Jerozolima wyzwolona - Torquato Tasso (czytac ksiazki przez internet .txt) 📖
Krótki opis książki:
Jerozolima wyzwolona (wł. Gerusalemme liberata) to epos rycerski autorstwa Torquata Tassa, podejmujący temat pierwszej wyprawy krzyżowej (świętej wojny) ogłoszonej przez papieża Urbana II na synodzie w Clermont 27 listopada 1095. Epos opisuje końcowy etap wojny oraz zdobycie Jerozolimy przez krzyżowców w 1099 r.
Centralną postacią utworu jest wódz rycerzy chrześcijańskich Gotfred (także: Goffred, wł. Gottifredo), ale istotną rolę odgrywają również inni bohaterowie (np. Rynald, wł. Rinaldo) i ich perypetie. Istotną dla autora kategorią estetyczną była wzniosłość, dochodząca do głosu zarówno w wyborze samego tematu, jak również charakterystyce bohaterów, wskazywaniu na zasady etosu rycerskiego (w tym np. nieatakowanie nieuzbrojonych przeciwników, służenie wsparciem damom itp.) oraz bezinteresowność ich intencji. Wielokrotnie, w rozmaity sposób podkreślane jest to, że krzyżowcy podejmują działania wojenne ze względu na interes jedynej prawdziwej religii (muzułmanie ukazywani są jako inspirowani przez szatana wyznawcy religii fałszywej) oraz chwałę Boga na ziemi.
Epos, będący dziełem życia Tassa (pracę nad nim rozpoczął jako nastolatek) został wydany w roku 1581. Przekładu na język polski dokonał bratanek poety z Czarnolasu, Piotr Kochanowski, już w 1618 r.; samo tłumaczenie stanowi więc ważny zabytek staropolszczyzny. Utwór Tassa cieszył się największym powodzeniem w okresie romantyzmu, do którego poetyki należała między innymi melancholijna tęsknota za rzekomo harmonijnym (tj. nietarganym rewolucyjnymi wstrząsami politycznymi) światem średniowiecza.
Przeczytaj książkę
Podziel się książką:
- Autor: Torquato Tasso
- Epoka: Renesans
- Rodzaj: Liryka
Czytasz książkę online - «Jerozolima wyzwolona - Torquato Tasso (czytac ksiazki przez internet .txt) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 Torquato Tasso
edytorski]
617. pry (starop.) — skrót od: prawi; mówi. [przypis edytorski]
618. potrzebniejszym tu (starop.) — skrót od: potrzebniejszy jestem tu. [przypis edytorski]
619. pręcej (starop. forma) — dziś: prędzej; szybciej. [przypis edytorski]
620. lub (starop.) — tu: czy. [przypis edytorski]
621. spiesznie (starop. forma) — śpiesznie; z pośpiechem; szybko. [przypis edytorski]
622. pojezdża (starop. forma) — tu: jedzie. [przypis edytorski]
623. łajać (starop.) — narzekać, skarżyć się, ubliżać, znieważać. [przypis edytorski]
624. Jerozolimskich kwapiąc się do grodów — przestawienie, zamiast: kwapiąc się do jerozolimskich grodów (porównaj pieśń I zwr. 2, zwr. 25 itp.). [przypis redakcyjny]
625. mieszkanie (starop.) — tu: zwłoka, opóźnienie. [przypis edytorski]
626. wszytkie (starop. forma) — wszystkie. [przypis edytorski]
627. w lesiech (starop. forma) — dziś Msc.lm: w lasach. [przypis edytorski]
628. odprawować (starop.) — odprawiać. [przypis edytorski]
629. wytychać (starop.) — odpoczywać. [przypis edytorski]
630. mniejszy (starop.) — dziś M.lm: mniejsi, pomniejsi. [przypis edytorski]
631. rany (starop.) — wczesny. [przypis edytorski]
632. ujźrzeć (starop. forma) — ujrzeć. [przypis edytorski]
633. wiatrek (starop. forma) — wiaterek. [przypis edytorski]
634. rany (starop.) — wczesny. [przypis edytorski]
635. tym czasem (starop. forma ort.) — dziś popr.: tymczasem. [przypis edytorski]
636. roskazać (starop. forma ort.) — dziś popr.: rozkazać. [przypis edytorski]
637. Łatwiej szaloną Wisłę nakierować (starop.) — w oryginale: volubil’ onda presso Caridi. [przypis redakcyjny]
638. wszytkie (starop. forma) — wszystkie. [przypis edytorski]
639. wstrącić co (starop. forma) — dać wstręt; dać odpór; przeciwstawić się czemu. [przypis edytorski]
640. Krępak — góra w Tatrach; w oryginale: Appenino. [przypis redakcyjny]
641. mało co (starop.) — niewiele. [przypis edytorski]
642. pożądny (starop.) — pożądany, upragniony. [przypis redakcyjny]
643. tam i sam (starop.) — tu i tam; tu i ówdzie. [przypis edytorski]
644. nakoniec (starop. forma ort.) — dziś popr.: na koniec. [przypis edytorski]
645. niewczas (starop.) — niewygoda, trud. [przypis edytorski]
646. patrzyć (starop. forma) — patrzeć. [przypis edytorski]
647. upłakany [wzrok] (starop.) — tu: załzawione od płaczu oczy. [przypis edytorski]
648. kędy (starop.) — gdzie. [przypis edytorski]
649. łykanie (starop.) — łkanie. [przypis redakcyjny]
650. słyszeć było (starop.) — było słychać. [przypis edytorski]
651. zfrasowane (starop. forma) — dziś popr.: zafrasowane. [przypis edytorski]
652. rozdymane od wolnych wiatrów (starop.) — rozdymane [rozdmuchiwane] przez wolne [tj. swobodnie wiejące] wiatry. [przypis edytorski]
653. z nienagła (starop.) — powoli, stopniowo; por. z nagła: nagle. [przypis edytorski]
654. wały (starop.) — tu: fale. [przypis edytorski]
655. takim kształtem (starop.) — w taki sposób. [przypis edytorski]
656. z wieże (starop.) — dziś popr. forma D.lp r.ż.: z wieży. [przypis edytorski]
657. wyskakował (starop. forma) — wyskakiwał. [przypis edytorski]
658. ludzie (...) ukazował (starop. forma) — ukazywał ludzi. [przypis edytorski]
659. ukazować (starop. forma) — ukazywać. [przypis edytorski]
660. naypręcey a. najpręcej (starop. forma) — najprędzej; iako naypręcey: jak najprędzej, jak najszybciej. [przypis edytorski]
661. miejcie się do sprawy (starop.) — szykujcie się [gotujcie się] do sprawy [tj. tu: do walki]. [przypis edytorski]
662. mieć się trzeba do czego (starop.) — trzeba się skierować ku czemuś, sięgnąć po coś itp. [przypis edytorski]
663. zjęty (starop.) — zdjęty; przejęty. [przypis edytorski]
664. biała płeć (starop.) — białogłowy; kobiety. [przypis edytorski]
665. podeszli [ludzie] (starop.) — ludzie w podeszłym wieku. [przypis edytorski]
666. meszkita (starop.) — meczet, świątynia mahometańska. [przypis edytorski]
667. co duży (starop. forma) — co [są] duzi (lm). [przypis edytorski]
668. nie bawić się (starop.) — nie zwlekać. [przypis edytorski]
669. wszytkie (starop. forma) — wszystkie. [przypis edytorski]
670. po Erminią (starop. forma) — dziś B.lp r.ż.: po Erminię. [przypis edytorski]
671. ztąd (starop. forma) — dziś popr. (po ubezdźwięcznieniu): stąd. [przypis edytorski]
672. dobyć (starop.) — zdobyć. [przypis edytorski]
673. w tem (starop. forma) — dziś popr.: wtem. [przypis edytorski]
674. nie mały (starop. forma ort.) — dziś popr.: niemały (tj. spory, duży). [przypis edytorski]
675. nazad (starop.) — z powrotem, w tył. [przypis edytorski]
676. łacny (starop. forma) — łatwy. [przypis edytorski]
677. między wały (starop. forma) — dziś popr. forma N.lm: między wałami. [przypis edytorski]
678. prawić (starop.) — mówić. [przypis edytorski]
679. stroną [się ukazała] (starop. forma) — z boku. [przypis edytorski]
680. potkać się (starop.) — spotkać się. [przypis edytorski]
681. naszy (starop. forma) — dziś M.lm: nasi. [przypis edytorski]
682. w onem (starop.) — w tym. [przypis edytorski]
683. co raz to bardziej (starop. forma ort.) — dziś popr.: coraz. [przypis edytorski]
684. może (starop.) — [tu:] można; I może tak rzec, że na nich jechała: i tak rzec można, że na nich jechała ([na nich, tj. na Tankreda,] którego Klorynda jeszcze nie zna). [przypis redakcyjny]
685. toli (...) ustąpili (starop.) — konstrukcja z partykułą -li; tu znaczenie: tak więc ustąpili. [przypis edytorski]
686. sprawa (starop.) — porządek, dowództwo; [sprawą ustąpili: ustąpili w porządku; red. WL]. [przypis redakcyjny]
687. jakokolwiek (starop. forma) — jakkolwiek. [przypis edytorski]
688. w tym (starop. forma) — dziś popr.: wtem; nagle, naraz. [przypis edytorski]
689. kinąć (starop.) — dać znak skinieniem, skinąć, machnąć; także: rzucić, rzucić się. [przypis edytorski]
690. drzewo (starop.) — [tu:] kopia; [drzewce]. [przypis redakcyjny]
691. pomieniony (starop.) — wspomniany (wyżej, wcześniej). [przypis edytorski]
692. rozumieć (starop.) — tu: sądzić, mieć przekonanie. [przypis edytorski]
693. z wieże (starop. forma) — dziś D.lp r.ż.: z wieży. [przypis edytorski]
694. zoczyć (starop.) — zobaczyć. [przypis edytorski]
695. ony (starop. forma) — te. [przypis edytorski]
696. chrześciany (starop. forma) — dziś popr. forma B.lm: chrześcijan. [przypis edytorski]
697. na ten czas (starop.) — natenczas; w tej chwili, w tym momencie. [przypis edytorski]
698. miasto (starop.) — zamiast. [przypis edytorski]
699. wyglądać (starop.) — tu: wyczekiwać, oczekiwać. [przypis edytorski]
700. przedsię (starop.) — przecież, wszak, wszakże, jednak. [przypis edytorski]
701. dojźrzeć (starop. forma) — dojrzeć; spostrzec. [przypis edytorski]
702. bawełnica (starop.) — suknia lub materia bawełniana. [przypis redakcyjny]
703. omoczyć (starop.) — zmoczyć. [przypis edytorski]
704. przykop a. przykopa (starop.) — rów. [przypis edytorski]
705. dziać (starop.) — nazywać. [przypis redakcyjny]
706. żywegobym go raczej rada miała (starop.) — konstrukcja z przestawną końcówką czasownika; inaczej: rada [tj. chętnie] miałabym go [dostałabym go] raczej żywego. [przypis edytorski]
707. siła (starop.) — dużo, wiele, mnóstwo. [przypis edytorski]
708. białagłowa (starop.) — dziś: białogłowa; kobieta; daw. obie części składowe słowa odmieniały się (por. np. dzisiejsze: Białystok, do Białegostoku itd.). [przypis edytorski]
709. w tem (starop. forma) — dziś popr.: wtem. [przypis edytorski]
710. jonak (starop.) — junak; młodzieniec. [przypis edytorski]
711. drzewo (starop.) — tu: kopia; drzewce. [przypis edytorski]
712. w onej dobie (starop.) — w tym czasie; wtedy. [przypis edytorski]
713. obie drzewa (starop. forma) — daw. liczba podwójna, dziś popr.: oba drzewce; obie kopie. [przypis edytorski]
714. potem (starop.) — tu: w wyniku tego. [przypis edytorski]
715. kiedyby się (...) skłoniły (starop.) — konstrukcja z przestawną końcówką czasownika; inaczej: kiedy skłoniłyby się. [przypis edytorski]
716. onci (starop., gw.) — ten ci, ten właśnie. [przypis edytorski]
717. ona (starop. forma) — tu: ta, owa. [przypis edytorski]
718. coć się podobała (starop., gw.) — skrót od: co ci się podobała; która ci się podobała. [przypis edytorski]
719. z trafunku (starop.) — przypadkiem. [przypis edytorski]
720. przedtym (starop. forma) — dziś: przedtem. [przypis edytorski]
721. śmiały na inszych (starop.) — śmielszy od innych. [przypis edytorski]
722. żadnym kształtem (starop.) — w żaden sposób. [przypis edytorski]
723. niechce (starop. forma ort.) — dziś popr.: nie chce. [przypis edytorski]
724. szable (starop. forma) — dziś D.lp r.ż.: szabli. [przypis edytorski]
725. nie raniony (starop. forma ort.) — dziś popr.: nieraniony. [przypis edytorski]
726. ugadzać (starop.) — godzić, uderzać, nacierać. [przypis edytorski]
727. nakoniec (starop. forma ort.) — dziś popr.: na koniec. [przypis edytorski]
728. prawić (starop.) — mówić. [przypis edytorski]
729. nielutościwy (starop.) — nielitościwy; bezlitosny. [przypis edytorski]
730. kęs (starop.) — tu: odrobinę, trochę. [przypis edytorski]
731. nic niedbała (starop. forma) — dziś popr.: (...) nie dbała. [przypis edytorski]
732. potkać się (starop.) — spotkać się; tu: zewrzeć się w pojedynku, por. dzisiejsze: potykać się z kimś. [przypis edytorski]
733. wydrzy (...) utni (starop. forma) — zamiast: wydrzyj, utnij; obie formy dawniejsze trybu rozkazującego, por. pieśń IX zwr. 44. [przypis redakcyjny]
734. nademną (starop. forma ort.) — dziś popr.: nade mną. [przypis edytorski]
735. krzywo (starop.) — krzywe, złe, nieodpowiednie. [przypis edytorski]
736. krzywe [piersi] (starop.) — krzywe, złe, nieodpowiednie. [przypis edytorski]
737. chceszli (...) strzelić (starop.) — konstrukcja z partykułą -li; znaczenie: czy chcesz strzelić. [przypis edytorski]
738. prętki (starop. forma) — dziś: prędki. [przypis edytorski]
739. zdjimę (starop. forma) — zdejmę. [przypis edytorski]
740. paiż (starop.) — tarcza. [przypis redakcyjny]
741. lubo (starop.) — tu: lub też. [przypis edytorski]
742. do prawdy (starop.) — dziś: doprawdy; naprawdę. [przypis edytorski]
743. y tam y sam (starop.) — tu i tam. [przypis edytorski]
744. przedsię (starop.) — przecież, wszak, wszakże, jednak. [przypis edytorski]
745. raz (starop.) — cios. [przypis edytorski]
746. kwapiony (starop.) — zbyt prędki, nazbyt pospiesznie wymierzony. [przypis edytorski]
747. kilką kropli (starop. forma) — dziś N.lm r.ż.: kilkoma kroplami. [przypis edytorski]
748. krwie (starop. forma) — dziś D.lp r.ż.: krwi. [przypis edytorski]
749. rozjeść się (starop.) — rozgniewać się. [przypis redakcyjny]
750. szedł w pogonią (starop. forma) — ruszył w pogoń. [przypis edytorski]
751. ledwie więc (starop.) — tu: niemal jak. [przypis edytorski]
752. tył podawać (starop.) — cofać się, uciekać. [przypis edytorski]
753. barziej (starop. forma) — dziś popr.: bardziej. [przypis edytorski]
754. naszem (starop. forma) — tu C.lm: naszym. [przypis edytorski]
755. zubr (starop. forma) — zamiast: żubr (tak stale u P. Kochanowskiego). [przypis edytorski]
756. psi (starop. forma) — dziś popr. M.lm: psy. [przypis edytorski]
757. tarczą (...) trzymając (starop. forma) — dziś B.lp r.ż.: tarczę. [przypis edytorski]
758. w pogonią (starop. forma) — dziś dziś B.lp r.ż.: w pogoń. [przypis edytorski]
759. wyciśniony (starop.) — wyrzucony; por. cisnąć. [przypis
Darmowe książki «Jerozolima wyzwolona - Torquato Tasso (czytac ksiazki przez internet .txt) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie
Dodaj komentarz
Uwagi (0)