Dwaj panowie z Werony - William Shakespeare (Szekspir) (czytaj online książki TXT) 📖

— bardziej nagle; tu: pilnie. [przypis edytorski]

142. jejże — przykład konstrukcji z partykułą wzmacniającą -że; znaczenie: właśnie jej. [przypis edytorski]

143. wnikł — dziś popr.: wniknął. [przypis edytorski]

144. którąm kochał — przykład konstrukcji z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: którą kochałem. [przypis edytorski]

145. zwykłem był — daw. forma czasu zaprzeszłego; dziś: zwykłem (dawniej, wcześniej). [przypis edytorski]

146. osieł (daw.) — dziś popr.: osioł. [przypis edytorski]

147. dostać — tu: dosięgnąć. [przypis edytorski]

148. dostać — tu: wytrwać stojąc, nie ustąpić, utrzymać pozycję. [przypis edytorski]

149. inszy (daw., gw.) — inny. [przypis edytorski]

150. wierutny — prawdziwy, całkowity, odznaczający się daną cechą (zwykle negatywną) w najwyższym stopniu. [przypis edytorski]

151. kapcan (z jid.) — niedołęga, niezdara. [przypis edytorski]

152. ochrzczone (pot.) — o wódce, piwie itp.: rozcieńczone wodą, zwykle w lokalu, bez ujawniania klientom. [przypis edytorski]

153. dowcip (daw.) — inteligencja, spryt, rozum. [przypis edytorski]

154. zelżywy (daw.) — obraźliwy. [przypis edytorski]

155. przy niej Julia czarną Etiopką — w czasach Szekspira za piękne uważano tylko blondynki o jasnej skórze; śniada, ciemna cera uchodziła za brzydką. [przypis edytorski]

156. mdły (daw.) — słaby. [przypis edytorski]

157. bieżyć (daw.) — biec, śpieszyć, iść. [przypis edytorski]

158. tęczować (daw.) — mienić się barwami tęczy. [przypis edytorski]

159. skręty — dziś popr. forma N. lm: skrętami. [przypis edytorski]

160. swawolny (daw.) — niezbyt przyzwoity, nieskromny, niemoralny. [przypis edytorski]

161. z fartuszkiem — tj. z przednią klapą zasłaniającą rozporek (w oryg. jest codpiece: mieszek). [przypis tłumacza]

162. znaleźć coś jakimś (daw.) — uznać coś za jakieś; ocenić jako. [przypis edytorski]

163. zwodziciel (daw.) — ten, który zwodzi. [przypis edytorski]

164. przybory — daw. narzędzia do czegoś a. ozdoby, przybranie; tu przen.: metody, sposoby. [przypis edytorski]

165. zrodzon — zrodzony (daw. krótka forma przym.). [przypis edytorski]

166. opatrzyć (daw.) — zaopatrzyć, przygotować. [przypis edytorski]

167. co żywo (daw.) — jak najszybciej. [przypis edytorski]

168. ohydzić (daw.) — obmierzić, zohydzać; hańbić. [przypis edytorski]

169. Porywczość, jakiej jam się chronił zawsze — porywczość, jakiej unikałem zawsze. [przypis edytorski]

170. snadnie (daw.) — łatwo. [przypis edytorski]

171. łacno (daw.) — łatwo. [przypis edytorski]

172. Ni w niej bojaźni jak w uległym ojcu — w późn. wyd. popr. tłumaczenie na: „Ni w niej bojaźni winnej przecież ojcu”. [przypis edytorski]

173. mamże — konstrukcja z partykułą pytającą -że; znaczenie: czy mam. [przypis edytorski]

174. tuszyć (daw.) — mieć nadzieję. [przypis edytorski]

175. żądasz po mnie — dziś: żądasz ode mnie. [przypis edytorski]

176. wzdragliwy — dziś: wzdragający się; niechętny do zrobienia czegoś. [przypis edytorski]

177. umizgi (daw.) — zaloty. [przypis edytorski]

178. ukształcenie (daw.) — ukształtowanie; wykształcenie. [przypis edytorski]

179. na się — dziś: na siebie. [przypis edytorski]

180. niemowa (daw.) — niemożność mówienia, niemota. [przypis edytorski]

181. nie uważaj — tu: nie zważaj, nie zwracaj uwagi. [przypis edytorski]

182. dać komuś pokój — dziś: dać komuś spokój. [przypis edytorski]

183. piecza — opieka. [przypis edytorski]

184. posły — dziś popr. lm: posłowie. [przypis edytorski]

185. stanąć na załodze — dziś: stanąć jako załoga. [przypis edytorski]

186. Faeton (mit. gr.) — syn boga słońca Heliosa oraz Okeanidy Klimene, której mężem był śmiertelnik, król Etiopii, Merops. Na prośbę Faetona Helios pozwolił mu przez jeden dzień powozić rydwanem słońca. Kiedy Faeton ruszył w drogę, okazało się, że nie potrafi kontrolować koni, które poniosły i zjechały z ustalonej trasy. Ponieważ światu groziło spalenie, Zeus zmuszony był zabić Faetona piorunem. [przypis edytorski]

187. uśmiechy — dziś popr. forma N. lm: uśmiechami. [przypis edytorski]

188. względność (tu daw.) — okazywanie względów, przychylności; wspaniałomyślność. [przypis edytorski]

189. zlać łaski na kogoś — dziś raczej: obsypać kogoś łaskami. [przypis edytorski]

190. nieodzowny — tj. nieodwołalny. [przypis tłumacza]

191. przezroczy (daw.) — przezroczysty. [przypis edytorski]

192. requiem (łac.) — odpoczynek; wieczny odpoczynek, modlitwa za zmarłych. [przypis edytorski]

193. zwierzyć (daw.) — powierzyć. [przypis edytorski]

194. Więcej ona posiada przymiotów niż jaka taksica, co już wiele na prostonożną chrześcijankę — w późn. wyd. popr. tłumaczenie na: „Więcej ona posiada przymiotów niż jaki wyżeł, co już wiele na prostą chrześcijankę”. [przypis edytorski]

195. kotalok — zniekszt.: katalog. [przypis edytorski]

196. imprimis (ang. z łac.) — przede wszystkim, po pierwsze. [przypis edytorski]

197. item (łac.) — również; ponadto. [przypis edytorski]

198. sinior (wł.) — pan. [przypis edytorski]

199. nygus (daw. pot.) — leń, człowiek wymigujący się od pracy. [przypis edytorski]

200. bo to córka twej babki — w późn. wyd. poprawiono tłumaczenie na: „bo syn twej babki”. [przypis edytorski]

201. chędożyć (daw.) — doprowadzać do czystości, porządku; sprzątać; chędożyć kogoś: o mężczyźnie: odbywać stosunek seksualny z kimś. [przypis edytorski]

202. niepodobne (daw.) — nieprawdopodobne, niemożliwe. [przypis edytorski]

203. basy (daw.) — cięgi, razy. [przypis edytorski]

204. ócz (daw.) — dziś popr. forma D. l.mn: oczu. [przypis edytorski]

205. wycisk (daw.) — coś, co zostało wyciśnięte a. wyleciało, wyprysło na zewnątrz. [przypis edytorski]

206. zadać zdradę — zarzucić zdradę. [przypis edytorski]

207. obmierzły — budzący wstręt lub niechęć. [przypis edytorski]

208. urząd (daw.) — obowiązek, powinność, funkcja. [przypis edytorski]

209. cewka — tu: szpulka do nawijania przędzy lub nici. [przypis edytorski]

210. rozwiedź — tu: rozcieńcz. [przypis edytorski]

211. Orfej, dziś: Orfeusz (mit. gr.) — niezrównany tracki śpiewak i poeta, swoim śpiewem uspokajał dzikie bestie i poruszał nawet rzeczy nieożywione. [przypis edytorski]

212. Lewiatan (bibl.) — legendarny potężny potwór morski. [przypis edytorski]

213. elegia — utwór liryczny o tematyce żałobnej, pożegnalnej. [przypis edytorski]

214. wrogi — dziś popr. forma M. lm: wrogowie. [przypis edytorski]

215. chudoba (daw.) — dobytek. [przypis edytorski]

216. bezrządny (daw.) — anarchiczny; nieporządny; nierządny. [przypis edytorski]

217. wtóry (daw.) — drugi. [przypis edytorski]

218. chciałżebyś — konstrukcja z partykułą -że; znaczenie: czy chciałbyś. [przypis edytorski]

219. jenerał (daw.) — dziś popr.: generał; tu ogólnie: dowódca. [przypis edytorski]

220. czyny — dziś popr. forma N. lm: czynami. [przypis edytorski]

221. dary — dziś popr. forma N. lm: darami. [przypis edytorski]

222. korny — pokorny. [przypis edytorski]

223. alkoholiczny — przekręcone: melancholiczny (w oryg.: allycholly, zamiast melancholy). [przypis edytorski]

224. Owszem, a jednak tak fałszuje — w późn. wyd. poprawiono tłumaczenie na: „O, nie, a jednak tak fałszuje”. [przypis edytorski]

225. czyliż — czy z partykułą pytającą -li i wzmacniającą -ż; znaczenie: czyż. [przypis edytorski]

226. sądzić kimś, czymś (daw.) — uważać za kogoś, za coś. [przypis edytorski]

227. śluby — dziś popr. forma N. lm: ślubami. [przypis edytorski]

228. blada (...) królowa nocy — księżyc. [przypis edytorski]

229. wystawić sobie (daw.) — wyobrazić sobie. [przypis edytorski]

230. gwarzyć (daw.) — mówić, powiadać; prowadzić poufałą rozmowę, gawędzić. [przypis edytorski]

231. kędy (daw.) — gdzie, dokąd, którędy. [przypis edytorski]

232. zamęście (daw.) — zamążpójście, małżeństwo (dla kobiety). [przypis edytorski]

233. kapłon — kastrowany kogut, tuczony na mięso. [przypis edytorski]

234. gdybym nie był wziął — przykład użycia czasu zaprzeszłego, wyrażającego czynność wcześniejszą niż opisana czasem przeszłym lub, jak w tym przypadku, niezrealizowaną możliwość; dziś: gdybym nie wziął. [przypis edytorski]

235. ceregielów — dziś popr. forma D. lm: ceregieli. [przypis edytorski]

236. Znalazłżebyś — konstrukcja z partykułą -że; znaczenie: czy znalazłbyś. [przypis edytorski]

237. dyby — kłoda z otworami na ręce i nogi więźnia. [przypis edytorski]

238. pręgierz — słup, do którego daw. przywiązywano winowajców w celu publicznego wymierzenia im kary. [przypis edytorski]

239. układ (daw.) — ułożenie, sposób zachowania się. [przypis edytorski]

240. zbezsławienie — pozbawienie sławy, zniesławienie. [przypis edytorski]

241. zmiennik (daw.) — człowiek zmienny w uczuciach. [przypis edytorski]

242. Wtedym to (...) wycisnął — przykład konstrukcji z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: wtedy to (...) wycisnąłem. [przypis edytorski]

243. Ariadna (mit. gr.) — królewna kreteńska zakochana w Tezeuszu, pomogła mu wydostać się z labiryntu Minotaura, dając mu kłębek nici do zaznaczenia drogi powrotnej; Tezeusz obiecał ją poślubić i zabrał ze sobą w drogę powrotną do Aten, lecz porzucił śpiącą na wyspie Naksos. [przypis edytorski]

244. pamiątka (daw.) — pamięć o czymś, wspomnienie. [przypis edytorski]

245. nimem przybył — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: nim przybyłem. [przypis edytorski]

246. nieszczęśliwszam — skrócenie od: nieszczęśliwsza [jeste]m. [przypis edytorski]

247. hazard (daw.) — niebezpieczeństwo. [przypis edytorski]

248. sprośny (daw.) — występny; bezwstydny. [przypis edytorski]

249. zdradny (daw.) — zdradziecki. [przypis edytorski]

250. zapłonić (daw.) — zaczerwienić, oblać rumieńcem. [przypis edytorski]

251. Prawda, mężczyzna byłby doskonałym — w późn. wyd. zweryfikowano tłumaczenie, wstawiając przed tym wersem powtórzenie słów Proteja po Sylwii: ”Niż gdy mężczyzna swoje serce zmienia...”. [przypis edytorski]

252. wabny (daw.) — dziś: powabny, pociągający. [przypis edytorski]

253. rozterka (daw.) — spór, konflikt. [przypis edytorski]

254. iżem osiągnął — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: iż osiągnąłem. [przypis edytorski]

255. poruczenie — powierzenie komuś zaufanemu wykonania czegoś. [przypis edytorski]

256. gody — dziś popr. forma N. lm: godami. [przypis edytorski]

257. Snadź skromny chłopiec — w późn. wyd. popr. tłumaczenie na: „Wiele ma wdzięku”. [przypis edytorski]

258. Skromniejszy, ręczę, niż chłopcu przystało — w późn. wyd. popr. tłumaczenie na: „Na pewno więcej, niż chłopcu przystało”. [przypis edytorski]