Jerozolima wyzwolona - Torquato Tasso (czytac ksiazki przez internet .txt) đź“–
KrĂłtki opis ksiÄ…ĹĽki:
Jerozolima wyzwolona (wł. Gerusalemme liberata) to epos rycerski autorstwa Torquata Tassa, podejmujący temat pierwszej wyprawy krzyżowej (świętej wojny) ogłoszonej przez papieża Urbana II na synodzie w Clermont 27 listopada 1095. Epos opisuje końcowy etap wojny oraz zdobycie Jerozolimy przez krzyżowców w 1099 r.
Centralną postacią utworu jest wódz rycerzy chrześcijańskich Gotfred (także: Goffred, wł. Gottifredo), ale istotną rolę odgrywają również inni bohaterowie (np. Rynald, wł. Rinaldo) i ich perypetie. Istotną dla autora kategorią estetyczną była wzniosłość, dochodząca do głosu zarówno w wyborze samego tematu, jak również charakterystyce bohaterów, wskazywaniu na zasady etosu rycerskiego (w tym np. nieatakowanie nieuzbrojonych przeciwników, służenie wsparciem damom itp.) oraz bezinteresowność ich intencji. Wielokrotnie, w rozmaity sposób podkreślane jest to, że krzyżowcy podejmują działania wojenne ze względu na interes jedynej prawdziwej religii (muzułmanie ukazywani są jako inspirowani przez szatana wyznawcy religii fałszywej) oraz chwałę Boga na ziemi.
Epos, będący dziełem życia Tassa (pracę nad nim rozpoczął jako nastolatek) został wydany w roku 1581. Przekładu na język polski dokonał bratanek poety z Czarnolasu, Piotr Kochanowski, już w 1618 r.; samo tłumaczenie stanowi więc ważny zabytek staropolszczyzny. Utwór Tassa cieszył się największym powodzeniem w okresie romantyzmu, do którego poetyki należała między innymi melancholijna tęsknota za rzekomo harmonijnym (tj. nietarganym rewolucyjnymi wstrząsami politycznymi) światem średniowiecza.
Przeczytaj ksiÄ…ĹĽkÄ™
Podziel siÄ™ ksiÄ…ĹĽkÄ…:
- Autor: Torquato Tasso
- Epoka: Renesans
- Rodzaj: Liryka
Czytasz książkę online - «Jerozolima wyzwolona - Torquato Tasso (czytac ksiazki przez internet .txt) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 Torquato Tasso
class="annotation" id="annotation-3837">3837. pogoniej (starop. forma) — dziś D.lp r.ż.: pogoni. [przypis edytorski]
3838. Rufia — miasto w Syrii. [przypis redakcyjny]
3839. ztamtąd (starop. forma ort.) — dziś popr. (po ubezdźwięcznieniu): stamtąd. [przypis edytorski]
3840. zbyt (starop.) — bardzo, ogromnie. [przypis edytorski]
3841. Rynocera — miasto w Egipcie nad Morzem Śródziemnym (dziś Al-Arish). [przypis redakcyjny]
3842. dojechać (starop.) — tu: dopłynąć; łódź góry dojechała tzn. dopłynęła morzem na wysokość góry znajdującej się u wybrzeża. [przypis redakcyjny]
3843. Pompejego — Pompejusza. [przypis edytorski]
3844. Damiata — miasto w dolnym Egipcie nad odnogą Nilu. [przypis redakcyjny]
3845. Far — wysepka na wybrzeżu egipskiem, którą Aleksander Wielki połączył groblą z lądem stałym (Aleksandrią). [przypis redakcyjny]
3846. obeszły (starop.) — otoczony; tu: opływany; wysep obeszły wodami: wyspa opływana przez wody. [przypis redakcyjny]
3847. wysep (starop. forma) — dziś r.ż.: wyspa. [przypis redakcyjny]
3848. Cyrena — miasto w krainie przyległej Egiptowi, zwanej w starożytności. [przypis redakcyjny]
3849. samopięty (starop.) — sam z czterema towarzyszami; Cyrena samopięta (w oryg. „dove cinque cittadi hebbe C.”)/: Cyrena z czterema innymi miastami. [przypis redakcyjny]
3850. Marmaryka — kraina w głębi Afryki na płd. od Barki. [przypis redakcyjny]
3851. Tolomita — to samo, co Ptolomaida (dziś Tolmeta) w Barce. [przypis redakcyjny]
3852. Lethe — jedyna rzeka Barki w Afryce północnej na zachód od Tolomity; właśc. Latoń lub Leton, u Lukana (IX, 855) Lethes. Tasso pomieszał ją tu z rzeką podziemia Lethe, „o której siła ludzie bają”. [przypis redakcyjny]
3853. siła (starop.) — mnóstwo, wiele. [przypis edytorski]
3854. bajać (starop.) — opowiadać baśnie, zmyślać. [przypis edytorski]
3855. Syrty — Mniejsza i Większa, zatoki Morza Śródziemnego u płn. wybrzeży Afryki. [przypis redakcyjny]
3856. Judeka — przylądek w Tripolitanii. [przypis redakcyjny]
3857. Magra — rzeka (?) uchodząca do morza niedaleko przylądka Judeki. [przypis redakcyjny]
3858. Trypolim — miasto w płn. Afryce, stolica Trypolitanii; [dziś: Trypolis, stolica Libii; red. WL]. [przypis redakcyjny]
3859. Aldzerba — wyspa w zatoce Małej Syrty. [przypis redakcyjny]
3860. wzad (starop.) — tu: z tyłu. [przypis edytorski]
3861. zostawuje (starop. forma) — dziś: zostawia. [przypis edytorski]
3862. Lotofagowie — jedzący lotos, bajeczny lud w północnej Afryce, znany z Odyssei (Pieśń IX, 82 i n.). [przypis redakcyjny]
3863. miasty (starop. forma) — dziś N.lm: (między) miastami. [przypis edytorski]
3864. wysep (starop.) — dziś r.ż.: wyspa. [przypis edytorski]
3865. Lilibeum — miasto na płd.-zach. wybrzeżu Sycylii. [przypis redakcyjny]
3866. skazać (starop.) — tu: wskazać. [przypis edytorski]
3867. kędy (starop.) — gdzie. [przypis edytorski]
3868. Karthago — Kartagina. [przypis edytorski]
3869. Biserta — miasto w Tunis w Afryce. [przypis redakcyjny]
3870. Sardynią — dziś B.lp r.ż.: Sardynię. [przypis edytorski]
3871. kędy (starop.) — gdzie. [przypis edytorski]
3872. błędni (starop.) — błądzący; tu: koczowniczy. [przypis edytorski]
3873. Budza — miasta nadbrzeżne w Algierze (fr. Bougie). [przypis redakcyjny]
3874. zbójcowie (starop. forma) — dziś M.lm: zbójcy. [przypis edytorski]
3875. Oron — miasto w Algierze. [przypis redakcyjny]
3876. Tyngitana — kraina w płn.-zach. Afryce, Maroko. [przypis redakcyjny]
3877. krokodylowie, (...) lwi (starop. forma) — dziś M.lm: krokodyle, lwy. [przypis edytorski]
3878. Fessa — kraina w płn. Afryce, Fez. [przypis redakcyjny]
3879. kęs (starop.) — trochę. [przypis edytorski]
3880. Granata — miasto i prowincja w Hiszpanii, Grenada. [przypis redakcyjny]
3881. słupy Alcydy — cieśnina Gibraltarska. [przypis redakcyjny]
3882. ztąd (starop. forma ort.) — stąd. [przypis edytorski]
3883. Kalpa — przylądek, jeden ze słupów Herkulesa na brzegu europejskim; dziś Gibraltar. [przypis redakcyjny]
3884. ztamtąd (starop. forma ort.) — dziś popr. (po ubezdźwięcznieniu): stamtąd. [przypis edytorski]
3885. Abila — przylądek w Maroko w cieśninie Gibraltarskiej (jeden ze słupów Herkulesa, dziś Zeuta). [przypis redakcyjny]
3886. Libią (starop. forma) — Libię; dzieli z Hiszpanami Libią: tzn. dzieli Libię od Hiszpanii. [przypis edytorski]
3887. beli (starop. forma) — dziś popr.: byli. [przypis edytorski]
3888. przeszedszy (starop. forma) — przeszedłszy. [przypis edytorski]
3889. kędy (starop.) — gdzie. [przypis edytorski]
3890. niezamierzone (starop.) — [tu:] niezmierzone. [przypis redakcyjny]
3891. gdzie ono ziemię w się zawiera (starop.) — tzn. gdzie morze zawiera w sobie ziemię; gdzie ze wszech stron otacza ląd. [przypis edytorski]
3892. Gada — miasto w Hiszpanii (dziś Kadyks). [przypis redakcyjny]
3893. zuciekać (starop.) — tu: umknąć, uciec; ziemia zuciekała: ziemia znikła z oczu. [przypis redakcyjny]
3894. jeśli (starop.) — tu: czy, czy też. [przypis edytorski]
3895. wątpliwy (starop.) — niepewny, niebezpieczny. [przypis redakcyjny]
3896. beły (starop. forma) — dziś popr.: były. [przypis edytorski]
3897. biegłość (starop.) — umiejętność, znajomość rzeczy, wprawa. [przypis edytorski]
3898. niezawsze (starop. forma ort.) — nie zawsze. [przypis edytorski]
3899. przygodzić się (starop.) — tu: przydać się. [przypis edytorski]
3900. mieszkany (starop.) — [tu:] zamieszkany, zamieszkiwany; kraje od ludzi mieszkane: kraje zamieszkiwane przez ludzi. [przypis redakcyjny]
3901. dawa (starop. forma) — dziś popr. 3.os.lp cz.teraźn.: daje. [przypis edytorski]
3902. różny (starop.) — tu: inny, odmienny. [przypis edytorski]
3903. gruby (starop.) — tu: grubiański, nieokrzesany. [przypis edytorski]
3904. takli (starop.) — konstrukcja z partykułą -li; znaczenie: tak to; tak oto. [przypis edytorski]
3905. podobno (starop.) — prawdopodobnie; zapewne. [przypis edytorski]
3906. niewytrwany (starop.) — nie do wytrzymania, trudny do wytrwania; niewytrwana zima: sroga zima. [przypis redakcyjny]
3907. insze (starop. forma) — inne. [przypis edytorski]
3908. cięszki (starop. forma ort.) — dziś popr.: ciężki. [przypis edytorski]
3909. Gołąb — [tu:] Krzysztof Kolumb; [wł. brzmienie jego nazwiska: Cristoforo Colombo, oznacza dosł. gołębia; red. WL]. [przypis redakcyjny]
3910. Pol — świat, własc. biegun ziemski lub niebieski. [przypis redakcyjny]
3911. stooki wzrok (starop.) — dziś: stuoki wzrok; tj. patrzy setką oczu. [przypis redakcyjny]
3912. porać (starop.) — rozpruwać, orać; łódź (...) wały porze: łódź pruje fale. [przypis edytorski]
3913. sztyr (starop.) — ster. [przypis edytorski]
3914. śrzodek (starop. forma) — dziś: środek. [przypis edytorski]
3915. miąższy (starop.) — gruby. [przypis edytorski]
3916. niewidomy (starop.) — niewidoczny. [przypis edytorski]
3917. widamy (starop.) — widzimy, widujemy (czynność wielokrotna). [przypis edytorski]
3918. Sykulska góra — wulkan sycylijski; zapewne Etna, najbardziej znany wulkan na Sycylii, aktywny od 550 tys. lat. [przypis edytorski]
3919. przyrodzenie (starop.) — natura. [przypis edytorski]
3920. krzywy (starop.) — tu: zły, złośliwy, przeciwny; niebu krzywy: sprzeciwiający się niebu. [przypis edytorski]
3921. beło (starop. forma) — dziś popr.: było. [przypis edytorski]
3922. przyjaźliwy (starop.) — przyjazny. [przypis edytorski]
3923. przez się (starop.) — samoczynnie; same przez się. [przypis edytorski]
3924. niesprawiony (starop.) — nieuprawiany. [przypis edytorski]
3925. nie chybić (starop.) — tu: nieomylnie wydać plon. [przypis edytorski]
3926. roskosz (starop. forma) — rozkosz. [przypis edytorski]
3927. zawżdy (starop.) — zawsze. [przypis edytorski]
3928. przykrość odejmować (starop.) — usuwać przykrość (tzn. czynić przyjemnym). [przypis edytorski]
3929. pola Elizyjskie — Elizejskie Pola. [przypis edytorski]
3930. cknić (starop.) — przykrzyć sobie; [nie cknicie: dziś forma trybu rozk.: nie cknijcie, tj. nie tęsknijcie, nie bądźcie znużeni itp.; red. WL]. [przypis redakcyjny]
3931. wyspy od szczęścia nazwane — Isole di Fortuna; wyspy Kanaryjskie. [przypis redakcyjny]
3932. ziemie (starop. forma) — dziś popr. D.lp r.ż.: ziemi. [przypis edytorski]
3933. inszem (starop. forma) — innym. [przypis edytorski]
3934. jam tam bywał (starop. konstrukcja) — konstrukcja z przestawną końcówką czasownika; inaczej: ja tam bywałem. [przypis edytorski]
3935. tajemnice (starop. forma) — dziś D.lp r.ż.: tajemnicy. [przypis edytorski]
3936. prześć (starop. forma) — przejść. [przypis edytorski]
3937. przestać na czym (starop.) — poprzestać na czym; zadowolić się czym. [przypis edytorski]
3938. ukazowała (starop. forma) — dziś popr.: ukazywała. [przypis edytorski]
3939. samy (starop. forma)— dziś forma r.n.: (zwierzęta) same; tzn. tylko zwiarzęta. [przypis edytorski]
3940. bić się z wałami (starop.) — bić się z falami; właśc.: być narażonym na uderzenia fal. [przypis edytorski]
3941. ztąd (starop. forma ort.) — stąd. [przypis edytorski]
3942. błędny (starop.) — tu: zbłąkany; błądzący, zagubiony. [przypis edytorski]
3943. ukazować (starop. forma) — dziś popr.: ukazywać. [przypis edytorski]
3944. śrzodek (starop. forma) — środek. [przypis edytorski]
3945. kotew (starop.) — kotwica. [przypis edytorski]
3946. ono (starop.) — tu: oto. [przypis edytorski]
3947. co na tem należy (starop.) — co od tego zależy; jak bardzo jest to ważne. [przypis edytorski]
3948. wznidzie (starop. forma) — wzejdzie. [przypis edytorski]
3949. wtem (starop.) — tu: tymczasem. [przypis edytorski]
3950. beła (starop. forma) — dziś popr.: była. [przypis edytorski]
3951. beło (starop. forma) — dziś popr.: było. [przypis edytorski]
3952. trudno dostąpiony (starop.) — trudno dostępny. [przypis edytorski]
3953. dla (starop.) — z powodu. [przypis edytorski]
3954. śrzon (starop. forma) — dziś popr.: szron. [przypis edytorski]
3955. mieć moc nad czym (starop.) — panować nad czym. [przypis edytorski]
3956. przyrodzenie (starop.) — natura. [przypis edytorski]
3957. w onem czesie (starop.) — w tym czasie; wówczas, wtedy. [przypis edytorski]
3958. strożyć się (starop.) — sztorcem stawać, jeżyć się. [przypis redakcyjny]
3959. śmiele (starop. forma) — dziś popr.: śmiało. [przypis edytorski]
3960. podeń (starop. forma) — pod niego; tu: ku niemu. [przypis edytorski]
3961. przeszcie (starop. forma) — przejście. [przypis edytorski]
3962. zostawuje (starop. forma) — dziś: zostawia. [przypis edytorski]
3963. kęs (starop.) — trochę. [przypis edytorski]
3964. ukazować (starop. forma) — dziś popr.: ukazywać. [przypis edytorski]
3965. krzywy (starop.) — zły, złowrogi. [przypis edytorski]
3966. zoczyć (starop.) — zobaczyć. [przypis edytorski]
3967. lasa (starop. forma) — dziś D.lp: (do) lasu. [przypis edytorski]
3968. w stronę (starop.) — w bok; w ustronie. [przypis edytorski]
3969. zawada (starop.) — przeszkoda. [przypis edytorski]
3970. źwierze (starop.) — dziś M.lm: zwierzęta. [przypis edytorski]
3971. co sroższe (starop. forma) — co groźniejsze; najgroźniejsze. [przypis edytorski]
3972. nilowa woda — Nil. [przypis edytorski]
3973. Atlant wielki — Ocean Atlantycki. [przypis edytorski]
3974. lęgą (starop. forma) — lęgną; rodzą się. [przypis edytorski]
3975. do kupy (starop.) — tu: razem. [przypis edytorski]
3976. w onem czesie (starop. forma) — w tym czasie, wówczas; wtedy. [przypis edytorski]
3977. dziwowie (starop.) — dziwactwa; dziwne stwory. [przypis edytorski]
3978. samy (starop. forma) — dziś: sam (wierzch). [przypis edytorski]
3979. zawada (starop.) — przeszkoda. [przypis edytorski]
3980. okrom a. krom (starop.) — poza; poza
Darmowe książki «Jerozolima wyzwolona - Torquato Tasso (czytac ksiazki przez internet .txt) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie
Dodaj komentarz
Uwagi (0)