Don Carlos - Fryderyk Schiller (życzenia dla biblioteki .TXT) 📖
Krótki opis książki:
Don Carlos to dramat autorstwa Fryderyka Schillera, którego głównym bohaterem jest Don Carlos, książę austriacki, syn Filipa II.
Z powodów politycznych król wziął za żonę ukochaną Carlosa, co staje się powodem ogromnego cierpienia księcia. Uczuciem za to darzy go Eboli, księżniczka i dama dworu królowej. Zraniony Don Carlos pragnie wyjechać do Flandrii i dowodzić jej armią. W dramacie Schillera występują prawdziwe postacie historyczne, jednak autor dokonał pewnych zmian, czyniąc z głównego bohatera nie obłąkanego młodzieńca, a idealistę i liberała, głoszącego swoje (i Schillera) poglądy.
Dzieło powstało w 1787 roku. Na podstawie dramatu powstały libretta do oper, z których najsłynniejszą jest ta skompnowana przez Verdiego.
Fryderyk Schiller to niemiecki poeta, filozof, dramaturg drugiej połowy XVIII wieku. Był przedstawicielem tzw. okresu Sturm und Drang, czyli Burzy i naporu. Zasłynął przede wszystkim jako autor Zbójców, Dziewicy Orleańskiej i Ody do radości. Jego twórczośc była inspiracją m.in. dla Adama Mickiewicza.
Przeczytaj książkę
Podziel się książką:
- Autor: Fryderyk Schiller
- Epoka: Romantyzm
- Rodzaj: Dramat
Czytasz książkę online - «Don Carlos - Fryderyk Schiller (życzenia dla biblioteki .TXT) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 Fryderyk Schiller
jednego
Daruj mi. Przed twym okiem nie masz nic skrytego.
Ty jedna — Ty to możesz! Błagam cię gorąco,
Daj znaleźć przyjaciela twoją wszechwiedzącą
Potęgą, której nie mam. Tobie wartość znana
Tej pomocy, jaka mi w ludziach z rąk twych dana.
Tę wartość im przyznaję, na jaką zasłużą.
Jak Ty czyścisz powietrze piorunem i burzą,
Tak się ich posługuję narowy129 dzikimi
Hamując je na wodzy pęty żelaznymi.
A ja prawdy pożądam!
Nie jest królów losem
Odgrzebanie jej źródeł spokojnych pod stosem
Rumowisk ciemnych błędów. Chciej mi wskazać zatem
Człowieka z czystym sercem, w uczucie bogatem,
Z jasnym duchem i okiem wolnym od przesądu,
Niechby pomógł mi szukać tego źródła prądu.
Oto wyrzucam losy! Między tysiącami,
Którzy ku tarczy słońca sięgali skrzydłami,
Pozwól znaleźć jednego.
otwiera szkatułkę i dobywa z niej księgę — przegląda w niej zapisane stronice i mówi po chwili
Tu same imiona —
Tylko imiona — przy nich nawet pominiona
Zasługa, jakiej winy zaszczyt pomieszczenia
Na tej karcie — a przecież — cóż do zapomnienia
Łatwiejszego nad wdzięczność?
Tu znów przechowane
Ich winy — na tej karcie starannie spisane.
Jak to? — to nie jest dobrze! Bo czyliż się godzi,
Że pamięci z pomocą zemsta tu przychodzi?
czyta dalej
Hrabia Egmont? Cóż ten chce? Dawno stracił prawo
Do sławy, pod Saint-Quentin wywalczonej krwawo
W odniesionym zwycięstwie. W rzędzie zmarłych stawią
To imię.
wykreśla z listy i wypisuje na innej karcie czytając dalej
Markiz Poza. Poza? Poza?... prawie
Pamięć o tym człowieku zginęła: wszelako
Dwa razy podkreślony, co mi jest oznaką,
Żem go do ważnych celów przeznaczał w przyszłości.
Byłożby to podobnym, by mej obecności
Unikał taki człowiek? I dotąd unika
Oczów króla? A nawet swojego dłużnika?
Na Boga! Jest on pierwszy na państw mych przestrzeni,
Który łask mych nie pragnie! — Gdyby dóbr tej ziemi
Lub zaszczytów był chciwym — dawno by przed tronem
Rękę po nie wyciągał z służalczym pokłonem.
Zrobię próbę z dziwakiem. Kto ode mnie stroni,
Ten chyba źródło prawdy mym oczom odsłoni.
Oddala się.
SCENA SZÓSTA
Sala posłuchań.
Don Carlos zajęty rozmową z Księciem Parmy. Książę Alba, Ferla i Medina Sidonia. Hrabia Lerma i wielu innych grandów z papierami w ręku. Wszyscy w oczekiwaniu na Króla.
MEDINA SIDONIA
widocznie przez wszystkich obecnych unikany, zwraca się do Alby, który samotny i zamyślony przechadza się po sali
Książę, widziałeś króla? Czy w rozmowie może
Nie dało się wam dostrzec, w jakim jest humorze?
ALBA
W bardzo złym i z powodu waszej właśnie straty.
MEDINA SIDONIA
Mniej mi oddech tłumiły Anglików armaty
Jak tu echo mych kroków.
Don Carlos, który z niemym współczuciem spogląda na Sidonię, zbliża się do niego i wita życzliwym uściśnieniem ręki.
Dziękuję wam szczerze
Za tę łzę wielkoduszną, która udział bierze
W mej niedoli. Upadek niechybny mnie czeka —
Widzicie, jak ode mnie każdy dziś ucieka.
CARLOS
Przyjacielu, miej ufność w niewinność twej sprawy,
Którą pewnie uwzględni monarcha łaskawy.
MEDINA SIDONIA
Ja mu flotę straciłem, jakiej jeszcze wcale
Nie widziano na morzach. Pochłonęły fale
Siedemdziesiąt okrętów. Czymże moja głowa
W porównaniu z tą stratą. Ale ten grób chowa,
Książę, pięciu mych synów, bogatych w nadzieje
Równe waszym. Ach! Nad tym serce me boleje!
SCENA SIÓDMA
Ciż. Król wchodzi w monarszym stroju, wszyscy obecni zdejmują kapelusze i ustawiają się półkolem, otaczając Króla. Chwila milczenia.
KRÓL
wodząc wzrokiem po całym otoczeniu
Nakryjcie głowy.
Don Carlos i Książę Parmy zbliżają się najpierwsi do ucałowania ręki monarszej. Król zwraca się uprzejmie do Księcia Parmy, zdając się nie zważać na syna.
Wasza matka, mój siostrzanie,
Czy z was radzi130 jesteśmy, czyni zapytanie.
PARMA
Niech się raczej powstrzyma, aż na placu boju
Spotkam się z pierwszą walką.
KRÓL
Zażyjcie spokoju.
I na was kolej przyjdzie, gdy starszych bój złamie.
zwracając mowę do Księcia Ferii
Cóż wy nam przynosicie?
FERIA
zginając przed Królem kolano
To zaszczytne znamię
Składam po wielkim mistrzu krzyża Calatrava,
Który umarł dziś rano.
KRÓL
przyjmuje znaki orderu i rozgląda się naokoło
Któż największe prawa
Ma dziś do tej godności?
Daje znak Księciu Albie, który się zbliża i klęka przed Królem, ten wkłada na niego znaki orderu.
Książę — waszej dłoni
Godność pierwszego wodza. Niech chęć twa nie goni
Za czymś innym, a łaskę mą zapewnisz sobie.
spostrzegając Księcia Medina Sidonia
I wy tu, admirale.
MEDINA SIDONIA
zbliża się krokiem niepewnym i klęka przed Królem z głową pochyloną
Oto w mej osobie,
Wielki królu, masz wszystko, co ci tu oddaję
Z twej młodzieży hiszpańskiej — i z floty.
KRÓL
po długiej chwili milczenia
Uznaję
W tym moc Boga nade mną! Wszakże was wysłano
Do walki z ludźmi, nie zaś z burzą rozhukaną
I skałami. Rad witam was cało w Madrycie.
Dzięki, żeście nam w sobie zachowali życie
Zacnego sługi. Takim dzisiaj was uznaję.
Grandowie, niech z was każdy tę cześć mu oddaje.
daje znak admirałowi, aby wstał i głowę nakrył, po czym zwraca się do innych
Jest co więcej?
do Carlosa i Księcia Parmy
Dziękuję wam, moi książęta.
Obaj oddalają się. Następnie grandowie podchodzą kolejno i przyklękają wręczając swoje papiery Królowi, który je, przejrzawszy pobieżnie, wręcza Księciu Albie — mówiąc
W gabinecie przedłożyć — niech książę pamięta.
Czy wszystko załatwione?
Nikt nie odpowiada.
Jaki powód sprawia,
Grandowie, że się w waszym gronie nie pojawia
Niejaki markiz Poza? Wiem to doskonale,
Że markiz przydał służbą blasku naszej chwale.
Czyby nie żył, że dotąd nie stanął przed nami?
LERMA
Ten kawaler zaledwie wrócił tymi dniami
Z podróży, którą odbył w różne świata strony —
Obecnie jest w Madrycie i w dzień przeznaczony
Na przyjęcia hołd złoży u stóp majestatu.
ALBA
Markiz Poza? Tak, słusznie. To znajomy światu
Maltańczyk. Wszak to o nim, panie miłościwy,
Sława przyniosła do nas romantyczne dziwy.
Gdy za wielkiego mistrza wydanym rozkazem
Całe grono rycerzy zbieżało się razem,
Aby wyspę ocalić od grożącej broni
Najeźdźców Solimana, on z orężem w dłoni,
W osiemnastej swej wiośnie, chociaż nie wezwany,
Rzuca szkołę w Alkali, a sławą zagrzany,
Staje u wrót La Valette131 i rzecze do braci:
„Ten krzyż złotem kupiony niech krew moja spłaci!”
Jeden z czterdziestu mężów, którzy przeciw Piali,
Hussanowi, Mustafie, przeciw Ulucciali,
W żarze słońca, pod zamku Saint-Elmo murami
Trzykrotny szturm odparli własnymi piersiami,
A gdy wszyscy polegli, on sam ocalony
Rzuca się w głębie morza, falą uniesiony
Powraca do La Valette.
W dwa miesiące prawie,
Gdy wróg porzucił zdobycz okupioną krwawie,
Nasz młodzieniec opuścił bohaterskie pole,
Aby skończyć nauki rozpoczęte w szkole.
FERIA
To ten sam markiz Poza, który w Katalonii
Odkrył spisek zdradziecki. Jego tylko dłoni,
Jego wielkiej zręczności zawdzięcza korona,
Że ta piękna część kraju nie uszła z jej łona.
KRÓL
Rzecz dziwna. Do niezwykłych należy więc ludzi
Ten, który tyle zdziałał, a przecież nie budzi
Zazdrości w żadnym z was trzech.
Zaprawdę, silnego
Mąż ten jest charakteru — lub nie ma żadnego.
Chcę z nim mówić i poznać ten dziw niezbadany.
zwracając się do Księcia Alby
Przywiedźcie go dziś do mnie po mszy wysłuchanej.
do Księcia Ferii
Wy za mnie w tajnej radzie załatwicie sprawy.
Król oddala się.
FERIA
Nasz monarcha jest dzisiaj nadzwyczaj łaskawy.
MEDINA SIDONIA
Mówcie raczej — jest bogiem! Mnie się tak objawił.
FERIA
Jesteście godni szczęścia, jakie król wam sprawił.
Admirale! Chciej wierzyć w podział szczęsnej doli.
JEDEN Z GRANDÓW
I mnie wyznać mój udział admirał pozwoli.
DRUGI