Darmowe ebooki » Dramat szekspirowski » Dwaj panowie z Werony - William Shakespeare (Szekspir) (czytaj online książki TXT) 📖

Czytasz książkę online - «Dwaj panowie z Werony - William Shakespeare (Szekspir) (czytaj online książki TXT) 📖».   Wszystkie książki tego autora 👉 William Shakespeare (Szekspir)



1 ... 3 4 5 6 7 8 9 10 11 ... 13
Idź do strony:
class="kwestia">
Książę obwieścił, żeś pan wygnany. 
  PROTEJ
Żeś ty wygnany od Sylwii, ode mnie, 
Co cię tak kocham. Oto wieści moje. 
  WALENCJO
Dość tym nieszczęściem już się nakarmiłem. 
Z nadmiaru mógłby powstać przesyt we mnie. 
Lecz czyż wie Sylwia, że jestem wygnany? 
  PROTEJ
Wie i w ofierze, by wyrok przebłagać  
(Gdyż nieodzowny190 — w pełnej stoi mocy), 
Wylała morze roztopionych pereł, 
Łzami przezwanych. Na klęczkach w pokorze 
Zrosiła nimi srogie ojca stopy, 
Tak w porę białe załamując ręce, 
Jakby tam właśnie pobladły z boleści. 
Lecz ni wzniesione ręce jej przezrocze191, 
Zgięte kolana, westchnienia żałosne, 
Głębokie jęki, ni łzy srebrnopłynne 
Zdołały wzruszyć nieczułego ojca. 
Umrze Walencjo, jeśli da się schwytać. 
Przy tym jej prośby tak go rozjątrzyły, 
Gdy o twój powrót błagała pokornie, 
Że do ścisłego więzienia ją wtrącił, 
Gorzko jej grożąc, że zeń już nie wyjdzie. 
  WALENCJO
Dość, chyba słowo następne, co rzekniesz, 
Ma moc zjadliwą, by odjąć mi życie. 
O! wtedy, błagam, zagrzmij nim w me ucho, 
Jak requiem192 dla mej boleści bez granic. 
  PROTEJ
Przestań narzekać, na co nie masz rady, 
Lecz szukaj rady w tym, na co narzekasz. 
Wszelkiego dobra czas ojciec i piastun. 
Gdybyś tu został, nie ujrzysz twej lubej, 
A zwłoka może pozbawić cię życia. 
Pielgrzymim kijem kochanków: nadzieja. 
Z nią idź, nią zwalczysz myśli rozpaczliwe. 
Daleki — możesz gościć tu listami. 
Te składać będę, jeśli mi je zwierzysz193, 
Na mlecznobiałym łonie twej kochanki. 
 
Walencjo wstaje.
Teraz nam czasu brak na skargi same, 
Pójdź, przeprowadzę cię przez miasta bramę. 
Nim się rozstaniem, rozbierzem obszernie 
Wszystko, co spraw twych miłosnych się tyczy. 
Jak Sylwię kochasz, pójdź, i choćbyś wcale 
Nie dbał o siebie, uchodź przed nieszczęściem. 
  WALENCJO
Każ memu chłopcu, Lanco, gdy go ujrzysz, 
Pośpieszyć za mną do północnej bramy.  
  PROTEJ
Ruszaj po niego, Lanco. Pójdź, Walencjo.  
  WALENCJO
O droga Sylwio! Nieszczęsny Walencjo! 
 
Walencjo i Protej odchodzą. LANCA

Żem głupiec, to prawda, a jednak mi nie brak rozumu, by poznać, że mój pan trochę hultaj. Jeśli hultaj, wszystko to jedno, czy trochę, czy cały. Jeszcze się taki człowiek nie urodził, co by wiedział, że i ja się kocham, a przecież kocham się na zabój. Czwórka koni nie wyciągnęłaby tego sekretu ze mnie ani też tego, kto jest tym ktosiem, w kim się kocham. A jednak tym ktosiem jest kobieta. Lecz jaka kobieta, tego sam nie wiem. A jednak to dziewczyna mleczarka. A jednak nie dziewczyna, gdyż już kumoszki na chrzcinach miewała. Jednak dziewczyna, bo jest dziewką u swego pana i służy mu za najem. Więcej ona posiada przymiotów niż jaka taksica, co już wiele na prostonożną chrześcijankę194.

wyjmuje papier

Oto kotalok195 jej zdolności. Imprimis196: „może dźwigać i przynieść”. Wszak i koń więcej nie zdoła. O nie, koń tylko dźwiga, ale przynieść niczego nie potrafi, więc ona lepsza od kobyły. Item197: „umie doić krowy”. Zważ dobrze, co to za wyborna cnota w dziewce z czystymi rękoma.

Wchodzi Śpiech. ŚPIECH

Jak się masz, sinior198 Lanco, jakie wieści u waszmości?

LANCA

Wasz nie na moście, ale już na morzu.

ŚPIECH

Jak widzę, nie pozbyłeś się dawnej przywary, zawsze słowa przekręcasz. Pytam, jakie wieści w twoim papierze?

LANCA

Najczarniejsze ze wszystkich, jakieś kiedykolwiek słyszał.

ŚPIECH

Jakżeż czarne, człowieku?

LANCA

Czarne jak atrament.

ŚPIECH

Dajże mi je przeczytać.

LANCA

Idź sobie, ośla głowo, wszak ty czytać nie umiesz.

ŚPIECH

Kłamiesz, bo umiem.

LANCA

Poczekaj, zaraz cię wypróbuję. Powiedz mi: kto cię pouczył?

ŚPIECH

Kto mię począł? Jużci syn mego dziadka.

LANCA

Nieprawda, głupi nygusie199, bo to córka twej babki200. A więc się okazało, że czytać nie umiesz.

ŚPIECH

Ty mię, dudku, wypróbuj na twym papierze.

LANCA

Masz

daje mu list

i niech ci święty Mikołaj szczęści.

ŚPIECH

Imprimis: „Umie doić krowy”.

LANCA

Bez wątpienia, tęgo doić umie.

ŚPIECH

Item: „Warzy dobre piwo”.

LANCA

Stąd przysłowie: Jakiegoś sobie piwa nawarzył, takie wypij.

ŚPIECH

Item: „Sporo szyje”.

LANCA

To jakbyś powiedział: sporą ma szyję.

ŚPIECH

Item: „Umie podrabiać pięty w pończochach”.

LANCA

Przewyborna rzecz dla wiercipięty. Nie będzie potrzebował nadrabiać miną kolo niej, kiedy ona zdoła mu pięty podrabiać.

ŚPIECH

Item: „Umie prać i chędożyć201”.

LANCA

Szczególna cnota, gdyż wtedy nie będzie potrzeba ani prać jej, ani chędożyć.

ŚPIECH

„Umie prząść na kołowrocie”.

LANCA

Byle tylko z kołowrotu nie umarła, sama sobie wyprzędzie na życie.

ŚPIECH

Item: „Posiada wiele cnót bezimiennych”.

LANCA

Jeśli dzieci bezimiennych, to rzecz inna, bo te, nie znając swoich ojców, są bezimiennymi niecnotami.

ŚPIECH

Więc teraz idą jej niecnoty.

LANCA

Jej cnotom na pięty następując.

ŚPIECH

Item: „Nie trzeba jej całować, póki na czczo, a to z przyczyny jej oddechu”.

LANCA

Mniejsza o to, tę wadę można naprawić śniadaniem. Czytaj dalej.

ŚPIECH

Item: „Słodką ma buzię”.

LANCA

To nagradza za kwaśny oddech.

ŚPIECH

Item: „Śpiąc, gada przez sen”.

LANCA

I to ujdzie, byle tylko nie spała, gadając.

ŚPIECH

Item: „Powolna jest w mowie”.

LANCA

Jakiż to łotr, co śmiał to położyć między przywary? Powolność w mowie jest jedyną cnotą kobiety. Proszę, wymaż to stąd, a umieść powyżej jako główną cnotę.

ŚPIECH

Item: „Próżną jest”.

LANCA

Także wymaż, wszakże to spadek po Ewie i odjętym być jej nie może.

ŚPIECH

Item: „Nie ma zębów”.

LANCA

Tym lepiej, bo ja kromkę lubię.

ŚPIECH

Item: „Klnie jak jędza”.

LANCA

Wtedy to najlepsze, że nie ma zębów, by kąsać.

ŚPIECH

„Często trunek przechwala”.

LANCA

Jeżeli trunek dobry, powinna go chwalić. Jeżeli ona nie będzie chwalić, to ja będę, bo dobre rzeczy chwalić należy.

ŚPIECH

Item: „Zbyt jest hojną”.

LANCA

W mowie nie, gdyż tam napisano, że w niej za powolna. Workiem nie zdoła, bo ja go dobrze chować będę. A w innym jeszcze względzie, mogłoby być, ale temu nie poradzę. Czytaj dalej.

ŚPIECH

Item: „Ma więcej włosów niż rozumu, więcej wad niż włosów, a więcej pieniędzy niż wad”.

LANCA

Zatrzymaj się tu. Muszę ją mieć. Dwa czy trzy razy była ona moją i nie moją w tym ostatnim paragrafie. Powtórz go raz jeszcze.

ŚPIECH

Item: „Ma więcej włosów niż rozumu”.

LANCA

Więcej włosów niż rozumu. Być to może. Zaraz tego dowiodę. Solniczka obejmuje sól, a więc jest większą od soli. Włosy, które rozum pokrywają, znaczą więcej niż rozum, gdyż w większym kryje się mniejsze. Cóż dalej?

ŚPIECH

„I więcej wad niż włosów”.

LANCA

To rzecz przerażająca. O, gdyby tego tu nie było!

ŚPIECH

„I więcej pieniędzy niż wad”.

LANCA

Dość już, jedno to słówko wszystkie wady czyni miłymi. Więc ją sobie wezmę, a jeśli z tego wyniknie małżeństwo, gdyż nic na świecie nie jest niepodobne202...

ŚPIECH

Cóż wtedy?

LANCA

Wtedy ci powiem, że twój pan czeka na ciebie u północnej bramy.

ŚPIECH

Na mnie?

LANCA

Na głupca, jakim jesteś. Jeśli kiedy czekał na kogo innego, to niezawodnie na mądrzejszego od ciebie człowieka.

ŚPIECH

Mam iść do niego?

LANCA

Nie iść, ale biegnąć, boś tak długo tu mitrężył, że tylko biegnąc co tchu, zdołasz się sprawić.

ŚPIECH

Czemużeś mi tego prędzej nie powiedział? Niech cię tam z twymi miłosnymi listami!

Wybiega. LANCA

Dostanie teraz basy203 za to, że mój list czytał. Gamoń bez wychowania, co w cudze sekrety wgląda! Pójdę z nim, aby się nacieszyć cięgami, które ten chłopiec otrzyma.

Wychodzi. SCENA DRUGA
Komnata w pałacu książęcym. Wchodzi Książę i Turio. KSIĄŻĘ
Nie trwóż się, Turio, Sylwia cię pokocha 
Teraz, gdy z ócz204 jej Walencjo wygnany. 
  TURIO
Odkąd wygnany, ona mię unika 
Z coraz dotkliwszą wzgardą i szyderstwem, 
Tak że rozpaczam, bym ją posiadł kiedy. 
  KSIĄŻĘ
Słaby to wycisk205 miłości, jak postać 
Wykuta w lodzie. Dość godziny ciepła, 
By kształt straciła i w wodę stajała. 
Wnet czas zamarzłe stopi Sylwii myśli 
I zatrze pamięć o niecnym Walencju. 
 
Wchodzi Protej.
Cóż, czy, Proteju, wedle mych rozkazów 
Już się twój rodak oddalił? 
  PROTEJ
Już, książę. 
  KSIĄŻĘ
Strasznie mą córkę martwi to rozstanie.  
  PROTEJ
Troskę tę, książę, wkrótce czas umorzy.  
  KSIĄŻĘ
Tak i ja myślę. Turio temu przeczy. 
Dobry sąd, który o tobie powziąłem 
(Boś dał, Proteju, dowody zacności) 
Do bliższej z tobą nagli mię narady. 
  PROTEJ
Skoro się, książę, sprzeniewierzę tobie, 
Niech cię oglądać, niech i żyć przestanę.  
  KSIĄŻĘ
Wiesz, jakbym chętnie pragnął uskutecznić 
Małżeństwo między mą córką a Turiem.  
  PROTEJ
Wiem, mości książę.  
  KSIĄŻĘ
I mniemam, żeś świadom, 
Jak wręcz przeciwną ona jest mej woli.  
  PROTEJ
Była nią, póki gościł tu Walencjo.  
  KSIĄŻĘ
Nie, wciąż się krnąbrnie upiera przy swoim. 
Cóż zrobić, iżby Walencja me dziewczę 
Mogło zapomnieć, a Turia pokochać? 
  PROTEJ
Najlepszy sposób oczernić Walencja, 
Zadać206 mu zdradę, tchórzostwo, ród niski, 
Trzy wady wielce kobietom obmierzłe207. 
  KSIĄŻĘ
Gotowa mniemać, że to wymysł złości.  
  PROTEJ
Gotowa, gdyby jego wróg to mówił. 
Więc niech to wskaże dowolnie ktoś taki, 
Co w jej mniemaniu jest mu przyjacielem. 
  KSIĄŻĘ
Więc ty się musisz podjąć tej obmowy.  
  PROTEJ
Podjąć się tego nie mógłbym bez wstrętu. 
Zbyt to niegodny urząd208 dla szlachcica, 
Zwłaszcza gdy własny przyjaciel ofiarą. 
  KSIĄŻĘ
Gdzie dobrym słowem nie zdołasz mu pomóc, 
Tam mu twa potwarz nigdy nie zaszkodzi. 
Przynieść ci ujmy ten urząd nie może, 
Gdyż cię przyjaciel prosi, byś go przyjął. 
  PROTEJ
Przemogłeś, panie, jeśli tylko trzeba, 
Bym jej nagadał na jego niekorzyść, 
Niedługo potrwa jej miłość ku niemu. 
Lecz gdy jej miłość odsnuję z Walencja, 
Nie idzie za tym, że Turia pokocha. 
  TURIO
Więc odwijając od niego jej miłość, 
By tej nie splątać, nie zmarnować, na nic, 
Staraj się przewić ją na moją cewkę209. 
Łacno to zdziałasz, wynosząc mię tyle, 
O ile wartość Walencja poniżysz. 
  KSIĄŻĘ
Rzecz tę, Proteju, śmiało ci zwierzamy, 
Zwłaszcza że dobrze wiemy od Walencja, 
Żeś jest miłości stałym zwolennikiem. 
Niezdolnym złamać nagle twoją wiarę 
I zmienić duszę. Na tej to rękojmi 
Dam ci tam przystęp, gdzie z Sylwią obszernie 
Będziesz mógł radzić. Choć zła, gniewna, smutna, 
Przyjmie cię chętnie przez wzgląd na Walencja, 
Tam twą namową zdołasz ją nakłonić 
W miłość dla Turia, wzgardę dla Walencja. 
  PROTEJ
O ile zdołam, nie omieszkam spełnić. 
Ale ty, Turio, nie dość ostro działasz. 
Zastaw lep na nią, schwyć serce ponętą 
Rzewnych sonetów, których składne rymy 
Niech będą pełne najgorętszych przysiąg. 
  KSIĄŻĘ
Wielka poezji nieborodnej władza!  
  PROTEJ
Śpiewaj, że składasz na ołtarz jej wdzięków 
Twe łzy, westchnienia i serce w ofierze, 
Pisz, póki starczy atrament, gdy wyschnie, 
Rozwiedź210 go łzami. Objaw w tkliwym wierszu 
Dzielność twych uczuć. Drgały wieszcze struny 
Mężnego serca na Orfeja211 lutni, 
Której dźwięk złoty zmiękczyć stal i głazy, 
Przyswajał rysie, kazał lewiatanom212 
Opuszczać głębie i pląsać na piaskach! 
Po tych posępnych i rzewnych elegiach213 
Sprowadź wśród nocy dobraną orkiestrę 
Pod okno lubej. Zgódź muzykę z treścią 
Twych tęsknych trenów. Głucha nocy cisza 
Podniesie urok skarg słodkich a smętnych. 
Inaczej zgoła nie zyskasz jej serca. 
  KSIĄŻĘ
Widać z twych nauk, żeś świadom, co miłość.  
  TURIO
Spełnię twą radę wraz dzisiejszej nocy, 
A więc, mój wodzu, najmilszy Proteju, 
Pójdźmy niebawem do miasta, by wybrać 
Jak najbieglejszych w muzyce artystów. 
Mam już i sonet, który mi posłuży, 
By dać początek twej wybornej radzie. 
  KSIĄŻĘ
Przeto, panowie, do dzieła!  
  PROTEJ
Wybaczysz, książę, jeśli po wieczerzy 
Zaraz pójdziemy wykonać nasz zamiar.  
  KSIĄŻĘ
Idźcie natychmiast. Już ja wam wybaczę. 
 
Wychodzą.
1 ... 3 4 5 6 7 8 9 10 11 ... 13
Idź do strony:

Darmowe książki «Dwaj panowie z Werony - William Shakespeare (Szekspir) (czytaj online książki TXT) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie

Uwagi (0)

Nie ma jeszcze komentarzy. Możesz być pierwszy!
Dodaj komentarz