Jerozolima wyzwolona - Torquato Tasso (czytac ksiazki przez internet .txt) 📖
Krótki opis książki:
Jerozolima wyzwolona (wł. Gerusalemme liberata) to epos rycerski autorstwa Torquata Tassa, podejmujący temat pierwszej wyprawy krzyżowej (świętej wojny) ogłoszonej przez papieża Urbana II na synodzie w Clermont 27 listopada 1095. Epos opisuje końcowy etap wojny oraz zdobycie Jerozolimy przez krzyżowców w 1099 r.
Centralną postacią utworu jest wódz rycerzy chrześcijańskich Gotfred (także: Goffred, wł. Gottifredo), ale istotną rolę odgrywają również inni bohaterowie (np. Rynald, wł. Rinaldo) i ich perypetie. Istotną dla autora kategorią estetyczną była wzniosłość, dochodząca do głosu zarówno w wyborze samego tematu, jak również charakterystyce bohaterów, wskazywaniu na zasady etosu rycerskiego (w tym np. nieatakowanie nieuzbrojonych przeciwników, służenie wsparciem damom itp.) oraz bezinteresowność ich intencji. Wielokrotnie, w rozmaity sposób podkreślane jest to, że krzyżowcy podejmują działania wojenne ze względu na interes jedynej prawdziwej religii (muzułmanie ukazywani są jako inspirowani przez szatana wyznawcy religii fałszywej) oraz chwałę Boga na ziemi.
Epos, będący dziełem życia Tassa (pracę nad nim rozpoczął jako nastolatek) został wydany w roku 1581. Przekładu na język polski dokonał bratanek poety z Czarnolasu, Piotr Kochanowski, już w 1618 r.; samo tłumaczenie stanowi więc ważny zabytek staropolszczyzny. Utwór Tassa cieszył się największym powodzeniem w okresie romantyzmu, do którego poetyki należała między innymi melancholijna tęsknota za rzekomo harmonijnym (tj. nietarganym rewolucyjnymi wstrząsami politycznymi) światem średniowiecza.
Przeczytaj książkę
Podziel się książką:
- Autor: Torquato Tasso
- Epoka: Renesans
- Rodzaj: Liryka
Czytasz książkę online - «Jerozolima wyzwolona - Torquato Tasso (czytac ksiazki przez internet .txt) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 Torquato Tasso
href="part8.xhtml#anchor-1159">1159. koronę, co mnie należała (starop.) — koronę, która się mnie należała; (...) która do mnie należała. [przypis edytorski]
1160. zarabiać (starop.) — tu: zasługiwać. [przypis edytorski]
1161. gdziebym (starop.) — tu: gdybym. [przypis edytorski]
1162. strach to w nim sprawuje (starop.) — strach to w nim sprawia; sprawia to jego strach. [przypis edytorski]
1163. żeby nie pozbył [państwa] (starop. konstrukcja) — tu: żeby nie stracił [państwa]. [przypis edytorski]
1164. przyść do czego (starop. konstrukcja) — przyjść do czego; tu: dostać, uzyskać co; por. dzisiejsze: dojść do władzy, majątku itp. [przypis edytorski]
1165. zginienie (starop.) — tu: śmierć, zgładzenie. [przypis edytorski]
1166. niewątpliwa to (starop. konstrukcja) — niewątpliwa to [rzecz]; dziś to niewątpliwe. [przypis edytorski]
1167. łatwie (starop. forma) — łatwo. [przypis edytorski]
1168. nademną (starop. forma ort.) — dziś popr.: nade mną. [przypis edytorski]
1169. na płacz (...) dbać (starop.) — dbać o płacz; zwracać uwagę na płacz. [przypis edytorski]
1170. nie długo (starop. forma ort.) — niedługo. [przypis edytorski]
1171. którąś zwojował (starop.) — konstrukcja z przestawną końcówką czasownika; inaczej: którą zwojowałeś. [przypis edytorski]
1172. nieprzyjacioły (starop. forma) — nieprzyjaciół. [przypis edytorski]
1173. one (starop.) — te, owe. [przypis edytorski]
1174. z niewolej (starop. forma) — dziś D.lp r.ż.: z niewoli. [przypis edytorski]
1175. zkrzywdzona (starop. forma) — dziś popr.: skrzywdzona. [przypis edytorski]
1176. napoły (starop. forma ort.) — dziś popr.: na poły; w połowie, na pół. [przypis edytorski]
1177. dziesiąci (starop. forma) — dziesięciu. [przypis edytorski]
1178. harcerz (starop.) — harcownik; ścierający się pojedynczo w walce z nieprzyjacielem. [przypis edytorski]
1179. tuszyć (starop.) — mieć nadzieję. [przypis edytorski]
1180. dziesięć temu wydołają (starop.) — dziś: dziesięciu temu podoła. [przypis edytorski]
1181. siła (starop.) — dużo, wiele, mnóstwo. [przypis edytorski]
1182. tyranna (starop. forma) — dziś popr. forma B.lp: tyrana (zdwojona spółgłoska „n” występowała zwykle w wyrazach zapożyczonych, jak w tym przypadku). [przypis edytorski]
1183. wygładzić (starop.) — tu: zgładzić, zabić. [przypis redakcyjny]
1184. zostawa (starop. forma) — zostaje; tu: pozostaje. [przypis edytorski]
1185. wątpliwy (starop.) — wątpiący, pełen wątpliwości. [przypis edytorski]
1186. wiadom (starop. forma) — świadom; wiedząc. [przypis edytorski]
1187. że krzywdę cierpiała (starop.) — tu: ponieważ cierpiała krzywdę; ponieważ doznała krzywdy. [przypis edytorski]
1188. słuszna (starop. forma) — słuszna [rzecz]; dziś: jest słuszne a. słusznie. [przypis edytorski]
1189. myślił (starop.) — dziś 3.os. lp cz.przesz.: myślał. [przypis edytorski]
1190. żeby (...) wstawił (starop.) — konstrukcja z przestawną końcówką trybu przypuszczającego czasownika; inaczej: że wstawiłby. [przypis edytorski]
1191. kiedyby (...) została (starop.) — gdyby została. [przypis edytorski]
1192. łatwie (starop. forma) — łatwo. [przypis edytorski]
1193. namyśliwać się (starop. forma) — dziś popr.: namyślać się. [przypis edytorski]
1194. lubo (starop.) — tu: czy. [przypis edytorski]
1195. frasować się (starop.) — martwić się. [przypis edytorski]
1196. nakoniec (starop. forma ort.) — dziś popr.: na koniec. [przypis edytorski]
1197. przypaść na co (starop.) — zgodzić się [na co], podjąć się [czego]. [przypis redakcyjny]
1198. przedsię (starop.) — przecież, wszak, wszakże, jednak. [przypis edytorski]
1199. byśmy się byli nie jęli (starop.) — konstrukcja daw. czasu zaprzeszłego, wyrażającego czynność wcześniejszą od pozostałych czynności i stanów zapisanych w czasie przeszłym prostym; znaczenie: gdybyśmy [wcześniej] nie zabrali się za co; gdybyśmy [wcześniej] nie wzięli się za co. [przypis edytorski]
1200. indziej (starop.) — gdzie indziej. [przypis edytorski]
1201. bespiecznie (starop. forma ort.) — dziś popr.: bezpiecznie. [przypis edytorski]
1202. iżeśmy (...) wyrwać umyślili (starop.) — konstrukcja z przestawną końcówką czasownika; inaczej: iż umyśliliśmy wyrwać; iż postanowiliśmy wyrwać. [przypis edytorski]
1203. omieszkiwać (starop.) — odkładać, zaniedbywać. [przypis edytorski]
1204. zdarzyli Bóg (starop.) — konstrukcja z partykułą -li; znaczenie: jeśli Bóg zdarzy (tj. jeśli da, jeśli pozwoli). [przypis edytorski]
1205. wyswobodziemy (starop. forma) — wyswobodzimy. [przypis edytorski]
1206. z niewolej (starop. forma) — dziś D.lp r.ż.: z niewoli. [przypis edytorski]
1207. wrychle (starop.) — rychło, szybko, wkrótce. [przypis edytorski]
1208. rozcząć, rozczynać (starop. forma) — rozpocząć; rozczęty: rozpoczęty, zaczęty. [przypis redakcyjny]
1209. przyrzekamyć to (starop.) — skrót od: przyrzekamy ci to. [przypis edytorski]
1210. przywróciem (starop. forma) — przywrócimy. [przypis edytorski]
1211. odjęty (starop.) — tu: zabrany, odebrany. [przypis edytorski]
1212. twoję (starop. forma) — dziś B.lp r.ż.: twoją. [przypis edytorski]
1213. mieć na pieczy (starop.) — troszczyć się o co; por. piecza: troska, pieczołowitość, pilność. [przypis edytorski]
1214. nie grzeczy a. nie k’rzeczy (starop.) — nie do rzeczy, niestosownie, niewłaściwie. [przypis edytorski]
1215. Goffredowę (starop. forma) — dziś D.lp: Goffredową [tj. Goffreda (odpowiedź)]. [przypis edytorski]
1216. nieprzyjaźliwszy (starop. forma) — bardziej nieprzyjazny. [przypis edytorski]
1217. tuszyć sobie co dobrego (starop.) — mieć nadzieję na co dobrego. [przypis edytorski]
1218. mój (starop.) — Piotr Kochanowski stosuje zamiennie formę z o ścieśnionym, jak tu (mój) oraz dawniejszą z nieścieśnionym: moy (moj). [przypis edytorski]
1219. tyranna (starop. forma) — dziś popr. forma B.lp: tyrana. [przypis edytorski]
1220. kiedyś ty (...) został (starop.) — konstrukcja z przestawną końcówką czasownika; inaczej: kiedy ty zostałeś; skoro ty zostałeś. [przypis edytorski]
1221. winny (starop. forma) — dziś lm r. niemęskoos.: winne; nieba mi winny: nieba [są] winne [temu, co] mi [się przydarza]. [przypis edytorski]
1222. źle (starop.) — niesłusznie. [przypis redakcyjny]
1223. mało na tym macie (starop. konstrukcja) — mało wam tego. [przypis edytorski]
1224. nademną (starop. forma ort.) — nade mną. [przypis edytorski]
1225. zastawić się [za kogo, za co] (starop.) — stanąć w czyjej obronie, upomnieć się, wstawić się za kim. [przypis edytorski]
1226. jagody (starop.) — policzki; twarz. [przypis edytorski]
1227. zdały się kwiecie białe i czerwone — zdawały się [wyglądać jak] kwiaty (...). [przypis edytorski]
1228. opłókać (starop. forma ort.) — opłukać. [przypis edytorski]
1229. rany (starop.) — wczesny. [przypis edytorski]
1230. przyrodzenie (starop.) — natura. [przypis edytorski]
1231. prawić (starop.) — mówić. [przypis edytorski]
1232. psować (starop. forma) — psuć; tu: marnować. [przypis edytorski]
1233. daj co przyczynie (starop.) — zrób co, zważaj na przyczynę. [przypis redakcyjny]
1234. chudzina (starop.) — biedak, biedaczka; biedota. [przypis edytorski]
1235. przednieyszy (starop. forma) — przedniejsi (lm). [przypis edytorski]
1236. obrani w baczenie (starop. konstrukcja) — z baczenia obrani [pozbawieni baczenia, tj. rozsądku, rozumu; red. WL]; „obrany w rozum, obrany w pieniądze” Ut Cochanovius loquitur pro: „obrany z pieniędzy”, Cnapius, Thesaurus, pod: obrany. [przypis redakcyjny]
1237. abyśmyć (...) śmieli (starop. konstrukcja) — skrót od: abyśmy ci śmieli [na to radzić]. [przypis edytorski]
1238. radzić na co (starop.) — sprostać [czemu]. [przypis redakcyjny]
1239. na swą szkodę (starop.) — na swoje ryzyko; na swój koszt. [przypis edytorski]
1240. onej (starop. forma) — jej, tej. [przypis edytorski]
1241. tyranny (starop. forma) — dziś B.lm: tyranów. [przypis edytorski]
1242. zelżywy (starop.) — hańbiący, haniebny, sromotny, obelżywy. [przypis edytorski]
1243. sromotliwy (starop.) — wstydliwy, haniebny. [przypis edytorski]
1244. niebespieczeństwo (starop. forma ort.) — niebezpieczeństwo. [przypis edytorski]
1245. pracej (starop. forma) — dziś D.lp r.ż.: pracy. [przypis edytorski]
1246. znikać (starop.) — unikać. [przypis redakcyjny]
1247. nosiemy (starop. forma) — dziś 2.os. lm: nosimy. [przypis edytorski]
1248. insi (starop.) — inni. [przypis edytorski]
1249. przypaść na co (starop.) — zgodzić się [na co], podjąć się [czego]. [przypis redakcyjny]
1250. wszytkich (starop. forma) — dziś popr. D.lm: wszystkich. [przypis edytorski]
1251. przyciśniony (starop. forma) — przyciśnięty; tu: poddany naciskowi. [przypis edytorski]
1252. nalegać kogo (starop.) — dziś: nalegać na kogo. [przypis edytorski]
1253. pry (starop.) — skrót od: prawi; mówi. [przypis edytorski]
1254. uporny (starop.) — uporczywy; pełen uporu. [przypis edytorski]
1255. zatym (starop. forma ort.) — dziś popr.: zatem. [przypis edytorski]
1256. słuszna (starop.) — słuszna to rzecz; jest słuszne. [przypis edytorski]
1257. wynidzie (starop. forma) — dziś 3.os. lp cz.przysz.: wyjdzie. [przypis edytorski]
1258. ucierać (starop.) — tu: ocierać, wycierać. [przypis edytorski]
1259. bydź (starop. forma ort.) — być. [przypis edytorski]
1260. wszyscy od niej zostali uięci (starop. konstrukcja) — wszyscy przez nią zostali ujęci. [przypis edytorski]
1261. Cyrce — znana z Odysei (Pieśń X) czarownica. [przypis redakcyjny]
1262. Medea — mityczna czarownica grecka. [przypis redakcyjny]
1263. słowy (starop. forma) — dziś N.lm: słowami. [przypis edytorski]
1264. okowy (starop.) — kajdany. [przypis edytorski]
1265. wprawić w sieć (starop.) — nagonić do sieci; złapać w sieć. [przypis edytorski]
1266. przyjaźliwy (starop. forma) — przyjazny. [przypis edytorski]
1267. przychęcony (starop.) — zachęcony. [przypis edytorski]
1268. wątpliwy (starop.) — wątpiący, wahający się. [przypis redakcyjny]
1269. otucha (starop.) — nadzieja. [przypis edytorski]
1270. bespiecznie (starop.) — bezpiecznie; tu: nie zachowując pieczy, nieostrożnie, zuchwale. [przypis edytorski]
1271. poważność (starop.) — powaga. [przypis redakcyjny]
1272. przedsię (starop.) — przecież, wszak, wszakże, jednak. [przypis edytorski]
1273. chocia (starop.) — chociaż, choć. [przypis edytorski]
1274. nadzieje (starop. forma) — dziś popr. forma D.lp r.ż.: nadziei. [przypis edytorski]
1275. wzad (starop.) — z powrotem. [przypis edytorski]
1276. siła (starop.) — wiele, mnóstwo. [przypis edytorski]
1277. przyśli (starop. forma) — dziś: przyszli. [przypis edytorski]
1278. zmysłom dwoiaką roskoszą opitem (starop.) — zmysłom opitym [upitym] dwojaką rozkoszą. [przypis redakcyjny]
1279. bespieczne słowa (starop.) — śmiałe słowa; [wypowiedziane bez zachowania pieczy, tj. uwagi, ostrożności; red. WL]. [przypis redakcyjny]
1280. śrzon (starop.) — szron. [przypis edytorski]
1281. wdawa (starop. forma) — dziś 3.os. lp: wdaje. [przypis edytorski]
1282. podawa (starop. forma) — dziś 3.os. lp: podaje. [przypis edytorski]
1283. nadzieie (starop. forma) — dziś popr. forma D.lp r.ż.: nadziei; próżny nadzieje: bez nadziei, pozbawiony nadziei. [przypis edytorski]
1284. nakoniec (starop. forma ort.) — dziś popr.: na koniec. [przypis edytorski]
1285. zostawa (starop. forma) — dziś 3.os. lp: zostaje. [przypis edytorski]
1286. jeżdżęcy (starop. forma) — jeżdżący; gwarowa forma, bez pochylenia samogłoski. [przypis redakcyjny]
1287. zmierzk (starop. forma ort.) — zmierzch. [przypis edytorski]
1288. samem zmierzkiem traci ślad zwierzęcy (starop.) — o zmierzchu [gdy tylko nastanie zmierzch] traci ślad (...). [przypis edytorski]
1289. pożyć (starop.) — zmóc, pokonać, przezwyciężyć. [przypis edytorski]
1290. owszem (starop.) — na pewno, całkiem, także, zapewne, bynajmniej, w ogóle. [przypis edytorski]
1291. Herkules — mityczny bohater grecki. [przypis redakcyjny]
1292. siła (starop.) — dużo, wiele, mnóstwo. [przypis edytorski]
1293. wybiegać się (starop.) — wyratować się, wymknąć się; uciec. [przypis edytorski]
Darmowe książki «Jerozolima wyzwolona - Torquato Tasso (czytac ksiazki przez internet .txt) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie
Dodaj komentarz
Uwagi (0)