Don Carlos - Fryderyk Schiller (życzenia dla biblioteki .TXT) 📖
Krótki opis książki:
Don Carlos to dramat autorstwa Fryderyka Schillera, którego głównym bohaterem jest Don Carlos, książę austriacki, syn Filipa II.
Z powodów politycznych król wziął za żonę ukochaną Carlosa, co staje się powodem ogromnego cierpienia księcia. Uczuciem za to darzy go Eboli, księżniczka i dama dworu królowej. Zraniony Don Carlos pragnie wyjechać do Flandrii i dowodzić jej armią. W dramacie Schillera występują prawdziwe postacie historyczne, jednak autor dokonał pewnych zmian, czyniąc z głównego bohatera nie obłąkanego młodzieńca, a idealistę i liberała, głoszącego swoje (i Schillera) poglądy.
Dzieło powstało w 1787 roku. Na podstawie dramatu powstały libretta do oper, z których najsłynniejszą jest ta skompnowana przez Verdiego.
Fryderyk Schiller to niemiecki poeta, filozof, dramaturg drugiej połowy XVIII wieku. Był przedstawicielem tzw. okresu Sturm und Drang, czyli Burzy i naporu. Zasłynął przede wszystkim jako autor Zbójców, Dziewicy Orleańskiej i Ody do radości. Jego twórczośc była inspiracją m.in. dla Adama Mickiewicza.
Przeczytaj książkę
Podziel się książką:
- Autor: Fryderyk Schiller
- Epoka: Romantyzm
- Rodzaj: Dramat
Czytasz książkę online - «Don Carlos - Fryderyk Schiller (życzenia dla biblioteki .TXT) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 Fryderyk Schiller
proszę.
Któż może za to ręczyć? A to, co ja noszę,
Dziś jest pewniejsze. Daj więc.
CARLOS
bardzo niespokojny
To jest osobliwe!
Skąd ci naraz przychodzi?....
MARKIZ
Niech myśli trwożliwe
Nie dręczą cię. Tu żadna groźba się nie skrywa.
Pewno nie: tylko baczność do czuwania wzywa
Przeciw niebezpieczeństwu. Trwożyć cię nie chciałem.
CARLOS
oddając mu pulares
Strzeż go pilnie.
MARKIZ
Bądź pewnym.
CARLOS
Ja ci wiele dałem.
MARKIZ
Nie tyle, co od ciebie mam już. Wyjaśnienia
Tam odbierzesz — a teraz, bądź zdrów — do widzenia!
Chce się oddalić.
CARLOS
po wewnętrznej walce z sobą, zatrzymuje Pozę wołając
Daj mi jeszcze te listy. Ręką narzeczonej
Jeden z nich jest pisany — kiedym ja złożony
Ciężką chorobą leżał w Alkali. Na chwilę
Nie opuszczał mej piersi. Nie czuję się w sile
Rozstać się z tą pamiątką, która mi zostaje.
Ten jeden list, Rodrygu... resztę ci oddaję.
Wyjmuje list, o którym mowa, i zwraca pulares.
MARKIZ
Carlosie — ja niechętnie zadosyć151 ci czynię.
Mnie właśnie o to pismo chodziło jedynie.
CARLOS
Żegnam cię.
oddala się z wolna — zatrzymuje się u wyjścia. Po chwilowym rozmyśle powraca i list oddaje
A więc masz je...
drżący ze wzruszenia, ze łzami w oczach, rzuca się Pozie na szyję i skrywając oblicze na jego ramieniu mówi
On nie może zgoła...
Nieprawdaż?... On do zdrady skłonić cię nie zdoła?
Spiesznie się oddala.
SCENA SZÓSTA
MARKIZ
patrząc za odchodzącym ze zdumieniem
Byłożby to podobnym? Czyżby tak być miało,
Żebym go nie znał jeszcze albo znał tak mało,
Żem skazę w jego sercu pominął baczeniem?
On — swego przyjaciela krzywdzi podejrzeniem!
To potwarz! Cóż mi zrobił, że go kalam plamą
Tak nikczemnej słabości? Ja grzeszę tą samą
Nieufnością, o którą jego winię. Zdumieć
To go mogło — przyznaję, bo czy mógł zrozumieć
Taką skrytość niezwykłą w swoim przyjacielu?
Nie mogę ci oszczędzić cierpień; i w tak wielu
Troskach dręczę twą duszę!
Król z całą ufnością
Zwierzył mi tajemnicę najświętszą. Wdzięcznością
Spłaca się taką wiarę.
Czy w mej gadaninie
Znalazłby ulgę? Gdy mu cierpień nie przyczynię
Zamilczeniem — a raczej, oszczędzić ich mogę?
Po cóż próżno w uśpionym mam rozniecać trwogę,
Ukazując mu chmurę nad głową wiszącą?
Dosyć, gdy mu w cichości tę burzę grożącą
Rozwieję. A gdy rychło ocknie się z uśpienia,
Niebo będzie już jasnym.
Oddala się.
SCENA SIÓDMA
Gabinet królewski.
Król siedzi w krześle, obok niego Infantka Klara Eugenia.
KRÓL
po głębokim milczeniu
Mimo oczernienia,
Nie! Ta córka jest moją. Czy natura zboczy
Z prawdy aż w takie kłamstwo? Te błękitne oczy
Są moje! I w tych rysach nie własneż znajduję?
Dziecko miłości mojej — tak jest — ja to czuję — I przytulam do serca krew własną.
wzdryga się i zatrzymuje
Krew własną!
Cóż mnie może okropniej trwożyć nad tę jasną
Prawdę, która mi mówi, że te rysy moje
Są i jego rysami?
Nad przepaścią stoję.
bierze medalion i w zwierciadle umieszczonym naprzeciwko porównywa i śledzi podobieństwa rysów — po czym rzuca medalion na ziemię — powstaje gwałtownie z siedzenia i odpycha od siebie Infantkę
Precz! Precz! — Grób się otwiera dla mnie w tej otchłani.
SCENA ÓSMA
Król, Infantka i Hrabia Lerma.
LERMA
W przedsali oczekuje najjaśniejsza pani.
KRÓL
Teraz?
LERMA
Tylko co weszła — prosi posłuchania.
KRÓL
Ależ teraz? Co? Teraz? — takie wymagania
O niezwykłej godzinie? Nie — teraz rozmowa
Jest mi z nią niepodobna152.
LERMA
Otóż i królowa.
Lerma oddala się.
SCENA DZIEWIĄTA
Król, Królowa i Infantka.
Infantka bieży na spotkanie matki i tuli się do niej. Królowa przyklęka przed Królem, który stoi milczący, w pomieszaniu.
KRÓLOWA
Panie i mężu!... muszę... jestem zniewolona
Szukać sprawiedliwości, będąc pokrzywdzona.
KRÓL
Sprawiedliwości?
KRÓLOWA
Niecnie jestem traktowaną
Na tym dworze. Szkatułkę moją wyłamano.
KRÓL
Co?
KRÓLOWA
I rzeczy zniknęły — które posiadały
Szacowną dla mnie wartość.
KRÓL
Rzeczy, które miały
Szacowną wartość dla was?
KRÓLOWA
O której znaczeniu
Nieświadoma zuchwałość mogłaby w sądzeniu...
KRÓL
Znaczenie... i zuchwałość... lecz powstańcie przecie...
KRÓLOWA
Nie pierwej, mój małżonku, aż przyrzec zachcecie
Zadosyćuczynienie, że mnie ramię zbawi
Mego króla i sprawcę przed me oczy stawi
Lub mnie wyrwie przynajmniej z tego otoczenia,
Które skrywa złodzieja.
KRÓL
Dość tego klęczenia —
Niech się pani podniesie. Powstań, pani, proszę.
KRÓLOWA
powstając
Że należy do sfery wyższej, śmiało wnoszę153,
Co szkatułka w brylantach i perłach mieściła
Na milion kosztowności — a jego skusiła
Jedynie kradzież listów.
KRÓL
Których ja wszelako...
KRÓLOWA
Chętnie, mężu. Te listy od infanta — jako
I jego portret później — były mi przysłane.
KRÓL
Od?
KRÓLOWA
Infanta — od syna waszego.
KRÓL
Pisane
Były do was?
KRÓLOWA
Tak — do mnie.
KRÓL
Z tym wyznaniem, sami
Śmiecie stawać przede mną?
KRÓLOWA
Czemuż nie przed wami,
Mój mężu?
KRÓL
Z takim czołem154?
KRÓLOWA
Cóż wy przypuszczacie?
Ja sądzę, że te listy sami pamiętacie,
Gdy były do Saint-Germain do mnie przez Karola
Pisane. Wszakże wtedy obu koron wola
Była temu przychylną. Czyli załączenie
I portretu do listów miało zatwierdzenie
W owej sankcji?... Czy wczesną nadzieją wiedziony
Sam się na krok ten ważył? Tego ja z mej strony
Nie śmiem dzisiaj rozstrzygać. Jeżeli z pośpiechu
Zawinił, tedy godzien odpuszczenia grzechu —
Ja daję poręczenie — bo wtedy nie marzył,
Że tymi ofiarami przyszłą matkę darzył.
widząc pomieszanie Króla
Co to jest? Cóż się stało?
INFANTKA
która w ciągu poprzedniej rozmowy bawiąc się znalazła medalion na ziemi, przynosi go i pokazuje matce
O! Patrz! Malowanie
Jakie śliczne, mateczko!
KRÓLOWA