Darmowe ebooki » Dramat szekspirowski » Dwaj panowie z Werony - William Shakespeare (Szekspir) (czytaj online książki TXT) 📖

Czytasz książkę online - «Dwaj panowie z Werony - William Shakespeare (Szekspir) (czytaj online książki TXT) 📖».   Wszystkie książki tego autora 👉 William Shakespeare (Szekspir)



1 ... 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13
Idź do strony:
style="margin-left: 12em">Że biała. 
  TURIO
Kłamie, filutka, bo mam twarz czarniawą.  
  PROTEJ
Wszak perły białe, a dawnym przysłowiem: 
„Często niewieście Murzyn perłą zda się”. 
  JULIA
na stronie
Perłą, co perły z jej oczu wyciska. 
Lepiej oślepnąć niż się w nim zaślepić. 
  TURIO
Jakżeż się moja mowa jej wydaje?  
  PROTEJ
Źle, kiedy mówisz o wojnie. 
  TURIO
Lecz dobrze, 
Gdy o pokoju i miłości mówię? 
  JULIA
na stronie
A jeszcze lepiej, gdy dajesz jej pokój.  
  TURIO
I cóż o mojej odwadze powiada?  
  PROTEJ
Och, o tym, panie, zupełnie nie wątpi.  
  JULIA
na stronie
Miałażby wątpić, znając twe tchórzostwo? 
  TURIO
I cóż o moim urodzeniu mówi?  
  PROTEJ
Mówi, że świetnym słyniesz pochodzeniem.  
  JULIA
na stronie
Prawda, bo zszedłeś z szlachcica na głupca.  
  TURIO
Czyż dobrze zważa na własności moje?  
  PROTEJ
Litość ją bierze nad nimi.  
  TURIO
A czemu? 
  JULIA
na stronie
Że taki jak ty osieł je posiada.  
  PROTEJ
Żeś je zastawił.  
  JULIA
Patrzcie, oto książę. 
 
Wchodzi Książę. KSIĄŻĘ
Jakież, Proteju, jakżeż się masz, Turio? 
Kto z was ostatni widział Eglamura?  
  TURIO
Nie ja.  
  PROTEJ
I nie ja. 
  KSIĄŻĘ
Widzieliście Sylwię? 
  PROTEJ
Ani jej także.  
  KSIĄŻĘ
A zatem uciekła, 
Snadź do Walencja. Wzięła Eglamura. 
Trudno już wątpić. Zszedł ich mnich Wawrzyniec, 
Gdy pokutując, wędrował po lesie. 
Dobrze go poznał i jej się domyślał. 
Lecz nie był pewnym, gdyż ją kryła maska. 
Prócz tego miała wieczór się spowiadać 
W Patryka celi, ale tam nie przyszła, 
Wszystko to zda się stwierdzać jej ucieczkę. 
Więc proszę, czasu nie trwońcie w naradach, 
Lecz żywo na koń i zjedźcie się ze mną 
Przy pochyłości u podnóża góry, 
Na mantuańskiej drodze, którą zbiegli. 
Śpieszcie się, mili młodzianie, i za mną! 
 
Książę odchodzi śpiesznie. TURIO
Otóż rzecz śliczna być krnąbrną dziewczyną, 
Szczęście ją ściga, a ona umyka! 
Mną gna chęć zemsty ku Eglamurowi 
Raczej niż miłość ku niebacznej Sylwii. 
 
Wychodzi. PROTEJ
Mnie wiedzie raczej ma miłość do Sylwii 
Niźli zawziętość na jej towarzysza. 
 
Wychodzi. JULIA
Ja zaś tam śpieszę skrzyżować tę miłość, 
Nie szkodzić Sylwii, co przez miłość zbiegła. 
 
Wychodzi SCENA TRZECIA
Las. Sylwia i bandyci. PIERWSZY BANDYTA
Pójdź, bądź cierpliwą. Musimy cię stawić 
Przed naszym wodzem.  
  SYLWIA
Tysiąc mię klęsk innych 
Już nauczyło, jak tę znieść cierpliwie. 
  DRUGI BANDYTA
Ruszaj z nią prędzej.  
  PIERWSZY BANDYTA
Gdzież jest młodzieniec, co jej towarzyszył?  
  TRZECI BANDYTA
Rącze ma nogi, a więc nas przegonił, 
Lecz go ścigają Mojżesz i Waleriusz. 
Ty ją w zachodnią stronę lasu zawiedź, 
Tam znajdziesz wodza. My ruszym za zbiegiem. 
Umknąć nie może, knieja obsadzona. 
  PIERWSZY BANDYTA
Pójdź, niech do groty wodza cię zawiodę. 
Nie bój się, nie bój, on prawą ma duszę 
I nie obejdzie się niecnie z kobietą. 
  SYLWIA
O mój Walencjo, dla ciebie to znoszę. 
 
Wchodzą do lasu. SCENA CZWARTA
Inna część lasu. Zbliża się Walencjo. WALENCJO
W człowieku zwyczaj wnet przechodzi w nałóg. 
W tej ciemnej puszczy, w niemieszkanych gajach 
Lżej mi niż w ludnych i kwitnących miastach. 
Tu siedzieć mogę samotny, bez świadków, 
I śpiewać moje nieszczęścia i smutki 
Zgodnie z rzewliwym słowika kwileniem. 
O ty, co w moim zwykłaś mieszkać łonie, 
Zbyt długo domu pustką nie zostawiaj, 
By gmach nie począł chylić się w ruinę 
I bez pamiątki244, czym wprzód był, nie runął. 
Twą obecnością podeprzyj mię, Sylwio! 
Twego pasterza pociesz, nimfo luba! 
 
Słychać wrzawę
Cóż to za zgiełki, jakaż tu dziś wrzawa? 
To bracia moi, których wola prawem, 
Za jakimś biednym polują wędrowcem. 
Choć mię kochają, nieraz mi zbyt trudno 
Wstrzymać ich w porę od zelżywych gwałtów. 
Ustąp, Walencjo. Któż to tam nadchodzi? 
 
Walencjo usuwa się na bok. Wchodzi Protej, Sylwia i Julia. PROTEJ
Jam tę usługę oddał tobie, pani 
(Choć twego sługi poświęceń nie cenisz), 
Stawiając życie, by cię wydrzeć temu, 
Co byłby zgwałcił twój honor i miłość. 
Racz mi w nagrodę dać jedno spojrzenie. 
Mniejszego daru żądać niepodobna, 
I jestem pewien, że mniej dać nie możesz. 
  WALENCJO
na stronie
Snem mi się zdaje, co widzę i słyszę, 
Miłości! daj mi cierpliwość, bym zdołał 
Wstrzymać się chwilę. 
  SYLWIA
O, jakżem nieszczęsna! 
  PROTEJ
Byłaś nieszczęsną, pani, nimem przybył245, 
Lecz mym przybyciem szczęście ci wróciłem. 
  SYLWIA
Tym nieszczęśliwszam246, żeś się zbliżył do mnie.  
  JULIA
na stronie
I ja, ilekroć do ciebie się zbliża.  
  SYLWIA
Gdyby mię porwał jaki lew zgłodniały, 
Lżej by mi było dać się pożreć bestii, 
Niż Protejowi zawdzięczać ratunek. 
Świadkiem bądź niebo, jak Walencja kocham, 
Jego mi życie tak drogie jak dusza, 
A również tyle (więcej nikt nie zdoła) 
Gardzę Protejem zmiennym, wiarołomnym. 
Więc idź precz, dłużej nie nalegaj na mnie. 
  PROTEJ
W jakiż bym hazard247, choćby wiódł w śmierć samą, 
Za jedno lube nie pobiegł spojrzenie? 
Miłość tu znosi klątwę znów stwierdzoną, 
Że nie kochacie tych, co dla was płoną. 
  SYLWIA
Tej, co cię kocha, ty nie kochasz pono. 
Wspomnij na Julię, twą pierwszą kochankę. 
Tyś jej ślubował tysiącami przysiąg 
Niezłomną wiarę. Wszystkie te przysięgi 
Zepchnąłeś w zdradę, by się zwrócić do mnie. 
Straciłeś wiarę, chyba że dwie miałeś, 
Gorsze od jednej. Lepiej żadnej nie mieć 
Niźli podwójną. Zacnemu dość jednej. 
Wszakżeś i przyjaźń zdradził. 
  PROTEJ
Któż w miłości 
Dba o przyjaciół?  
  SYLWIA
Wszyscy prócz Proteja. 
  PROTEJ
O, gdy łagodny duch tkliwych wyrazów 
Żadną już miarą zmiękczyć cię nic może, 
Zbrojną cię ręką jak żołnierz zdobędę, 
Spełniając miłość wbrew prawom miłości. 
Przymuszę. 
  SYLWIA
Nieba!  
  PROTEJ
chwytając ją
Ulegniesz mej żądzy! 
  WALENCJO
Łotrze, precz z ręką zuchwałą i sprośną248! 
 
rzucając się na niego
Ty przyjacielu złej mody! 
  PROTEJ
Walencjo! 
  WALENCJO
Niczym przyjaciel bez wiary i serca 
(Dziś takim każdy). Zwiodłeś me nadzieje, 
Zdradny249 człowieku! Ledwiem zdołał własnym 
Uwierzyć oczom. Gdybym dziś śmiał twierdzić, 
Że mi choć jeden pozostał przyjaciel, 
Ty byś zaprzeczył. Komuż teraz ufać, 
Gdy prawa ręka własne zdradza łono? 
Żal mi, że odtąd wierzyć ci nie mogę 
I świat z twej winy obcym poczytuję. 
Najgłębsza rana z przyjacielskiej dłoni. 
Przeklęty czasie, w którym dłoń ta rani 
Srożej niż zemstą wrogowie zagrzani! 
  PROTEJ
Jakże mię zbrodnia i wstyd upokarza! 
Wybacz, Walencjo; jeśli żal serdeczny 
Jest dostatecznym okupem obrazy, 
Tu ci go składam. O ilem wykroczył, 
O tyleż cierpię. 
  WALENCJO
Przyjmuję ten okup. 
I znów cię zacnym uznaję człowiekiem. 
Kto nie przebacza skruszonym, ten nie jest 
Z nieba ni z ziemi. Te rozbraja skrucha, 
Gniew w Bogu koi żal kornego ducha, 
Więc by ci przyjaźń z całą wrócić siłą, 
Wszystko ci zdaję, co mym w Sylwii było. 
  JULIA
mdlejąc
O ja nieszczęsna!  
  PROTEJ
Baczcie na pachołka. 
  WALENCJO
Cóż to ci, chłopcze, co ci jest, figlarzu? 
Patrz w oczy, gadaj.  
  JULIA
Pan mój mi rozkazał 
Złożyć ten pierścień w ręce pani Sylwii, 
A jam z niedbalstwa nie sprawił rozkazu. 
  PROTEJ
Gdzież jest ten pierścień, chłopcze?  
  JULIA
oddaje pierścień
Ten tu właśnie. 
  PROTEJ
Niech mu się przyjrzę. Wszak to pierścień, który 
Dałem był Julii. 
  JULIA
dając inny pierścień
Wybacz, jam się zmylił. 
Ten, ten jest pierścień, któryś posłał Sylwii.  
  PROTEJ
Lecz skądże tamten masz? Wszakżem go Julii 
Dał przy rozstaniu. 
  JULIA
Mam od Julii samej, 
I sama Julia dziś tu z nim przybywa.  
  PROTEJ
Jak to? Julia?  
  JULIA
Patrz, widzisz tę przed sobą, 
Co była celem wszystkich twoich przysiąg 
I co je w głębi serca przechowała, 
A tyś to serce przebił tyle razy. 
Niech cię, Proteju, ta suknia zapłoni250. 
Wstydź się, żem wdziała strój nieprzyzwoity, 
Jeśli przebranie wstydzić miłość może. 
Bo skromność mniejszą poczytuje plamą, 
Kiedy kobieta zmienia strój odzienia, 
Niż gdy mężczyzna swoje serce zmienia. 
  PROTEJ
Prawda, mężczyzna byłby doskonałym,251 
Gdyby miał stałość, lecz go błąd ten jeden 
Przez wszystkie grzechów prowadzi koleje. 
Niestałość — ledwie pocznie, już się chwieje. 
Wszystko, czym urok lica Sylwii darzy, 
Teraz wabniejszym252 widzę w Julii twarzy. 
  WALENCJO
Podajcie ręce. Niech mam szczęście w trwałą 
Złączyć je zgodę. Ciężko ściska serce 
Widok kochanków w tak długiej rozterce253. 
  PROTEJ
Świadcz, niebo, iżem osiągnął254 na wieki 
Wszystkie życzenia. 
  JULIA
I ja również moje. 
 
Bandyci przywodzą Księcia i Turia. BANDYCI
Zdobycz, o! zdobycz!  
  WALENCJO
Stójcie, to nasz książę. 
Wita cię, książę, człowiek z łask wyzuty, 
Wita wygnaniec Walencjo. 
  KSIĄŻĘ
Walencjo! 
  TURIO
Tam widzę Sylwię, a Sylwia jest moją.  
  WALENCJO
Usuń się, Turio, lub cię na śmierć chwycę, 
Nie wkraczaj w mojej wściekłości granice, 
Nie zwij jej twoją, bo jeśli raz jeszcze... 
Już cię Mediolan więcej nie obaczy. 
Tak oto ona. Lecz się tknąć jej nie waż. 
Biada ci, jeśli nawet dmuchniesz na nią! 
  TURIO
Ja, ja, Walencjo, nie dbam o nią wcale. 
Szaleńcem mienię tego, co naraża 
Życie za dziewczę, które go nie kocha. 
Więc się jej zrzekam. Niechaj będzie twoją. 
  KSIĄŻĘ
Tym wyrodniejszy i podlejszy jesteś, 
Że tyle o nią podjąwszy zabiegów, 
W tak nierycerski porzucasz ją sposób. 
Jak czczę mych przodków, tak twoją, Walencjo, 
Dzielność podziwiam, uznając cię godnym 
Nawet miłości jakiej cesarzowej. 
Wszystkie me dawne zapominam żale, 
Znoszę spór wszelki, na dwór cię przyzywam. 
W miarę twych zasług żądaj stanowiska, 
A ja w te słowa podpiszę: Walencjo, 
Tyś zacny młodzian, z szlachetnego rodu, 
Więc weź twą Sylwię, boś na nią zasłużył. 
  WALENCJO
Dzięki ci, książę, spełniasz szczęście moje. 
A teraz błagam, byś przez wzgląd na córkę 
Udzielił łaski, o którą mam prosić. 
  KSIĄŻĘ
Przez wzgląd na ciebie dam, cokolwiek żądasz.  
  WALENCJO
Oto wygnańcy, których los dzieliłem, 
Mężowie pełni wysokich przymiotów. 
Racz im przebaczyć, co tu nabroili, 
Oraz z wygnania nakaż ich odwołać, 
Gdyż poprawieni, łagodni i sprawni, 
I zdatni, książę, do ważnych poruczeń255. 
  KSIĄŻĘ
Przemogłeś. Wszystkim wraz z tobą przebaczam. 
Ty rozrządź nimi, bo znasz ich zdolności. 
Pójdźmy i wszystkie zakończmy niesnaski 
Uciechą, pompą i świetnymi gody256. 
  WALENCJO
A w ciągu drogi ośmielę się, książę, 
Nieraz cię naszą rozśmieszyć rozmową. 
Cóż byś na przykład sądził o tym paziu? 
  KSIĄŻĘ
Snadź skromny chłopiec257. Patrz, jak się rumieni! 
  WALENCJO
Skromniejszy, ręczę, niż chłopcu przystało258. 
  KSIĄŻĘ
Cóż przez te słowa rozumiesz?  
  WALENCJO
Jeżeli zechcesz, opowiem po drodze. 
Często cię zdziwią dzieje przygód naszych. 
Pójdź, pójdź, Proteju. Za karę usłyszysz 
Jawnie odsnuty wątek twych miłostek. 
Potem dzień mego ślubu będzie twoim, 
Jeden dom, uczta, jedno wspólne szczęście. 
 
Wychodzą.
Przypisy:

1. luby (daw.) — miły, przyjemny, kochany. [przypis edytorski]

2. gnuśny — leniwy, niechętny działaniu. [przypis edytorski]

3. ospalstwo (daw.) — ospałość, skłonność do ciągłego spania. [przypis edytorski]

4. mię — daw. forma D. i B. zaimka w pozycji nieakcentowanej, analogiczna np. do cię; dziś: mnie. [przypis edytorski]

5. pomnieć (daw.) — pamiętać, przypominać sobie. [przypis edytorski]

6. trafunek (daw.) — traf, przypadek. [przypis edytorski]

7. przygoda — tu: nagłe zdarzenie, niebezpieczeństwo. [przypis edytorski]

1 ... 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13
Idź do strony:

Darmowe książki «Dwaj panowie z Werony - William Shakespeare (Szekspir) (czytaj online książki TXT) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie

Uwagi (0)

Nie ma jeszcze komentarzy. Możesz być pierwszy!
Dodaj komentarz