Don Carlos - Fryderyk Schiller (życzenia dla biblioteki .TXT) 📖
Krótki opis książki:
Don Carlos to dramat autorstwa Fryderyka Schillera, którego głównym bohaterem jest Don Carlos, książę austriacki, syn Filipa II.
Z powodów politycznych król wziął za żonę ukochaną Carlosa, co staje się powodem ogromnego cierpienia księcia. Uczuciem za to darzy go Eboli, księżniczka i dama dworu królowej. Zraniony Don Carlos pragnie wyjechać do Flandrii i dowodzić jej armią. W dramacie Schillera występują prawdziwe postacie historyczne, jednak autor dokonał pewnych zmian, czyniąc z głównego bohatera nie obłąkanego młodzieńca, a idealistę i liberała, głoszącego swoje (i Schillera) poglądy.
Dzieło powstało w 1787 roku. Na podstawie dramatu powstały libretta do oper, z których najsłynniejszą jest ta skompnowana przez Verdiego.
Fryderyk Schiller to niemiecki poeta, filozof, dramaturg drugiej połowy XVIII wieku. Był przedstawicielem tzw. okresu Sturm und Drang, czyli Burzy i naporu. Zasłynął przede wszystkim jako autor Zbójców, Dziewicy Orleańskiej i Ody do radości. Jego twórczośc była inspiracją m.in. dla Adama Mickiewicza.
Przeczytaj książkę
Podziel się książką:
- Autor: Fryderyk Schiller
- Epoka: Romantyzm
- Rodzaj: Dramat
Czytasz książkę online - «Don Carlos - Fryderyk Schiller (życzenia dla biblioteki .TXT) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 Fryderyk Schiller
sercu kobiety, gdy cenić nie umie,
Czym są w życiu minuty.
Ale cicho... słyszę,
Ktoś idzie... to on... precz... precz!
Paź wybiega.
Przerwę głuchą ciszę.
Gdzie jest lutnia? Powinien zajść mnie niespodzianie.
Niech śpiew bieży za hasło na jego spotkanie.
SCENA ÓSMA
Księżniczka Eboli, wkrótce Carlos.
Eboli rzuca się spiesznie na otomankę i gra.
CARLOS
wchodzi nagle i staje jakby piorunem rażony
O Boże, gdzież ja jestem?
EBOLI
wypuszcza z rąk lutnię i podchodzi ku Carlosowi
Ach! Czy wierzyć mogę!
Książę Carlos!
CARLOS
Gdzież jestem? Ja zmyliłem drogę
Do właściwych podwoi. — Błąd jakiś szalony!
EBOLI
Jak Karol umie dobrze kierować się w strony
Tych komnat, w których damy bez świadków znajduje.
CARLOS
Księżniczko!... niech księżniczka łaskawie daruje,
Znalazłem drzwi otwarte.
EBOLI
Jakże się to stało?
Sądzę, że ja zamknęłam.
CARLOS
Tak się pani zdało —
Tak się mogło wydawać — lecz zapewniam szczerze,
Że pani jesteś w błędzie. Chciałaś zamknąć — wierzę
I przyznaję. Lecz żeby zamknięte być miały?
Zamknięte... nie, z pewnością. Wtem mnie doleciały
Dźwięki jakoby lutni... czyliż to nie były
Struny lutni...
rozglądając się
O! Tak jest — tam leży ów miły
Instrument! — Bóg mi świadkiem, że mnie lutni tony
Unoszą aż do szału. — Uchem zatopiony
W melodii... któż w zachwycie dobrze wie, co czyni!...
Wpadam do gabinetu, by tonów mistrzyni,
Która tak bosko wzrusza — i umie uroczy
Rzucać czar na słuchacza, w piękne zajrzeć oczy.
EBOLI
Uprzejma, lecz natrętna ciekawość to była,
Która się wszakże prędko bardzo nasyciła —
Czego dowieść nie trudno.
po niejakiej chwili — znacząco
O! Jam winna cenić
Taką skromność, co nie chcąc niewiasty rumienić
W takie kłamstwa się wikła.
CARLOS
Księżniczko — sam czuję,
Że miasto91 poprawienia, raczej sprawę psuję.
Uwolnij mnie od roli, która nad me siły.
Tyś od świata uciekła w ten zakącik miły
Z dala od gwaru; tyś chciała pofolgować92 wodze
Cichym pragnieniom serca. Na to ja przychodzę,
Syn niedoli — i psuję urocze marzenie.
O! Za to niech mnie skarci spieszne oddalenie.
EBOLI
dotknięta i przerażona, niespodzianie przychodząc rychło do opamiętania
Ach! Książę! to złośliwie!
CARLOS
Rozumiem znaczenie,
Jakie w tym gabinecie wyraża spojrzenie
Twoje, pani — i niosę cześć tak cnotliwemu
Pomieszaniu dziewicy. — Klątwa zuchwałemu,
Gdy niewieści rumieniec męstwa mu dodaje.
Wobec drżenia kobiety lękliwym się staję.
EBOLI
Czy podobna93? Sumienność niezwykła — jedyna
Na młodzieńca — i jeszcze królewskiego syna!
Tak, książę. — Teraz zatem sama prosić mogę,
Abyś przy mnie pozostał. — Ty dziewiczą trwogę
Ukołyszesz twą cnotą. — Jednakże czy wiecie,
Że to nagłe zjawienie wasze w gabinecie
Przerwało mi przestrachem piosnkę ulubioną...
prowadzi Carlosa do sofy i bierze lutnię
I księciu Carlosowi będę zniewoloną
Pieśń tę pewnie powtórzyć — niech to będzie karą,
Że musicie mnie słuchać.
CARLOS
Będzie to ofiarą
Tak bardzo pożądaną, jak i wina była.
Zaprawdę, treść tej pieśni tak mnie zachwyciła
Swoją boską pięknością, że ją mogę śmiało
Słuchać i po raz trzeci.
EBOLI
Jak to? Książę całą
Słyszałeś? To szkaradnie! Książę — czy tam mowa
Nie była o miłości?
CARLOS
Nawet piosnki słowa
Głosiły o szczęśliwej, jeśli się nie mylę.
Treść czarowna w tak pięknych ustach — choć nie tyle
Prawdy mieści w tym razie, brzmi uroczo przecie.
EBOLI
Jak to? Nie mieści prawdy? Czy wątpić możecie?
CARLOS
Wątpię prawie94, czy Carlos z księżniczką Eboli
Wzajemnym zrozumieniem kiedy się zespoli
Tam, gdzie chodzi o miłość.
Widząc pomieszanie Księżniczki zmienia ton poważny i przybiera ton lekkiej grzeczności dworskiej.
Bo i któż uwierzy
Tym jagodom różanym, że tam w piersiach leży
Płomień uczuć namiętnych? Czy dozna kolei
Tej księżniczka Eboli, żeby bez nadziei
Truła serce westchnieniem?
Ten, kto nieszczęśliwie
Pokochał — taki tylko zna miłość prawdziwie.
EBOLI
z odzyskaną wesołością
O! Zamilcz! To brzmi strasznie! Zda się, na igrzysko
Wybrał cię los zawistny — dziś... dziś nade wszystko.
biorąc rękę Carlosa przemawia z uroczym przymileniem
Czemuś tak smutny, książę? Ty cierpisz — mój Boże!
Ty nawet bardzo cierpisz... Czyliż to być może?
Gdzież mam szukać, mój książę, twej troski powodu?
Ty — do użycia świata przeznaczon już z rodu —
Tak hojnie obsypany natury darami —
Otoczony bez miary życia rozkoszami?
Syn króla potężnego — więcej... wiele więcej!
Bo jeszcze niemowlęciem w kolebce książęcej
Bóg cię tak drogim wianem w dary ubogacił,
Że majestat słoneczny blask swój przy nim stracił.
Książę, co w radach kobiet z surowości znanych
Masz sędziów na swą stronę przekupstwem zjednanych?
Kobiet, które wyłącznie i bez odwołania
O wartości i sławie mężczyzn głoszą zdania?
Kto ma zdobycz gotową tam, gdzie rzuci okiem,
Sam zimny, ogień nieci spojrzenia urokiem.
Gdzie zaś pała miłością, tam iskrą płomienia
Nieci szczęście i ziemię w raj boski zamienia.
Mąż taki, od natury równo zbogacony,
By dał szczęście niewielu — i darzył miliony,
Miałżeby sam niedolą uczuć się zbolały?
Nieba! Gdyście mu wszystko, ach! wszystko oddały,
Czemuż mu odmawiacie oczów do widzenia
Zwycięstw, które odnosi?
CARLOS
w najgłębszym zadumaniu i roztargnieniu podczas słów Księżniczki, budzi się jej milczeniem, przytomnieje i wybucha z zapałem
Ach! Cudowne pienia95!
Niezrównane, księżniczko! O! Błagam gorąco,
Chciej powtórzyć raz jeszcze pieśń zachwycającą!
EBOLI
patrząc na niego ze zdumieniem
Carlosie! Gdzie ty byłeś?
CARLOS
porywając się z miejsca
Ach! Prawda, na Boga!
W samą porę przychodzi życzliwa przestroga.
Ja muszę — muszę odejść!
EBOLI
zatrzymując Carlosa
Gdzie?
CARLOS
Na wolność... w pola —
Księżniczko — niech mnie twoja nie więzi niewola —
Zda mi się, że świat za mną w płomieniach goreje.
EBOLI
wstrzymując go usilnie
Skąd to dziwne obejście96? co się z tobą dzieje?
Carlos pogrąża się w zadumaniu — korzystając z tej chwili Eboli pociąga go ku sobie i sadza na kanapie.
Tobie trzeba spokoju, mój Carlosie drogi!
Twoja krew jest wzburzona. Znajdź tu spokój błogi
Przy mym boku. — Precz z myślą gorączkową, czarną —
Sam się zbadaj. Czy głowa wie, jak troską marną
Dręczy się serce twoje? Choćby i wiedziała,
Czyż nie ma na tym dworze ta drużyna cała
Rycerza ku pociesze? Alboż z niewiast koła
Żadna ran twego serca uleczyć nie zdoła?
Chciałam rzec: zrozumieniem nieść ulgę w niedoli?
CARLOS
bezmyślnie i z roztargnieniem
Ty chyba jedna może, księżniczko Eboli!
EBOLI
z żywą radością
Prawdziwie?
CARLOS
Daj list z prośbą albo zalecenie
Do ojca. — Ty u niego, mówią, masz znaczenie.
EBOLI