edytorski]
972. nam na złe (starop.) — na naszą niekorzyść, na naszą szkodę. [przypis edytorski]
973. wystawić (starop.) — wyłamać. [przypis redakcyjny]
974. na żal nasz (starop.) — ku naszemu żalowi, ku naszemu rozżaleniu, wywołując u nas żal. [przypis edytorski]
975. rozwity (starop.) — rozwinięty. [przypis edytorski]
976. dobyty (starop.) — zdobyty. [przypis edytorski]
977. z wieku (starop.) — z dawna, od wieków. [przypis edytorski]
978. godzić na co (starop.) — starać się, usiłować; tu: dążyć do czego. [przypis edytorski]
979. przez spary poglądać (starop.) — patrzeć przez szpary; patrzeć przez palce, tzn. pobłażać. [przypis edytorski]
980. rospościerać (starop. forma ort.) — dziś popr.: rozpościerać. [przypis edytorski]
981. wszystkę (starop. forma) — dziś B.lp r.ż.: wszystką; tj. całą. [przypis edytorski]
982. ujźrzeć (starop. forma) — dziś popr.: ujrzeć. [przypis edytorski]
983. nasze będą bóżnice próżnować (starop.) — szyk przestawny; inaczej: nasze bożnice będą próżnować; tzn.: nasze świątynie będą puste (próżne, pozbawione wiernych). [przypis edytorski]
984. ślub (starop.) — [tu:] wotum [z łac. votum]; [tj. przedmiot służący do ofiarowania w świątyni, ofiara dziękczynna; w chrześcijaństwie najczęściej w formie krzyżyka, różańca, obrazka a. figurki Matki Boskiej, ryngrafu itp.; red. WL]. [przypis redakcyjny]
985. Pluton — tu: Szatan, Lucyfer jako władca piekieł. [przypis edytorski]
986. nie będzieć to (starop. forma) — nie będzie tak; nie stanie się tak. [przypis edytorski]
987. będziem o się dbali (starop. forma) — skrót od: będziemy dbali o siebie. [przypis edytorski]
988. przedsię (starop.) — przecież, wszak, wszakże, jednak. [przypis edytorski]
989. przeć czego (starop.) — przeczyć czemu. [przypis edytorski]
990. znosić [siły] (starop.) — jednoczyć. [przypis edytorski]
991. więźni (starop. forma) — dziś D.lm: [naprowadźcie mi co najwięcej] więźniów. [przypis edytorski]
992. lubo (starop.) — tu: lub też. [przypis edytorski]
993. roskosz (starop. forma ort.) — rozkosz. [przypis edytorski]
994. sprosny (starop.) — okropny, plugawy, nieobyczajny. [przypis edytorski]
995. że go pamiątka żadna nie zostanie (starop.) — że nie zostanie po nim wcale pamięć; będzie zapomniany. [przypis edytorski]
996. pokusa piekielna — [tu:] zły duch. [przypis redakcyjny]
997. po wszytkiem świecie (starop.) — po całym świecie. [przypis edytorski]
998. rozprószyć (starop.) — dziś: rozproszyć; rozprzestrzenić. [przypis edytorski]
999. na ludzie (starop. forma) — dziś B.lm: na ludzi. [przypis edytorski]
1000. Hidraot — król Damaszku stryj Armidy, czarownik. [przypis redakcyjny]
1001. wypraktykować (starop.) — odgadnąć, przewidzieć. [przypis redakcyjny]
1002. charaktery (starop.) — znaki piśmienne, pismo. [przypis redakcyjny]
1003. nie raz (starop. forma ort.) — dziś popr.: nieraz (tj. wielokrotnie). [przypis edytorski]
1004. przyść (starop. forma) — dziś popr.: przyjść. [przypis edytorski]
1005. porazić na głowę (starop.) — pobić na głowę; pokonać całkowicie. [przypis edytorski]
1006. radby (...) był (starop. forma ort.) — dziś popr.: rad by był, byłby rad; byłby zadowolony, byłby chętnie (coś zrobił). [przypis edytorski]
1007. trzymał siła (starop.) — wiele wiedział a. wysoko cenił. [przypis edytorski]
1008. bał się w swych ludziach iakiey wielkiey szkody (starop.) — bał się, że jego ludzie doznają jakiejś wielkiej szkody (krzywdy, uszczerbku). [przypis edytorski]
1009. potym (starop.) — potem. [przypis edytorski]
1010. snadniej (starop.) — łatwiej. [przypis edytorski]
1011. tey myśli (...) postrzegł (starop.) — spostrzegł tę myśl. [przypis edytorski]
1012. barziej (starop. forma) — dziś popr.: bardziej. [przypis edytorski]
1013. nienagorzej (starop. forma ort.) — dziś popr.: nie najgorzej. [przypis edytorski]
1014. zbyt (starop.) — zbytnio, bardzo, ogromnie. [przypis edytorski]
1015. barzo (starop. forma) — dziś popr.: bardzo. [przypis edytorski]
1016. gładki (starop.) — ładny. [przypis edytorski]
1017. się (...) była urodziła (starop.) — konstrukcja daw. czasu zaprzeszłego, wyrażającego czynność wcześniejszą od pozostałych czynności i stanów zapisanych w czasie przeszłym prostym; znaczenie: urodziła się wcześniej, uprzednio, kiedyś itp. [przypis edytorski]
1018. udatny (starop.) — tu: kształtny, zgrabny, zręczny. [przypis edytorski]
1019. białogłowski (starop.) — kobiecy. [przypis edytorski]
1020. jedno (starop.) — tu: jedynie; tylko. [przypis edytorski]
1021. ugodzić w co (starop.) — osiągnąć co. [przypis edytorski]
1022. przywiedź do skutku (...) radę (starop.) — uskutecznij radę; zrealizuj radę. [przypis edytorski]
1023. dowcip (starop.) — inteligencja, rozum, spryt. [przypis edytorski]
1024. dobywać (starop.) — zdobywać. [przypis edytorski]
1025. bydź (starop. forma ort.) — być. [przypis edytorski]
1026. jeśli bydź może (starop. konstrukcja) — jeśli [to] być może; jeśli to możliwe. [przypis edytorski]
1027. wniki (starop.) — wnyki, sidła; wprawić we wniki: usidlić. [przypis edytorski]
1028. wzmierzić (starop.) — zmierzić; obrzydzić. [przypis edytorski]
1029. imać się czego (starop.) — wziąć się za co; zająć się czym. [przypis edytorski]
1030. podwika (starop.) — niewiasta; [kobieta]. [przypis redakcyjny]
1031. nie możeli być (starop.) — konstrukcja z partykułą -li; znaczenie: jeśli nie może [tak] być. [przypis edytorski]
1032. inszy (starop.) — inny. [przypis edytorski]
1033. Dla wiary wszytko uczynić
Darmowe książki «Jerozolima wyzwolona - Torquato Tasso (czytac ksiazki przez internet .txt) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie
Dodaj komentarz
Uwagi (0)