Jerozolima wyzwolona - Torquato Tasso (czytac ksiazki przez internet .txt) 📖
Krótki opis książki:
Jerozolima wyzwolona (wł. Gerusalemme liberata) to epos rycerski autorstwa Torquata Tassa, podejmujący temat pierwszej wyprawy krzyżowej (świętej wojny) ogłoszonej przez papieża Urbana II na synodzie w Clermont 27 listopada 1095. Epos opisuje końcowy etap wojny oraz zdobycie Jerozolimy przez krzyżowców w 1099 r.
Centralną postacią utworu jest wódz rycerzy chrześcijańskich Gotfred (także: Goffred, wł. Gottifredo), ale istotną rolę odgrywają również inni bohaterowie (np. Rynald, wł. Rinaldo) i ich perypetie. Istotną dla autora kategorią estetyczną była wzniosłość, dochodząca do głosu zarówno w wyborze samego tematu, jak również charakterystyce bohaterów, wskazywaniu na zasady etosu rycerskiego (w tym np. nieatakowanie nieuzbrojonych przeciwników, służenie wsparciem damom itp.) oraz bezinteresowność ich intencji. Wielokrotnie, w rozmaity sposób podkreślane jest to, że krzyżowcy podejmują działania wojenne ze względu na interes jedynej prawdziwej religii (muzułmanie ukazywani są jako inspirowani przez szatana wyznawcy religii fałszywej) oraz chwałę Boga na ziemi.
Epos, będący dziełem życia Tassa (pracę nad nim rozpoczął jako nastolatek) został wydany w roku 1581. Przekładu na język polski dokonał bratanek poety z Czarnolasu, Piotr Kochanowski, już w 1618 r.; samo tłumaczenie stanowi więc ważny zabytek staropolszczyzny. Utwór Tassa cieszył się największym powodzeniem w okresie romantyzmu, do którego poetyki należała między innymi melancholijna tęsknota za rzekomo harmonijnym (tj. nietarganym rewolucyjnymi wstrząsami politycznymi) światem średniowiecza.
Przeczytaj książkę
Podziel się książką:
- Autor: Torquato Tasso
- Epoka: Renesans
- Rodzaj: Liryka
Czytasz książkę online - «Jerozolima wyzwolona - Torquato Tasso (czytac ksiazki przez internet .txt) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 Torquato Tasso
wcześniejszą od pozostałych czynności i stanów zapisanych w czasie przeszłym prostym; znaczenie: splugawił wcześniej, uprzednio, kiedyś itp. [przypis edytorski]
4844. Aladyn — król palestyński. [przypis redakcyjny]
4845. mieszanina (starop.) — zamieszanie. [przypis edytorski]
4846. pierzysta buława — [dalej wyjaśnione:] „z żelaznemi pióry”. [przypis redakcyjny]
4847. nadalej (starop. forma) — dziś popr.: najdalej. [przypis edytorski]
4848. smalcowana zbroja (starop.) — szmelcowana. [przypis redakcyjny]
4849. cięszki (starop. forma ort.) — dziś popr.: ciężki. [przypis edytorski]
4850. stać za co (starop.) — opłacić się, odpowiadać wartością; za jego nie stoi: nie opłaci się; nie wart tyle, co jego. [przypis redakcyjny]
4851. wznak paść (starop.) — paść na wznak; paść na twarz. [przypis edytorski]
4852. wzwiedźcie tego starca (starop.) — podnieście (...). [przypis redakcyjny]
4853. bardzo trudną onę rzecz znajdują (starop. konstrukcja zdaniowa) — uważają tę rzecz (sprawę) za bardzo trudną; dochodzą do wniosku, że jest to bardzo trudna rzecz (sprawa). [przypis edytorski]
4854. nieuchroniony (starop.) — nieuchronny; nieuchronione wiatry: wiatry, przed którymi nie sposób się uchronić. [przypis edytorski]
4855. powierzone ludzie (starop. forma) — ludzi powierzonych (sobie, swojej opiece). [przypis edytorski]
4856. znienagła (starop.) — powoli, stopniowo. [przypis edytorski]
4857. ustęp (starop.) — tu: wycofywanie się; manewr odwrotu. [przypis edytorski]
4858. wzwód (starop.) — most zwodzony; popuszczono wzwodu: zaczęto opuszczać most zwodzony. [przypis edytorski]
4859. dobieżeć (starop. forma) — dojść, dotrzeć do czego. [przypis edytorski]
4860. zawód (starop.) — tu: most zwodzony. [przypis edytorski]
4861. mścić się czego (starop. forma) — mścić się za co (za śmierć szwedzkiego królewicza). [przypis edytorski]
4862. królewica (starop. forma) — królewicza. [przypis edytorski]
4863. ponnoby się był kusił (starop. forma) — konstrukcja daw. czasu zaprzeszłego, wyrażającego czynność wcześniejszą od pozostałych czynności i stanów zapisanych w czasie przeszłym prostym; znaczenie: pono kusiłby się wcześniej (uprzednio, kiedyś itp.); prawdopodobnie kusiłby się wcześniej. [przypis edytorski]
4864. kusić się o co (starop. forma) — próbować czego; pokusić się o co. [przypis edytorski]
4865. nie bełby beł (...) bezpieczny (starop. forma) — konstrukcja daw. czasu zaprzeszłego, wyrażającego czynność wcześniejszą od pozostałych czynności i stanów zapisanych w czasie przeszłym prostym; znaczenie: nie byłby bezpieczny wcześniej (uprzednio, kiedyś itp.). [przypis edytorski]
4866. w mieście się położył (starop.) — w domyśle: obozem; rozbił w zdobywanym mieście obóz. [przypis edytorski]
4867. zdarzyć (starop.) — poszczęścić. [przypis redakcyjny]
4868. ranne (starop. forma) — dziś popr. B.lm: rannych. [przypis edytorski]
4869. pręcej (starop. forma ort.) — dziś: prędzej; szybciej. [przypis edytorski]
4870. rzekszy (starop. forma) — dziś popr.: rzekłszy. [przypis edytorski]
4871. raziech (starop. forma) — dziś popr. N.lm: (po) razach; tj. ciosach. [przypis edytorski]
4872. odbieżany (starop.) — opuszczony, porzucony; tu: mury opuszczone przez zbrojnych obrońców. [przypis edytorski]
4873. w naszych ręku (starop. forma) — dziś popr.: w naszych rękach. [przypis edytorski]
4874. bydź (starop. forma) — dziś popr. (po ubezdźwięcznieniu): być. [przypis edytorski]
4875. przebrany (starop.) — wybrany, wyborny. [przypis edytorski]
4876. naostatek (starop. forma ort.) — dziś popr.: na ostatek; w końcu. [przypis edytorski]
4877. zgubią (starop.) — tu: utracą. [przypis edytorski]
4878. sadzić się na czem (starop.) — polegać na czym, dufać w co. [przypis redakcyjny]
4879. strzedz (starop. forma) — dziś popr.: strzec. [przypis edytorski]
4880. nie trudne (starop. forma) — dziś popr.: nietrudne. [przypis edytorski]
4881. na nie (starop. forma) — na nich. [przypis edytorski]
4882. szkodzić kogo (starop.) — atakować, bić kogo; wyrządzać szkodę komu. [przypis redakcyjny]
4883. Egipskie (starop. forma ort.) — dziś popr. tylko małą literą: egipskie. [przypis edytorski]
4884. zgromadny (starop.) — zgromadzony. [przypis redakcyjny]
4885. godzić na co (starop.) — dążyć do czego; porywać się na co. [przypis edytorski]
4886. owotu (starop.) — tam; chodzi to tu, to owotu. [przypis edytorski]
4887. rozprótego (starop. forma ort.) — dziś popr.: rozprutego. [przypis edytorski]
4888. od kogo (starop.) — przez kogo. [przypis edytorski]
4889. bydź (starop. forma) — dziś popr. (po ubezdźwięcznieniu): być. [przypis edytorski]
4890. zabawiać się (starop.) — zajmować się. [przypis edytorski]
4891. nadstawował (starop. forma) — nadstawiał. [przypis edytorski]
4892. bespieczny zrobić co (starop. konstrukcja) — śmiały do zrobienia czego. [przypis edytorski]
4893. gdzieć (...) nie przyniosę (starop.) — gdy ci nie przyniosę; jeśli ci nie przyniosę. [przypis edytorski]
4894. skaźca (starop.) — pogromca, niszczyciel. [przypis redakcyjny]
4895. odważony (starop.) — odważny. [przypis edytorski]
4896. godny czemu (starop.) — odpowiadający czemu (nagroda godna uczynkowi). [przypis redakcyjny]
4897. pry (starop. forma) — skrót od: prawi; mówi. [przypis edytorski]
4898. ony (starop.) — te, owe. [przypis edytorski]
4899. obiedwie osobie (starop.) — forma daw. liczby podwójnej; dziś M.lm: obydwie osoby. [przypis edytorski]
4900. onę (starop.) — tę, ową. [przypis edytorski]
4901. niespany (starop.) — nie śpiąc; niespany całą noc strawił: całą noc spędził nie śpiąc. [przypis edytorski]
4902. rany (starop.) — wczesny. [przypis edytorski]
4903. ówten (starop.) — tamten. [przypis redakcyjny]
4904. okrom — oprócz; okrom że: prócz tego że. [przypis edytorski]
4905. źrzenice (starop. forma) — dziś M.lm: źrenice. [przypis edytorski]
4906. odmienny (starop.) — zmienny, zmieniającej się. [przypis redakcyjny]
4907. bawełnica (starop.) — suknia lub materia bawełniana. [przypis redakcyjny]
4908. wyciągnione (starop.) — tu: wygładzone, wesołe (czoło). [przypis redakcyjny]
4909. ozowie się (starop.) — odzywa się. [przypis edytorski]
4910. Indian (starop.) — dziś popr.: Indianin; tu: Hindus, mieszkaniec Indii. [przypis redakcyjny]
4911. zlekka (starop. forma ort.) — dziś popr.: z lekka; trochę. [przypis edytorski]
4912. słuszna (starop. forma) — słuszna to rzecz; słuszne jest. [przypis edytorski]
4913. zdaleka (starop. forma ort.) — dziś popr.: z daleka. [przypis edytorski]
4914. kiedyby (starop.) — gdyby; jeśli by. [przypis edytorski]
4915. ztąd (starop. forma ort.) — dziś popr. (po ubezdźwięcznieniu): stąd. [przypis edytorski]
4916. bydź (starop. forma) — dziś popr. (po ubezdźwięcznieniu): być. [przypis edytorski]
4917. wściągać (starop.) — powściągać; powstrzymywać, zatrzymywać. [przypis edytorski]
4918. zaprzągać (starop.) — zaprzęgać. [przypis edytorski]
4919. sprzysięga (starop.) — sprzysiężenie. [przypis redakcyjny]
4920. z samey w niem roście więtsza chęć trudności (starop. konstrukcja) — z (powodu) samej trudności rośnie w nim większa chęć. [przypis edytorski]
4921. sprzysięga (starop.) — sprzysiężenie. [przypis redakcyjny]
4922. stać komu na zdrowie (starop. konstrukcja zdaniowa) — nastawać na czyje życie. [przypis edytorski]
4923. nasnadniejszy (starop. forma) — najsnadniejszy; tj. najłatwiejszy. [przypis edytorski]
4924. białemigłowami (starop. forma) — dziś (przestarz.) N.lm: (między) białogłowami; tzn. (między) kobietami; daw. obie części składowe słowa odmieniały się (por. np. dzisiejsze: Białystok, do Białegostoku itd.). [przypis edytorski]
4925. wrzkomo (starop.) — rzekomo, podobno. [przypis edytorski]
4926. dawając żartowi (starop.) — [mówiąc tak] na żart, żartem. [przypis redakcyjny]
4927. zostać przy słowie (starop.) — dotrzymać słowa. [przypis redakcyjny]
4928. prawić (starop.) — mówić. [przypis edytorski]
4929. nie będzieć żal, żeś tak obrócony (starop.) — skrót od: nie będzie ci żal, żeś tak obrócony; tzn. nie pożałujesz takiego obrotu swoich spraw. [przypis edytorski]
4930. zlękł się (starop. forma) — dziś popr.: zląkł się. [przypis edytorski]
4931. w oney dobie (starop.) — w tym czasie; wówczas, wtedy. [przypis edytorski]
4932. przy się (starop. forma) — zapiera się; przeczy. [przypis edytorski]
4933. spółsłużebnica (starop.) — współsłużebnica; osoba wspólnie służąca u kogo. [przypis redakcyjny]
4934. ośm (starop. forma) — osiem. [przypis edytorski]
4935. niedziela (starop.) — tu: tydzień. [przypis edytorski]
4936. przystaw (starop.) — człowiek przystawiony do kogo dla dozoru, straży lub usługi. [przypis redakcyjny]
4937. jam jest (starop.) — konstrukcja z przestawną końcówką czasownika; inaczej: ja jestem. [przypis edytorski]
4938. przypatrował się (starop. forma) — dziś popr. 3.os.lp cz.przesz.: przypatrywał się. [przypis edytorski]
4939. nakoniec (starop. forma ort.) — dziś popr.: na koniec; w końcu, ostatecznie. [przypis edytorski]
4940. chceszli (starop. forma) — konstrukcja z partykułą -li; znaczenie: jeśli chcesz. [przypis edytorski]
4941. pierwszy (starop.) — pierwotny, dawniejszy, poprzedni. [przypis redakcyjny]
4942. odemnie (starop. forma ort.) — dziś popr.: ode mnie. [przypis edytorski]
4943. o którychbyś się zinąd nie dowiedział (starop.) — konstrukcja z przestawną końcówką czasownika; inaczej: o których nie dowiedziałbyś się zinąd (tj. skądinąd). [przypis edytorski]
4944. wiadom (starop. forma) — świadom; powiadomiony. [przypis edytorski]
4945. zawżdy (starop.) — zawsze. [przypis edytorski]
4946. biedzić się (starop.) — trudzić się, męczyć się, trapić się. [przypis edytorski]
4947. wątpliwy (starop.) — tu: wątpiący, pełen wątpliwości; myśl wątpliwa: myśl pełna wahania. [przypis edytorski]
4948. nakoniec (starop. forma ort.) — dziś popr.: na koniec; w końcu, ostatecznie. [przypis edytorski]
4949. ztamtąd (starop. forma ort.) — dziś popr. (po ubezdźwięcznieniu): stamtąd. [przypis edytorski]
4950. oń (starop. forma) — o niego. [przypis edytorski]
4951. cierpliwy (starop.) — [tu:] wytrzymały, mocny. [przypis redakcyjny]
4952. harcerz (starop.) — harcownik; ścierający się pojedynczo w walce z nieprzyjacielem. [przypis edytorski]
4953. jadem (...) napuszczone (starop.) — zatrute. [przypis edytorski]
4954. na mię wiedzą to (starop.) — o mnie wiedzą to. [przypis edytorski]
4955. nalegać kogo (starop.) — dziś: nalegać na kogo a. na co. [przypis redakcyjny]
4956. nie rychłoś poczęła (starop. forma) — konstrukcja z przestawną końcówką czasownika; inaczej: nierychło poczęłaś; tj. nieszybko zaczęłaś. [przypis edytorski]
4957. sromać się (starop.) — wstydzić się. [przypis edytorski]
4958. przedtemeś na to oglądać się miała (starop. forma) — konstrukcja z przestawną końcówką czasownika; inaczej: przedtem miałaś oglądać się na to. [przypis edytorski]
4959. zbespiecznieć (starop. forma ort.) — poczuć się bezpiecznym. [przypis redakcyjny]
4960. noc, w którąm utraciła (starop. forma) — konstrukcja z przestawną końcówką czasownika; inaczej: noc, w którą utraciłam. [przypis edytorski]
4961. beła (starop. forma) — dziś popr.: była. [przypis edytorski]
4962. tamem ich nabyła (starop. forma) — konstrukcja z przestawną końcówką czasownika; inaczej: tam ich nabyłam; tj. tu: tam nabawiłam się ich (kłopotów). [przypis edytorski]
4963. mem rozsądkiem (starop. konstrukcja) — mym rozsądkiem; według mojego rozsądku; moim zdaniem. [przypis edytorski]
4964. więtsza (starop. forma) — większa. [przypis edytorski]
4965. żem siebie straciła (starop. forma) — konstrukcja z przestawną końcówką czasownika; inaczej: że straciłam siebie. [przypis edytorski]
4966. w oney dobie (starop.) — w tym czasie; wówczas, wtedy. [przypis edytorski]
4967. zdaleka (starop. forma ort.) — dziś popr.: z daleka. [przypis edytorski]
4968. bieżąc (starop.) — idąc, zmierzając, dążąc. [przypis edytorski]
4969. nań (starop. forma) — na niego. [przypis edytorski]
4970. znienagła (starop.) — powoli, stopniowo. [przypis edytorski]
4971. pry (starop. forma) — skrót od: prawi; mówi. [przypis edytorski]
4972. gdzieć się zda (starop.) — gdzie
Darmowe książki «Jerozolima wyzwolona - Torquato Tasso (czytac ksiazki przez internet .txt) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie
Dodaj komentarz
Uwagi (0)