Jerozolima wyzwolona - Torquato Tasso (czytac ksiazki przez internet .txt) 📖
Krótki opis książki:
Jerozolima wyzwolona (wł. Gerusalemme liberata) to epos rycerski autorstwa Torquata Tassa, podejmujący temat pierwszej wyprawy krzyżowej (świętej wojny) ogłoszonej przez papieża Urbana II na synodzie w Clermont 27 listopada 1095. Epos opisuje końcowy etap wojny oraz zdobycie Jerozolimy przez krzyżowców w 1099 r.
Centralną postacią utworu jest wódz rycerzy chrześcijańskich Gotfred (także: Goffred, wł. Gottifredo), ale istotną rolę odgrywają również inni bohaterowie (np. Rynald, wł. Rinaldo) i ich perypetie. Istotną dla autora kategorią estetyczną była wzniosłość, dochodząca do głosu zarówno w wyborze samego tematu, jak również charakterystyce bohaterów, wskazywaniu na zasady etosu rycerskiego (w tym np. nieatakowanie nieuzbrojonych przeciwników, służenie wsparciem damom itp.) oraz bezinteresowność ich intencji. Wielokrotnie, w rozmaity sposób podkreślane jest to, że krzyżowcy podejmują działania wojenne ze względu na interes jedynej prawdziwej religii (muzułmanie ukazywani są jako inspirowani przez szatana wyznawcy religii fałszywej) oraz chwałę Boga na ziemi.
Epos, będący dziełem życia Tassa (pracę nad nim rozpoczął jako nastolatek) został wydany w roku 1581. Przekładu na język polski dokonał bratanek poety z Czarnolasu, Piotr Kochanowski, już w 1618 r.; samo tłumaczenie stanowi więc ważny zabytek staropolszczyzny. Utwór Tassa cieszył się największym powodzeniem w okresie romantyzmu, do którego poetyki należała między innymi melancholijna tęsknota za rzekomo harmonijnym (tj. nietarganym rewolucyjnymi wstrząsami politycznymi) światem średniowiecza.
Przeczytaj książkę
Podziel się książką:
- Autor: Torquato Tasso
- Epoka: Renesans
- Rodzaj: Liryka
Czytasz książkę online - «Jerozolima wyzwolona - Torquato Tasso (czytac ksiazki przez internet .txt) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 Torquato Tasso
plac (starop.) — tu: mieć okazję. [przypis edytorski]
2125. Astragor — diabeł. [przypis redakcyjny]
2126. on (starop. forma) — ten, ów. [przypis edytorski]
2127. pytać się o kim (starop.) — dziś: pytać się o kogo. [przypis edytorski]
2128. beł niósł a. był niósł (starop. forma) — konstrukcja daw. czasu zaprzeszłego, wyrażającego czynność wcześniejszą od pozostałych czynności i stanów zapisanych w czasie przeszłym prostym; znaczenie: niósł wcześniej, uprzednio, kiedyś itp. [przypis edytorski]
2129. Sweno — królewicz szwedzki (w oryg. duński). [przypis redakcyjny]
2130. zeszły (starop.) — podeszły; [w podeszłym wieku; red. WL]. [przypis redakcyjny]
2131. marsowe sprawy — sprawy wojenne, wojenne rzemiosło; sprawy, którym patronuje Mars, tj. bóg wojny w mit. rzym. [przypis edytorski]
2132. chciwość (starop.) — chęć, pragnienie. [przypis edytorski]
2133. najbarziej (starop. forma) — dziś: najbardziej. [przypis edytorski]
2134. przebrany (starop.) — wybrany, wyselekcjonowany. [przypis edytorski]
2135. Tracja — wschodnia część Półwyspu Bałkańskiego. [przypis redakcyjny]
2136. Konstantynopole (starop.) — Konstantynopol. [przypis redakcyjny]
2137. Antyochiiey (starop.) — Antiochii; Antiochijej dostali: zdobyli Antiochię. [przypis edytorski]
2138. beli oblegli (starop. forma) — byli oblegli; konstrukcja daw. czasu zaprzeszłego, wyrażającego czynność wcześniejszą od pozostałych czynności i stanów zapisanych w czasie przeszłym prostym; znaczenie: oblegli wcześniej, uprzednio, kiedyś itp. [przypis edytorski]
2139. pogłowie (starop.) — ludność (męska). [przypis redakcyjny]
2140. myślili (starop. forma) — myśleli. [przypis edytorski]
2141. kusić się o co (starop.) — próbować czego. [przypis edytorski]
2142. pogoda (starop.) — okazja, sposobność. [przypis edytorski]
2143. beł (starop. forma) — dziś: był; beł zagrzany: był rozochocony, podekscytowany itp. [przypis edytorski]
2144. przybydź (starop. forma) — dziś: przybyć. [przypis edytorski]
2145. w cudzem zalecaniu (starop.) — w wymienianiu cudzych zalet, zasług. [przypis edytorski]
2146. niechciał (starop. forma ort.) — dziś: nie chciał. [przypis edytorski]
2147. przestawać na czyim zdaniu (starop.) — zastosować się do czyjegoś zdania, czyjejś racji. [przypis edytorski]
2148. niebespieczeństwo (starop. forma ort.) — dziś: niebezpieczeństwo. [przypis edytorski]
2149. potrzeba (starop.) — bitwa, walka. [przypis edytorski]
2150. przyśli (starop. forma) — dziś: przyszli. [przypis edytorski]
2151. ukwapliwy (starop.) — skwapliwy, pochopny. [przypis edytorski]
2152. bydź (starop. forma) — dziś popr. (po ubezdźwięcznieniu): być. [przypis edytorski]
2153. wściągnąć kogo (starop.) — powściągnąć, powstrzymać kogo. [przypis edytorski]
2154. siłaśmy nędze (...) użyli (starop. forma) — przeżyliśmy wiele utrapień; nędze: nędzy. [przypis edytorski]
2155. niewczasyśmy (...) zwyciężyli (starop. forma) — zwyciężyliśmy niewczasy (tj. niewygody, trudy). [przypis edytorski]
2156. beło (starop. forma) — dziś popr.: było. [przypis edytorski]
2157. Kiedyśmy gęste pospinali wozy — w oryginale: Quando un di ci acampammo. Spinanie wozów w tabor, nieznane Tassowi, wprowadza P. Kochanowski stosownie do polskiego sposobu wojowania. [przypis redakcyjny]
2158. nie mało (starop. forma ort.) — niemało (tj. wiele). [przypis edytorski]
2159. ztąd (starop. forma ort.) — dziś popr.: stąd. [przypis edytorski]
2160. rozumieć (starop.) — sądzić, wnioskować. [przypis edytorski]
2161. postaremu (starop. forma ort.) — dziś popr.: po staremu; jak dawniej. [przypis edytorski]
2162. mienić (starop.) — zmieniać, odmieniać. [przypis edytorski]
2163. prawić (starop.) — mówić. [przypis edytorski]
2164. dwie (...) koronie (starop. forma) — dualis [tj. daw. liczba podwójna; dziś: dwie korony; red. WL], porównaj pieśń II, zwr. 89. [przypis redakcyjny]
2165. uczesnictwo (starop. forma) — uczestnictwo. [przypis edytorski]
2166. niezapomionie (starop. forma) — nie zapomni. [przypis edytorski]
2167. ukazował (starop. forma) — ukazywał. [przypis edytorski]
2168. straży zawiódł (starop. forma) — zaprowadził straże; ustawił straże. [przypis edytorski]
2169. obbiedz, obbieżeć (starop.) — obiec, obejść. [przypis redakcyjny]
2170. zbroie (starop. forma) — D.lp r.ż.: zbroi. [przypis edytorski]
2171. troskliwy (starop.) — stroskany; pełen trosk, zmartwień. [przypis edytorski]
2172. larma (starop.) — trwoga, wezwanie do broni. [przypis redakcyjny]
2173. w przód (starop.) — z przodu; najpierw. [przypis edytorski]
2174. inszemi (starop. forma) — innymi. [przypis edytorski]
2175. chocia (starop. forma) — choć, chociaż. [przypis edytorski]
2176. jedno (starop.) — tylko, jedynie. [przypis edytorski]
2177. bystry swój koń nakierował (starop.) — zamiast: swego bystrego konia, por. pieśń III, zwr. 36. [przypis redakcyjny]
2178. kinąć (starop.) — dać znak skinieniem, skinąć, machnąć; także: rzucić, rzucić się. [przypis edytorski]
2179. w onem czesie (starop. forma) — w tym czasie; wówczas, wtedy. [przypis edytorski]
2180. w oczu (starop. forma) — daw. liczba podwójna, dziś: w oczach. [przypis edytorski]
2181. ode (starop.) — z, Sto nas zostało ode dwu tysięcy: zostało nas stu z dwóch tysięcy. [przypis edytorski]
2182. niewiem (starop. forma ort.) — nie wiem. [przypis edytorski]
2183. widzęcy (starop. forma) — dziś imiesłów przysłówkowy: widząc. [przypis edytorski]
2184. mówięcy (starop. forma) — mówiąc. [przypis edytorski]
2185. od nich (starop. forma) — przez nich; krwią od nich naznaczonem śladem: śladem naznaczonym przez nich krwią. [przypis edytorski]
2186. beła (starop. forma) — dziś popr.: była. [przypis edytorski]
2187. niebieski (starop.) — tu: niebiański. [przypis edytorski]
2188. zbroja (...) Wulkanowej (...) roboty — zbroja ukuta przez Hefajstosa (w mit. rzym. Wulkana) dla Achillesa (wg Iliady Homera). [przypis edytorski]
2189. skłóty (starop. forma ort.) — pokłuty. [przypis edytorski]
2190. niepożyty (starop.) — tu: nieprzezwyciężony. [przypis edytorski]
2191. naostatek (starop. forma ort.) — dziś popr.: na ostatek; w końcu. [przypis edytorski]
2192. niestetysz (starop. forma ort.) — niestetyż; niestety. [przypis edytorski]
2193. I nie beł żaden, ktoby go ratował (starop.) — konstrukcja łacińska, zamiast: nie było nikogo (nemo fuit qui), [kto by go ratował]. [przypis redakcyjny]
2194. piersim nastawował (starop. forma) — piersi nadstawowałem; nadstawiałem piersi. [przypis edytorski]
2195. by (starop.) — tu: gdyby. [przypis edytorski]
2196. podjąć śmierć (starop.) — ponieść śmierć. [przypis edytorski]
2197. nię (starop. forma) — dziś B.lp r.ż.: (na) nią. [przypis edytorski]
2198. tylko co (starop.) — mało, o mało że. [przypis redakcyjny]
2199. niewiem (starop. forma ort.) — dziś popr.: nie wiem. [przypis edytorski]
2200. mdły (starop.) — słaby, osłabiony. [przypis edytorski]
2201. kęs (starop.) — trochę, nieco. [przypis edytorski]
2202. był zaćmił (starop. forma) — konstrukcja daw. czasu zaprzeszłego, wyrażającego czynność wcześniejszą od pozostałych czynności i stanów zapisanych w czasie przeszłym prostym; znaczenie: zaćmił wcześniej, uprzednio, kiedyś itp. [przypis edytorski]
2203. niepamiętliwy (starop.) — [tu:] odbierający pamięć, przytomność. [przypis redakcyjny]
2204. beł (...) rozeznał (starop. forma) — był rozeznał; konstrukcja daw. czasu zaprzeszłego, wyrażającego czynność wcześniejszą od pozostałych czynności i stanów zapisanych w czasie przeszłym prostym; znaczenie: rozeznał wcześniej, uprzednio, kiedyś itp. [przypis edytorski]
2205. czułe oczy (starop.) — [tu:] czujne. [przypis redakcyjny]
2206. ospany (starop.) — ospały; [tu:] zaspany. [przypis redakcyjny]
2207. osurowiałe rany (starop.) — [rany] odświeżone, na nowo się krwawiące. [przypis redakcyjny]
2208. w tem (starop. forma) — wtem, naraz, nagle. [przypis edytorski]
2209. przymknąwszy się (starop.) — przemknąwszy się. [przypis edytorski]
2210. podle (starop.) — obok. [przypis edytorski]
2211. ujźrzę (starop. forma) — dziś: ujrzę. [przypis edytorski]
2212. dufać (starop.) — ufać, mieć zaufanie. [przypis edytorski]
2213. nademną (starop. forma ort.) — dziś: nade mną. [przypis edytorski]
2214. rym (starop.) — [tu:] zażegnywanie, zaklęcie czarodziejskie. [przypis redakcyjny]
2215. owszemem się zdał (starop. forma) — konstrukcja z przestawną końcówką czasownika; inaczej: owszem, zdałem się. [przypis edytorski]
2216. czerstwiejszy (starop.) — silniejszy, mocniejszy. [przypis edytorski]
2217. pry (starop.) — skrót od: prawi; mówi. [przypis edytorski]
2218. małowierny [rozum] (starop.) — mało mający wiary. [przypis redakcyjny]
2219. poddawasz (starop. forma) — dziś 2.os. lp: poddajesz. [przypis edytorski]
2220. sąśmy (starop. forma) — jesteśmy. [przypis redakcyjny]
2221. mieć staranie o kim (starop.) — opiekować się kim. [przypis edytorski]
2222. pojrzy (starop. forma) — spójrz, popatrz. [przypis edytorski]
2223. jednę (starop. forma) — jedną. [przypis edytorski]
2224. pobieży (starop. forma) — pójdzie. [przypis edytorski]
2225. w temem obaczył (starop. forma) — wtem obaczyłem; nagle zobaczyłem. [przypis edytorski]
2226. rościągnionem (starop. forma) — rozciągniętym. [przypis edytorski]
2227. szczerwieniała (starop. forma ort.) — dziś: sczerwieniała. [przypis edytorski]
2228. pierzchliwy (starop.) — szybki. [przypis edytorski]
2229. przez dzięki a. przezdzięki (starop.) — niechętnie, wbrew woli, opornie, gwałtem, z trudnością. [przypis redakcyjny]
2230. z pogany (starop. forma) — dziś N.lm: z poganami. [przypis edytorski]
2231. czynić (starop.) — tu: walczyć. [przypis edytorski]
2232. zbyć (starop.) — tu: stracić. [przypis edytorski]
2233. bydź (starop. forma) — dziś popr. (po ubezdźwięcznieniu): być. [przypis edytorski]
2234. własny (starop.) — właściwy, istotny, prawdziwy. [przypis redakcyjny]
2235. bydź (starop. forma) — dziś popr. (po ubezdźwięcznieniu): być. [przypis edytorski]
2236. za onemi słowy (starop. forma) — po tych słowach. [przypis edytorski]
2237. beło (starop. forma) — dziś popr.: było. [przypis edytorski]
2238. zemną (starop. forma ort.) — dziś: ze mną. [przypis edytorski]
2239. dzisia (starop. forma) — dzisiaj. [przypis edytorski]
2240. po zwierzęcem śledzie (starop.) — zamiast: [po zwierzęcym] śladzie; por. obiad, po obiedzie. [przypis redakcyjny]
2241. srodzy wilcy i dzicy niedźwiedzie (starop. forma) — dziś: srogie wilki i dzikie niedźwiedzie. [przypis edytorski]
2242. szczenięty (starop. forma) — dziś N.lm: (ze) szczeniętami. [przypis edytorski]
2243. ubierze (starop. forma) — dziś: (w) ubiorze. [przypis edytorski]
2244. potemem ich pożegnał (starop.) — potem ich pożegnałem. [przypis edytorski]
2245. ukwapliwy (starop.) — skwapliwy, pośpieszny. [przypis edytorski]
2246. ponowa (starop.) — nowina. [przypis redakcyjny]
2247. poległ żelazem (starop. konstrukcja) — poległ od żelaza (ablativus instrumienti). [przypis redakcyjny]
2248. synie (starop. forma) — zamiast: [o] synu (por. pieśń VI, zwr. 105). [przypis redakcyjny]
2249. niewiem (starop. forma ort.) — dziś popr.: nie wiem. [przypis edytorski]
2250. wątpliwy (starop.) — niepewny, niebezpieczny. [przypis redakcyjny]
2251. w on czas (starop.) — wówczas, wtedy. [przypis edytorski]
2252. picowanie (starop.) — szukanie i dostarczanie żywności. [przypis redakcyjny]
2253. cierpliwy (starop.) — tu: wytrzymały, mocny. [przypis redakcyjny]
2254. Rynaldowę, bohaterowę (starop. forma) — forma dzierżawcza, dziś zastąpiona konstrukcją z D.: Rynalda, bohatera. [przypis edytorski]
2255. miąższy (starop.) — gruby. [przypis edytorski]
2256. ptak ten, co dzieci swoje doświadcza słońcem i nie wierzy pierzu — orzeł. [przypis redakcyjny]
2257. widali (starop. forma) — widywali. [przypis edytorski]
2258. widzą go bydź krwią srodze popluskanem (starop. forma) — dziś: widzą, że jest spryskany krwią. [przypis edytorski]
2259. rozbierać (starop.) — rozważać. [przypis edytorski]
2260. roskazał (starop. forma) — rozkazał [przypis edytorski]
2261. picownik (starop.) — osoba wyszukująca i dostarczająca żywność;
Darmowe książki «Jerozolima wyzwolona - Torquato Tasso (czytac ksiazki przez internet .txt) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie
Dodaj komentarz
Uwagi (0)