Don Carlos - Fryderyk Schiller (życzenia dla biblioteki .TXT) 📖
Krótki opis książki:
Don Carlos to dramat autorstwa Fryderyka Schillera, którego głównym bohaterem jest Don Carlos, książę austriacki, syn Filipa II.
Z powodów politycznych król wziął za żonę ukochaną Carlosa, co staje się powodem ogromnego cierpienia księcia. Uczuciem za to darzy go Eboli, księżniczka i dama dworu królowej. Zraniony Don Carlos pragnie wyjechać do Flandrii i dowodzić jej armią. W dramacie Schillera występują prawdziwe postacie historyczne, jednak autor dokonał pewnych zmian, czyniąc z głównego bohatera nie obłąkanego młodzieńca, a idealistę i liberała, głoszącego swoje (i Schillera) poglądy.
Dzieło powstało w 1787 roku. Na podstawie dramatu powstały libretta do oper, z których najsłynniejszą jest ta skompnowana przez Verdiego.
Fryderyk Schiller to niemiecki poeta, filozof, dramaturg drugiej połowy XVIII wieku. Był przedstawicielem tzw. okresu Sturm und Drang, czyli Burzy i naporu. Zasłynął przede wszystkim jako autor Zbójców, Dziewicy Orleańskiej i Ody do radości. Jego twórczośc była inspiracją m.in. dla Adama Mickiewicza.
Przeczytaj książkę
Podziel się książką:
- Autor: Fryderyk Schiller
- Epoka: Romantyzm
- Rodzaj: Dramat
Czytasz książkę online - «Don Carlos - Fryderyk Schiller (życzenia dla biblioteki .TXT) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 Fryderyk Schiller
class="stanza-spacer">
EBOLI
Aniele świetlany!
Ty święta! Nie przeczuwasz, jeszcze ci nie znany
Ten szatan — uśmiechasz się do niego swobodnie.
Poznaj go — ja to jestem złodziejką! Ja zbrodnię
Kradzieży popełniłam!
KRÓLOWA
Ty?
EBOLI
I listy owe
Ja królowi wydałam!
KRÓLOWA
Ty?
EBOLI
Na mą królowę
Śmiałam skargę zanosić!
KRÓLOWA
I tyś to zdołała?
EBOLI
Zemsta — miłość, szaleństwo... Infantam kochała,
A was nienawidziłam.
KRÓLOWA
Tu więc miłość była
Pobudką?
EBOLI
Tak jest — miłość! Jam mu ją odkryła.
KRÓLOWA
po chwili milczenia
O, teraz mam całą
Zagadkę rozplątaną. Twe serce kochało,
Wszystko ci więc przebaczam — wszystko zapomniane —
Powstań!
EBOLI
O! nie! nie! — Nie pierwej159 powstanę,
Aż ci wyznam rzecz straszną, miłościwa pani.
KRÓLOWA
z większym baczeniem
Jakież jeszcze wyznanie ucho moje zrani?
Mów zatem...
EBOLI
Król... zdradą... O! wasze wejrzenie,
Odwraca się ode mnie! Czytam potępienie
W licach waszych!... Przestępstwo, com wam zarzuciła,
Ja spełniłam!
Zasłania oblicze i pochyla głowę aż do ziemi. Królowa oddala się do gabinetu, z którego po chwili wychodzi Księżna Oliwarez. Ta zastaje Księżniczkę Eboli w tym samym położeniu — zbliża się wolno do leżącej, która na szelest sukni podnosi głowę, a spostrzegając nieobecność Królowej, zrywa się z miejsca w rozpaczy.
SCENA DWUDZIESTA
Księżniczka Eboli, Księżna Oliwarez.
EBOLI
O Boże! Więc mnie opuściła!
Teraz wszystko stracone!
OLIWAREZ
zbliżając się
Księżniczko Eboli!
EBOLI
Wiem, po co przychodzicie. Z monarchini woli
Przychodzisz, księżno, wyrok za mą winę głosić.
Spiesz się więc!
OLIWAREZ
Od królowej mam rozkaz was prosić
O zwrot krzyża i kluczy.
EBOLI
zdejmuje z piersi oznaki honorowe, krzyże i wręcza je Księżnie
Przecież mi zostanie
Miłościwej królowej rąk ucałowanie —
Chociaż raz ten jedyny, dozwolone może?
OLIWAREZ
Co o was postanowią, wy o tym w klasztorze
Mariackim usłyszycie ostateczne słowo.
EBOLI
powstrzymuje wybuch płaczu
Więc królowej nie ujrzę?
OLIWAREZ
przyciskając Eboli z odwróconym obliczem
Bądź, księżniczko, zdrową!
Oddala się spiesznie — Księżniczka Eboli postępuje za nią aż do podwoi gabinetu, które po wyjściu Oliwarez zostają zamknięte. Przez kilka sekund zostaje na kolanach, po czym podnosi się i odchodzi, zasłaniając oblicze.
SCENA DWUDZIESTA PIERWSZA
Królowa i Markiz Poza.
KRÓLOWA
Ach, nareszcie! Markizie! Szczęściem przybywacie!
MARKIZ
blady, z pomieszanym obliczem — drżącym głosem i przez cały ciąg trwania sceny w nastroju uroczystym i głębokim wzruszeniu
Jesteś sama — królowo? — w sąsiedniej komnacie
Czy nikt nas nie podsłucha?
KRÓLOWA
Tam nie ma nikogo.
Czemu? Cóż mi niesiecie?
przyjrzawszy się bliżej Markizowi cofa się z przerażeniem
Mnie przejmuje trwogą
Sam widok waszej zmiany! Markizie! Cóż głosi
Ten wyraz twarzy, który piętno śmierci nosi?
MARKIZ
Wiecie pewnie o wszystkim?
KRÓLOWA
Że Carlos więziony,
I przez was — jak dodają — głos więc rozniesiony
Jest prawdą? Ja nie chciałam wierzyć — chyba że mnie
Upewnicie.
MARKIZ
Tak — prawda.
KRÓLOWA
I przez was?
MARKIZ
Przeze mnie.
KRÓLOWA
patrząc przez chwilę na Markiza z niedowierzaniem
Uwielbiam wasze czyny, choć trudność niejaką
Miałabym w ich pojęciu. Lękam się wszelako —
Wybacz trwodze niewieściej — czy w tym zajściu całem
Gra nie była za śmiałą.
MARKIZ
Ja tę grę przegrałem!
KRÓLOWA
Boże!
MARKIZ
Wasza spokojność nie będzie zachwiana.
On jest zabezpieczony. Owa zaś przegrana
Mnie samego dotyczy.
KRÓLOWA
Cóż usłyszę? Boże!
MARKIZ
Bo komuż taka śmiałość bezkarnie ujść może?
Któż mi kazał na jeden wątpliwy rzut kości
Narażać wszystko — wszystko! Nazbyt zuchwałości,
Aby do gry wyzywać tak ufnie niebiosy!
Któryż człowiek się waży tajemnymi losy
Kierować, ciężki rudel160 biorąc w dłoń zuchwałą,
Nie uzbrojony wszechwiedzą? Słusznie się więc stało!
Lecz nie mówmy o sobie. Ta chwila tak droga
Jak całe życie ludzkie! Któż wie, czy złowroga,
Skąpa ręka sędziego ostatniej nie roni
Kropli z mego żywota?
KRÓLOWA
Co? Z sędziego dłoni?
Jakiż ton uroczysty?! Wcale nie pojmuję,
Co znaczy wasza mowa, lecz mnie strach przejmuje.
MARKIZ
On został ocalony! Co to kosztowało...
To mniejsza! Ale tylko na dzisiaj. Tę małą
Chwilę zużyć oszczędnie będzie w jego mocy.
Madryt dzisiejszej jeszcze niech opuści nocy.
KRÓLOWA
Dzisiejszej?
MARKIZ
O podróżnym myślałem przyborze.
Znajdzie już w tymże samym kartuzów klasztorze,
Który krył przyjaźń naszą swoimi murami,
Czekającą nań pocztę161. Tu składam wekslami162
To wszystko, co mi szczęście na ziemi oddało.
Co zbraknie — dołożycie.
Wprawdzie — serce miało
Niejedno do zwierzenia memu Karolowi —
Niejedno, co znać winien. Lecz może losowi
Przyjdzie ulec i z ustną żegnać się rozmową.
Dzisiaj wieczór z nim będziesz widzieć się, królowo!
Do ciebie więc się zwracam.
KRÓLOWA
Przez litość nade mną
Wytłumacz się, markizie, i zagadkę ciemną
Wyjaśnij odpowiedzią: cóż się zatem stało?
MARKIZ
Ważne jeszcze wyznanie w mej piersi zostało —
Składam je w ręce wasze.
Miałem sobie dane
Szczęście — jakie niewielu śmiertelnym jest znane:
Kochałem królewskiego syna. Serce moje,
Jedynemu oddane, świat cały we swoje
Przytuliło objęcia. Jam w duszy Karola
Stwarzał raj dla milionów. Lecz przeznaczeń wola
Rozwiała sny urocze przedwczesnym rozdziałem
Tej ręki z pięknym krzewem, który zaszczepiałem.
Jego Rodryg za chwilę będzie dlań stracony —
Przyjaciel winien odżyć w sercu uwielbionej!
Tu więc — tu, na ołtarzu przez niego święconym,
W sercu jego królowej, niech znajdzie złożonym
Ten mój legat163 szacowny — ostatnie żądanie,
Które wręczyć mu raczysz, gdy mnie już nie stanie.
Odwraca oblicze — łzy głos mu tamują.
KRÓLOWA