Don Carlos - Fryderyk Schiller (życzenia dla biblioteki .TXT) 📖
Krótki opis książki:
Don Carlos to dramat autorstwa Fryderyka Schillera, którego głównym bohaterem jest Don Carlos, książę austriacki, syn Filipa II.
Z powodów politycznych król wziął za żonę ukochaną Carlosa, co staje się powodem ogromnego cierpienia księcia. Uczuciem za to darzy go Eboli, księżniczka i dama dworu królowej. Zraniony Don Carlos pragnie wyjechać do Flandrii i dowodzić jej armią. W dramacie Schillera występują prawdziwe postacie historyczne, jednak autor dokonał pewnych zmian, czyniąc z głównego bohatera nie obłąkanego młodzieńca, a idealistę i liberała, głoszącego swoje (i Schillera) poglądy.
Dzieło powstało w 1787 roku. Na podstawie dramatu powstały libretta do oper, z których najsłynniejszą jest ta skompnowana przez Verdiego.
Fryderyk Schiller to niemiecki poeta, filozof, dramaturg drugiej połowy XVIII wieku. Był przedstawicielem tzw. okresu Sturm und Drang, czyli Burzy i naporu. Zasłynął przede wszystkim jako autor Zbójców, Dziewicy Orleańskiej i Ody do radości. Jego twórczośc była inspiracją m.in. dla Adama Mickiewicza.
Przeczytaj książkę
Podziel się książką:
- Autor: Fryderyk Schiller
- Epoka: Romantyzm
- Rodzaj: Dramat
Czytasz książkę online - «Don Carlos - Fryderyk Schiller (życzenia dla biblioteki .TXT) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 Fryderyk Schiller
class="kwestia">
Wiecie?
ALBA
po chwili zastanowienia
Wszystko się wydało.
Gdy mój pan rozkazuje, cofać się nie godzi.
Nie przeczę — znam osobę, o którą tu chodzi.
KRÓL
powstając w strasznym poruszeniu
O! Wskaż mi, Boże zemsty, tortury nieznane!
Tak więc jasne i głośno jest już obwołane
To ich porozumienie, że nawet śledzenia
Nie wymaga, bo widne z jednego wejrzenia?
To za wiele! — Ja tego — tego nie wiedziałem!
Jaż123 ostatni odkrywam ją? W mym państwie całem?
ALBA
rzucając się do stóp królewskich
Tak jest.
Winnym się czuję, najjaśniejszy panie!
Wstyd mi, żem dał mądrości błahej posłuchanie
I milczał za jej radą, gdy cześć pana mego,
Gdy słuszność łącznie z prawdą żądały głośnego
Przemówienia.
Gdy wszystko milczeniem zamknięte,
Gdy języki urokiem piękności zaklęte,
Ja się odważam mówić, choćbym wiedział pewno,
Że syn swoją przysięgą uroczystą, rzewną,
Za powaby zdradzieckie albo łzy królowy...
KRÓL
spiesznie, z gwałtownością
Powstańcie! Zapewniam was królewskimi słowy.
Powstańcie! Mówcie śmiało!
ALBA
powstaje
Najjaśniejszy panie!
Czy pomnisz w Aranjuez w odległej altanie,
Kiedyś znalazł królowę z pomieszaniem w oku,
Samą jedną, bez żadnej damy przy swym boku?
KRÓL
Ha! Cóż słyszę? Dalej!
ALBA
Wygnaną za karę
Z kraju była Mondekar, bo na tę ofiarę
Wspaniałość ją dla swojej pani poświęciła.
Teraz wiemy dowodnie, że się oddaliła
Z rozkazu. Tam był książę.
KRÓL
ze strasznym wybuchem
Był książę?
ALBA
Widziany
Ślad stóp męskich na piasku, który od altany
Krocząc, w grocie zaginął, podejrzenie zwrócił,
Zwłaszcza że chustkę, którą infant był porzucił,
Przypadkiem znaleziono.
W tejże stronie parku
Ogrodnik spotkał księcia. Licząc na zegarku
Nie chybia na sekundę to jego spotkanie
Z twym wejściem do altany, najjaśniejszy panie!
KRÓL
budząc się z pochmurnego zadumania
A ona na mój zarzut zalała się łzami.
Jam się rumienić musiał przed dworzan oczami.
Rumienić się przed sobą. Jej cnotą zwalczony —
Na Boga! Stałem przed nią jako potępiony.
Długa i głęboka cisza — Król siedzi, w dłonie skrywając oblicze.
Masz słuszność, książę Alba — to by do strasznego
Kroku mnie popchnąć mogło. Zostaw mnie samego.
ALBA
To wszystko nic stanowczo nie rozstrzyga przecie...
KRÓL
chwytając za papiery
Jak to nic? I to jedno, i drugie, i trzecie,
I zbieg tylu dowodów głośnych potępieniem?
Dziś jaśniejsze jak słońce, co ja przewidzeniem
Odgadłem już przed laty.
Początek tej zbrodni
Jeszcze w ów czas w Madrycie odnosi się do dni,
W których ją przyjmowałem z rąk waszych.
O! Jeszcze
Dziś widzę bladą postać i oko złowieszcze,
Zwrócone z przerażeniem na tę głowę siwą.
Już wtedy rozpoczęła ową grę fałszywą.
ALBA
Książę stracił w swej młodej matce — narzeczoną.
Stan dzisiejszy rozerwał tę parę złączoną
Miłością tak gorącą i wspólnym życzeniem.
Obawa, która zwykła onieśmielać drżeniem
Pierwsze słowa wyznania — tu już zwyciężona,
Ułatwiła im drogę, wsączając do łona
Nektar czarowanych wspomnień obrazów minionych.
Cóż dziwnego, że dwoje istot połączonych
Tak cudowną harmonią i zbliżonych laty,
Wspólnie drażnionych ciosem szczęścia swego straty,
Tym zuchwalej puściło namiętności wodze?
Polityka w jej skłonność wdarła się za srodze.
Możnaż uwierzyć, panie, by chętnie przyznała
Taką wszechwładzę państwu i jej się poddała?
Bo wybór gabinetu po rozwadze jasnej
Przyjęła, gwałt zadając swojej żądzy własnej?
Biegła na głos miłości — spotkała koronę!
KRÓL
obrażony, z goryczą
Mądrze bardzo jest wszystko wywiedzione!
We mnie podziw obudza ta księcia wymowa.
Dziękuję.
powstając — zimno i z dumą
Macie słuszność — zbłądziła królowa
Kryjąc pisma tej treści — jak równie przede mną
Czyniąc bytność infanta w ogrodzie tajemną.
Fałszywa wielkomyślność124 wwiodła ją na drogę
Ciężkiej winy, za którą sam ją skarcić mogę.
pociąga za taśmę od dzwonka
Jest tam kto?
Teraz książę niechaj się oddali —
Niepotrzebnyś mi więcej.
ALBA
Królu mój! Azali125
Zbytnia gorliwość moja mogła mnie pozbawić
Twych względów po raz drugi?
KRÓL
do wchodzącego Pazia
Każ się tutaj stawić
Ojcu Domingo.
Paź się oddala.
Wam zaś przebaczam łaskawie,
Żeście dali mi uczuć przez dwie minut prawie
Obawę zbrodni — która przeciwko osobie
Waszej zwrócić się może.
Alba oddala się.
SCENA CZWARTA
Król i Domingo.
Król przechadza się po scenie, usiłując się uspokoić.
DOMINGO
wchodzi w parę minut po wyjściu Księcia, zbliża się do Króla i przez czas jakiś śledzi go w uroczystym milczeniu
W radosnym sposobie
Budzi moje zdumienie, najjaśniejszy panie,
Wasz spokój i nad sobą to zapanowanie.
KRÓL
Zdumiewa was?
DOMINGO
Niech przyjmie dzięki Bóg łaskawy,
Że bojaźń ma snadź żadnej nie miała podstawy.
Tym żywszą mam nadzieję...
KRÓL
Bojaźń? Czym niecona?
DOMINGO
Ja ukrywać nic nie chcę. Jest mi wyjawiona
W tej chwili tajemnica...
KRÓL
pochmurnie
Znacież me życzenie,
Czy je chcę z wami dzielić? Któż śmie nieproszenie
Uprzedzać je? Na honor! Zuchwalstwa za wiele!
DOMINGO
Miejsce, gdzie ją zdobyłem i badania cele —
Zresztą pieczęć, pod którą zdobyłem wyznanie,
Zmniejsza winę zuchwalstwa, najjaśniejszy panie.
Została mi zwierzona przy konfesjonale —
Zwierzona jak przestępstwo, które budzi żale
W czułym sumieniu grzesznej — i szukać ją zmusza
Łaski nieba. Księżniczka za późno się wzrusza
Czynem, który jak wnosi, następstwa straszliwe
Może mieć dla jej pani.
KRÓL
Doprawdy? Poczciwe,
Zacne serce... Wy trafnie odgadliście — po co
Przywołać was kazałem. Chcę z waszą pomocą
Wyjść z tego labiryntu, w jaki zaślepiona
Żarliwość mnie wtrąciła. Niech mi odsłoniona
Będzie prawda zupełna. Mówcie ze mną szczerze:
W co mam wierzyć? I co mam stanowić w tej mierze?
Ja żądam od was prawdy winnej126 mi z urzędu.
DOMINGO
Choćbym jako duchowny nie miał nawet względu
Na tę słodką powinność przebaczenia — przecie
Zaklinałbym was, królu, na wszystko na świecie,
Zaklinał dla spokoju waszego — milczeniem
Osłońcie to odkrycie. Nie chciejcie śledzeniem
Dochodzić tajemnicy, która rozwiązania
Miłego nie rokuje. Co się dziś odsłania,
Darowanym być może. Króla jedno słowo /Darowanym być może. Króla jedno słowo
Zwieje cień błędu, który cięży nad królową.
Wola monarchy cnotę jak i szczęście sieje.
Spokój, który na czole króla zajaśnieje,
Może stanowczo wieści przytłumić bez trudu,
Które oszczerstwo szerzy.
KRÓL
Wieści? Wyszłe z ludu?
I o mnie?
DOMINGO