Jerozolima wyzwolona - Torquato Tasso (czytac ksiazki przez internet .txt) 📖
Krótki opis książki:
Jerozolima wyzwolona (wł. Gerusalemme liberata) to epos rycerski autorstwa Torquata Tassa, podejmujący temat pierwszej wyprawy krzyżowej (świętej wojny) ogłoszonej przez papieża Urbana II na synodzie w Clermont 27 listopada 1095. Epos opisuje końcowy etap wojny oraz zdobycie Jerozolimy przez krzyżowców w 1099 r.
Centralną postacią utworu jest wódz rycerzy chrześcijańskich Gotfred (także: Goffred, wł. Gottifredo), ale istotną rolę odgrywają również inni bohaterowie (np. Rynald, wł. Rinaldo) i ich perypetie. Istotną dla autora kategorią estetyczną była wzniosłość, dochodząca do głosu zarówno w wyborze samego tematu, jak również charakterystyce bohaterów, wskazywaniu na zasady etosu rycerskiego (w tym np. nieatakowanie nieuzbrojonych przeciwników, służenie wsparciem damom itp.) oraz bezinteresowność ich intencji. Wielokrotnie, w rozmaity sposób podkreślane jest to, że krzyżowcy podejmują działania wojenne ze względu na interes jedynej prawdziwej religii (muzułmanie ukazywani są jako inspirowani przez szatana wyznawcy religii fałszywej) oraz chwałę Boga na ziemi.
Epos, będący dziełem życia Tassa (pracę nad nim rozpoczął jako nastolatek) został wydany w roku 1581. Przekładu na język polski dokonał bratanek poety z Czarnolasu, Piotr Kochanowski, już w 1618 r.; samo tłumaczenie stanowi więc ważny zabytek staropolszczyzny. Utwór Tassa cieszył się największym powodzeniem w okresie romantyzmu, do którego poetyki należała między innymi melancholijna tęsknota za rzekomo harmonijnym (tj. nietarganym rewolucyjnymi wstrząsami politycznymi) światem średniowiecza.
Przeczytaj książkę
Podziel się książką:
- Autor: Torquato Tasso
- Epoka: Renesans
- Rodzaj: Liryka
Czytasz książkę online - «Jerozolima wyzwolona - Torquato Tasso (czytac ksiazki przez internet .txt) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 Torquato Tasso
href="part11.xhtml#anchor-1975">1975. gdzieżbych (...) był (starop.) — gdybym był. [przypis edytorski]
1976. wszystka (starop.) — cała. [przypis edytorski]
1977. pożyć (starop.) — zwyciężyć; pokonać. [przypis edytorski]
1978. niźli (starop.) — niż. [przypis edytorski]
1979. kilko (starop.) — jak „tylko”, rodzaj nijaki do nieużywanego przymiotnika. [przypis redakcyjny]
1980. by (starop.) — tu: gdyby. [przypis edytorski]
1981. ona (starop. forma) — ta, owa. [przypis edytorski]
1982. pierwsza krew (starop.) — tu: młodość, dawna krewkość. [przypis edytorski]
1983. nie żyw (starop. forma) — dziś: nieżywy. [przypis edytorski]
1984. dokoczyła (starop. forma) — dokuczyła. [przypis edytorski]
1985. u wszystkiego świata (starop.) — przed całym światem; wobec całego świata. [przypis edytorski]
1986. stać za co (starop.) — wystarczyć; zastępować co; być równym czemu. [przypis edytorski]
1987. czynić (starop.) — tu: walczyć; mieć do czynienia. [przypis edytorski]
1988. ozowie się (starop.) — odzywa się. [przypis edytorski]
1989. nadewszystkie (starop.) — dziś w formie bezosobowej: nade wszystko; bardziej niż wszyscy. [przypis edytorski]
1990. okrom (starop.) — oprócz. [przypis edytorski]
1991. zbyt (starop.) — tu: niezwykle, bardzo. [przypis edytorski]
1992. wyknąć czego (starop.) — przywykać do czego; dzielności wyknie: przywyka do dzielności, nabiera nawyku dzielności. [przypis edytorski]
1993. kiedybym (...) miał (starop.) — gdybym miał. [przypis edytorski]
1994. którzyby beli (starop.) — konstrukcja z przestawną końcówką czasownika; inaczej: którzy byliby. [przypis edytorski]
1995. miałbych (starop. forma) — miałbym. [przypis edytorski]
1996. zto (starop.) — za to, do tego. [przypis edytorski]
1997. społem (starop.) — razem, wspólnie. [przypis edytorski]
1998. winszować czego (starop.) — gratulować czego. [przypis edytorski]
1999. w tem (starop. forma) — wtem; tymczasem, w tym czasie, wtedy. [przypis edytorski]
2000. tenem mu odjął (starop. forma) — konstrukcja z przestawną końcówką czasownika; inaczej: ten [miecz] mu odjąłem. [przypis edytorski]
2001. niecierpliwy zwłoki (starop.) — nieznoszący opóźnienia; zniecierpliwiony zwlekaniem. [przypis redakcyjny]
2002. wyńdzie (starop. forma) — dziś 3.os.lp cz. przysz.: wyjdzie. [przypis edytorski]
2003. dostawać czego (starop.) — wystarczać czego; mieć dosyć czego. [przypis edytorski]
2004. podomno (starop.) — podobno; [prawdopodobnie, zapewne]. [przypis redakcyjny]
2005. zemną (starop. forma ort.) — dziś: ze mną. [przypis edytorski]
2006. czynić (starop.) — tu: walczyć; mieć do czynienia. [przypis edytorski]
2007. sam a sam (starop.) — sam na sam. [przypis edytorski]
2008. sromotny (starop.) — haniebny, hańbiący. [przypis edytorski]
2009. Aquilin — rumak Rajmunda. [przypis redakcyjny]
2010. pióry (starop. forma) — dziś N.lm: piórami; tu: strzałami. [przypis edytorski]
2011. nieprzebrniona (starop.) — nie do przebrnięcia. [przypis edytorski]
2012. woda Tagowa — Tag, rzeka na Płw. Iberyjskim, przepływająca dziś przez Hiszpanię i Portugalię, mająca źródło w Górach Iberyjskich, zaś ujście do Oceanu Atlantyckiego w okolicach Lizbony. [przypis edytorski]
2013. kęs (starop.) — trochę. [przypis edytorski]
2014. chłopięcina (starop.) — chłopię; chłopiec. [przypis redakcyjny]
2015. przepych (starop.) — tu: pycha. [przypis redakcyjny]
2016. przerdzały (starop.) — przejrzały, zgrzybiały. [przypis redakcyjny]
2017. jako ogień górolotny rące (starop.) — rączo jak górnolotny [górą lecący] ogień. [przypis edytorski]
2018. wejźrzawszy (starop. forma) — wejrzawszy. [przypis edytorski]
2019. roskazał (starop. forma ort.) — dziś popr.: rozkazał. [przypis edytorski]
2020. raziech (starop. forma) — dziś Msc.lm: (w) razach. [przypis edytorski]
2021. zachwycić (starop. forma) — pochwycić. [przypis edytorski]
2022. którem ogromnego smoku przebito (starop.) — [dziś z B.:] którym przebito (...) smoka. [przypis edytorski]
2023. płaczliwe wojny (starop.) — płacz, łzy wyciskające, opłakane. [przypis redakcyjny]
2024. tróząb (starop.) — [dziś: trójząb]; [por.] przymiotnik: trozęby. [przypis redakcyjny]
2025. Kaukazu — czytaj [czterosylabowo]: Ka-u-ka-zu. [przypis redakcyjny]
2026. miasty (starop. forma) — dziś N.lm: (z) miastami. [przypis edytorski]
2027. niewidomy (starop.) — niewidoczny. [przypis edytorski]
2028. tem czasem (starop. forma) — tymczasem. [przypis edytorski]
2029. półk (starop. forma ort.) — pułk. [przypis edytorski]
2030. niezastąpiony (starop.) — tu: niezajęty (nikt na to miejsce nie wstępował). [przypis edytorski]
2031. pyta o Tankredzie (starop. forma) — dziś: pyta o Tankreda. [przypis edytorski]
2032. ktemu a. k’temu (starop.) — do tego. [przypis edytorski]
2033. bydź (starop. forma) — dziś popr. (po ubezdźwięcznieniu): być. [przypis edytorski]
2034. pry (starop.) — skrót od: prawi; mówi. [przypis edytorski]
2035. naostatek (starop. forma ort.) — dziś popr.: na ostatek; w końcu. [przypis edytorski]
2036. słowy (starop. forma) — dziś N.lm: słowami. [przypis edytorski]
2037. ukażęć (starop. forma) — skrót od: ukażę ci, pokażę ci. [przypis edytorski]
2038. cóż potem (starop.) — cóż po tym, cóż z tego. [przypis edytorski]
2039. ponno (starop.) — ponoć, podobno; tu: prawdopodobnie. [przypis edytorski]
2040. zepsował (starop. forma) — zepsuł. [przypis edytorski]
2041. raz (starop.) — cios. [przypis edytorski]
2042. niecić się (starop.) — wzniecać, wzbudzać się. [przypis edytorski]
2043. drzewo (starop.) — tu: kopia; drzewce. [przypis edytorski]
2044. żartki a. żardki (starop.) — żwawy, rączy; ognisty. [przypis edytorski]
2045. kinąć (starop.) — dać znak skinieniem, skinąć, machnąć; także: rzucić, rzucić się. [przypis edytorski]
2046. wieże (starop. forma) — dziś: D.lp r.ż: wieży. [przypis edytorski]
2047. kusić (starop.) — tu: próbować. [przypis edytorski]
2048. stalony (starop.) — tu: stalowy. [przypis edytorski]
2049. blach (starop.) — dziś r.ż.: blacha. [przypis edytorski]
2050. nakoniec (starop. forma ort.) — dziś popr.: na koniec; w końcu, ostatecznie. [przypis edytorski]
2051. raz (starop.) — cios. [przypis edytorski]
2052. żartkość (starop.) — żwawość, żarliwość. [przypis edytorski]
2053. zdaleka (starop. forma ort.) — dziś: z daleka. [przypis edytorski]
2054. ziemie (starop. forma) — dziś D.lp r.ż.: (z) ziemi. [przypis edytorski]
2055. zdzierżeć (starop.) — zdzierżyć; wytrzymać. [przypis edytorski]
2056. kuźnik (starop.) — kowal. [przypis redakcyjny]
2057. zostawa (starop. forma) — zostaje. [przypis edytorski]
2058. tarcz grabina (starop. forma) — tarcza hrabiego. [przypis edytorski]
2059. on (starop. forma) — ten, ów. [przypis edytorski]
2060. niechcąc (starop. forma ort.) — dziś: nie chcąc. [przypis edytorski]
2061. gdzieby (starop.) — gdyby. [przypis edytorski]
2062. niechciał (starop. forma ort.) — dziś: nie chciał. [przypis edytorski]
2063. ułomione ielca (starop.) — [tu: r.n.; dziś r.m.:] ułamany jelec. [przypis edytorski]
2064. bojce (starop.) — bodźce. [przypis redakcyjny]
2065. Tolozan — Rajmund. [przypis redakcyjny]
2066. niechcąc (starop. forma ort.) — dziś: nie chcąc. [przypis edytorski]
2067. sztuką czynić zapaśnicą (starop.) — walczyć jak zapaśnik. [przypis edytorski]
2068. ztąd (starop. forma ort.) — dziś popr.: stąd. [przypis edytorski]
2069. rączy koń obraca (starop. konstrukcja) — dziś z D.: rączego konia (...). [przypis edytorski]
2070. kusić (starop.) — próbować. [przypis edytorski]
2071. sztyr (starop.) — ster. [przypis edytorski]
2072. Kloryndzine (starop. forma) — D., forma dzierżawcza: należący do Kloryndy. [przypis edytorski]
2073. belt (starop. forma) — bełt; strzała, grot. [przypis edytorski]
2074. zjednamyć łaskę (starop.) — skrót od: zjednamy ci łaskę. [przypis edytorski]
2075. prętki (starop. forma ort.) — dziś popr.: prędki; szybki. [przypis edytorski]
2076. pióry (starop. forma) — dziś N.lm: piórami. [przypis edytorski]
2077. siła (starop.) — mnóstwo, wiele. [przypis edytorski]
2078. obiedwie stronie (starop. forma) — dualis [tj. liczba podwójna; dziś: obydwie strony; red. WL]. [przypis redakcyjny]
2079. drzewo (starop.) — tu: kopia; drzewce. [przypis edytorski]
2080. świeci srogą przez ranę jelity (starop.) — świeci przez srogą [tj. wielką, straszną] ranę jelitami. [przypis edytorski]
2081. cieśniej (starop. forma) — dziś: ciaśniej. [przypis edytorski]
2082. Balnawila — miejscowość Bernaville w płn. Francji, w departamencie Somme. [przypis redakcyjny]
2083. okrom (starop.) — oprócz. [przypis edytorski]
2084. pośli (starop. forma) — dziś popr.: poszli; w prętkie pośli nogi: pośpieszyli, poszli co prędzej. [przypis edytorski]
2085. tyłu ukazywać (starop.) — uciekać. [przypis edytorski]
2086. przedsię (starop.) — przecież, wszak, wszakże, jednak. [przypis edytorski]
2087. żonie (starop.) — żenie, napada. [przypis redakcyjny]
2088. wżdy (starop.) — przynajmniej, choć, tylko, aby; zgoła, całkiem; przecież, wszakże. [przypis edytorski]
2089. nakoniec (starop. forma ort.) — dziś popr.: na koniec; w końcu, ostatecznie. [przypis edytorski]
2090. wały (starop.) — fale; za onymi wały: za tymi wałami (falami). [przypis edytorski]
2091. postaremu (starop. forma ort.) — dziś popr.: po staremu; jak dawniej. [przypis edytorski]
2092. przenamniey (starop.) — przynajmniej. [przypis edytorski]
2093. ono (starop.) — to, owo. [przypis edytorski]
2094. rządny (starop.) — porządny, zorganizowany. [przypis edytorski]
2095. jedno (starop.) — jedynie, tylko; jedno, że: tylko dlatego, że. [przypis edytorski]
2096. beł (starop. forma) — dziś popr.: był. [przypis edytorski]
2097. przejźrzany (starop.) — przejrzany, tj. przewidziany. [przypis edytorski]
2098. bałwany (starop.) — bożki pogańskie; tu: niechrześcijańska religia. [przypis edytorski]
2099. trzaskawica (starop.) — grzmot. [przypis redakcyjny]
2100. stanowić (starop.) — zatrzymywać. [przypis edytorski]
2101. pomagać za kim (starop. konstrukcja) — dziś: pomagać komu. [przypis redakcyjny]
2102. wstręt (starop.) — tu: opór. [przypis edytorski]
2103. dać garła (starop.) — zginąć; dać się zabić (przez podcięcie gardła). [przypis edytorski]
2104. szable (starop. forma) — dziś D.lp r.ż.: (od) szabli. [przypis edytorski]
2105. pokusy piekielne (starop.) — [tu:] diabły. [przypis edytorski]
2106. nie dbać na co (starop. konstrukcja) — dziś: nie dbać o co. [przypis edytorski]
2107. tuszyć czego (starop.) — spodziewać się czego. [przypis edytorski]
2108. na on czas (starop.) — wówczas; wtedy. [przypis edytorski]
2109. okryć się (starop.) — [tu:] wpaść w środek (nieprzyjaciół). [przypis redakcyjny]
2110. inszy (starop.) — inny. [przypis edytorski]
2111. wszystkie [wojsko] (starop.) — całe. [przypis edytorski]
2112. społem (starop.) — razem, wspólnie. [przypis edytorski]
2113. Alekto — jędza piekielna, bogini niezgody. [przypis redakcyjny]
2114. spokoić się (starop.) — uspokajać się. [przypis edytorski]
2115. przedsię (starop.) — przecież, wszak, wszakże, jednak. [przypis edytorski]
2116. Astragor — bóg piekielny; tu: diabeł. [przypis redakcyjny]
2117. Alekto — jedna z trzech jędz, furii. [przypis redakcyjny]
2118. bez chyby (starop.) — niechybnie; na pewno. [przypis edytorski]
2119. chrześcianom (starop. forma) — dziś: chrześcijanom. [przypis edytorski]
2120. zaczem (starop.) — po czym; tu: w wyniku czego. [przypis edytorski]
2121. ponno (starop.) — ponoć, podobno; tu: prawdopodobnie. [przypis edytorski]
2122. zabiegać (starop.) — tu: zapobiegać. [przypis edytorski]
2123. z trochy (starop.) — z odrobiny. [przypis edytorski]
2124. mieć
Darmowe książki «Jerozolima wyzwolona - Torquato Tasso (czytac ksiazki przez internet .txt) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie
Dodaj komentarz
Uwagi (0)