Jerozolima wyzwolona - Torquato Tasso (czytac ksiazki przez internet .txt) 📖
Krótki opis książki:
Jerozolima wyzwolona (wł. Gerusalemme liberata) to epos rycerski autorstwa Torquata Tassa, podejmujący temat pierwszej wyprawy krzyżowej (świętej wojny) ogłoszonej przez papieża Urbana II na synodzie w Clermont 27 listopada 1095. Epos opisuje końcowy etap wojny oraz zdobycie Jerozolimy przez krzyżowców w 1099 r.
Centralną postacią utworu jest wódz rycerzy chrześcijańskich Gotfred (także: Goffred, wł. Gottifredo), ale istotną rolę odgrywają również inni bohaterowie (np. Rynald, wł. Rinaldo) i ich perypetie. Istotną dla autora kategorią estetyczną była wzniosłość, dochodząca do głosu zarówno w wyborze samego tematu, jak również charakterystyce bohaterów, wskazywaniu na zasady etosu rycerskiego (w tym np. nieatakowanie nieuzbrojonych przeciwników, służenie wsparciem damom itp.) oraz bezinteresowność ich intencji. Wielokrotnie, w rozmaity sposób podkreślane jest to, że krzyżowcy podejmują działania wojenne ze względu na interes jedynej prawdziwej religii (muzułmanie ukazywani są jako inspirowani przez szatana wyznawcy religii fałszywej) oraz chwałę Boga na ziemi.
Epos, będący dziełem życia Tassa (pracę nad nim rozpoczął jako nastolatek) został wydany w roku 1581. Przekładu na język polski dokonał bratanek poety z Czarnolasu, Piotr Kochanowski, już w 1618 r.; samo tłumaczenie stanowi więc ważny zabytek staropolszczyzny. Utwór Tassa cieszył się największym powodzeniem w okresie romantyzmu, do którego poetyki należała między innymi melancholijna tęsknota za rzekomo harmonijnym (tj. nietarganym rewolucyjnymi wstrząsami politycznymi) światem średniowiecza.
Przeczytaj książkę
Podziel się książką:
- Autor: Torquato Tasso
- Epoka: Renesans
- Rodzaj: Liryka
Czytasz książkę online - «Jerozolima wyzwolona - Torquato Tasso (czytac ksiazki przez internet .txt) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 Torquato Tasso
dla czego; dla jakiej przyczyny. [przypis edytorski]
3549. ujezdżaiąc (starop. forma) — dziś: ujeżdżając; odjeżdżając. [przypis edytorski]
3550. odniało (starop.) — dzień się zrobił. [przypis redakcyjny]
3551. myślili (starop. forma) — dziś: myśleli. [przypis edytorski]
3552. siła (starop.) — tu: wielu. [przypis edytorski]
3553. legszy (starop. forma) — poległszy. [przypis edytorski]
3554. snadnie (starop.) — łatwo. [przypis edytorski]
3555. okrom (starop.) — bez. [przypis edytorski]
3556. łatwie (starop. forma) — łatwo. [przypis edytorski]
3557. brać się do czego (starop.) — tu: uciekać się do czego (miłosierdzia); odwoływać się do czego. [przypis edytorski]
3558. pióry (starop. forma) — piórami. [przypis edytorski]
3559. z gury (starop. forma ort.) — z góry. [przypis edytorski]
3560. rozcząć, rozczynać (starop.) — rozpocząć. [przypis redakcyjny]
3561. zatem (starop.) — potem, wtedy. [przypis edytorski]
3562. nieścigły (starop.) — niedościgły. [przypis edytorski]
3563. opońce (starop. forma) — opony, opończe; chmury, płaszcz. [przypis edytorski]
3564. lecie (starop. forma) — latem. [przypis edytorski]
3565. rady (starop. forma) — dziś M.lm: rade. [przypis edytorski]
3566. głosy (starop. forma) — głosami. [przypis edytorski]
3567. nietylko (starop. forma ort.) — dziś popr.: nie tylko. [przypis edytorski]
3568. śkło (starop. forma) — szkło; tu: szklanka. [przypis edytorski]
3569. igranie (starop.) — zabawa. [przypis edytorski]
3570. wywodzić (starop.) — wyprowadzać; tu: usuwać. [przypis edytorski]
3571. przyrodzenie (starop.) — natura. [przypis edytorski]
3572. macierze (starop. forma) — dziś D.lp r.ż.: macierzy; tzn. matki; wielka macierz: ziemia. [przypis edytorski]
3573. od lekkiego wiatru (starop.) — przez lekki wiatr (prowadzona). [przypis edytorski]
3574. w onej dobie (starop.) — w tym czasie, w tej chwili; wtedy. [przypis edytorski]
3575. oczy obie (starop.) — daw. forma liczby podwójnej. [przypis edytorski]
3576. ochędożony (starop.) — uporządkowany. [przypis edytorski]
3577. źwierciedle (starop. forma) — dziś N.lp: (w) zwierciadle. [przypis edytorski]
3578. beł (starop. forma) — dziś popr.: był. [przypis edytorski]
3579. natkniony gwiazdami (starop.) — utkany gwiazdami. [przypis edytorski]
3580. armonia (starop.) — harmonia. [przypis edytorski]
3581. znotować (starop.) — spuścić z tonu, ustąpić; [por. stonowane np. barwy; red. WL]. [przypis redakcyjny]
3582. Ugon — zmarły brat króla francuskiego Filipa. [przypis redakcyjny]
3583. pry (starop. forma) — skrót od: prawi; tj. mówi. [przypis edytorski]
3584. prętkość (starop. forma ort.) — dziś popr.: prędkość. [przypis edytorski]
3585. w onej dobie (starop.) — w tym czasie; w tym momencie; wtedy. [przypis edytorski]
3586. że go ledwie znaki (starop. forma) — że go ledwie znać; że go ledwie widać. [przypis edytorski]
3587. krążyć (starop.) — tu: okrążać; morze ziemię krąży: morze opływa ziemię, otacza ziemię. [przypis redakcyjny]
3588. wysep (starop. forma) — dziś r.ż.: wyspa. [przypis edytorski]
3589. pojrzał (starop. forma) — dziś: spojrzał. [przypis edytorski]
3590. zorze (starop. forma) — dziś D.lp r.ż.: (z) zorzy. [przypis edytorski]
3591. zdumiały (starop. forma) — zdumiony. [przypis edytorski]
3592. ziemie (starop. forma) — dziś D.lp r.ż.: ziemi. [przypis edytorski]
3593. nic nie ubędzie tem (starop. konstrukcja) — nic przez to nie ubędzie. [przypis edytorski]
3594. niewiem (starop. forma ort.) — dziś popr.: nie wiem. [przypis edytorski]
3595. jeśli się to godzi (starop. konstrukcja) — czy to wypada; czy to przystoi. [przypis edytorski]
3596. na swoich ręku (starop.) — forma daw. liczby podwójnej; dziś na swoich rękach. [przypis edytorski]
3597. żeby to beło z ujmą twej zwierzchności (starop.) — że byłoby to z ujmą twej zwierzchności; że przyniosłoby to ujmę twojemu stanowisku. [przypis edytorski]
3598. prawie (starop.) — prawdziwie; tu: dokładnie, akurat. [przypis edytorski]
3599. któremu życzliwe swe tajemnice nieba odkrywają (starop.) — szyk przestawny; inaczej: któremu nieba życzliwe odkrywają swe tajemnice. [przypis edytorski]
3600. skwapliwy (starop.) — (zbyt) prędki, pochopny. [przypis edytorski]
3601. prętko (starop. forma) — dziś popr.: prędko. [przypis edytorski]
3602. tylkoć powiem (starop.) — skrót od: tylko ci powiem. [przypis edytorski]
3603. wyknąć czego (starop.) — przywykać do czego; Niech wczas twe serce przyszłych pociech wyknie: Niech zawczasu twoje serce przywyka do przyszłych pociech. [przypis edytorski]
3604. rzekszy (starop. forma) — dziś popr.: rzekłszy. [przypis edytorski]
3605. jako rzadki (...) dym (...) zniknie (starop.) — jak rzadki dym zniknie; rozpłynie się jak dym. [przypis edytorski]
3606. beł (...) wyprawił (starop. forma) — był wyprawił; konstrukcja daw. czasu zaprzeszłego, wyrażającego czynność wcześniejszą od pozostałych czynności i stanów zapisanych w czasie przeszłym prostym; znaczenie: wyprawił wcześniej, uprzednio, kiedyś itp. [przypis edytorski]
3607. znienagła (starop.) — powoli, stopniowo. [przypis edytorski]
3608. przestrony (starop.) — przestronny; obszerny. [przypis edytorski]
3609. więc (starop.) — zatem. [przypis edytorski]
3610. zawieraią (starop.) — zamykają. [przypis edytorski]
3611. gdzieindziej (starop. forma ort.) — dziś popr.: gdzie indziej. [przypis edytorski]
3612. inszemi (starop. forma) — (z) innymi. [przypis edytorski]
3613. znam się (starop.) — wiem. [przypis edytorski]
3614. prętki (starop. forma ort.) — dziś popr.: prędki; szybki, niezwłoczny, natychmiastowy. [przypis edytorski]
3615. przeprawa (starop.) — pojednanie, przejednanie. [przypis redakcyjny]
3616. podobno (starop.) — prawdopodobnie; zapewne. [przypis edytorski]
3617. skwapliwy (starop.) — prędki, pochopny. [przypis edytorski]
3618. przyczyny (starop.) — tu: przyczynianie się; wstawiennictwo. [przypis edytorski]
3619. chętliwy (starop.) — przychylny. [przypis edytorski]
3620. przyczyny wnosić za kim (starop.) — przyczyniać się za kim; wstawiać się za kim. [przypis edytorski]
3621. jestem niewątpliwy (starop.) — nie mam wątpliwości. [przypis edytorski]
3622. okrom (starop.) — oprócz. [przypis edytorski]
3623. dziwy (starop. forma) —dziś N.lm: (z) dziwami. [przypis edytorski]
3624. czesie (starop. forma) — dziś Msc.lp: (w) czasie. [przypis edytorski]
3625. odważony (starop.) — dziś: odważny. [przypis edytorski]
3626. wszystkiemu (starop.) — całemu. [przypis edytorski]
3627. teskliwy (starop.) — stęskniony. [przypis edytorski]
3628. mieć plac od kogo (starop.) — dostać od kogo miejsce (przestrzeń, okazję); niech ma od ciebie plac męstwu swoiemu: daj mu przestrzeń (sposobność) dla ukazania jego męstwa. [przypis edytorski]
3629. oto-tem (starop.) — tym oto (prośbom). [przypis edytorski]
3630. ostrość (starop.) — tu: surowość. [przypis edytorski]
3631. bystrość (starop.) — tu: popędliwość; nadmierna szybkość w działaniu. [przypis edytorski]
3632. pręcej (starop. forma ort.) — dziś popr.: prędzej. [przypis edytorski]
3633. pry (starop. forma) — skrót od: prawi; tj. mówi. [przypis edytorski]
3634. pójdę odważony (starop.) — pójdę odważnie. [przypis edytorski]
3635. beł (starop. forma) — dziś popr.: był. [przypis edytorski]
3636. barzo (starop. forma) — dziś popr.: bardzo. [przypis edytorski]
3637. nachyły (starop.) — podeszły. [przypis redakcyjny]
3638. zbyt (starop.) — ogromnie, bardzo. [przypis edytorski]
3639. na on czas (starop.) — w tym czasie; wtedy. [przypis edytorski]
3640. pracą na się brali (starop. forma) — brali na siebie pracę; brali na siebie trud. [przypis edytorski]
3641. naleść a. naleźć (starop.) — znaleźć, napotkać. [przypis edytorski]
3642. ten beł głos ludzki (starop.) — takie było zdanie wśród ludzi. [przypis edytorski]
3643. trzymać co (starop.) — utrzymywać co. [przypis edytorski]
3644. bawić się gdzie (starop.) — przebywać gdzie. [przypis edytorski]
3645. w onej chwili (starop.) — w tej chwili; wtedy. [przypis edytorski]
3646. w błędy zawiedziony (starop.) — wprowadzony w błąd; zbłąkany, błędny. [przypis edytorski]
3647. Askalona — miasto w Palestynie na płd.-zach. od Jerozolimy. [przypis redakcyjny]
3648. nie zidzie wam nic na jego ludzkości (starop.) — nie będzie wam zbywać jego współczucia (zrozumienia itp.). [przypis edytorski]
3649. opatrzyć czym (starop.) — zaopatrzyć w co; zapewnić co. [przypis edytorski]
3650. jakiem takiem (starop.) — jakim takim; znośnym. [przypis edytorski]
3651. wczas (starop.) — odpoczynek, wypoczynek. [przypis edytorski]
3652. beła (...) wezbrała (starop. forma) — była wezbrała; konstrukcja daw. czasu zaprzeszłego, wyrażającego czynność wcześniejszą od pozostałych czynności i stanów zapisanych w czasie przeszłym prostym; znaczenie: wezbrała wcześniej, uprzednio, kiedyś itp. [przypis edytorski]
3653. ze dżdża (starop.) — od deszczu. [przypis edytorski]
3654. szedziwy (starop.) — sędziwy; stary. [przypis edytorski]
3655. szedł przeciwko niem (starop.) — szedł naprzeciw nim. [przypis edytorski]
3656. gdy rzeki ujmą kryształowe lody (starop.) — gdy kryształowe lody skują rzeki. [przypis edytorski]
3657. bespiecznie (starop. forma ort.) — dziś popr.: bezpiecznie. [przypis edytorski]
3658. ślizać się (starop. forma) — ślizgać się; tu 3.os.lm: ślizają, dziś: ślizgają. [przypis edytorski]
3659. śmiele (starop. forma) — dziś popr.: śmiało. [przypis edytorski]
3660. ledzie (starop. forma) — (po) lodzie. [przypis edytorski]
3661. przeszedszy (starop. forma) — przeszedłszy. [przypis edytorski]
3662. ziemie (starop. forma) — dziś D.lp r.ż.: (wiele) ziemi. [przypis edytorski]
3663. niewczas (starop.) — niewygoda; trud. [przypis edytorski]
3664. tęsknice (starop. forma) — dziś D.lp r.ż.: tęsknicy; tęsknoty. [przypis edytorski]
3665. chód pracowity (starop.) — uciążliwa droga; męcząca wędrówka. [przypis edytorski]
3666. pódźcie (starop. forma) — dziś popr.: pójdźcie. [przypis edytorski]
3667. pogoda (starop.) — sposobność, stosowna pora. [przypis edytorski]
3668. wtem jem rozkazał miejsce czynić wodzie (starop.) — wtedy rozkazał wodzie, aby im uczyniła miejsce. [przypis edytorski]
3669. pochyły (starop.) — osłabiony, wątły; pochylony. [przypis edytorski]
3670. Phebe — Artemis (Dyana), księżyc. [przypis redakcyjny]
3671. przestrone (starop.) — przestronny, obszerny. [przypis edytorski]
3672. siedmiorogi Nil — Nil o siedmiu odnogach. [przypis edytorski]
3673. natkniony (starop.) — utkany, poprzetykany. [przypis edytorski]
3674. saphiry (starop.) — szafiry. [przypis edytorski]
3675. barzo (starop. forma) — dziś popr.: bardzo. [przypis edytorski]
3676. oba (starop. forma) — obaj. [przypis edytorski]
3677. nakoniec (starop. forma ort.) — dziś popr.: na koniec; w końcu, ostatecznie. [przypis edytorski]
3678. pry (starop. forma) — skrót od: prawi; tj. mówi. [przypis edytorski]
3679. widziemy (starop. forma) — dziś popr.: widzimy. [przypis edytorski]
3680. prawić (starop.) — mówić. [przypis edytorski]
3681. ziemie (starop. forma) — dziś D.lp r.ż.: ziemi; wszystkorodna ziemia. [przypis redakcyjny]
3682. kiedyby (starop.) — gdyby. [przypis edytorski]
3683. że się to wspomionie (starop. konstrukcja) — że się o tym wspomni. [przypis edytorski]
3684. wnetże (starop.) — konstrukcja z partykułą wzmacniającą -że: wkrótce, niedługo. [przypis edytorski]
3685. przy stronie (starop.) — z boku. [przypis edytorski]
3686. zabawa (starop.) — zajęcie. [przypis edytorski]
3687. obcowanie (starop.) — mieszkanie. [przypis redakcyjny]
3688. łaskawieli się, groźnoli (starop.) — konstrukcja z partykułą -li; znaczenie: czy łaskawie, czy groźnie. [przypis edytorski]
3689. rozkoszy (starop. forma) — rozkosze. [przypis
Darmowe książki «Jerozolima wyzwolona - Torquato Tasso (czytac ksiazki przez internet .txt) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie
Dodaj komentarz
Uwagi (0)