Jerozolima wyzwolona - Torquato Tasso (czytac ksiazki przez internet .txt) 📖
Krótki opis książki:
Jerozolima wyzwolona (wł. Gerusalemme liberata) to epos rycerski autorstwa Torquata Tassa, podejmujący temat pierwszej wyprawy krzyżowej (świętej wojny) ogłoszonej przez papieża Urbana II na synodzie w Clermont 27 listopada 1095. Epos opisuje końcowy etap wojny oraz zdobycie Jerozolimy przez krzyżowców w 1099 r.
Centralną postacią utworu jest wódz rycerzy chrześcijańskich Gotfred (także: Goffred, wł. Gottifredo), ale istotną rolę odgrywają również inni bohaterowie (np. Rynald, wł. Rinaldo) i ich perypetie. Istotną dla autora kategorią estetyczną była wzniosłość, dochodząca do głosu zarówno w wyborze samego tematu, jak również charakterystyce bohaterów, wskazywaniu na zasady etosu rycerskiego (w tym np. nieatakowanie nieuzbrojonych przeciwników, służenie wsparciem damom itp.) oraz bezinteresowność ich intencji. Wielokrotnie, w rozmaity sposób podkreślane jest to, że krzyżowcy podejmują działania wojenne ze względu na interes jedynej prawdziwej religii (muzułmanie ukazywani są jako inspirowani przez szatana wyznawcy religii fałszywej) oraz chwałę Boga na ziemi.
Epos, będący dziełem życia Tassa (pracę nad nim rozpoczął jako nastolatek) został wydany w roku 1581. Przekładu na język polski dokonał bratanek poety z Czarnolasu, Piotr Kochanowski, już w 1618 r.; samo tłumaczenie stanowi więc ważny zabytek staropolszczyzny. Utwór Tassa cieszył się największym powodzeniem w okresie romantyzmu, do którego poetyki należała między innymi melancholijna tęsknota za rzekomo harmonijnym (tj. nietarganym rewolucyjnymi wstrząsami politycznymi) światem średniowiecza.
Przeczytaj książkę
Podziel się książką:
- Autor: Torquato Tasso
- Epoka: Renesans
- Rodzaj: Liryka
Czytasz książkę online - «Jerozolima wyzwolona - Torquato Tasso (czytac ksiazki przez internet .txt) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 Torquato Tasso
twoją przyczyną; konstrukcja podobna jak w wyrażeniach: na twój rozkaz, na twój wniosek, na twoją prośbę. [przypis redakcyjny]
486. słychany (starop.) — słyszany; mało słychany: niesłychany, rzadko spotykany. [przypis edytorski]
487. statecznie (starop.) — tu: stanowczo, nieugięcie. [przypis edytorski]
488. ukraina (starop.) — pogranicze, kresy państwa. [przypis redakcyjny]
489. siła (starop.) — dużo, mnóstwo. [przypis edytorski]
490. różnie (starop.) — [tu:] w różne strony. [przypis redakcyjny]
491. Siła ich (...) błądzili (...) siła, (...) iechali (starop. forma) — zamiast: siła ich błądziło, siła jechało; czyli: wielu błądziło, jechało: łacińska constructio ad sensum, np. multitudo fuerunt. [przypis redakcyjny]
492. potkać się (starop.) — spotkać się. [przypis edytorski]
493. nie spieśnie (starop.) — niespiesznie. [przypis edytorski]
494. naszy (starop. forma) — dziś M.lm: nasi. [przypis edytorski]
495. kwapić (starop.) — pośpieszać; przyśpieszać; iść szybko. [przypis edytorski]
496. przyjachać (starop. forma) — dziś: przyjechać. [przypis edytorski]
497. pokazować (starop. forma) — pokazywać. [przypis edytorski]
498. pozad (starop.) — z tyłu. [przypis edytorski]
499. Alet — poseł egipski. [przypis redakcyjny]
500. barzo (starop. forma) — dziś popr.: bardzo. [przypis edytorski]
501. podły (starop.) — niskiego stanu. [przypis redakcyjny]
502. dowcip (starop.) — inteligencja, spryt. [przypis edytorski]
503. rozumieć (starop.) — tu: pojmować; przyjmować. [przypis edytorski]
504. Argant — poseł egipski, bohater saraceński. [przypis redakcyjny]
505. Cyrkasy — kraina Czerkiesów na Kaukazie. [przypis redakcyjny]
506. złożyć (starop.) — [tu:] ustąpić, spuścić. [przypis redakcyjny]
507. wszystkę (starop. forma) — wszystką; całą. [przypis edytorski]
508. w ubierze (starop. forma) — zamiast [Msc.lp]: w ubiorze; stara forma, podobnie: żenie zamiast: żonie, pieśń VII zwr. 11; ścienie zamiast: ścianie, pieśń III zwr. 51. [przypis redakcyjny]
509. w onej dobie (starop.) — w tym czasie. [przypis edytorski]
510. wszedszy (starop. forma) — dziś popr.: wszedłszy. [przypis edytorski]
511. tylko co (starop.) — mało, o mało że. [przypis redakcyjny]
512. niźli a. niżli (starop.) — tu: zanim. [przypis edytorski]
513. potym (starop.) — dziś: potem. [przypis edytorski]
514. naszy (starop. forma) — dziś M.lm: nasi. [przypis edytorski]
515. po syriysku — po syryjsku; tzn. zapewne po arabsku, ponieważ wschodnioaramejski, którego używano w starożytnej Syrii, zanikł około VIII w. n.e. po najeździe Arabów na Syrię. [przypis edytorski]
516. naleziony (starop.) — znaleziony. [przypis edytorski]
517. niezastanowiony (starop.) — niepowstrzymany. [przypis edytorski]
518. słupy Herkulesa a. słupy Alcydy — heros Herakles (w mit. rzym. Herkules), wnuk Alceusza (Alkajosa, stąd przydomek herosa Alcyd a. Alkides), podczas wyprawy po woły Gerionesa wbił dwa słupy, jeden po stronie europejskiej, Kalpe, drugi w Afryce, Abila, nad cieśniną (zw. Gibraltarską), która miała być jego dziełem. [przypis edytorski]
519. między tak wielą (starop. forma) — zamiast: między tak wieloma; forma rzeczownikowa nieużywanego przymiotnika: wiel, wiela, wielo. [przypis redakcyjny]
520. Statecznąć przyjaźń (...) niesiemy (starop.) — inaczej: niesiemy ci stateczną przyjaźń; stateczny (starop.): stały, niewzruszony. [przypis edytorski]
521. widziemy (starop. forma) — dziś popr.: widzimy. [przypis edytorski]
522. ztąd (starop. forma) — dziś popr. (po ubezdźwięcznieniu): stąd. [przypis edytorski]
523. chceć ubespieczyć (starop.) — chce ci ubezpieczyć. [przypis edytorski]
524. postanowić (starop.) — ustalić; państwo do końca niepostanowione: [państwo nie do końca ustalone, ustanowione; red. WL]. [przypis redakcyjny]
525. siedli (starop.) — [tu:] przepadli, zginęli. [przypis redakcyjny]
526. za tak małe czasy (starop.) — w tak krótkim czasie. [przypis edytorski]
527. znieść (starop.) — zniszczyć. [przypis redakcyjny]
528. biegłe [lata] (starop.) — bieżące. [przypis redakcyjny]
529. naszy (starop. forma) — dziś M.lm: nasi. [przypis edytorski]
530. łatwie (starop. forma) — łatwo. [przypis edytorski]
531. więtszy (starop. forma) — większy. [przypis edytorski]
532. pomknąć (starop.) — poprowadzić dalej, rozszerzyć. [przypis edytorski]
533. barziej (starop. forma) — dziś popr.: bardziej. [przypis edytorski]
534. a niżli (starop.) — aniżeli; niż. [przypis edytorski]
535. odpasować (starop.) — odpasać; odłączyć od pasa. [przypis edytorski]
536. zkąd (starop. forma ort.) — dziś popr. (po ubezdźwięcznieniu): skąd. [przypis edytorski]
537. roście (starop. forma) — dziś popr. 3. os. lp: rośnie. [przypis edytorski]
538. wzrokuć nie odbierze (starop.) — skrót od: nie odbierze ci wzroku. [przypis edytorski]
539. zaraz (starop.) — naraz, [nagle]. [przypis redakcyjny]
540. powadzić się (starop.) — pokłócić się. [przypis edytorski]
541. wierzże (starop.) — konstrukcja z partykułą wzmacniającą -że. [przypis edytorski]
542. sadzić się na czym (starop.) — polegać na czym, dufać w co. [przypis redakcyjny]
543. Kassan — król Antiochii, ojciec Erminii; [syn Kassanów: syn Kassanowy, syn Kassana; red. WL]. [przypis redakcyjny]
544. zprzymierzony (starop. forma) — dziś popr. (po ubezdźwięcznieniu): sprzymierzony. [przypis edytorski]
545. azaś (starop.) — czyś; czy jesteś. [przypis edytorski]
546. dobrześ wiadomy (starop. konstrukcja) — inaczej: dobrze jesteś wiadomy; dobrze wiesz. [przypis edytorski]
547. niechciał (starop. forma ort.) — dziś popr.: nie chciał; iakoć niechciał: jak nie chciał ci [dać przejścia itd.]. [przypis edytorski]
548. przeście (starop.) — przejście. [przypis edytorski]
549. bespieczny (starop. forma) — dziś popr.: bezpieczny. [przypis edytorski]
550. ponno a. pono (starop.) — ponoć; podobno. [przypis edytorski]
551. skukłać (starop.) — pobić, pogromić, [rozgromić]. [przypis redakcyjny]
552. siła (starop.) — dużo, mnóstwo. [przypis edytorski]
553. niewczas (starop.) — niewygoda; rot wiele niewczasem zmniejszonych: rot [oddziałów wojsk] wiele pomniejszonych z powodu niewygód. [przypis edytorski]
554. bydź (starop. forma) — dziś popr. (po ubezdźwięcznieniu): być. [przypis edytorski]
555. przedsię (starop.) — przecież, wszak, wszakże, jednak. [przypis edytorski]
556. jedno (starop.) — tylko. [przypis edytorski]
557. przypiąć (starop.) — dokuczyć; [por.] głód przypnie. [przypis redakcyjny]
558. wszytkie (starop. forma) — wszystkie. [przypis edytorski]
559. takli to (...) żywot (...) macie (starop.) — konstrukcja z partykułą -li; znaczenie: czy taki żywot macie. [przypis edytorski]
560. żywot (starop.) — [tu:] żywność, utrzymanie. [przypis redakcyjny]
561. ony (starop. forma) — te, one [okręty]. [przypis edytorski]
562. aza (starop.) — czy, czyż, alboż; może. [przypis edytorski]
563. przyjaźliwe (starop.) — przyjazne; tu: sprzymierzone. [przypis edytorski]
564. wstręt (starop.) — odpór, przeszkoda. [przypis redakcyjny]
565. dwa razyćby nas potrzeba porazić (starop.) — konstrukcja z partykułą -ci (skróconą do -ć) i ruchomą końcówką trybu przypuszczającego; znaczenie: trzeba by [ci] nas dwa razy porazić [dwa razy pokonać]. [przypis edytorski]
566. gdzieby (starop.) — tu: gdyby. [przypis edytorski]
567. przegrać polem (starop.) — [przegrać] w polu. [przypis redakcyjny]
568. ujmi (starop. forma) — dziś popr. forma 2.os.lp trybu rozkazującego: ujmij. [przypis edytorski]
569. bespieczny (starop. forma) — dziś popr.: bezpieczny. [przypis edytorski]
570. pojźrzawszy (starop.) — spojrzawszy. [przypis edytorski]
571. spisek (starop.) — warunek pokoju, układ, przymierze. [przypis redakcyjny]
572. wyjąćbychmy chcieli (starop.) — konstrukcja z przestawną końcówką czasownika; inaczej: bychmy chcieli wyjąć; dziś: chcielibyśmy wyjąć [tj. wyswobodzić]. [przypis edytorski]
573. natośmy (...) opuścili [domy] (starop.) — konstrukcja z przestawną końcówką czasownika; inaczej: na to [dlatego, po to] opuściliśmy. [przypis edytorski]
574. umysł (starop.) — tu: zamysł. [przypis edytorski]
575. łatwie (starop. forma) — łatwo. [przypis edytorski]
576. niebespieczeństwo (starop. forma ort.) — niebezpieczeństwo. [przypis edytorski]
577. wywodzić (starop.) — tu: wyprowadzać (por. wieść: prowadzić). [przypis edytorski]
578. błagać kogo (starop.) — tu: przebłagiwać kogo a. co. [przypis edytorski]
579. naprawuje (starop. forma) — dziś popr. forma 3.os.lp: naprawia. [przypis edytorski]
580. tąśmy (...) dobyli [miast i zamków] (starop.) — konstrukcja z przestawną końcówką czasownika; inaczej: tą dobyliśmy (tą, tzn. boską ręką, patrz wyżej, strofa 83 pieśni II). [przypis edytorski]
581. nadzieje (starop. forma) — dziś popr. forma D.lp r.ż.: nadziei. [przypis edytorski]
582. armata (starop.) — tu: flota. [przypis edytorski]
583. by (starop.) — tu: choćby. [przypis edytorski]
584. najwiętsze (starop. forma) — największe. [przypis edytorski]
585. naszę (starop. forma) — dziś B.lp r.ż.: naszą. [przypis edytorski]
586. namniej (starop.) — najmniej. [przypis edytorski]
587. szczęśliwszy (starop. forma) — tu: szczęśliwsi (M.lm). [przypis edytorski]
588. pry (starop.) — skrót od: prawi; mówi. [przypis edytorski]
589. niechce (starop. forma ort.) — dziś popr.: nie chce. [przypis edytorski]
590. niech się ma do boju (starop.) — niech się przygotuje do boju (walki). [przypis edytorski]
591. przodek (starop.) — tu: przednia część (szaty). [przypis edytorski]
592. obiedwie stronie (starop. forma) — liczba podwójna, dziś nieużywana, podobnie: dwie koronie, pieśń VIII zwr. 15. [przypis redakcyjny]
593. podniózszy (starop. forma) — dziś popr.: podniósłszy. [przypis edytorski]
594. wzgórę (starop. forma) — w górę; wzwyż. [przypis edytorski]
595. w oney dobie (starop.) — w tym czasie. [przypis edytorski]
596. obierzże (starop. forma) — konstrukcja z partykułą wzmacniającą -że; znaczenie: wybierz. [przypis edytorski]
597. Janus (mit. rzym.) — bóg początków, opiekun drzwi, bram i mostów, patron umów, układów sojuszniczych; tradycyjnie przedstawiany z dwiema twarzami, z kluczami i laską, co symbolizować miało władzę nad ziemią i niebem, czy też przeszłością i przyszłością; bramy jego świątyni zamykano w czasie pokoju, a otwierano w czasie wojny. [przypis edytorski]
598. zamkniony (starop. forma) — zamknięty. [przypis edytorski]
599. krwie (starop. forma) — dziś: krwi; krwie chciwa: żądna krwi. [przypis edytorski]
600. Tyzyfona (mit. gr.) — siostra Alekto i Megery, jedna z Erynii. [przypis redakcyjny]
601. Megera (mit. gr.) — jedna z Erynii, siostra Alekto i Tyzyfony. [przypis redakcyjny]
602. Nemrot, Nemrod a. Nimrod — prawnuk Noego, sławny myśliwy i władca Mezopotamii; wg tradycji żydowskiej inicjator budowy miasta i wieży Babel. [przypis edytorski]
603. wieża ona (starop. forma) — ta wieża, owa wieża; tu: wieża Babel. [przypis edytorski]
604. szła przezeń wzgórę — tu: była przez niego wznoszona (budowana). [przypis edytorski]
605. wzgórę (starop. forma) — w górę; wzwyż. [przypis edytorski]
606. pokazować (starop. forma) — dziś popr.: pokazywać. [przypis edytorski]
607. niechciał (starop. forma ort.) — dziś popr.: nie chciał. [przypis edytorski]
608. skosztować (starop.) — tu: spróbować; wypróbować (zmierzyć) swoje siły. [przypis edytorski]
609. przedsię (starop.) — przecież, wszak, wszakże, jednak. [przypis edytorski]
610. Nicea — stolica Bitynii. [przypis redakcyjny]
611. hełm (...) którego, wziąwszy Niceą, dostano (starop.) — hełm zdobyty [jako trofeum] po wzięciu (tj.zdobyciu) Nicei. [przypis edytorski]
612. wszytka (starop. forma) — wszystka, cała. [przypis edytorski]
613. sadzony (starop.) — tu: wysadzany (szlachetnymi kamieniami). [przypis edytorski]
614. stucznie a. sztucznie (starop.) — kunsztownie. [przypis edytorski]
615. ztąd (starop. forma) — dziś popr. (po ubezdźwięcznieniu): stąd. [przypis edytorski]
616. nie długo (starop. forma ort.) — dziś popr.: niedługo; wkrótce. [przypis
Darmowe książki «Jerozolima wyzwolona - Torquato Tasso (czytac ksiazki przez internet .txt) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie
Dodaj komentarz
Uwagi (0)