Jerozolima wyzwolona - Torquato Tasso (czytac ksiazki przez internet .txt) 📖
Krótki opis książki:
Jerozolima wyzwolona (wł. Gerusalemme liberata) to epos rycerski autorstwa Torquata Tassa, podejmujący temat pierwszej wyprawy krzyżowej (świętej wojny) ogłoszonej przez papieża Urbana II na synodzie w Clermont 27 listopada 1095. Epos opisuje końcowy etap wojny oraz zdobycie Jerozolimy przez krzyżowców w 1099 r.
Centralną postacią utworu jest wódz rycerzy chrześcijańskich Gotfred (także: Goffred, wł. Gottifredo), ale istotną rolę odgrywają również inni bohaterowie (np. Rynald, wł. Rinaldo) i ich perypetie. Istotną dla autora kategorią estetyczną była wzniosłość, dochodząca do głosu zarówno w wyborze samego tematu, jak również charakterystyce bohaterów, wskazywaniu na zasady etosu rycerskiego (w tym np. nieatakowanie nieuzbrojonych przeciwników, służenie wsparciem damom itp.) oraz bezinteresowność ich intencji. Wielokrotnie, w rozmaity sposób podkreślane jest to, że krzyżowcy podejmują działania wojenne ze względu na interes jedynej prawdziwej religii (muzułmanie ukazywani są jako inspirowani przez szatana wyznawcy religii fałszywej) oraz chwałę Boga na ziemi.
Epos, będący dziełem życia Tassa (pracę nad nim rozpoczął jako nastolatek) został wydany w roku 1581. Przekładu na język polski dokonał bratanek poety z Czarnolasu, Piotr Kochanowski, już w 1618 r.; samo tłumaczenie stanowi więc ważny zabytek staropolszczyzny. Utwór Tassa cieszył się największym powodzeniem w okresie romantyzmu, do którego poetyki należała między innymi melancholijna tęsknota za rzekomo harmonijnym (tj. nietarganym rewolucyjnymi wstrząsami politycznymi) światem średniowiecza.
Przeczytaj książkę
Podziel się książką:
- Autor: Torquato Tasso
- Epoka: Renesans
- Rodzaj: Liryka
Czytasz książkę online - «Jerozolima wyzwolona - Torquato Tasso (czytac ksiazki przez internet .txt) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 Torquato Tasso
kleje, mazie, błota. [przypis edytorski]
4565. miecące (starop. forma) — miotające. [przypis edytorski]
4566. zemścić się czego (starop.) — dziś: zemścić się za co. [przypis edytorski]
4567. lecąc (starop. forma) — tu imiesłów przym., dziś: lecącego. [przypis edytorski]
4568. pióry (starop. forma) — dziś N.lm: piórami; szedł po powietrzu pióry: płynął w powietrzu na skrzydłach. [przypis edytorski]
4569. niewiedzieć zkąd (starop. forma ort.) — nie wiadomo skąd. [przypis edytorski]
4570. przeszkodzić drogę (starop. forma) — zastąpić drogę. [przypis redakcyjny]
4571. rączy (starop.) — szybki, prędki, zwinny. [przypis edytorski]
4572. najwiętszy (starop. forma) — największy. [przypis edytorski]
4573. dochodzić kogo (starop.) — doganiać kogo. [przypis edytorski]
4574. w łono przyjmuje (starop.) — tu: przyjmuje na łono; przytula, tuli, osłania sobą. [przypis edytorski]
4575. pilno (starop.) — pilnie; uważnie. [przypis edytorski]
4576. mało słychany (starop.) — rzadko słyszany; o którym rzadko słychać (się słyszy). [przypis edytorski]
4577. Aladyn — król palestyński. [przypis redakcyjny]
4578. naleziony (starop.) — znaleziony. [przypis edytorski]
4579. mieszkanie (starop.) — zwlekanie; zwłoka. [przypis edytorski]
4580. wrychle (starop.) — rychło; szybko, wkrótce. [przypis edytorski]
4581. nie niepodobna (starop. forma) — nie niemożliwa (rzecz); nie jest to niemożliwe. [przypis edytorski]
4582. miejscowi (starop. forma) — miejscu (przypatrzeć się). [przypis edytorski]
4583. ktemu a. k’temu (starop. forma) — do tego; tu: ponadto, w dodatku. [przypis edytorski]
4584. w onem czesie (starop. forma) — w tym czasie; wtenczas, wówczas, wtedy. [przypis edytorski]
4585. przydać (starop.) — tu: dodać. [przypis edytorski]
4586. beł (starop. forma) — dziś popr.: był. [przypis edytorski]
4587. krom wątpliwości (starop.) — bez wątpliwości, bez wątpienia; na pewno. [przypis edytorski]
4588. na dziw (starop.) — tu: przedziwnie; niezwykle, bardzo. [przypis edytorski]
4589. wnidę (starop.) — dziś 3.os.lp cz. teraźn.: wejdę. [przypis edytorski]
4590. w on czas (starop.) — w ten czas; wtenczas, wówczas, wtedy. [przypis edytorski]
4591. tuszyć sobie (starop.) — mieć nadzieję. [przypis edytorski]
4592. obowie (starop.) — obuwie. [przypis edytorski]
4593. delią (starop. forma) — dziś popr. B.lp r.ż.: delię; delia, tu: długa, luźna szata. [przypis edytorski]
4594. Tyr — miasto w Fenicji. [przypis redakcyjny]
4595. koń miał (...) rączy (starop.) — dziś z B.: konia miał rączego. [przypis edytorski]
4596. ustawić (starop.) — nakazać; ustanowić. [przypis redakcyjny]
4597. byk (starop.) — rodzaj tarana. [przypis redakcyjny]
4598. w tey dobie (starop.) — w tym czasie; wtedy. [przypis edytorski]
4599. przedsię (starop.) — przecież, wszak, wszakże, jednak. [przypis edytorski]
4600. tram (starop.) — belka. [przypis edytorski]
4601. zostawa (starop. forma) — 3.os.lp cz. teraźn.; dziś popr.: zostaje. [przypis edytorski]
4602. wyciśniony (starop.) — ciśnięty, rzucony. [przypis edytorski]
4603. nie bawić się (starop.) — tu: nie zostawać, nie pozostawać. [przypis edytorski]
4604. żelazy (starop. forma) — dziś popr. N.lm: żelazami. [przypis edytorski]
4605. naszy (starop. forma) — dziś M.lm: nasi. [przypis edytorski]
4606. zawada (starop.) — przeszkoda. [przypis edytorski]
4607. pomykać (starop.) — iść, przemieszczać (się); tu: przystawiać. [przypis edytorski]
4608. któreby mosty przystawiły rady (starop. konstrukcja) — (wieże), które chętnie przystawiłyby mosty; które zamierzają przystawić mosty (do murów oblężonego miasta). [przypis edytorski]
4609. sromota (starop.) — wstyd, hańba. [przypis edytorski]
4610. srogi (starop.) — straszny, wielki, dotkliwy itp. [przypis edytorski]
4611. zdziera się iść (...) pospolitą (...) drogą (starop.) — wzbrania się, wymawia się (por. wydziera się) postępować jak wszyscy (jak gmin). [przypis redakcyjny]
4612. zwątpiona (droga) (starop.) — tu: taka, o której wszyscy zwątpili; której nikt nie uważa za wykonalną. [przypis edytorski]
4613. nagorsze (starop. forma) — najgorsze. [przypis edytorski]
4614. wszystko dobremu równo rycerzowi (starop. konstrukcja) — dobremu rycerzowi wszystko za równo (tj. wszystko jedno, ponieważ podejmie każde wyzwanie). [przypis edytorski]
4615. śmiele (starop. forma) — śmiało. [przypis edytorski]
4616. pódźmy (starop. forma) — pójdźmy. [przypis edytorski]
4617. słowy (starop. forma) — dziś popr. N.lm: słowami. [przypis edytorski]
4618. podeń (starop.) — skrót od: pod nim. [przypis edytorski]
4619. sklep zjednoczony (starop.) — sklepienie nad głowami z tarcz utworzone (testudo). [przypis redakcyjny]
4620. snadnie (starop.) — łatwo, z łatwością. [przypis edytorski]
4621. napierwszy (starop. forma) — dziś popr.: najpierwszy. [przypis edytorski]
4622. o dwustu szczebli z wysoką drabiną (starop.) — szyk przestawny; inaczej: z wysoką drabiną o dwustu szczeblach. [przypis edytorski]
4623. ją (starop.) — dziś: nią (władał). [przypis edytorski]
4624. pospolicie (starop.) — zazwyczaj. [przypis edytorski]
4625. nań (starop.) — skrót od: na niego. [przypis edytorski]
4626. czego się dowiną (starop.) — [co] dopadną; [co im się nawinie]. [przypis redakcyjny]
4627. namniej (starop. forma) — najmniej; tu: ani trochę. [przypis edytorski]
4628. tarcz (starop. forma) — dziś r.ż.: tarcza. [przypis edytorski]
4629. przychęcony (starop.) — zachęcony. [przypis edytorski]
4630. insze towarzystwo (starop.) — inni towarzysze; pozostali towarzysze. [przypis edytorski]
4631. rączo (starop.) — prędko. [przypis edytorski]
4632. zepchniony (starop. forma) — zepchnięty. [przypis edytorski]
4633. on (starop.) — tu: tamten, ów. [przypis edytorski]
4634. gwałtem (starop.) — tu: na siłę, siłą. [przypis edytorski]
4635. żadnem kształtem (starop.) — żadnym sposobem. [przypis edytorski]
4636. na ciężar się sili (starop. konstrukcja zdaniowa) — im większy ciężar, tym bardziej się sili (jest silniejsza). [przypis edytorski]
4637. więtsze (starop. forma) — dziś popr.: większe. [przypis edytorski]
4638. barziej (starop. forma) — dziś popr.: bardziej. [przypis edytorski]
4639. już go (...) bespiecznem czyni, tem co idą za niem (starop. konstrukcja zdaniowa) — tzn. już go (mur, na którym właśnie stanął) czyni bezpiecznym dla tych, którzy idą za nim (dla kolejnych szturmujących). [przypis edytorski]
4640. szwankujący (starop.) — chwiejący się, słaniający się, zataczający się; kulejący. [przypis edytorski]
4641. przedsię (starop.) — przecież, wszak, wszakże, jednak. [przypis edytorski]
4642. przydały się rzeczy (starop.) — przydarzyły się. [przypis edytorski]
4643. nietylko (starop. forma ort.) — dziś popr.: nie tylko. [przypis edytorski]
4644. beł (starop. forma) — dziś popr.: był. [przypis edytorski]
4645. tram (starop.) — belka. [przypis edytorski]
4646. okowany (starop.) — okuty. [przypis edytorski]
4647. wzad (starop.) — do tyłu, w tył. [przypis edytorski]
4648. miąższy (starop.) — gruby. [przypis edytorski]
4649. w on czas (starop.) — w ten czas; wtenczas, wówczas, wtedy. [przypis edytorski]
4650. zakowany (starop.) — zakuty; wzmocniony (żelaznym) okuciem. [przypis edytorski]
4651. rospuściła (starop. forma ort.) — dziś popr.: rozpuściła. [przypis edytorski]
4652. nadbladło (...) żołnierzom (starop.) — [żołnierze] zbledli nieco ze strachu. [przypis redakcyjny]
4653. zwyciężca (starop. forma) — dziś: zwycięzca. [przypis edytorski]
4654. ukwapliwy (starop.) — skwapliwy, pochopny, prędki, szybko działający. [przypis edytorski]
4655. do gury (starop. forma) — dziś popr.: do góry. [przypis edytorski]
4656. Mongibel — góra Etna na Sycylii. [przypis redakcyjny]
4657. wieże (starop. forma) — wieży. [przypis edytorski]
4658. gdzieby (starop.) — gdyby. [przypis edytorski]
4659. w tem razie (starop.) — w tym razie; w tym przypadku. [przypis edytorski]
4660. wcześny (starop.) — przychodzący na czas, zdarzający się we właściwym momencie. [przypis edytorski]
4661. wszystkaby zgorzała (starop.) — konstrukcja z przestawną końcówką czasownika; inaczej: zgorzałaby cała; cała by się spaliła. [przypis edytorski]
4662. zostawa (starop. forma) — 3.os.lp cz. teraźn.; dziś popr.: zostaje. [przypis edytorski]
4663. słowy (starop. forma) — dziś popr. N.lm: słowami. [przypis edytorski]
4664. dodawa (starop. forma) — dodaje. [przypis edytorski]
4665. nakoniec (starop. forma ort.) — dziś popr.: na koniec; w końcu, ostatecznie. [przypis edytorski]
4666. jem (starop. forma) — im. [przypis edytorski]
4667. nie stawa (starop. forma) — nie starcza; braknie. [przypis edytorski]
4668. na swoje sprawce obrócił pożogi (starop.) — szyk przestawny; inaczej: (wiatr) sprawców pożogi obrócił na swoje; obrócił się przeciw sprawcom pożaru. [przypis edytorski]
4669. od wiatru obrócony (starop.) — obrócony przez wiatr. [przypis edytorski]
4670. szczęt (starop.) — szczątki, resztki; że ich szczętu w krótce nie zostanie: że wkrótce nie zostaną z nich (nawet) szczątki. [przypis edytorski]
4671. w krótce (starop.) — wkrótce; w krótkim czasie. [przypis edytorski]
4672. idzie na dźwięk twej trąby krzykliwy (starop.) — szyk przestawny; inaczej: idzie na krzykliwy dźwięk twej trąby. [przypis edytorski]
4673. przyrodzenie (starop.) — natura. [przypis edytorski]
4674. wiedma (starop.) — wiedźma. [przypis edytorski]
4675. Pluton a. Pluto (mit. rzym.) — bóg świata podziemnego, krainy umarłych, odpowiednik Hadesa w mit. gr; tu: Szatan, Lucyfer, pierwszy z buntowniczych upadłych aniołów, przewodzący diabłom w piekle. [przypis edytorski]
4676. beł (starop. forma) — dziś popr.: był. [przypis edytorski]
4677. gury (starop. forma ort.) — dziś popr.: góry. [przypis edytorski]
4678. wypchniony (starop. forma) — wypchnięty. [przypis edytorski]
4679. wieże (starop. forma) — dziś popr. D.lp r.ż.: (z) wieży. [przypis edytorski]
4680. onej doby (starop. forma) — w tej chwili, w tym momencie. [przypis edytorski]
4681. osły (starop. forma) — [tu:] kamienie [młyńskie]. [przypis redakcyjny]
4682. wyknicie (starop. forma) — forma ciągła 3.os. lm trybu rozk.; dziś tylko od dokonanych: nawyknijcie, przywyknijcie; nabierajcie (pobożności). [przypis edytorski]
4683. namniej (starop. forma) — dziś popr.: najmniej. [przypis edytorski]
4684. brona (starop.) — brama. [przypis edytorski]
4685. tamtę (starop. forma) — dziś popr.: tamtą. [przypis edytorski]
4686. ścieszka (starop. forma ort.) — dziś popr.: ścieżka. [przypis edytorski]
4687. by była (...) się (...) nie odkryła (starop. konstrukcja) — konstrukcja daw. czasu zaprzeszłego, wyrażającego czynność wcześniejszą od pozostałych czynności i stanów zapisanych w czasie przeszłym prostym; znaczenie: gdyby się nie odkryła wcześniej (uprzednio, kiedyś itp.). [przypis edytorski]
4688. wyzszy (starop. forma) — wyższy. [przypis edytorski]
4689. beło (starop. forma) — dziś popr.: było. [przypis edytorski]
4690. nizszy (starop. forma) — niższy. [przypis edytorski]
4691. zostawa (starop. forma) — 3.os.lp cz. teraźn.; dziś popr.: zostaje. [przypis edytorski]
4692. blizszy (starop. forma) — bliższy. [przypis edytorski]
4693. przychęcać (starop.) — zachęcać. [przypis edytorski]
4694. gwałtem (starop.) — nagle, gwałtownie, na siłę. [przypis edytorski]
4695. niewidziany od inszych (starop.) — niewidzialny dla innych. [przypis edytorski]
4696. pry (starop. forma) — skrót od: prawi; mówi. [przypis edytorski]
4697. wyniść (starop.) — wyjść. [przypis edytorski]
4698. wzgórę (starop.) — w górę; wzwyż. [przypis edytorski]
4699. pomocy (starop. forma) — dziś popr. B.lm: pomoce. [przypis edytorski]
4700. jać (...) zdjimę (starop.) — konstrukcja z przestawną końcówką czasownika; inaczej: zdejmę ci. [przypis edytorski]
4701. źrzenice (starop.) — dziś popr. D.lp r.ż.:
Darmowe książki «Jerozolima wyzwolona - Torquato Tasso (czytac ksiazki przez internet .txt) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie
Dodaj komentarz
Uwagi (0)