Jerozolima wyzwolona - Torquato Tasso (czytac ksiazki przez internet .txt) 📖
Krótki opis książki:
Jerozolima wyzwolona (wł. Gerusalemme liberata) to epos rycerski autorstwa Torquata Tassa, podejmujący temat pierwszej wyprawy krzyżowej (świętej wojny) ogłoszonej przez papieża Urbana II na synodzie w Clermont 27 listopada 1095. Epos opisuje końcowy etap wojny oraz zdobycie Jerozolimy przez krzyżowców w 1099 r.
Centralną postacią utworu jest wódz rycerzy chrześcijańskich Gotfred (także: Goffred, wł. Gottifredo), ale istotną rolę odgrywają również inni bohaterowie (np. Rynald, wł. Rinaldo) i ich perypetie. Istotną dla autora kategorią estetyczną była wzniosłość, dochodząca do głosu zarówno w wyborze samego tematu, jak również charakterystyce bohaterów, wskazywaniu na zasady etosu rycerskiego (w tym np. nieatakowanie nieuzbrojonych przeciwników, służenie wsparciem damom itp.) oraz bezinteresowność ich intencji. Wielokrotnie, w rozmaity sposób podkreślane jest to, że krzyżowcy podejmują działania wojenne ze względu na interes jedynej prawdziwej religii (muzułmanie ukazywani są jako inspirowani przez szatana wyznawcy religii fałszywej) oraz chwałę Boga na ziemi.
Epos, będący dziełem życia Tassa (pracę nad nim rozpoczął jako nastolatek) został wydany w roku 1581. Przekładu na język polski dokonał bratanek poety z Czarnolasu, Piotr Kochanowski, już w 1618 r.; samo tłumaczenie stanowi więc ważny zabytek staropolszczyzny. Utwór Tassa cieszył się największym powodzeniem w okresie romantyzmu, do którego poetyki należała między innymi melancholijna tęsknota za rzekomo harmonijnym (tj. nietarganym rewolucyjnymi wstrząsami politycznymi) światem średniowiecza.
Przeczytaj książkę
Podziel się książką:
- Autor: Torquato Tasso
- Epoka: Renesans
- Rodzaj: Liryka
Czytasz książkę online - «Jerozolima wyzwolona - Torquato Tasso (czytac ksiazki przez internet .txt) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 Torquato Tasso
aprowizator. [przypis redakcyjny]
2262. zawiązany cnotą (starop.) — związany słowem rycerskim. [przypis redakcyjny]
2263. granice (starop. forma) — dziś D.lp r.ż.: granicy. [przypis edytorski]
2264. wszedszy (starop. forma) — wszedłszy. [przypis edytorski]
2265. srzodkiem (starop. forma) — dziś: środkiem. [przypis edytorski]
2266. nie wielka (starop. forma) — dziś: niewielka. [przypis edytorski]
2267. stok (starop.) — źródło. [przypis redakcyjny]
2268. zasadka (starop.) — zasadzka. [przypis edytorski]
2269. beł (starop. forma) — dziś popr.: był. [przypis edytorski]
2270. na obie stronie (starop. forma) — daw. liczba podwójna; dziś: na obie strony. [przypis edytorski]
2271. próżny (starop.) — pusty, opróżniony. [przypis edytorski]
2272. chłopięty (starop. forma) — (z) chłopiętami; z chłopcami. [przypis edytorski]
2273. łep (starop. forma) — dziś popr.: łeb. [przypis edytorski]
2274. nie zarosły (starop. forma ort.) — niezarosły; niezarośnięty; tu w znaczeniu: bez zarostu. [przypis edytorski]
2275. naostatku (starop. forma ort.) — dziś popr.: na ostatku. [przypis edytorski]
2276. mężobójca (starop.) — zabójca, morderca. [przypis edytorski]
2277. Argillan — bohater chrześcijański „na brzegu Trentu zrodzony”. [przypis redakcyjny]
2278. spisz (starop. forma) — śpisz. [przypis edytorski]
2279. siła (starop.) — mnóstwo, wiele. [przypis edytorski]
2280. oczyć (...) snu nie przypuszczają (starop. forma) — oczy ci snu nie przypuszczają. [przypis edytorski]
2281. przezdzięki (starop.) — niechętnie, wbrew woli, opornie, gwałtem, z trudnością. [przypis redakcyjny]
2282. Trent — rzeka w płd. Włoszech, wpada do Morza Adriatyckiego. [przypis redakcyjny]
2283. zchowany (starop.) — tu: wychowany. [przypis edytorski]
2284. kęs (starop.) — tu: trochę. [przypis edytorski]
2285. dopiero ku dniowi (starop.) — dopiero nad ranem. [przypis edytorski]
2286. larwa (starop.) — maska. [przypis edytorski]
2287. łep (starop. forma ort.) — dziś popr. łeb. [przypis edytorski]
2288. ochrapiała mowa (starop.) — zachrypnięta mowa, ochrypły głos. [przypis redakcyjny]
2289. niedbać na co (starop.) — nie dbać o co. [przypis edytorski]
2290. przyśli (starop. forma) — przyszli; abyście do tegoż nie przyśli: aby wam się to samo nie przydarzyło. [przypis edytorski]
2291. wysoka myśl (starop.) — tu: wzniosła myśl. [przypis edytorski]
2292. błagać kogo (starop.) — [tu:] miękczyć, uśmierzać. [przypis redakcyjny]
2293. siłyć (...) będę dodawała (starop. forma) — siły ci będę dodawała. [przypis edytorski]
2294. wynikać (starop.) — wyglądać, wypływać, wychodzić. [przypis edytorski]
2295. kędy (starop.) — gdzie. [przypis edytorski]
2296. Rynaldów (starop. forma) — Rynaldowy, (należący do) Rynalda. [przypis edytorski]
2297. nie przełomny (starop. forma ort.) — nieprzełomny, tj. niezłomny. [przypis edytorski]
2298. munsztuk (z niem. Mundstück: ustnik) — kiełzno; element uprzęży, którego główną częścią jest wędzidło, zakładany na pysk koński i służący do kierowania koniem; szczególnie: narowistym i nieposłusznym. [przypis edytorski]
2299. lekkość (starop.) — lekceważenie, poniżenie, złe obchodzenie. [przypis redakcyjny]
2300. przedsię (starop.) — przecież, wszak, wszakże, jednak. [przypis edytorski]
2301. źrze (starop. forma) — żre; pożera. [przypis edytorski]
2302. nie zemszczony (starop. forma) — niepomszczony. [przypis edytorski]
2303. dziwną wam powiem, a powiem prawdziwą (starop.) — domyślne: rzecz (porównaj pieśń IV, zwr. 58). [przypis redakcyjny]
2304. Bogowi (starop. forma) — 3 przypadek [tj. C.] lp, zamiast: Bogu, forma analogiczna do: syn, synowi, dom, domowi. [przypis redakcyjny]
2305. przedsię (starop.) — przecież, wszak, wszakże, jednak. [przypis edytorski]
2306. ręką, krwią niewinną plugawą (starop.) — tzn. ręką splugawioną niewinną krwią; ręką splugawioną przez rozlew niewinnej krwi. [przypis edytorski]
2307. gdziebyśmy (starop.) — gdybyśmy. [przypis edytorski]
2308. gdzieby (starop.) — gdyby. [przypis edytorski]
2309. napierwsze (starop. forma) — najpierwsze. [przypis edytorski]
2310. nie długoby się ta złość pokarała (starop. forma) — niedługo pokarałaby się ta złość; dziś raczej: niedługo byłaby ta złość pokarana, wkrótce byłaby (...) pokarana. [przypis edytorski]
2311. krwie (starop. forma) — dziś D.lp r.ż.: krwi. [przypis edytorski]
2312. bełby (starop. forma) — dziś: byłby. [przypis edytorski]
2313. szkarady (starop.) — szkaradny. [przypis redakcyjny]
2314. wzgórę (starop. forma) — w górę, wzwyż. [przypis edytorski]
2315. miecze a. miece (starop. forma) — miota; tj. ciska, rzuca. [przypis edytorski]
2316. w garcu (starop. forma) — w garncu, w garnku. [przypis edytorski]
2317. rący (starop.) — rączy; gwałtownie rwący się naprzód. [przypis edytorski]
2318. zawściągnąć (starop.) — powściągnąć, powstrzymać. [przypis edytorski]
2319. baczny (starop.) — uważny, rozumny. [przypis edytorski]
2320. odmienny (starop.) — zmienny. [przypis redakcyjny]
2321. na larmę wołają (starop.) — biją na alarm. [przypis edytorski]
2322. insze (starop.) — inne. [przypis edytorski]
2323. podle (starop.) — obok. [przypis edytorski]
2324. szczyry (starop. forma) — szczery; szczyra potwarz: wierutna potwarz. [przypis edytorski]
2325. troskliwy (starop.) — stroskany. [przypis redakcyjny]
2326. weźmi (starop. forma) — weź. [przypis edytorski]
2327. zdyim (starop. forma) — zdejmij. [przypis edytorski]
2328. jem (starop. forma) — dziś C.lm: im. [przypis edytorski]
2329. nadzieie (starop. forma) — dziś D.lp r.ż.: nadziei. [przypis edytorski]
2330. zupełny (starop.) — tu: pełny. [przypis edytorski]
2331. kinąć (starop.) — dać znak skinieniem, skinąć, machnąć; także: rzucić, rzucić się. [przypis edytorski]
2332. w onej dobie (starop.) — w tym czasie; wówczas; wtedy. [przypis edytorski]
2333. tuszyć (starop.) — mieć nadzieję. [przypis edytorski]
2334. w takiememli to u was poważeniu (starop. forma) — konstrukcja z partykułą -li; znaczenie: czy w takim [jest]em to u was poważaniu; czy tak to mnie szanujecie. [przypis edytorski]
2335. płonny (starop.) — próżny; tu: bezpodstawny. [przypis edytorski]
2336. sadzić się na czym (starop.) — opierać się na czym. [przypis edytorski]
2337. snadź (starop.) — widocznie. [przypis edytorski]
2338. sprosność (starop.) — okropność, plugawość, nieobyczajność. [przypis edytorski]
2339. niezasromany (starop. forma) — niezawstydzony, niezhańbiony. [przypis edytorski]
2340. miasto (starop.) — zamiast. [przypis edytorski]
2341. wyskakował (starop. forma) — wyskakiwał. [przypis edytorski]
2342. jednej twarzy (starop.) — samej twarzy; tylko twarzy. [przypis edytorski]
2343. profos (daw.) — dowódca żandarmerii wojskowej; aresztu wojskowego. [przypis edytorski]
2344. przydzie (starop. forma) — przyjdzie. [przypis edytorski]
2345. okrócić (starop.) — poskromić, pokonać. [przypis edytorski]
2346. zęby (starop. forma) — (z) zębami. [przypis edytorski]
2347. przedeń (starop. forma) — przed nim. [przypis edytorski]
2348. mieczmi (starop. forma) — zamiast: mieczami (por. pieśń I, zwr. 63 i pieśń VI, zwr. 73). [przypis redakcyjny]
2349. miecze (starop. forma) — miota, rzuca, ciska. [przypis edytorski]
2350. wątpliwy (starop.) — pełen zwątpienia, wątpliwości. [przypis edytorski]
2351. pułnoc (starop. forma ort.) — północ. [przypis edytorski]
2352. Armidzina — (należąca do) Armidy. [przypis edytorski]
2353. on (starop. forma) — ten, ów. [przypis edytorski]
2354. beł (starop. forma) — dziś popr.: był. [przypis edytorski]
2355. jakoby życzyła (starop. forma) — jakby sobie życzyła; jakby chciała. [przypis edytorski]
2356. rodny (starop.) — urodzajny; rodne zagony: urodzajne pola. [przypis redakcyjny]
2357. ukwapliwy (starop. forma) — skwapliwy. [przypis edytorski]
2358. prętki (starop. forma) — prędki. [przypis edytorski]
2359. loty (starop. forma) — dziś N.lm: lotami. [przypis edytorski]
2360. w onem czesie (starop. forma) — w tym czasie; wówczas, wtedy. [przypis edytorski]
2361. inszych (starop. forma) — innych. [przypis edytorski]
2362. namężniejszy (starop. forma) — najmężniejszy. [przypis edytorski]
2363. beli (starop. forma) — dziś popr.: byli. [przypis edytorski]
2364. pewnam (starop. forma) — skrót od: pewna [jeste]m. [przypis edytorski]
2365. poraziem (starop. forma) — porazimy; pobijemy. [przypis edytorski]
2366. rostyrki (starop.) — rozterki; rozdźwięki, kłótnie; rostyrków: dziś D.lm, dziś: rozterek. [przypis edytorski]
2367. błędne roty (starop.) — oddziały koczownicze. [przypis redakcyjny]
2368. Po wszystkiey prawie nad którego ziemi/ Sroższego wieki tamteczne nie miały (starop.) — zamiast: Nad którego wieki tamteczne nie znały sroższego po wszystkiej prawie ziemi. [przypis redakcyjny]
2369. w Turczech (starop. forma) — w Turcji. [przypis edytorski]
2370. meandrowa woda — Meander, rzeka w Azji Mniejszej, wpada do Morza Ikaryjskiego nieopodal Miletu; słynna z nader krętego biegu. [przypis redakcyjny]
2371. sangrowa woda — rzeka Sangarios w Bitynii w Azji Mniejszej, uchodzi do Morza Czarnego. [przypis redakcyjny]
2372. Mizowie — mieszkańcy krainy Mizji w Azji Mniejszej. [przypis redakcyjny]
2373. Lidowie — mieszkańcy Lidii, krainy leżącej w Azji Mniejszej. [przypis redakcyjny]
2374. pontskie narody — [ludy] mieszkające w krainie Pontus nad Morzem Czarnym w Azji Mniejszej. [przypis redakcyjny]
2375. bityńskie narody — [mieszkańcy Bitynii]; Bitynia: kraina w Azji Mniejszej, oddzielona od Europy Morzem Marmara. [przypis redakcyjny]
2376. azyjski (starop. forma) — azjatycki. [przypis edytorski]
2377. nie raz (starop. forma ort.) — dziś: nieraz. [przypis edytorski]
2378. inszy (starop.) — inny. [przypis edytorski]
2379. mu (...) beł rad (starop.) — był mu rad; był mu przychylny. [przypis edytorski]
2380. ważyć kogo (starop.) — poważać kogo; szanować. [przypis edytorski]
2381. przypowiedzieć służbę komu (starop.) — przyjąć na służbę. [przypis redakcyjny]
2382. łatwie (starop.) — łatwo. [przypis edytorski]
2383. w koło (starop. forma ort.) — wkoło; wokół. [przypis edytorski]
2384. bojce (starop.) — bodźce. [przypis redakcyjny]
2385. wątpliwe zamysły (starop.) — wątpliwości. [przypis edytorski]
2386. zawój — turban; nakrycie głowy noszone przez Arabów i Hindusów: kilkumetrowa szarfa (pas materiału) w specjalny sposób zawinięta na głowie. [przypis edytorski]
2387. zmarska (starop.) — zmarszczka. [przypis redakcyjny]
2388. delia — w oryginale: la veste oltra il ginochio al piègli cade; [delia: element ubioru męskiego szlachty polskiej w XVI w., strój pochodzenia orientalnego: noszony na żupanie nieprzepasany rodzaj płaszcza narzuconego na ramiona, często podbity i wykańczany futrem, z krótkimi, luźnymi rękawami i kołnierzem; red. WL]. [przypis redakcyjny]
2389. wypusty (starop.) — wyłogi, brzeg u sukni lub rękawa, inną materią wyłożony. [przypis redakcyjny]
2390. cięgły (starop.) — [tu] w znaczeniu biernym: ciągniony, tj. taki, który się da ciągnąć. [przypis redakcyjny]
2391. pogodny (starop.) — dogodny, sposobny. [przypis edytorski]
2392. wrychle (starop.) — rychło, szybko, wkrótce. [przypis edytorski]
2393. ztąd (starop. forma ort.) — dziś popr.: stąd. [przypis edytorski]
2394. takli zwycięstwa są (starop. forma) — konstrukcja z partykułą -li; znaczenie: czy takie są zwycięstwa, czy to są zwycięstwa. [przypis edytorski]
2395. wspomni (starop. forma) — wspomnij. [przypis edytorski]
2396. nagi (starop.) — [tu:] bez zbroi. [przypis redakcyjny]
2397. zanadrze (starop.) — miejsce na piersiach pod wierzchnim ubraniem; w zanadrze, tu: do wnętrza. [przypis edytorski]
2398. pochutnywać sobie (starop.) — unosić się radością. [przypis redakcyjny]
2399. nie człowiekiemeś (starop. forma) — skrót od: nie człowiekiem [jest]eś. [przypis edytorski]
2400. wszystkę (starop. forma) — wszystką; całą. [przypis edytorski]
2401. moję (starop. forma)
Darmowe książki «Jerozolima wyzwolona - Torquato Tasso (czytac ksiazki przez internet .txt) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie
Dodaj komentarz
Uwagi (0)