Troilus i Kresyda - William Shakespeare (Szekspir) (darmowa czytelnia online TXT) 📖

Uwagi: 0

Słowa kluczowe:

Skarżyć się

Krótki opis książki:

Jedna z najrzadziej granych tragedii Szekspira, sztuka, której akcja rozgrywa się podczas wojny trojańskiej. Trwające siedem lat walki nie doprowadziły do rozstrzygnięcia. Wśród obu stron narastają kłótnie i zniechęcenie. Młody, zapalczywy książę trojański Troilus utracił zapał do walki z innego powodu. Jego myśli nieustannie zaprząta piękna Kresyda, córka trojańskiego kapłana, który przeszedł na stronę Greków. Pandarus, wuj Kresydy, zwraca jej uwagę na Troilusa i zachwala jego zalety. Pod jego opieką młodzi wdają się w namiętny romans. Niestety, ojciec Kresydy podejmuje decyzję, że w ramach wymiany jeńców jego córka ma trafić do obozu Greków. Czy miłość Kresydy przetrwa rozstanie?

Przeczytaj książkę

Podziel się książką:

Czytasz książkę online - «Troilus i Kresyda - William Shakespeare (Szekspir) (darmowa czytelnia online TXT) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 William Shakespeare (Szekspir)

Idź do strony:

wejść, panie? TROILUS

O Kresydo! Ileż to razy być tam pragnąłem!

KRESYDA

Pragnąłeś, panie? Daj to Boże! O panie!

TROILUS

Co daj Boże? Co znaczy ta piękna przerwa? Co za dziwne męty piękna moja kochanka ujrzała na dnie źródła naszej miłości?

KRESYDA

Więcej mętów niż wody, jeśli moja obawa ma oczy.

TROILUS

Obawa przemienia cherubinów128 na diabłów; obawa nie widzi nigdy prawdy.

KRESYDA

Ślepa obawa, którą kieruje widzący rozum, bezpieczniej stawia nogę niż ślepy rozum, potykający się bez obawy. Lękać się najgorszego jest często najgorsze wyleczyć.

TROILUS

O, niech pani moja będzie bez obawy; w żadnym dramacie Kupidyna nie występują potwory.

KRESYDA

I nic potwornego?

TROILUS

Nic oprócz naszych przedsięwzięć, gdy przysięgamy wylewać łez morze, żyć w płomieniach, pożerać skały, ugłaskiwać tygrysy; gdy nam się zdaje, iż trudniej będzie kochankom naszym wymyślić nowe próby niż nam pokonać nałożone trudności. To jedynie jest potwornością w miłości, moja pani, że wola jest nieskończona, a siły ograniczone, że żądza jest bez granic, a działalność jest granic niewolnikiem.

KRESYDA

Powiadają, że wszyscy kochankowie przysięgają więcej, niż mogą wykonać, a trzymają w odwodzie siły, których nie używają nigdy; ślubują więcej niż dziesięć, a wykonywają mniej niż dziesiątą część jednego. Kto jak lew ryczy, a działa jak zając, czy nie jest potworą?

TROILUS

A czy są tacy na ziemi? Ja przynajmniej do liczby ich nie należę. Chwal mnie wedle tego, co zobaczysz; oceń mnie po próbie. Z odkrytą zostanę głową, póki nie zasłużę na koronę; nie domagam się nagrody dzisiaj za czyn, którego mam dokonać jutro, nie mówmy o zasłudze przed jej urodzeniem, a i po urodzeniu mówmy o niej skromnie. Prawdziwa wierność nie potrzebuje słów wielu. Troilus taki będzie dla Kresydy, że co najgorszego zdoła powiedzieć potwarz, będzie szyderstwem jego szczerości, a co najszczerszego powie prawda, nie będzie szczersze od Troila.

KRESYDA

Czy chcesz wejść, panie?

Wchodzi Pandarus. PANDARUS

Co? Jeszcze rumieńce? Jeszczeście nie skończyli gadaniny?

KRESYDA

Pamiętaj, stryju, że jeśli popełnię jakie szaleństwo, tobie je przypiszę.

PANDARUS

Dziękuję. Jeśli pan mój będzie miał z tobą chłopca, to mnie go oddasz. Bądź mu wierna, a jeśli on się zmieni, mnie rób za to wyrzuty.

TROILUS

Znasz teraz twoich zakładników: słowo twojego stryja i moją niezachwianą wiarę.

PANDARUS

I za nią także daję moje słowo. Jeśli w naszej familii długiego trzeba czasu, żeby nas zyskać, jesteśmy za to wierni, raz zyskani; jesteśmy jak łopuch129, możesz mi wierzyć; przyczepiamy się, gdzie nas rzucą.

KRESYDA

Śmiałość na koniec dodaje mi serca:

Przez ile długich, bolesnych miesięcy,

Chociaż milcząca, kochałam cię, książę!

TROILUS

Czemuż tak długo byłaś mi oporna?

KRESYDA

Z pozoru tylko, bo już mnie podbiłeś

Pierwszym spojrzeniem; przebacz! Bo jeżeli

Zbyt wiele wyznam, będziesz mi tyranem.

Kocham cię teraz, jednakże aż dotąd

Mogłam panować nad moją miłością —

Lecz nie, nie, kłamię, miłość moja była

Jak te niesforne dzieci, zbyt uporne

Dla swojej matki. Patrz na me szaleństwo,

Po co szczebiocę? Gdy sama się zdradzam,

Jakże na innych liczyć mogę wiarę?

Lecz zakochana nie stroiłam zalot,

Chociaż, wyznaję, chciałam być mężczyzną,

Chciałam, by mężczyzn przywilej nam służył,

By i nam było pierwszym wolno mówić.

Każ mi, mój drogi, każ mi usta zamknąć,

Bo w uniesieniu powiem niewątpliwie,

Czego w przyszłości gorzko pożałuję.

Patrz, twe milczenie, patrz, jak chytrze nieme,

Z głębin mi duszy ciągnie tajemnice.

Zamknij mi usta.

TROILUS

Woli twej dopełniam.

Choć słodka płynie z twoich ust wymowa.

Całuje ją. PANDARUS

Ślicznie, na honor!

KRESYDA

O, przebacz mi, panie,

Nie miałam myśli o całunek prosić.

Wstyd mi. O Boże, co ja tu zrobiłam!

Na teraz, panie, muszę cię pożegnać.

TROILUS

Pożegnać, droga?

PANDARUS

Jeśli go pożegnasz,

Nim jutro rano...

KRESYDA

O, błagam cię, pozwól!

TROILUS

Cóż cię to razi?

KRESYDA

Moja bytność tutaj.

TROILUS

Nie możesz sama przed sobą uciekać.

KRESYDA

Pozwól przynajmniej odejść i spróbować.

Coś na kształt siebie z tobą tu zostawię,

Coś tak niedobre, że się samo zdradza,

Chętnie innego robi mnie igraszką.

Lecz gdzie mój rozum? Muszę, muszę odejść.

Nie wiem, co mówię.

TROILUS

Kto tak mądrze mówi,

Ten wie, co mówi.

KRESYDA

Więc może przypuszczasz,

Że więcej we mnie sztuki niż miłości;

Że mych oświadczeń tajnym było celem

Jakby na wędkę myśli twoje chwytać.

Ale kto mądry, ten niezakochany;

Rozum i miłość są nad ludzkie siły,

To tylko bogom w niebie dozwolone.

TROILUS

O, gdybym myślał, że może kobieta —

A jeśli może, to ty jedna tylko —

Na wieki płomień swej miłości karmić,

W wiecznej młodości swą utrzymać wiarę,

Trwalszą od wdzięków zewnętrznej urody

Potęgą myśli, co prędzej odmładnia,

Niż krew starzeje. O, gdybym mógł wierzyć,

Że moja szczera, a niezmienna miłość

Znajdzie w odpłacie taką czystość uczuć,

Jakże wysoko duch by mój uleciał!

Lecz, ach, jam wierny, jak wiary prostota,

A prostszy niźli wiara jest dziecięcia.

KRESYDA

W tym z tobą walczyć będę o pierwszeństwo.

TROILUS

Walka cnotliwa, gdy prawość z prawością

W prawości uczuć o pierwszeństwo walczy!

W późnej przyszłości wierni kochankowie

Będą przysięgać wierność na Troila,

Gdy ich poezji, pełnej strasznych przysiąg,

Wielkich oświadczeń, nie stanie130 porównań,

Kiedy już stare znudzą ich przysięgi:

Wierny, jak kwiaty wierne księżycowi,

Jak dniowi słońce, gołąb gołębicy,

Środkowi ziemia, a stal magnesowi,

Jeszcze po wszystkich wiary porównaniach

Na przysiąg swoich ostatnie stwierdzenie

Dołożą w końcu: wierny jak Troilus,

I tym nazwiskiem słowo swe uświęcą.

KRESYDA

Bądź mi prorokiem! Jeśli ja cię zdradzę,

Na włosek jeden wiary mej odstąpię,

Gdy czas, starzejąc, zapomni o sobie,

Kropelki deszczu stopią Troi mury,

Gdy zapomnienie pożre wielkie miasta,

Potężne państwa bez śladu pogrzebie

W prochu nicości, niechaj ludzka pamięć

I wtedy jeszcze, wśród niewiernych dziewic,

Moją niewierność piętnuje przekleństwem.

I gdy powiedzą: niewierna jak woda,

Jak wiatr, powietrze, jak pustyni piasek,

Jak lis jagnięciu, jak wilk jałowicy,

Jak tygrys łani, macocha pasierbom,

Niechaj dodadzą, aby w samo serce

Ugodzić zdradę: „Zdradna jak Kresyda”.

PANDARUS

Zgoda, handel dobity. Przypieczętujcie przysięgi, a ja będę świadkiem. Tu trzymam twoją rękę, tu rękę mojej synowicy. Jeśli wzajemnie wiary sobie nie dotrzymacie, gdy tyle zadałem sobie kłopotów, aby was połączyć, niech odtąd wszystkie biedne rajfury nazywają się aż do końca świata od mojego nazwiska: Pandarami131; niech wszyscy wierni kochankowie nazywają się: Troilus, wszystkie fałszywe kobiety: Kresyda, a wszystkie rajfury: Pandarus! Dodajcie: amen.

TROILUS

Amen.

KRESYDA

Amen.

PANDARUS

Amen. A teraz pokażę wam izbę; żeby łóżko nie wygadało waszych pięknych utarczek, wygniećcie je na śmierć; a teraz, marsz!

Każdej tu niemej dziewce, czy młoda czy stara,

Niech Kupido da izbę, łoże i Pandara!

Wychodzą. SCENA TRZECIA

Obóz grecki.

Wchodzą Agamemnon, Ulisses, Diomedes, Menelaus i Kalchas. KALCHAS

Za waszej sprawie oddane usługi

Okoliczności zmuszają mnie dzisiaj

Nagrody żądać. Pomnijcie, książęta,

Że przenikając wzrokiem moim przyszłość,

Me posiadłości, Troję opuściłem,

Zyskałem zdrajcy imię nienawistne

I dla wątpliwej zrzekłem się fortuny

Korzyści pewnych i już posiadanych.

Wszystko, co sercu memu było drogie,

Przez czas, stosunki i przyzwyczajenie,

Wszystkom opuścił, wszystkiegom się wyrzekł;

Dla waszej służby sam wśród obcych żyję,

Jakbym się nowo dla świata narodził.

Błagam was teraz, dajcie mi skosztować

Choć drobną cząstkę bogatych obietnic,

Które w przyszłości czekać mają na mnie.

AGAMEMNON

Powiedz nam, czego żądasz, Trojańczyku.

KALCHAS

W wczorajszym boju jeńcem waszym został

Antenor, drogi wódz swojemu miastu.

Nieraz już — za co me składam wam dzięki —

Chcieliście moją wymienić Kresydę;

Do dzisiaj Troja odrzucała wnioski;

Lecz spraw ich takim Antenor jest kluczem,

Że się rokowań ich budowa zwali,

Gdy jej nie wesprze swoją obecnością.

Za niego dadzą syna krwi królewskiej.

Dajcie mu wolność, dostojni książęta,

Bo jego powrót wykupi mą córkę,

A jej przytomność132 z lichwą mi zapłaci

Wszystkie usługi, które wam oddałem.

AGAMEMNON

Niech Diomedes z Antenorem idzie,

Niech nam Kresydę przyprowadzi w zamian;

Kalchas otrzyma, czego od nas żąda.

Idź, Diomedzie, a pełniąc zlecenie,

Dowiedz się razem133, czy Hektor w wyzwaniu

Niezmienny dotrwał: gotowy jest Ajaks.

DIOMEDES

Idę rozkazy twoje spełnić, królu.

Włożony ciężar z dumą podejmuję.

Wchodzą Diomedes i Kalchas.

Achilles i Patroklus pokazują się przy wejściu do swoich namiotów. ULISSES

Stoi Achilles przy wejściu namiotu.

Racz go wyminąć, wodzu, obojętnie,

Jakbyś go nie znał; niech wszyscy książęta

Niedbałe oko rzucą nań z niechcenia.

Przyjdę ostatni; pewno mnie zapyta,

Co miały znaczyć te wzgardliwe oczy?

Mam w pogotowiu leczące szyderstwo,

Stawię je między waszą oziębłością

A jego dumą; nie wątpię na chwilę,

Że sam lekarstwa mego zechce zażyć.

Może się przydać: jedynym zwierciadłem

Dla dumnych tylko duma innych ludzi;

Pyszałków strawą są gibkie kolana,

Dla dumy dumnych płaca obiecana.

AGAMEMNON

Pójdziemy za twą radą, Ulissesie;

Idąc, przywdziejem oziębłości pozór.

Niech mu z nas żaden nie da pozdrowienia

Lub da z pogardą, co nim silniej wstrząśnie,

Niż gdyby żaden na niego nie spojrzał.

Ja pierwszy idę.

ACHILLES

Czy wódz nasz przychodzi,

By mówić ze mną? Znacie moje myśli:

Nie mam ochoty przeciw Troi walczyć.

AGAMEMNON

Co tam Achilles mówi? Czego żąda?

NESTOR

do Achillesa

Czy chcesz o sprawie jakiej mówić z królem?

ACHILLES

Nie.

NESTOR

do Agamemnona

Nie, królu.

AGAMEMNON

Tym lepiej.

Wychodzą Agamemnon i Nestor. ACHILLES

Dzień dobry! Dzień dobry!

MENELAUS

Jak się masz? Jak się masz?

Wychodzi. ACHILLES

Co? I ten rogal mną gardzi?

AJAKS

Co tam nowego, Patroklu?

ACHILLES

Dzień dobry, Ajaksie.

AJAKS

Hę?

ACHILLES

Dzień dobry.

AJAKS

Dzień dobry dziś i dzień dobry jutro.

Wychodzi. ACHILLES

Co się to znaczy? Nie znają Achilla?

PATROKLUS

Skąd ta oziębłość? Zwyczajem ich było

Zginać kolana, z dala już uśmiechy,

Jak pośredników, słać Achillesowi,

Z taką do niego zbliżać się pokorą,

Z jaką do świętych zbliża się ołtarzy.

ACHILLES

Czy do ubóstwa w tych czasach przyszedłem?

Wiem, że z fortuną rozbratana wielkość

Przychodzi także z ludźmi do rozbratu.

Czym jest, upadły równie jasno czyta

W spojrzeniach ludzi jak w upadku własnym.

Człowiek to motyl: skrzydła swe pierzyste

Letniemu tylko pokazuje słońcu.

Żaden tu człowiek w swej ludzkiej godności

Czci nie odbiera; ludzie czczą honory,

Które istoty jego nie są treścią,

Urzędy, skarby albo królów łaskę,

Choć je przypadek równie często daje,

Jak i zasługa; śliska to podstawa,

Ledwo upadnie, ciągnie też za sobą

Opartą na niej miłość równie śliską:

Co żyło razem, razem też umiera.

Ale dziś ze mną tak źle jeszcze nie jest,

Fortuna jeszcze mą jest przyjaciółką;

Co posiadałem, w pełni dziś posiadam,

Oprócz pochlebnych ludzi tych uśmiechów.

Rzekłbyś, że nagle odkryli coś we mnie,

Co mnie tych względów zrobiło niegodnym,

Które tak często wprzód mi oddawali.

Widzę Ulissa; przerwę mu czytanie.

Witaj, Ulissie!

ULISSES

Witaj mi, Tetydy

Potężny synu!

ACHILLES

Co takiego czytasz?

ULISSES

Dziwny to pisarz; toć on mnie tu uczy,

Że człek, jakkolwiek bogato posażny

Czy w duszy wielkość, czy w urodę ciała,

Ze skarbów swoich chełpić się nie może;

Czucia ich nie ma, tylko przez odbicie,

Gdy cnoty jego promienistym ciepłem

Innych ogrzeją, a ci znów od siebie

Pierwszemu dawcy ciepło odsyłają.

ACHILLES

Nic w tym dziwnego nie ma, Ulissesie,

Piękności twarzy nie widzi posiadacz;

Jej blask dla innych tylko świeci źrenic.

Zmysłowych wrażeń najczystszy pośrednik,

Oko, nie może z swej jamy wyskoczyć,

Samo się widzieć; w innych tylko oku

Może się własnym pozdrowić obrazem.

Wzrok się nie może ku sobie obrócić,

Błąkać się musi, aż zwierciadło znajdzie,

W którym na koniec może się zobaczyć.

Nic w tym dziwnego.

ULISSES

Nie zdanie mnie dziwi —

Nic w nim nowego — lecz pisarza wnioski,

Który chce dowieść, że żaden śmiertelny

Nic nie posiada, jakkolwiek bogaty

W złoto lub cnoty, jeżeli poprzednio

Z drugimi skarbem swym się nie podzieli,

Że sam przez siebie nie wie nawet o nich,

Póki nie ujrzy ich w oklasku bliźnich,

Co je rozwija, jak sklepienie murów

Głos potęguje, jak brama stalowa

Bierze od

Idź do strony:

Darmowe książki «Troilus i Kresyda - William Shakespeare (Szekspir) (darmowa czytelnia online TXT) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie

Uwagi (0)

Nie ma jeszcze komentarzy. Możesz być pierwszy!

Dodaj komentarz