Don Carlos - Fryderyk Schiller (życzenia dla biblioteki .TXT) 📖
Don Carlos to dramat autorstwa Fryderyka Schillera, którego głównym bohaterem jest Don Carlos, książę austriacki, syn Filipa II.
Z powodów politycznych król wziął za żonę ukochaną Carlosa, co staje się powodem ogromnego cierpienia księcia. Uczuciem za to darzy go Eboli, księżniczka i dama dworu królowej. Zraniony Don Carlos pragnie wyjechać do Flandrii i dowodzić jej armią. W dramacie Schillera występują prawdziwe postacie historyczne, jednak autor dokonał pewnych zmian, czyniąc z głównego bohatera nie obłąkanego młodzieńca, a idealistę i liberała, głoszącego swoje (i Schillera) poglądy.
Dzieło powstało w 1787 roku. Na podstawie dramatu powstały libretta do oper, z których najsłynniejszą jest ta skompnowana przez Verdiego.
Fryderyk Schiller to niemiecki poeta, filozof, dramaturg drugiej połowy XVIII wieku. Był przedstawicielem tzw. okresu Sturm und Drang, czyli Burzy i naporu. Zasłynął przede wszystkim jako autor Zbójców, Dziewicy Orleańskiej i Ody do radości. Jego twórczośc była inspiracją m.in. dla Adama Mickiewicza.
- Autor: Fryderyk Schiller
- Epoka: Romantyzm
- Rodzaj: Dramat
Czytasz książkę online - «Don Carlos - Fryderyk Schiller (życzenia dla biblioteki .TXT) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 Fryderyk Schiller
100. fraszka (z wł.) — drobiazg. [przypis edytorski]
101. puklerz — rodzaj okrągłej tarczy. [przypis edytorski]
102. zbroja — tu: broń. [przypis edytorski]
103. snadnie (daw.) — łatwo. [przypis edytorski]
104. szkopuł (z wł.) — przeszkoda w działaniu. [przypis edytorski]
105. nie stoi o tę godność (daw.) — nie zależy mu na tej godności. [przypis edytorski]
106. pacholę (daw.) — dziecko, chłopiec. [przypis edytorski]
107. lichwa — tu: procent. [przypis edytorski]
108. kryjomie — dziś popr.: po kryjomu. [przypis edytorski]
109. pierwej (daw.) — wcześniej. [przypis edytorski]
110. śledztwy — dziś popr. forma N.lm: śledztwami. [przypis edytorski]
111. mienić — tu: uważać za. [przypis edytorski]
112. alkowa (daw.) — sypialnia. [przypis edytorski]
113. proba — tu: dowód, przykład. [przypis edytorski]
114. wcale (daw.) — całkiem. [przypis edytorski]
115. kartuzi — kontemplacyjny zakon katolicki. [przypis edytorski]
116. widny — tu: widoczny. [przypis edytorski]
117. w różne ślady — tu: w różne strony. [przypis edytorski]
118. osnowa — tu: sens, treść. [przypis edytorski]
119. względność (daw.) — wzgląd na coś. [przypis edytorski]
120. wywczas (daw.) — odpoczynek. [przypis edytorski]
121. trafunek (daw.) — przypadek. [przypis edytorski]
122. czczy — jałowy, nic nieznaczący. [przypis edytorski]
123. jaż — ja z partykułą wzmacniającą -ż. [przypis edytorski]
124. wielkomyślność — wspaniałomyślność. [przypis edytorski]
125. azali (daw.) — czy. [przypis edytorski]
126. winny — tu: należny. [przypis edytorski]
127. tuszyć (daw.) — mieć nadzieję. [przypis edytorski]
128. stanie (daw.) — wystarczy. [przypis edytorski]
129. narowy — dziś popr. forma N.lm: narowami. [przypis edytorski]
130. rad (daw.) — zadowolony. [przypis edytorski]
131. La Valette — stolica Malty. [przypis edytorski]
132. myłka — błąd. [przypis edytorski]
133. wcale (daw.) — całkiem. [przypis edytorski]
134. przystoi (daw.) — wypada, należy. [przypis edytorski]
135. cecha — znak stwierdzający własność. [przypis edytorski]
136. zadowalniać — dziś popr.: zadowalać. [przypis edytorski]
137. wyzuć (daw.) — pozbawić. [przypis edytorski]
138. mienić (daw.) — nazywać. [przypis edytorski]
139. potworny — tu: wynaturzony. [przypis edytorski]
140. godzić (daw.) — celować. [przypis edytorski]
141. wznijść — dziś popr.: wzejść. [przypis edytorski]
142. zażyć (daw.) — zaznać. [przypis edytorski]
143. na dobie (daw.) — w tym momencie. [przypis edytorski]
144. Buzyrys (mit. gr.) — legendarny król Egiptu, syn Posejdona, składający obcokrajowców w ofierze. [przypis edytorski]
145. Neron (37–68) — cesarz rzymski od 54, za sprawą prześladowania chrześcijan przedstawiany jako symbol okrucieństwa władzy. [przypis edytorski]
146. cześci — dziś popr. forma D.lp: czci. [przypis edytorski]
147. snadnie (daw.) — łatwo. [przypis edytorski]
148. powolny (daw.) — posłuszny. [przypis edytorski]
149. razem (daw.) — naraz, jednocześnie. [przypis edytorski]
150. tuszyć (daw.) — mieć nadzieję. [przypis edytorski]
151. zadosyć — dziś popr.: zadość. [przypis edytorski]
152. niepodobny (daw.) — nieprawdopodobny, niemożliwy. [przypis edytorski]
153. wnosić (daw.) — wnioskować. [przypis edytorski]
154. z takim czołem (daw.) — tak bezczelnie. [przypis edytorski]
155. zachód — trud, wysiłek. [przypis edytorski]
156. stadło — związek małżeński. [przypis edytorski]
157. przyrodzenie (daw.) — natura. [przypis edytorski]
158. sadzony — dziś popr.: wysadzany. [przypis edytorski]
159. pierwej (daw.) — wcześniej. [przypis edytorski]
160. rudel — tu: ster. [przypis edytorski]
161. poczta — tu: powóz. [przypis edytorski]
162. weksel — dokument zobowiązujący do spłaty długu w określonym terminie. [przypis edytorski]
163. legat — tu: rzeczy zapisane w spadku. [przypis edytorski]
164. tuszyć (daw.) — mieć nadzieję. [przypis edytorski]
165. pomnieć (daw.) — pamiętać. [przypis edytorski]
166. kładnie — dziś popr. forma 3.os.lp: kładzie. [przypis edytorski]
167. zelżenie — obelga. [przypis edytorski]
168. rękojmia (daw.) — gwarancja. [przypis edytorski]
169. krzepić (daw.) — wzmacniać. [przypis edytorski]
170. niepodobny (daw.) — nieprawdopodobny, niemożliwy. [przypis edytorski]
171. Wilhelm I Orański (1533–1584) — przywódca walk o niepodległość Niderlandów. [przypis edytorski]
172. Kortezy — zgromadzenie przedstawicieli stanów. [przypis edytorski]
173. Te Deum laudamus — hymn kościelny (Ciebie, Boże, wysławiamy). [przypis edytorski]
174. na dobie (daw.) — w porę, tu: potrzebny w tym właśnie momencie. [przypis edytorski]
175. powinny — tu: zobowiązany. [przypis edytorski]
176. oględność — ostrożność, delikatność. [przypis edytorski]
177. szalbierz — oszust. [przypis edytorski]
178. potwarz — oszczerstwo. [przypis edytorski]
179. względność (daw.) — wzgląd na coś. [przypis edytorski]
180. płonny (daw.) — jałowy, nic nieznaczący. [przypis edytorski]
181. najść (daw.) — znaleźć. [przypis edytorski]
182. pomiarkować (daw.) — zrozumieć. [przypis edytorski]
183. maż — ma z partykułą wzmacniającą -ż. [przypis edytorski]
184. bonować (daw.) — hulać. [przypis edytorski]
185. jeden tylko — Chrystus. [przypis edytorski]
186. karby — tu: dyscyplina, porządek. [przypis edytorski]
187. okręta — dziś popr. firma M.lm: okręty. [przypis edytorski]
188. azali (daw.) — czy. [przypis edytorski]
189. regestr (daw.) — spis. [przypis edytorski]
190. kacerstwo — herezja. [przypis edytorski]
191. kluby — daw. narzędzie tortur, tu: posłuszeństwo. [przypis edytorski]
192. Samuel (bibl.) — prorok, który namaścił Dawida na króla. [przypis edytorski]
Wolne Lektury to projekt fundacji Nowoczesna Polska – organizacji pożytku publicznego działającej na rzecz wolności korzystania z dóbr kultury.
Co roku do domeny publicznej przechodzi twórczość kolejnych autorów. Dzięki Twojemu wsparciu będziemy je mogli udostępnić wszystkim bezpłatnie.
Jak możesz pomóc?
Przekaż 1% podatku na rozwój Wolnych Lektur:
Fundacja Nowoczesna Polska
KRS 0000070056
Dołącz do Towarzystwa Przyjaciół Wolnych Lektur i pomóż nam rozwijać bibliotekę.
Przekaż darowiznę na konto: szczegóły na stronie Fundacji.
Ten utwór nie jest objęty majątkowym prawem autorskim i znajduje się w domenie publicznej, co oznacza że możesz go swobodnie wykorzystywać, publikować i rozpowszechniać. Jeśli utwór opatrzony jest dodatkowymi materiałami (przypisy, motywy literackie etc.), które podlegają prawu autorskiemu, to te dodatkowe materiały udostępnione są na licencji Creative Commons Uznanie Autorstwa – Na Tych Samych Warunkach 3.0 PL.
Źródło: http://wolnelektury.pl/katalog/lektura/schiller-don-carlos
Tekst opracowany na podstawie: Fryderyk Schiller, Don Karlos, tłum. Konstanty Goniewski, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1955.
Wydawca: Fundacja Nowoczesna Polska
Publikacja zrealizowana w ramach projektu Wolne Lektury (http://wolnelektury.pl). Reprodukcja cyfrowa wykonana przez Fundację Nowoczesna Polska z egzemplarza pochodzącego ze zbiorów Pauliny Ołtusek. Wydano z finansowym wsparciem Fundacji Współpracy Polsko-Niemieckiej. Eine Publikation im Rahmen des Projektes Wolne Lektury. Die digitale Reproduktion wurde von der Stiftung Fundacja Nowoczesna Polska anhand eines Exemplars aus der Sammlung von Paulina Ołtusek ausgeführt. Herausgegeben mit finanzieller Unterstützung der Stiftung für deutsch-polnische Zusammenarbeit.
Opracowanie redakcyjne i przypisy: Paulina Choromańska, Wojciech Kotwica, Paweł Kozioł.
Okładka na podstawie: mcginnly@Flickr, CC BY-SA 2.0
ISBN 978-83-288-3847-5
Plik wygenerowany dnia 2021-07-08.
Uwagi (0)