Darmowe ebooki » Tragedia » Don Carlos - Fryderyk Schiller (życzenia dla biblioteki .TXT) 📖

Czytasz książkę online - «Don Carlos - Fryderyk Schiller (życzenia dla biblioteki .TXT) 📖».   Wszystkie książki tego autora 👉 Fryderyk Schiller



1 ... 9 10 11 12 13 14 15 16 17 ... 30
Idź do strony:
class="verse"> Najbliżej. Lecz mnie dziwi cel tego pytania.  
  DOMINGO
Gdyby nam znaną była ślusarska budowa  
Zameczków! Czy nie wiecie, gdzie ten kluczyk chowa,  
Który od jej szkatułki zamykania strzeże?  
  EBOLI
po namyśle
To może doprowadzić do celu — tak wierzę.  
Znalezienie kluczyków, sądzę, że nietrudne. 
  DOMINGO
Listy chcą mieć posłańców — tu zaś bardzo ludne  
Otoczenie królowej. Gdyby to bezdroże  
Kto zbadał... złoto wprawdzie bardzo wiele może.  
  ALBA
Czy infant nie ma przecie kogoś poufnego?  
  DOMINGO
Nie ma. W całym Madrycie nie ma ni jednego.  
  ALBA
To szczególne!  
  DOMINGO
Wierzcie mi — ni jednej osoby, 
Pogardza dworem całym — mam już tego proby113. 
  ALBA
Ależ przecie — pozwólcie — wszak w dzisiejszej dobie  
Wychodząc od królowej, przypominam sobie,  
Żem widział, jak z jej paziem rozmawiał kryjomo.  
  EBOLI
nagle przerywając
Ależ gdzie — nie... to było... ależ to wiadomo...  
To wcale114 do innego...  
  DOMINGO
Czyliż możem wiedzieć? 
To ważna okoliczność — warto ją wyśledzić. 
 
zwracając się do Alby
Znasz, książę, tego pazia?  
  EBOLI
Ależ to rzecz inna... 
Cóż by zresztą być miało? Igraszka dziecinna!  
Znam ją zresztą, to dosyć.  
Zatem do widzenia, 
Nim z królem mówić będę. Tymczasem śledzenia  
Więcej może odkryją. 
  DOMINGO
Więc król może wierzyć 
Nadziei? Mnie z tą wieścią czy wolno pobieżyć?  
Czy pewno? I... godzinę czy oznaczyć mogę,  
Która do jego szczęścia otworzy mu drogę  
Nasyceniem pragnienia? 
  EBOLI
W tygodnia połowie 
Podam się za cierpiącą — a zwykle niezdrowie  
Rozłącza nas z królową, jak to pewnie wiecie —  
Będę więc sama jedna w moim gabinecie. 
  DOMINGO
Szczęśliwy! Wielka stawka została wygraną!  
Śmiało wszystkie wyzywam królowe!... 
  EBOLI
Wezwaną 
Jestem do niej — słyszycie? A więc do widzenia! 
 
Spiesznie się oddala. SCENA TRZYNASTA
Książę Alba, Domingo. DOMINGO
Cóż, książę? Z taką różą... i z twego ramienia  
Siłą w boju... 
  ALBA
I jeszcze — dodaj... z Bogiem twoim, 
A przed burzą grożącą oba się ostoim. 
 
Obaj się oddalają. SCENA CZTERNASTA
W klasztorze kartuzów115.
Carlos i Przełożony. CARLOS
wchodząc
Był już zatem?... żałuję...  
  PRZEŁOŻONY
Trzy razy od rana, 
Wyszedł stąd przed godziną. 
  CARLOS
A czy wam nie znana 
Pora, w której miał wrócić? 
  PRZEŁOŻONY
Wróci przed dwunastą. 
  CARLOS
staje przy oknie i rozgląda się po miejscowości
Klasztor wasz na uboczu — a tam widne116 miasto  
Po szczytach swoich wieżyc. Pod murami płynie  
Manzanares. Wybornie! Miejscowość jedynie  
Do mych życzeń wybrana. Istna tajemnica  
Z tą ciszą dookoła.  
  PRZEŁOŻONY
Jak życia granica 
Na przejściu do wieczności. 
  CARLOS
Wielebny kapłanie! 
Jam waszej sumienności oddał w zachowanie  
Wszystko, co się mym skarbem — świętością nazywa.  
Niech z żyjących nikt nie wie, niech nie podejrzywa,  
Z kim tu miewam rozmowy tajemne.  
Mnie na tem 
Zależy nadzwyczajnie, by przed całym światem  
Skryć stosunki z człowiekiem tu oczekiwanym.  
Dlatego był przeze mnie ten klasztor wybranym:  
Tum wolny od napadu, zdrada mnie nie straszy.  
Pozwólcie w tym się odnieść do przysięgi waszej. 
  PRZEŁOŻONY
Zaufaj nam zupełnie, panie miłościwy.  
W takich grobach nie szpera zwykle podejrzliwy  
Wzrok królewski. Ciekawe ucho z podsłuchami  
Chętnie lega pod szczęścia lub żądzy progami.  
W tych murach świat zamiera.  
  CARLOS
Lecz, ojcze pobożny, 
Nie sądź, że przezornością kryję zamiar zdrożny  
Z krzywdą mego sumienia. 
  PRZEŁOŻONY
Myśli tej nie żywię. 
  CARLOS
Myliłbyś się, mój ojcze, myliłbyś prawdziwie,  
Bo moja tajemnica znosi oko Boże,  
Lecz przed ludzkim truchleje.  
  PRZEŁOŻONY
Mój synu — cóż może 
Nas to troszczyć? To miejsce zarówno otwarte  
Niewinności, jak zbrodni; a co twoje warte  
Zamiary, złe czy dobre, zacne czy zbrodnicze,  
Sam osądź własnym sercem. 
  CARLOS
Nasze tajemnicze 
Działanie twego Boga świętości nie plami,  
Boć to Jego jest dzieło. A wreszcie przed wami  
Mogę odkryć... 
  PRZEŁOŻONY
A po cóż? Uwolnij mnie raczej — 
Na ten świat — jego marność, oko me nie baczy.  
Leżą dawno pieczęcią zamknięte przed drogą  
Wielką, która mnie czeka. Jakąż wartość mogą  
Mieć dla mnie, bym się trudził w przeddzień oddalenia  
Łamaniem tej pieczęci? One do zbawienia  
Niepotrzebne mi wcale.  
Dzwon mnie wzywa — książę, 
Pozwól, że na pacierze do chóru podążę. 
 
Oddala się. SCENA PIĘTNASTA
Don Carlos. Markiz Poza wchodzi. DON CARLOS
Ach! Nareszcie, markizie! 
  POZA
Jakież ciężkie próby 
Przetrwała niecierpliwość przyjaźni!  
Dwie doby 
Słońce świat już obiega, jak mego Karola  
Losy są rozstrzygnięte — a mnie jego dola  
Nie znana do tej pory! To przejmuje bólem.  
Jesteście pojednani... mów! 
  CARLOS
Kto? Z kim? 
  POZA
Ty z królem. 
I przyszłość naszej Flandrii również rozstrzygniona? 
  CARLOS
Że Alba do niej spieszy, to rzecz niecofniona.  
Tak jest.  
  POZA
To być nie może! Zawód niesłychany! 
Miałżeby cały Madryt zostać okłamany?  
Mówią, żeś do tajnego miał być przypuszczony  
Posłuchania — i że król... 
  CARLOS
Został niewzruszony! 
Dzieli nas stokroć większe — wieczne rozdwojenie. 
  POZA
I ty wcale nie jedziesz do Flandrii? 
  CARLOS
Nie! nie! nie! 
  POZA
O wy nadzieje moje! 
  CARLOS
Odłóżmy na chwilę 
Ten przedmiot. O Rodrygu! Ileż ja — ach, ile  
Przeżyłem od tej pory, gdyśmy w różne ślady117  
Rozeszli się!  
Przed wszystkim żądam twojej rady. 
Ja muszę z nią pomówić. 
  POZA
Z matką? Nie! Dlaczego? 
  CARLOS
Mam nadzieję! Ty bledniesz?  
O, niech z czoła twego 
Ustąpi ten niepokój. Mnie szczęście wznieść może!  
Ja muszę być szczęśliwym!  
O tym w innej porze 
Rozpowiem ci. A teraz wskaż sposób rozmowy. 
  POZA
Cóż to? Na czym oparty ten sen gorączkowy? 
  CARLOS
O, nie sen! Jak Bóg wielki! Prawda! Prawda szczera! 
 
wydobywając list Króla pisany do Księżniczki Eboli
W tym piśmie, ważnym bardzo, ona się zawiera.  
Królowa wolna w oczach tak żyjących ludzi,  
Jak wolna w oczach Boga! Czytaj! To ostudzi  
Do podziwu ochotę. 
  POZA
list otwierając
Cóż to? List skreślony 
Własną ręką monarchy? 
 
po przeczytaniu listu
Któż nim zaszczycony? 
  CARLOS
Kto? Księżniczka Eboli!  
Przedwczoraj o ranku 
Odebrałem z rąk pazia królowej w krużganku  
Klucz i pisma nieznane. Objaśnia osnowa118:  
Jak we skrzydle pałacu, gdzie mieszka królowa,  
Mam szukać gabinetu, gdzie mą ukochaną  
Znajdę mnie czekającą. Za wskazówką daną  
Biegnę... 
  POZA
Śmiałżeś szalony! 
  CARLOS
Pismo mi nieznane — 
A gdy serce me jednej istocie oddane,  
Któż więc inny jak ona mógł się mienić celem  
Uwielbienia Carlosa? Podążam z weselem  
W lewe skrzydło pałacu — śpiew czarowny słyszę,  
Który z wewnątrz dolata i w ustronną ciszę  
Wiedzie mnie jak przewodnik. — Otwieram podwoje —  
Ach! I kogoż odkrywam? Pojmiesz zgrozę moję! 
  POZA
O! Ja wszystko zgaduję. 
  CARLOS
Zguba mi groziła 
Bez ratunku — Rodrygu! Gdyby nie zbawiła  
Jej anielska opieka.  
Jakiż traf złośliwy! 
Niebaczne moje słowo czy wzrok mój życzliwy  
Mami ją słodkim błędem, że to serca bicie  
Ona budzi w mym łonie — i że cierpię skrycie.  
Szlachetna! Nierozważnie czułe serce skłania  
Do miłości wzajemnej. Sądząc, że mi wzbrania  
Zbytnia skromność me usta wyznaniem otworzyć,  
Zdobywa się na śmiałość, by koniec położyć  
Męczarni... piękną duszę sama odkryć woli... 
  POZA
Mówisz to tak spokojnie? Księżniczka Eboli  
Przejrzała cię do głębi. Nie ma wątpliwości —  
Ona przenikła tajnię skrywanej miłości.  
Tyś ją ciężko obraził — a ona używa  
Praw wszechwładnych nad królem.  
  CARLOS
Ona jest cnotliwa! 
  POZA
Z samolubstwa miłości jest nią, wierzę, ale  
Ja się lękam tej cnoty — znam ją doskonale.  
Nie stać jej ideału dosiąc loty swemi —  
Owej cnoty, co z duszy macierzystej ziemi,  
Dumna uroczym pięknem swego majestatu,  
Puszcza pędy, swobodna, lśniące barwą kwiatu,  
Który bez ogrodniczej wystrzela pomocy.  
Ta zaś, obca latorośl, pod niebem północy  
Wyrosła sztucznym ciepłem. Jest to wychowanie —  
Zasada — dać jej możesz, jakie chcesz nazwanie;  
Niewinności nabytej, chytrze wywalczonej  
Przebojem na krwi wrzącej — wszakże odnoszonej  
Z sumiennością do nieba, co ją nakazuje  
I płaci.  
Sam więc osądź; czy kiedy daruje 
Królowej, że mógł minąć młodzieniec szalony  
Jej cnotę — ten skarb pracą ciężką wywalczony,  
By za żoną Filipa goniąc w zaślepieniu,  
Sam ginął w beznadziejnym swych uczuć płomieniu? 
  CARLOS
Znasz księżniczkę tak dobrze?  
  POZA
Bynajmniej — znam mało — 
Parę razy widziałem — lecz mnie się wydało,  
Pozwól, że ci to wyznam: jakby umiejętnie  
Kryła nagość rozpusty, wrzącej w niej namiętnie,  
I dobrze pamiętała o tej swojej cnocie.  
Spojrzałem na królowę. Jakże w tej istocie  
Wszystkom znalazł odmienne. Karolu kochany,  
Ten majestat wrodzony, spokojem owiany,  
Ta swoboda bez troski, ta wdzięczna postawa  
Bez sztucznych obrachowań, od której obawa  
Jest równie tak daleką jak zbytek śmiałości.  
Drogą wąską, pośrednią cnej przyzwoitości,  
Stąpa krokiem odważnym — a każde stąpnienie  
Jedna — choć o tym nie wie — dla niej uwielbienie  
Tam, gdzie go budzić nie ma ni chęci, ni woli.  
Czy teraz w tym zwierciadle Karol swą Eboli  
Tu jeszcze odnajduje?  
Księżniczka tu była 
Stateczną: bo kochała. Miłość tu pełniła  
Dosłownie straż nad cnotą, dając nań baczenie.  
Ty jej nie nagrodziłeś... więc upada... 
  CARLOS
gwałtownie
Nie! nie! 
 
przechadzając się po scenie
Nie! Mówię.  
Gdybyś wiedział, jak trafnie ubiera 
Ten strój mego Rodryga — gdy gwałtem odbiera  
Swojemu Karolowi tę rozkosz bez miary,  
Ten dar najwyższy nieba — gdy okrada z wiary  
W zacność ludzką! 
  POZA
O drogi! Czyliż zasłużenie 
Taki wyrzut odbieram? Bóg mi sędzią, że nie.  
O! Niechby ta Eboli była i aniołem —  
Ja ze czcią równą twojej, z pochylonym czołem  
Dałbym pokłon jej chwale, żeby tylko była  
Tej serca tajemnicy twojej nie odkryła! 
  CARLOS
Patrz, jak płonną twa bojaźń! Czyżby siebie samą  
Wyjawieniem dowodów chciała okryć plamą?  
Czyliż własny swój honor poświęci w ofierze  
Za tę smutną przyjemność, jaką z zemsty zbierze?  
  POZA
Aby zatrzeć rumieniec, który skrasił lice,  
Niejedna poza wstydu rzuca się granice.  
  CARLOS
powstając z oburzeniem
Nie! To jest za okrutne — to sąd nadto srogi!  
Dumną jest i szlachetną — ja znam ją — i trwogi  
Nie mam żadnej. Na próżno zrażasz z taką pracą  
Me nadzieje.  
Chcę mówić z matką. 
  POZA
Teraz? Na co? 
  CARLOS
Ja nie znam już względności119 — nie chcę mieć zagadką  
Mego losu. Rozmowę wyjednaj mi z matką.  
  POZA
Ten list chcesz jej pokazać? Takie to zadanie  
Chcesz spełnić? I naprawdę? 
  CARLOS
Zakończ to badanie, 
A
1 ... 9 10 11 12 13 14 15 16 17 ... 30
Idź do strony:

Darmowe książki «Don Carlos - Fryderyk Schiller (życzenia dla biblioteki .TXT) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie

Uwagi (0)

Nie ma jeszcze komentarzy. Możesz być pierwszy!
Dodaj komentarz